Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2006
• 233 pagina's
• Uitgeverij: UMCO

Flaptekst

Eerste zin

Hoe bijzonder zijn ze hier eigenlijk, dat ze mij in één weekend van mezelf kunnen bevrijden?

Samenvatting

Esmee, midden in de veertig, is in deel I, 'Voorjaar' op weg naar een kliniek waar men aan spirituele reiniging doet. Ze moet daar zelfs deel uitmaken van een familie waarbij er ook een vader is aangesteld. Ze ziet een andere knappe man die een lezing geeft over de zingeving in het leven. Ze noemt hem Mooie Man. Ze is bereid om met hem mee naar buiten te gaan en seks met hem te hebben, maar als ze hem later weer met een ander bezig niet in een nieuw soort therapie, besluit ze om weg te gaan uit dit therapeutische oord.

In deel II, 'Najaar' zien we haar enkele maanden later terug in de kleedkamer van een fitnessschool. Ze vindt een dagboek van ene Eva en besluit het mee te nemen naar huis. Daar begint ze heel nieuwsgierig te lezen: het verhaal van een vrouw die gezien heeft dat haar man vreemd gaat en die hem nu het huis heeft uitgeknikkerd. Het is eigenlijk een soort voyeurisme dat Esmee hier pleegt. Ze herkent wel dingen in het dagboek van Eva.

Esmee lijdt namelijk aan het lege-nest-syndroom. Haar kinderen Laura en Sjoerd zijn de deur uit: ze studeren. Daarnaast is haar huwelijk met Tom toch wel wat verzand. Hij heeft het druk met zijn werk. Een vrouw (Trudy) die kleren bij haar bestelt, want Esmee is modeontwerpster, vraagt haar mee te gaan naar een spirituele lezing. Ze nodigt ook haar vriendin Liz uit. Met zijn vijven gaan ze ten slotte naar de lezing van Raphael Reiziger, die als motto heeft dat lijden optioneel is. Esmee is wel onder de indruk van de mooie man.

Dat lijden optioneel is, merkt de lezer aan de passage waarin Esmee haar eigen dagboek oppakt, dat ze geschreven heeft in de tijd dat ze een doodgeboren kindje Anna gebaard heeft. Het is een droeve periode in haar leven geweest. Ze organiseert met haar vriendinnen die de lezing hebben bezocht een “huiswerkavondje” waarin ze spirituele opdrachten moeten vervullen. Trudy kust haar op de mond en even lijkt het erop alsof ze zich in de lesbische relatie met haar kan storten. Ze voelt wel wat bijzonders voor Trudy die bovendien heel aantrekkelijk is.

De volgende dag gaat ze met Liz koffie drinken en ze ontmoeten Raphael weer. Hij is weer vriendelijk tegen haar. Ze praten over het lege-nest-syndroom. De volgende dag is het opnieuw raak. Bij het boodschappen doen rijdt Raphael tegen haar aan en omdat ze pijn in haar enkel heeft, geeft hij haar reiki. Ze kan bij hem ook onder behandeling komen, biedt hij aan. De kinderen Sjoerd en Laura komen dat weekend eten en Laura heeft een leuke vriend bij zich. Esmee voelt zich opnieuw een beetje aan de kant geschoven. Ze moet een jas maken voor Laura en die brengt ze later die week naar haar dochter. Maar die leeft haar eigen leventje en moet naar college. Opnieuw een tik voor Esmee, die zich dan maar overgeeft aan haar verlangen naar intimiteit met Raphael. Die wil haar wel een reiki-behandeling geven, maar omdat hij dat zo opgewonden doet en opgewonden van haar raakt, mondt het uit in een zalige neukpartij. Tijdens haar orgasme huilt ze en dat is onverwerkt verdriet, zegt Raphael. Omdat ze in een overgangsfase van haar leven zit, gaat ze daarvoor op training bij Joke (de vrouw van Raphael). Ze moeten visualisaties doen (geleide fantasieën) en Esmee leert zo haar persoonlijke gids kennen. Toch wordt het spirituele van de training wel een beetje sarcastisch verteld, al kan ze niet ontkennen dat het haar toch wel iets heeft gedaan. Zo heeft ze Emmie leren kennen: een vrouw die twee kinderen bij een ongeluk heeft verloren en ook door haar man verlaten is.

