Titel De Witte Roos Samenvatting In dit boek wordt verteld hoe in 1942 een kleine groep studenten in Munchen zich verzet tegen het Hitlerregime. Onder de naam "De Witte Roos" worden in verschillende steden vlugschriften verspreid waarin zij zich duidelijk negatief uitspreken over het nationaal-socialisme. De motor achter de hele zaak is Hans Scholl die samenwerkt met zijn zus Sophie en enkele andere vrienden. Het verspreiden van de vlugschriften is een riskante zaak en de Geheime Staatspolizei is bezig hen op te sporen. Begin 1943 worden Hans en Sophie Scholl en Christoph Probst, een vriend van hen, opgepakt en vier dagen daarna ter dood veroordeeld. Enkele maanden hierna worden drie andere vrienden ook ter dood veroordeeld. Het boek is niet gewoon een leesboek maar meer een informatief boek te verdelen in vier onderwerpen: de geschiedenis van De Witte Roos, vlugschriften van De Witte Roos, documenten en verklaringen van ooggetuigen en reacties & uitspraken. Hoofdpersonen B.1. Een echte hoofdpersoon is niet goed aan te duiden. Hans Scholl is op zich wel het belangrijkst maar omdat een groot gedeelte van het boek in beslag wordt genomen door "documenten en verklaringen van ooggetuigen" waar het vaak niet over Hans Scholl gaat, wordt er niet uitdrukkelijk veel over hem geschreven. Naast Hans Scholl is ook zijn zus Sophie belangrijk en de schrijfster zelf (die een zus van Hans en Sophie was) is, alhoewel ze niet zo vaak over zichzelf schrijft, toch duidelijk aanwezig. Hans en Sophie houden zich voortdurend bezig met de vraag; hoe kunnen we aan zoveel mogelijk mensen duidelijk maken dat het nationaal-socialistisch-systeem de maatschappij te gronde zal richten (blz. 43:"Wij moeten de vonk van verzet, die in miljoenen eerlijke Duitse harten gloeit, aan te wakkeren tot een helder vuur. Bovendien moeten wij proberen die Duitsers, die nog geen heldere kijk hebben op de duistere bedoelingen van dit regime, voor te lichten en hen op te wekken tot verzet."). Daarbij zijn ze ook veel in strijd met zichzelf. Ze vragen zich af hoe zij zichzelf van de schande kunnen ontdoen die over hen ligt doordat zij als Duits volk een verschrikkelijke regering hebben en die ook lijken te tolereren (blz. 37:Waarop zitten wij eigenlijk te wachten? Tot er een dag komt waarop de oorlog is afgelopen en alle volkeren van de wereld naar ons wijzen en zeggen dat wij zo'n regering, zonder ons er tegen te verzetten, hebben geduld?). De onderlinge relaties zijn heel nauw. Tussen Hans Scholl, zijn zus en vrienden als Christoph Probst, Willi Graf, Pr. Kurt Huber en Alexander Schmorell bestaat een hele hechte band. Dat komt ook doordat ze allemaal voor hetzelfde ideaal "vochten" en allemaal onder dezelfde druk stonden wat al snel een band schept. Toch kun je niet zeggen dat het een grote familie is want Hans Scholl probeert de mensen die meewerken zo weinig mogelijk met elkaar in contact te brengen zodat iedereen niet meer mensen kent dan noodzakelijk is. Dit om te voorkomen dat bij het verhoren van een persoon de hele zaak opgerold kon worden. Wel komen alle lijnen samen bij Hans Scholl. Hans Scholl is een intelligente en ontwikkelde persoon. Toen hij jong was zat hij net als vele andere jongeren bij de Hitlerjugend. Daar ontdekte hij dat het allemaal niet klopte met wat hij zelf voelde en met wat hij beleefde in zijn geloof. Hij verliet de Hitlerjugend (waar best wel lef voor nodig was) en sloot zich aan bij de zogenaamde "Jungenschaft". Die Jungenschaft is een beetje hetzelfde als de "Dead Poet Society" en dit vormt Hans sterk in zijn jongen jaren. Als hij later geneeskunde gaat studeren in Munchen komt hij,volgens de schrijfster, door ongewoon geluk, met veel bijzondere mensen in contact. Met die mensen heeft hij vaak urenlange discussies over geloof, politieke overtuiging en andere dingen die hem bezig houden (blz. 26:"Urenlang vertoefde hij in de uitgebreide bibliotheek van de uitgever, ontmoette er ook dichters, geleerden en filosofen.). Er zijn dan ook veel dingen waar hij zich mee bezig houdt (blz. 121:Ik heb nog nooit een jongeman ontmoet, die met een dergelijke