Feitelijke gegevens

• 5e druk, 1975
• 221 pagina's
• Uitgeverij: De arbeiderspers, Amsterdam

Flaptekst

Eerste zin

Het eerste wat ik u kan vertellen, is dat we op de zesde verdieping woonden, over de trappen, en dat het voor madame Rosa, met al die kilo's aan haar lijf en maar twee benen, elke dag weer een zware beproeving was, met alle zorgen en lasten erbij.

Samenvatting

Als Mohammed (Momo) nog heel jong is, wordt hij door zijn vader bij madame Rosa gebracht. Madame Rosa is prostituee geweest en vangt nu kinderen van prostituees op om voor te zorgen. Momo weet hier zelf niets meer van en groeit op bij madame Rosa. De andere kinderen komen en gaan maar madame Rosa heeft een zwak voor Momo en wil hem graag bij zich houden. Ondertussen wordt madame Rosa steeds ouder en omdat ze nogal wat gewicht aan haar lijf heeft is het voor haar moeilijk om de trappen naar de zesde verdieping op te klimmen.

Momo leeft zijn eigen leven. Hij is tien jaar en heeft een paraplu als beste vriend. Soms gaat hij naar de hoeren en maakt daar vrienden met de vrouwen die daar werken. Af en toe staat hij voor een winkelruit te kijken naar het circus dat zich achter de winkelruit afspeelt.

Als madame Rosa erg ziek wordt, kan ze niet zelf meer de trap op en af. Ze wordt geholpen door leden van een Afrikaanse stam die ook in het gebouw wonen. Ze gaat vaak met Momo naar de dokter en vraagt hem telkens angstig of hij erfelijk is. Momo begrijpt hier niets van. Madame Lola, een travestiet uit het gebouw helpt veel bij de verzorging van madame Rosa. Ze kookt eten, geeft geld en komt vaak langs.

Op een dag komt er een man naar boven. Hij zegt dat hij 14 jaar geleden zijn zoon heeft afgeleverd, hij heeft nog een ontvangstbewijs, en dat hij die nu terug wil. Hij is net vrijgelaten uit een gesticht en wil zijn zoon nu terug. Madame Rosa heeft wel door dat dit over Momo gaat maar ze wil hem niet kwijt, dus ze zegt dat Moos zijn zoon is. Moos is opgevoed als jood en niet als moslim. De vader van Momo kan niet accepteren dat zijn zoon opgevoed zou zijn als jood en overlijdt ter plekke aan een hartaanval. Ze slepen het lichaam naar beneden en leggen het op de trap voor de deur van de enige Fransman die er in het gebouw woonde. Als Fransman kun je dat wel maken.

Momo komt erachter dat zijn vader zijn moeder heeft vermoord. Zijn vader werd daarom naar een gesticht gestuurd. Ook wordt Momo opeens vier jaar ouder. Madame Rosa zegt dat ze hem expres heeft verteld dat hij nog maar tien was omdat hij dan langer bij haar zou blijven.

Als Momo in de stad rondzwerft, komt hij een vrouw tegen, madame Nadine. Ze maken kennis en een tijdje later ziet hij haar weer. Ze is aan het werk en spreekt opnieuw stemmen in voor een film. Momo vindt het prachtig om te zien hoe ze het leven van de mensen op de film terugspoelen en wenst dat hij dat ook kan.

Madame Rosa takelt steeds verder af en ze is doodsbang dat ze naar het ziekenhuis moet. Daar houden ze je in leven en lig je alleen maar te lijden. Ze wil liever een natuurlijke dood sterven. Daarom vertelt Momo aan iedereen dat haar familie in Israel haar is op komen halen om daar te sterven. In werkelijkheid heeft Momo haar meegenomen naar beneden, naar de kelder die madame Rosa voor zichzelf had ingericht om zich in terug te trekken. Daar ligt hij op een matje naast haar te wachten totdat ze doodgaat. Ze valt op veel momenten al geestelijk weg. Als ze weer even wakker is doet ze haar make-up op en kleedt ze zich mooi aan.

