Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2013
• 301 pagina's
• Uitgeverij: Atlas contact

Flaptekst

Eerste zin

Alles was volmaakt als rozenblaadjes, de avond dat Truly het deed.

Samenvatting

Calamity leek woont in een klooster met een heel aantal zusters. Ze woont daar onder begeleiding van ‘moeder’ en ‘tante’. ‘Moeder’ is de ultieme baas van het stel en ‘tante’ begeleidt de kinderen dagelijks. Moeder en tante trainen de dames in het strijden tegen de duivelmannen van buiten. Ze leren dat als de duivelmannen in hen willen steken met hun wapens ze ze moeten doodsteken met een mes. De duivelmannen wonen achter de muur en willen elk moment aanvallen. De meisjes krijgen dus geen gewone jeugd. Ze worden geleerd dat de op vierjarige leeftijd overleden dochter van Moeder een god is en ze moeten haar vereren. Deze dochter heeft ook een tegenstander en dat is de zoon van de moeder die zich laat zien door middel van de duivelzon en de duivelmaan.

De wolken beschermen de meisjes tegen deze duivelzon en de duivelmaan en zelf dragen ze ook nog hoofddoeken. Ze geloven dat, doordat ze kussens maken van potpourri, ze wolken maken die hen beschermen. Ondertussen worden deze kussens door tante en moeder verkocht. Alle waarheden zijn door tante opgeschreven in het belangrijkste boek; de appendix. Calamity leest haar andere zusters hier vaak uit voor. Dat mag zij doen omdat ze, volgens tante, tantes hartsvriendin is.

Een van de zussen van Calamity heet Truly. Op een avond is Truly zo nieuwsgierig dat ze over de muur wil kijken. Ze ziet daar helemaal geen duivelmannen. Maar helaas valt ze van de muur en overlijdt ze aan haar verwondingen. Vlak voordat ze overlijdt vertelt ze Annie St. Albas nog wel wat ze gezien heeft. Deze vertelt dit weer aan Calamity. Ze begrijpt het niet en houdt vast aan de Appendix; het boek dat tante heeft geschreven met alle ‘waarheden’ erin. Tante wil graag weten wat Truly gezien heeft en voert Calamity dronken om dat uit haar te krijgen.

Ondertussen is Annie St. Albas erg geraakt door Truly’s woorden. Ze gaat twijfelen aan de waarheden waaraan ze altijd vastgehouden heeft. Ze heeft altijd geloofd dat je als je te veel blootstelt aan de zon dat je van binnen oververhit raakt en dat de duivelmannen je dan aan het spit zullen braden in de krochten. Annie is vastbesloten om op onderzoek uit te gaan. Calamity gelooft daardoor dat Annie al teveel is blootgesteld aan de zon en dat de duivelmannen van buiten haar wel snel zullen komen halen.

Annie en de meiden maken een gat in de muur. Annie gaat op onderzoek uit en ontmoet Sam. Hij woont in de gewone wereld en is verrast door al de rare vragen die Annie stelt over de buitenwereld. Ondertussen voelt ‘tante’ het al aankomen dat het geheim van de meisjes in het klooster uit zal komen. Ze zegt daarom tegen ze dat ze heel stil moeten zijn en zelf vlucht ze weg. Later horen de meisjes dat ze is overleden door haar pillen en medicijn (alcohol).

Er komt een man langs bij ‘moeder’ om het klooster te controleren. De meisjes houden zich heel stil en moeder komt weg met het verhaal dat de meisjes op kamp zijn. Die avond sluit moeder alle meisjes op in de schuur behalve Calamity en Annie. Met een geweer op hen gericht moeten ze de beelden van Emily, de overleden dochter van moeder, in een busje zetten. Moeder gooit ondertussen benzine op en rondom de schuur en probeert alles in lichterlaaie te zetten. Annie heeft al snel door dat er iets niet in orde is en rent uit de poort om hulp van buiten te halen. Hoewel Calamity haar zusters wel hoort roepen doet ze eerst de deur van de schuur nog niet open omdat ze gelooft dat moeder het beste met hen voor heeft. Daarnaast kost het haar moeite om bij de deur te komen omdat moeder haar in haar been schiet voordat ze er is. Gelukkig komt de brandweer en opent Calamity haar ogen in het ziekenhuis. Bijna iedereen is gered, er zijn twee baby’s overleden door de rook.

In het ziekenhuis proberen de zusters haar haar verhaal te laten vertellen. Calamity is verward en weet niet wat ze van al het nieuwe moet denken. Ze houdt zich vast aan de waarheid van de Appendix. Er worden mensen aan haar voorgesteld waarvan wordt gezegd dat ze haar vader en moeder zijn. Calamity vind het maar een belachelijk idee dat er iets van een duivelman in haar kan zitten. Ook al gelooft ze dat ze deze duivelman moet vermoorden, in een omhelzing van haar ouders voelt ze zich toch wel fijn en ze laat het dan ook maar gebeuren.