In het volgende hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van een dag uit het leven van Esmee: Tom is enkele dagen op cursus, Liz belt om te zeggen dat ze stopt met het vrouwengedoe, Trudy belt een afspraak af. Ze gaat ook het graf van Anne bezoeken en denkt daarna terug aan haar jeugdliefde Jonas. Met hem had ze iets twintig jaar geleden. Ze gaat hem Googelen (Jonas Hunselaar) en ze ziet dat hij nog steeds een duikschool heeft in Egypte. Ze besluit hem te mailen.

Jonas mailt later terug: hij heeft inderdaad een duikschool. Zijn vrouw is twee jaar geleden overleden en hij heeft geen kinderen. Esmee wil het koste wat het kost zien en boekt een vakantie naar Egypte. Haar kinderen vinden het een superactie, maar ze heeft niets tegen Tom verteld. Wanneer hij thuiskomt, hebben ze een vreugdeloze portie seks en daarna heeft ze geen tijd om hem in te lichten.

De volgende dag gaat Esmee weer het dagboek van Eva lezen. Wat zal ze ermee doen nu ze naar Egypte gaat vertrekken? Ze moet ook nog een keer naar de workshop van Joke en dan doet Emmie een opzienbarende mededeling. Ze heeft onder de valse naam Eva een dagboek geschreven en daarin is ze als het ware een nieuw leven begonnen. Het hele verhaal is verzonnen: ze doet alsof haar man is vreemd gegaan, maar het blijkt allemaal onderdeel van haar remedie. Esmee is geschokt. Wat moet ze nu met het dagboek doen?

Ze besluit voor ze naar Egypte gaat het weg te sturen naar Joke. Die kan het dan aan Emmie geven. Van Schiphol belt ze Tom om te vertellen dat ze een weekje weggaat. Die wist nog van niets. In Egypte wordt ze afgehaald door Jonas. Die is nog even aantrekkelijk als twintig jaar geleden, maar wel serieuzer geworden. Ze gaan duiken en Esmee moet door hem worden gered. Ze overnachten in de woestijn en dan vertelt Esmee hem via de foto’s die ze heeft meegenomen het ware verhaal rondom Sjoerd. Jonas is de biologische vader van Sjoerd. Die is geboren in 1983 (20 jaar geleden). Hij is heel beduusd, daarna een beetje boos. Maar eigenlijk ook erg blij dat hij een zoon heeft. Wat wil Esmee?

In het heel korte en laatste hoofdstuk 14 zitten Esmee en Jonas bij elkaar in het vliegtuig. Hij vraagt of hij de foto’s nog eens mag zien. Zijn ze op weg naar Nederland?

Quotes

"Met een lijstje in mijn hand loop ik zo efficiënt mogelijk graaiend langs de schappen. Ik heb de indeling van de winkel volledig in m'n hoofd." Bladzijde 105

"In het voorjaar bloeit het hier prachtig. Een eindje voor me hangt een groepje straatmezen in een grote struik. Ik het begin zou ik gedacht hebben dat Anne een van de vogels was en speciaal voor me uit zou fladderen. Ik geloof nu niet meer zo in dat soort tekens." Bladzijde 164

"Een roodborstje steekt prachtig af tegen al het wit. Dus als hij thuiskomt ben ik al weg. Ik neem de trap met twee treden tegelijk naar boven. Start de computer op. Ja!" Bladzijde 197

Thematiek

Geluk/ verlangen naar geluk

Het is vrij duidelijk dat de thematiek van het verhaal gelegen is in de problematiek van Esmee. In de levensfase waarin ze zich bevindt heeft ze last van het lege-nest-syndroom dat sterk gerelateerd is aan de zin van het bestaan. Ook haar huwelijk is slecht. Daarom gaat ze op zoek naar manieren om toch gelukkig te worden en de leegte van haar leven op te vullen. Dit doet ze door bijvoorbeeld seks en spiritualiteit.