intensiteit over deze zaken (religieuze zaken) sprak, er mee worstelde"). Ik denk dat Hans een heel integer persoon is. Alleen al om het feit dat hij zich verzet tegen zo'n overmacht. Wat ik ook heel bijzonder vind is dat toen hij opgepakt werd en verhoord werd hij zoveel mogelijk schuld op zich probeerde te nemen zodat zijn vrienden zo weinig mogelijk moeilijkheden zouden krijgen. Dit geldt ook voor Sophie Scholl. Zij werd gelijk met Hans gearresteerd en probeerde ook zoveel mogelijk schuld op zich te nemen. Zowel Hans als Sophie zijn hele dappere mensen, die alles overhebben voor hun medemens en idealen. Waar zij het meest mee worstelen is dat zij onder een regime moeten leven dat hen op meerdere gebieden geen vrijheid geeft. Ik herken hier wel iets van mezelf in, ik zou het ook vreselijk vinden om onder zo'n regime te moeten leven. Wat ik me dan afvraag is; zou ik ook het lef hebben om me hiertegen te verzetten of zou ik niks doen en gewoon toekijken. Het is wel gemakkelijk te zeggen dat ik ook in opstand zou komen maar er waren indertijd best veel mensen die het niet echt eens waren met de regering en toch niks deden (blz. 153:"De colleges van professor Huber werden altijd druk gevolgd omdat hij geen gelegenheid voorbij liet gaan om …steken onder water uit te delen naar de Nazi-dictatuur. Zulke opmerkingen werden altijd met grote bijval beantwoord…") Dat veel mensen niks deden is wel begrijpelijk want als je in het verzet gaat kan op elk moment je leven afgelopen zijn en ik weet niet of ik met die gedachte zou kunnen leven. Om die reden heb ik heel veel respect voor de leden van De Witte Roos, ze waren wel hartstikke dapper. Ik vind alle leden van De Witte Roos erg sympathiek. Zoals Inge Scholl ze beschrijft zijn het allemaal aardige studenten die ergens voor durven te staan. Ze worden ook niet negatief beschreven dus leer je de minder leuke kanten van de personen niet kennen. Over het algemeen worden alle mensen die voor Hitler waren negatief afgeschilderd en lijken ze nogal onsympathiek, maar een iemand springt er wel uit, namelijk de president van de rechtbank; Freisler. Hoe die man ooit president van een rechtbank heeft kunnen worden is mij een raadsel want het is echt een hoogst irritant persoon die niet normaal kan rechtspreken. Volgende citaat geeft op mooie wijze zijn karakter weer, blz. 144:"Met een bestiale retoriek overspoelde Freisler de jonge student, de ene schimpscheut volgde op de andere, brullend en tierend ging de president van het gerechtshof tekeer, zo dat Schmorell in het geheel niet aan het woord kon komen. Ook wat professor Huber zegt bij zijn veroordeling is erg treffend, blz. 147:"Hij zei:"Is het geen troosteloos gezicht, dit zogenaamde hoogste Duitse gerechtshof? Het is toch een schande voor ons volk!"
Tijd Het boek speelt zich af in ± 1942. De tijd is heel belangrijk voor het verhaal. Want het is de tijd waarin Hitler aan de macht is en waarin hij een groot deel van Europa beheerst. Als Hitler niet aan de macht was geweest, waren de acties van De Witte Roos nooit nodig geweest. Het verhaal speelt zich af in een tijd van voortdurende oorlog. Er wordt dan ook regelmatig melding gemaakt van de terreur die de Nazi's uitoefenen op heel Europa en in het bijzonder de Joden. Een enkele gebeurtenis wordt nog wel apart genoemd zoals de slag bij Stalingrad. Aan deze slag wordt een groot gedeelte van een vlugschrift gewijd, blz. 90:"Diepgeschokt staat ons volk tegenover de ondergang van de mannen van Stalingrad. Driehonderddertigduizend Duitse mannen zijn door de geniale strategie van de korporaal uit de Eerste Wereldoorlog zonder enig gevoel voor verantwoordelijkheid, dood en verderf ingejaagd." Dit is wat ik vond in een geschiedenisboekje:"Maar de Russen die straat voor straat, huis voor huis hadden verdedigd, hergroepeerden hun legers en begonnen de tegenaanval. De Duitse bevelhebber, die begreep dat hij ingesloten dreigde te worden, kreeg van Hitler het verbod om zich terug te trekken. Daarmee was het lot van het Duitse Stalingradleger bezegeld. De Russische tang sloot zich en toen in het begin van 1943, ondanks de