Al haar zusters worden ook voorgesteld aan hun ouders en kunnen de zogenaamde waarheid van de appendix makkelijker loslaten. Annie St. Albas mag bij Sam gaan wonen. 

Personages

Calamity Leek

Calamity, of eigenlijk Elsa Waverley, is een jonge meid die houdt van rechtvaardigheid en duidelijkheid. Ze kan veel houvast vinden aan de waarheden die ze geleerd heeft en hoe ze opgeschreven staan in de Appendix. Ze houdt zich vast aan wat haar geleerd is toen ze nog jong was en gelooft niets anders dan de Appendix. In een zekere zin is ze eigenwijs en star, maar daar kan ze niets aan doen. Zo is ze gevormd. Ze volgt Tante blind.

Annie St. Albans

Annie is een meisje dat heel nieuwsgierig is. Ze botst vaak met Calamity omdat ze totaal verschillend zijn wat betreft de waarheid. Annie wil dingen graag zelf onderzoeken. Op die manier stuit ze ook op dingen die niet aansluiten bij de Appendix en door haar nieuwsgierigheid worden bijna alle meisjes uiteindelijk gered.

Tante

Tante is een vrouw die door de gebeurtenissen in haar leven niet meer helder kan nadenken. Ze heeft een leven opgebouwd waarbij ze veel drinkt, veel pillen slikt en niet meer weet wat ze doet. Haar hart is versteend en ze heeft geen moeite meer iemand pijn te doen.

Jane Jones

Jane Jones is de enige dokter tegen wie Calamity wil praten. Ze denkt dat ze een speciale beschermlaag heeft ontwikkeld tegen de duivelmannen omdat ze een donkere huid heeft. Jane Jones is heel lief en probeert Calamity langzaam dingen bij te brengen die echt zijn en niet aangeleerd door tante.

Quotes

"Die arme oude Penny kreeg namelijk heel vaak vuur ingespoten door een duivelman die De Regisseur heette, waardoor ze niet alleen van binnen gemeen verbrand was, maar ook voortdurend met zichzelf liep te pronken en alle rollen inpikte die eigenlijk voor Tante bestemd waren. " Bladzijde 136

"Ik hoor Mary Bootle door de muur heen zingen en zodra ik uitgetrild ben zal ik roepen: Mary Bootle, t komt allemaal goed, we zijn niet alleen. Er worden miljoenen meisjes gekweekt om te vechten" Bladzijde 140

"Sam denkt dat het Tante was die de politie heeft gebeld om te zeggen dat zij zich verborgen hield in de Tuin en alles en dat ze toen al haar pillen en medicijn heeft opgegeten. " Bladzijde 298

Thematiek

Goed en kwaad

Het thema van dit boek is goed en kwaad. Als diepere laag achter het verhaal van Calamity Leek ligt een vergelijking met het goed en kwaad in de wereld. Binnen Calamity\'s wereld is er een rozentuin met een Heilig gazon en een boom, wat wijst op het Bijbelse paradijs. De Appendix zou kunnen wijzen naar de Bijbel. Alles wat daarin staat is waar en goed en als je er niet aan houdt doe je fout. Annie\'s nieuwsgierigheid om zelf te onderzoeken is verkeerd volgens de Appendix maar leidt er uiteindelijk toe dat de echte waarheid aan het licht komt. De hele wereld van Calamity was het kwaad; kwaad voor haar en haar zusters omdat ze vergiftigd zijn met de valse leugens van Tante en Moeder. Uiteindelijk komt ze in de echte wereld, die wel goed is, en gelooft ze nog steeds dat dit het kwaad is. De tegenstelling tussen goed en kwaad komt telkens terug in het verhaal op verschillende manieren en is daarom het thema van het boek.

Motieven

Vriendschap

De vriendschap tussen de zusters is erg hecht. Ze zijn binnen de tuin een eenheid en komen voor elkaar op. Ze leren elkaar de waarheid uit de Appendix.

Vertrouwen

Calamity\'s vertrouwen in de goede bedoelingen van Tante en Moeder zorgen er bijna voor dat al haar zusters overlijden door de brand en zijzelf door een schotwond. Ze vertrouwt volledig op de waarheid in de Appendix en de goedheid van Tante en Moeder.

Nieuwe ervaringen

De nieuwsgierigheid en zoektocht naar nieuwe ervaringen van Annie is een belangrijk onderdeel van dit boek. Als Truly als eerste over de muur kijkt is Annies interesse gewekt. Haar hele zoektocht naar iets nieuws doet de wereld van Calamity instorten.

Motto

Voor mijn ouders, en voor Lydia

Trivia

Het boek heet \'het eerste boek van Calamity Leek\'. Dit is niet alleen het eerste boek van Calamity, maar ook van de schrijfster zelf.