Madame Rosa zit in haar stoel en Momo gaat er elke dag op uit om nieuwe parfum voor haar te kopen. Hij doet haar nieuwe make-up op, zodat ze kleur heeft in haar gezicht en giet flesjes parfum over haar heen uit. Pas na een hele tijd trappen mensen de deur van de kelder in om te zien waar de stank vandaan komt. Daar zien ze Momo en de overleden madame Rosa. In Momo's zak vinden ze het papiertje met het adres van madame Nadine en Momo gaat met haar en haar man en kinderen mee naar huis.

Personages

Dokter Katz

Dokter Katz is de joodse dokter waar madame Rosa vaak heen ging. Hij is aardig en schrijft madame Rosa vaak kalmerende middelen voor. Ook als madame Rosa bijna gaat overlijden komt hij vaak langs. Hij vindt dat ze naar het ziekenhuis moet, maar Momo zegt hem dat hij haar als het ware moet laten inslapen. Hoewel dokter Katz de angst van madame Rosa begrijpt kan hij dit niet doen. Hij is goed, maar gaat niet tegen de wet in.

Madame Lola

Madame Lola is een travestiet die ook in het gebouw woont. Ze doet erg goede zaken en verdient veel geld. Ze heeft een goed hart en helpt waar ze kan bij madame Rosa en Momo.

Monsieur Hamil

Monsieur Hamil is een goede oude man die vroeger handelde in tapijten. Hij heeft veel voor Momo betekend. Zo heeft hij hem bijvoorbeeld leren schrijven en lezen. Hij was gek op Victor Hugo.

Momo

Momo is de zoon van een prostituee en haar Arabische pooier. Hij is toen hij heel jong was bij madame Rosa gebracht om daar op te groeien. Momo is een verbitterde jongen die het nut van het leven niet altijd inziet. Hij ziet om zich heen veel dingen die niet goed gaan. Toch houdt hij enorm van madame Rosa en doet alles voor haar om haar gelukkig te maken en gerust te stellen.

Madame Rosa

Madame Rosa is een oude vrouw die getekend is door het leven. Als jodin is de maar net ontsnapt aan de dood in Auschwitz en heeft lang gewerkt als prostituee. Dat waren haar goede dagen. Ze denkt daar ook vaak aan terug en dan doet ze haar make-up op, net zoals vroeger. Omdat het voor prostituees verboden is kinderen te hebben, biedt madame Rosa haar diensten aan als een soort opvang. Ze houdt veel van haar kinderen maar heeft een zwak voor Momo. Daarom vertelt ze hem dat hij nog maar 10 is terwijl hij al 14 is, zodat hij langer bij haar blijft. Madame Rosa is angstig aangelegd. Ze is bang voor verschillende dingen maar voor het ziekenhuis nog het meest. Ze wil een natuurlijke dood en vraagt Momo voor haar te zorgen.

Quotes

"Je moet niet huilen, beste jongen, het is een natuurlijke zaak dat oude mensen sterven. Jij hebt nog een heel leven voor je. Probeerde die rotzak me bang te maken of hoe zat dat? Ik heb altijd opgemerkt dat oude mensen zeggen: jij bent jong, je hebt een heel leven voor je, met een goedhartige grijs alsof het ze lol doet." Bladzijde 106

"Monsieur Charmette keek haar aan, kaarsrecht in zijn stoel met zijn hoed op zijn knieën, alsof hij was gekomen om haar te halen en het hoofd van de Jodin beefde en ze zweette van angst. Het is anders wel idioot om je voor te stellen dat de dood kan binnenkomen en gaan zitten met zijn hoed op zijn knieën en je recht in je ogen kijken om je te zetten dat het tijd is." Bladzijde 118

Thematiek

Kindertijd en kinderleed

Het boek gaat over het kindzijn van Momo. Hij vertelt zijn verhaal van toen hij een kind was en hoe hij opgroeide. Hij heeft een bijzondere kindertijd gehad die niet altijd even makkelijk was.