Motieven

Midlifecrisis

Esmee heeft last van een midlifecrisis, waardoor ze allemaal levensveranderende beslissingen maakt.

Verleden

Langzaam maar zeker wordt ook het verleden van Esmee voor de lezer duidelijk: ze heeft een kind gebaard dat kort daarna is overleden. Maar het grote geheim is toch dat met Jonas. De jeugdliefde die van zijn ouders niet meer haar mocht trouwen vanwege haar niet-joodse afkomst, maar van wie steeds duidelijker wordt dat hij wel de biologische vader van Sjoerd is.

Kind-moederrelatie:

Esmee voelt zich verlaten door haar kinderen: ze zijn het huis uit en Esmee heeft het gevoel dat ze haar niet meer nodig hebben. De kind-moederrelatie is dus niet heel sterk en dit bepaalt grotendeels Esmees beslissingen.

Seksualiteit

Om de leegte van haar leven op te vullen, zoekt Esmee haar heil in seksuele escapades.

Spiritualiteit

Om de leegte van haar leven op te vullen gaat Esmee de spirituele kant op.

Zin van het bestaan

Esmee gaat op zoek naar de zin van het bestaan nu haar kinderen het huis uit zijn.

Motto

Het motto luidt: Stroom rivier, stroom en vertel...

Dat heeft toch wel zoiets te betekenen als “vertel over de voortgang van het leven”. De rivier wordt in de literatuur vaak als het symbool van het leven gezien. De levensloop kun je nooit stopzetten, die gaat altijd door, en schrijf of vertel daarover. Dat geldt ook voor Esmee die aan de lezer vertelt wat het leven voor haar in petto heeft. Het verhaal gaat o.a. over de zin van het bestaan.

Trivia

Kreukherstellend is het (erg succesvolle) debuutroman van Rita Spijker.

Titelverklaring

“Kreukherstellend” is een mooie titel voor een vrouw die modeontwerpster is en altijd bezig is met het uitzoeken van mooie stoffen. Het is fijn wanneer stoffen kreukherstellend zijn.. Maar de titel slaat ook op haar eigen leven. Ze moet de kreuken uit haar verleden proberen te herstellen (de dood van Anne, het verlies van Jonas, het lege nest). Dat valt niet mee.

De term “kreukherstellend” komt ook een keer letterlijk in de tekst voor (blz. 147): Wanneer Joke tijdens de cursus komt vragen of ze al een passend woord voor de overgangsfase waarin ze verkeert, heeft gevonden zegt ze: 

“Nou, zo ken ik er zelf ook nog wel een paar. Zo valt mijn kreukherstellend vermogen bijvoorbeeld de laatste tijd bar tegen! En doe ik niet veel meer dan rimpelen, naaien en stikken.“

Structuur & perspectief

Structuur en/of verhaalopbouw 
Er zijn twee delen: Voorjaar en Najaar. Voorjaar bestaat slechts uit 1 hoofdstuk en Najaar uit de overige 13.
In het eerste hoofdstuk gaat Esmee de spirituele kant op, maar heeft al na één zitting genoeg van deze materie. In het Najaar vindt ze na een fitnesstraining een dagboek van een andere vrouw die in een vergelijkbare situatie als zij is. Het zet haar aan tot het maken van de stap die veel met haar verleden heeft te maken.
Het verhaal wordt chronologisch verteld. Het einde speelt ongeveer in het begin van de maand december. Het verhaal heeft een opening in handeling en een open einde. Na hoofdstuk 14 weet je eigenlijk als lezer niet goed wat er gaat gebeuren met Esmee.