Titelverklaring

Het verhaal wordt verteld door Calamity Leek zelf. Dit is niet haar echte naam maar de naam die haar gegeven is door Moeder en Tante. 'Het eerste boek van ..' zou erop kunnen duiden dat er een vervolg is op dit eerste verhaal. Dit houdt niet persé in dat er nog een boek uitkomt over Calamity Leek maar haar levensverhaal is zo bijzonder dat het niet in één boek te vatten is. 

Structuur & perspectief

Het verhaal is verdeeld in hoofdstukken. Deze hoofdstukken hebben elk geen nummer maar een naam. De naam slaat op de gebeurtenissen in dat hoofdstuk maar zijn geen letterlijke uitspraken die in het hoofdstuk gedaan worden. Voorbeelden van titels van hoofdstukken zijn:

- De dag daarna

- Geen wormen

- Gretels baby's

De hoofdstukken verschillen sterk in lengte, afhankelijk van de gebeurtenis die beschreven wordt. Zo kan een hoofdstuk 15 pagina's zijn en kan een hoofdstuk een halve pagina zijn. 

 

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de hoofdpersoon; Calamity Leek. Zij beschrijft haar eigen gedachten en gevoelens. Dit is de persoon die je het meest leert kennen. Door alle gebeurtenissen, de manier waarop deze beschreven worden en kennis die de lezer van zichzelf al heeft door in de echte wereld te leven, weet de lezer meer dan Calamity zelf. 

Decor

Het verhaal speelt zich af op een afgelegen landgoed in Wales. Het landgoed is omringt door een muur, als een klooster. Het verhaal bestaat uit twee verschillende verhalen door elkaar. Het verhaal wat Calamity vertelt over de laatste weken op het landgoed en het verhaal dat ze vertelt over haar tijd in het ziekenhuis. 

Tussen het begin en het eind van het boek zit ongeveer een half jaar. Er wordt niet veel gesproken over de tijd en datum; het aantal dagen dat verloopt is meer op te maken uit de hoeveelheid gebeurtenissen. 

Stijl

De auteur van dit boek hanteert een bijzondere stijl in haar schrijven. Zo weet ze bijzondere metaforen en te beschrijven die erg plastisch zijn. Ze scheppen een beeld. Soms vrolijk en fijn en soms obsceen. 

Voorbeelden van haar stijl:

- Vanuit de verte klonk weer dat geluid, lang en lijzig als een droevige koeienscheet: oeoeoeoeoeoeoeoe. 

- Er staat een vrouw naast me die zo verkoold is alsof ze tien keer aan het spit van de duivel is omgedraaid. Zo verbrand dat haar haar eigenlijk tot verkoolde sprietjes verschrompeld zou moeten zijn. Dat haar vlees van haar botten zou moeten zijn gevallen. 

- dat was de kille knekelwaarheid over Annie St. Albans.

- Ze keek alleen maar naar de wriemelende papieren zak op het beton, waaruit roze vocht begon te lekken aan de onderkant. Sorry, Annie, maar vroeg je me nu net wat? Ik snap wel dat rattenbaby's dood moeten. Ik vroeg me alleen af hoe ze worden gemaakt. 

Ze gebruikt ook vaak een dubbele ontkenning, zoals in de volgende zin:

- En vanaf dat moment was er nooit niks meer veilig in onze Tuin. 

Daarnaast worden veel meisjes met een bepaalde eigenschap beschreven; zoals Maria Liphook prutkop wordt genoemd omdat ze dom is en Eliza wordt altijd ziekelijke Eliza genoemd. 

Ook worden bepaalde aspecten in het boek vaak terug. Zo zingt Tante heel vaak liedjes uit bekende musicals zoals 'Sound of music', 'Grease', 'Phantom of the Opera' en 'Singing in the rain'. Calamity zegt over zichzelf heel vaak: 'Van drogende rozen gaan mijn ogen altijd tranen en gaat mijn neus lopen'. 

Slotzin

En ik zeg maar niks. Helemaal niks.

Beoordeling

Doordat Calamity het verhaal zelf vertelt is het een heel mooi boek om te lezen. Het is interessant en maakt de vergelijking tussen het goede en het kwade in de wereld. Dit is niet alleen het verhaal over het leven van Calamity, er zit een diepere laag in door de vergelijking met goed en kwaad.

Deze is op een hele mooie manier vertelt door de schrijfster; ze gebruikt plastische metaforen die je soms doen meeleven, soms doen lachen en soms doen walgen. Je gaat helemaal mee in het verhaal. 

 

Recensies

"Juist dat contrast tussen haar niet-weten en het toenemende inzicht van de lezer over het lot van de meisjes maakt Het eerste boek van Calamity Leek (AtlasContact) zowel hilarisch als in-triest. Paula Lichtarowicz bewijst met dit debuut dat ze kan schrijven. " http://www.leesplein.nl/j...-leek/5369

"\'Een hypnotische debuutroman - een van de meest opzienbarende boeken van het jaar.\' Elle" http://www.atlascontact.n...mity-leek/