bevelen van de "Fuhrer", 90 000 Duitsers zich overgaven, waren er al 200 000 in Stalingrad gesneuveld." Plaats In het eerste gedeelte, over het verhaal achter De Witte Roos, speelt het verhaal zich veelal af in Munchen waar zowel Hans als Sophie studeren. In Munchen zijn ze veel in de universiteit te vinden waar ze veel vrienden hebben en waar ook veel activiteiten van De Witte Roos plaats vinden. Dit eerste gedeelte speelt zich echter ook gedeeltelijk in Ulm af waar Hans en Sophie opgroeiden. Het derde gedeelte; documenten en verklaringen van ooggetuigen speelt zich veelal af in de rechtbank en in de gevangenis. Veel van de ooggetuigen waren of lid of verbonden met De Witte Roos en werden daarom aangeklaagd. De tijd tussen de zittingen vertoefden zij in de gevangenis. Dat veel handelingen in Munchen plaatsvonden geeft niet echt extra betekenis aan het boek want het had in iedere andere stad in Duitsland kunnen plaatsvinden. Dat de kinderjaren van Hans en Sophie zich afspeelden in Ulm is ook niet echt van belang. Dat het verhaal zich in Duitsland afspeelde is wel van groot belang. In andere landen van Europa waren natuurlijk ook wel verzetsgroepen die bedreigd werden door de Nazi-dictatuur maar die hadden tenminste het grootste gedeelte van de bevolking achter zich en dat was in Duitsland niet echt zo, je had veel meer kans dat iemand je verraadde. Dat maakte het zo moeilijk om in Duitsland in het verzet te zitten. In het boek wordt een Nazi-dictatuur beschreven. Je merkt dat aan alles. Het hele boek staat gewoon in het teken van verzet tegen de dictatuur. Enkele citaten om dit te illustreren, blz. 48:"Ze pakten de vlugschriften in koffers en reisden, met hun gevaarlijke waar, zelf naar de grote steden in Zuid-Duitsland om ze daar te verspreiden. (…) Voortdurend vroegen zij zich af, of de voorzorgen die zij getroffen hadden, voldoende waren: hadden zij al hun sporen uitgewist? Hadden zij…Vreugde, zorg, twijfel, durf…het was een mengeling van gevoelens, waarin de dagen voorbij gingen." Blz. 63:"En Hans riep luid, voor hij zijn hoofd op het houten blok legde, zodat het door de hele gevangenis schalde:"Leve de Vrijheid!". Bedoeling Ik denk zeker dat de schrijfster met dit boek een moraal wil uitdragen. Ze wil laten zien dat er in de tweede wereldoorlog wel degelijk Duitsers in het verzet zaten, en dat ze de moed hadden om te strijden voor een eigenlijk heel eenvoudige zaak: voor het recht en de vrijheid van het individu, voor diens ontplooiing in vrijheid en voor een leven in vrijheid. Ze wil aantonen dat een leven onder een bewind zoals Hitler deze voerde die vrijheden niet bood. Ik denk dat ze ook wil laten zien hoe uniek de vrijheid die wij hebben is, dat het niet iets vanzelfsprekends is maar dat het iets is waarvoor mensen hun leven hebben opgeofferd. Ik kan me goed voorstellen dat ze dit boek heeft willen schrijven. Alleen al omdat, zoals ze zelf ook zegt, mensen haar er vaak naar vroegen. Als mijn broer en zus in zulke omstandigheden gedood zouden worden zou ik dat ook willen laten weten aan iedereen, want vaak wordt er toch wel gedacht dat alle Duitsers nazi's waren terwijl dat in de praktijk niet echt zo was, er waren ook Duitsers die hun leven gaven voor de afgenomen vrijheden. Stroming Ik heb geen colleges literatuurgeschiedenis gehad en ik kan ook niets vinden over de stroming waartoe deze schrijver of dit boek behoort. Andere titel Als ik een andere titel aan het boek moest geven was dat "Brieven uit de hemel" of "Zwijgen is zilver, spreken is goud". De eerste omdat de vlugschriften een soort brieven waren die regelmatig verspreid werden door ze vanaf een hoge positie naar beneden te gooien. De hemel kun je ook associëren met God, omdat Hij dat bizarre regime in Duitsland sterk zou afkeuren. De tweede titel zou ik doen omdat het spreekwoord "spreken is zilver, zwijgen is goud" voor de situatie in Duitsland in die tijd niet opging: er waren heel wat mensen die het niet eens waren met Hitler maar hun mond niet open durfden te trekken terwijl als iedereen die het er niet mee een was zich verzet had het nooit zover gekomen zou zijn.