Gebruikt perspectief 
We zien het verhaal door de ogen van de ik-vertelster Esmee, een vrouw in het midden van de veertig, die zich eenzaam voelt doordat beide kinderen het huis hebben verlaten (het lege-nest-syndroom). Ze vertelt in de o.t.t.. Gaandeweg onthult ze twee grote geheimen aan de lezer. Wanneer ze daarover vertelt doet ze dat uiteraard als achterafvertelster en geschiedt dat in de o.v.t.

Decor

De tijd van het verhaal 
Lange tijd blijft het onzeker wanneer het verhaal zich afspeelt. Aan het einde van het verhaal wordt er veel onduidelijkheid weggenomen over de tijd van de geschiedenis. Tijdens haar bezoek aan haar jeugdliefde Jonas , meldt Esmee dat haar zoon Sjoerd geboren is op 5 februari 1983. Daarvoor is diverse keren vermeld dat het twintig jaar geleden is dat ze Jonas heeft gezien. Aangezien onthuld wordt dat Jonas de vader van Sjoerd is, moet die verwekt zijn in 1982 (zomervakantie). Dat zou moeten betekenen dat het verhaal-Nu zich afspeelt in 2002/2003.

Sjoerd is enkele jaren ouder dan zijn zusje Laura. Die heeft het huis ook verlaten omdat ze is gaan studeren. Ze moet dan minstens 18 jaar zijn. Sjoerd kan dan inderdaad net twintig zijn. Ook hij is het huis al uitgegaan.

De plaats van handeling 
Het wordt helemaal niet duidelijk waar Esmee woont. Er worden geen aanwijzingen voor een stad of streek aangegeven.

Slotzin

Het is aan mij te antwoorden.

Beoordeling

De roman van Rita Spijker kun je tot de betere chicklit-literatuur rekenen. De problemen waarmee het personage van haar wortelt, zijn goed weergegeven, al komt het misschien toch enigszins clichématig over. Vrouw verwaarloosd door haar man en eenzaam door het gevoel van weinig waard te zijn, stort zich tijdelijk in de armen van de mooie minnaar die op de loer ligt. Maar Spijker houdt nog wat informatie achter en ze kan het verhaal nog een andere wending geven. Bovendien laat ze de beslissing aan de lezer over: zal Jonas de toekomst van Esmee gaan bepalen? Ook de vlotte stijl waarvan Spijker zich bedient, tillen het boek boven de middelmaat uit. 

Het boek zal jongens waarschijnlijk wat minder aanspreken dan meisjes. Het probleem van het lege-nest-syndroom is voor de scholieren van de havo/vwo-groep wellicht herkenbaar in de problemen die hun ouders ervaren. Het is een volwaardig nummer voor de lijst en krijgt dan ook de standaardwaardering van 2 punten.

Recensies

"Rita Spijker. Nog nooit van gehoord en nog nooit wat van gelezen. Tot mijn vriendinnetje Mirjam met dit boek aankwam. Ik ben haar dankbaar! Het is een geweldig boek dat ik in één weekend heb uitgelezen!" http://boeken.blogo.nl/20...rstellend/

"Met haar romans Kreukherstellend, Tussen Zussen en Hemelkind heeft Rita Spijker al aangetoond dat ze voor eens en voor altijd tot de groep van bekende vrouwelijke bestsellerauteurs is doorgebroken." http://www.volkskrant.nl/...t-ken.html

"Een warrig vreemd geschreven boek, boeide mij totaal niet en geef 2 duimpjes voor de mooie cover (waardoor ik het boek ook gekocht heb) Nee, niet mijn smaak!" http://www.hebban.nl/rece...erstellend

Bronnen

Website van de schrijfster.

http://www.ritaspijker.nl/