Motieven

Angst

Voor veel dingen is angst het motief in dit boek. Madame Rosa is angstig voor erfelijkheid bij Momo en gaat daarom met hem naar dokter Katz. Ze is ook bang voor het ziekenhuis en laat Momo daarom voor haar zorgen.

Prostitutie

Madame Rosa heeft haar werk te danken aan het feit dat er veel kinderen werden geboren bij de prostituees en dat ze ergens opgevangen moesten worden. Momo is zelf een kind van een prostituee.

Trivia

Romain Gary kreeg in 1956 de Prix Goncourt, een prijs die een schrijver maar één keer kan ontvangen voor een werk. Maar Gary had zijn boek La vie devant soi uitgebracht onder een pseudoniem. Aan dit boek werd ook deze prijs toegekend zonder te weten wie er nou echt achter dit pseudoniem zat. Pas na zijn overlijden werd ontdekt dat ook dit boek was geschreven door Gary. Daarmee werd Romain Gary de enige persoon die de Prix Goncourt twee keer gewonnen heeft.

Titelverklaring

In het boek wordt telkens tegen de hoofdpersoon, Momo, gezegd: jij hebt nog een heel leven voor je. Momo ziet dat niet als iets goeds, maar blijkbaar de rest van de mensheid wel. Hij vind het maar een kloterig leven en vind het juist vervelend dat hij nog een heel leven voor zich heeft.

Daarom heet het boek 'Een heel leven voor je'.

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit 31 hoofstukken. De hoofdstukken hebben geen namen of nummers en variëren van 2 pagina's tot ongeveer 5 of 6 pagina's.

Het boek wordt verteld vanuit het oogpunt van Momo. Hij verteld als het ware zijn levensverhaal aan de lezer. Er is geen sprake van een perspectiefwisseling.

Decor

Het verhaal speelt zich af in de banlieue van Parijs. Het boek kwam uit in 1975 en de schrijver heeft het geschreven in het heden. In werkelijkheid verloopt er ongeveer 4 jaar van het begin tot het einde van het boek. Momo verteld verhalen over zijn leven en die verhalen gaan het meeste over de leeftijd tussen 6 en 10. In het boek verloopt er in Momo's belevenis echter 8 jaar omdat hij opeens 4 jaar ouder wordt als zijn vader op de proppen komt.

Vooral in het begin van het verhaal zijn er veel flasbacks. Momo vertelt het verhaal niet altijd in chronologische volgorde, maar soms vertelt hij weer wat van toen hij wat jonger was. Naarmate het verhaal vordert, vertelt hij meer chronologisch.

Stijl

Romain Gary maakt in zijn boek veel gebruik van bittere humor. Hij laat Momo zijn verhaal vertellen op een soms wat grappige manier waar wel een diepere betekenis achter zit. Doordat je meeleest met Momo's gedachten zijn sommige zinnen niet altijd even duidelijk qua zinsopbouw, maar juist wel wat het gevoel betreft. Door zijn manier van schrijven wordt je meegenomen in de wereld van Momo.

Slotzin

Madame Nadine heeft me laten zien hoe je de wereld achteruit kunt laten lopen en dat interesseert me heel erg en ik wens het van ganser harte. Dokter Ramon is zelfs mijn paraplu Arthur gaan halen, ik zat erover in want niemand zou hem willen vanwege zijn gevoelswaarde, je moet ervan houden.

Beoordeling

Een heel leven voor je is een prachtig boek en zeker de moeite waard om te lezen. De schrijfstijl van Gary neemt je mee in het levensverhaal van Momo en brengt verschillende onderwerpen als prostitutie, discriminatie en het kinderleven op een mooie manier naar voren. Een plezier om te lezen.

Recensies

"De vroegrijpe stem van Momo is overtuigend en slaagt erin om de lezer mee te laten leven met de personages. " http://www.8weekly.nl/art...-eeuw.html

"Ik vond La vie devant soi een indrukwekkend boek. Ik kon me erg goed inleven in Momo, ik kon me goed plaatsen in het verhaal." http://www.collegenet.nl/...9220&site=