Scholieren staan bekend om het feit dat ze dol zijn op alles met een grote hoeveelheid suiker, vet, en kleurstoffen. Niet heel voedzaam, en daarom wordt er al jarenlang campagne gevoerd voor gezonde(re) schoolkantines. Maar heeft dat wel effect? 

Een campagne van het Voedingscentrum, die op dit moment loopt, beloont schoolkantines met een 'gouden schaal' of een 'zilveren schaal'. Voor een gouden schaal moet een schoolkantine voor maar liefst 80% uit gezondere producten bestaan. 

Eerste gezonde kantine

Het Tessenderlandt in Breda, een middelbare mavo-school, heeft als eerste schoolkantine in het land zo'n gouden schaal bemachtigd: 91% van het voedsel en de dranken die de kantine verkoopt, is een 'gezondere keuze'. Zo zijn de witte kantinetosti's vervangen door tosti's van volkorenbrood en wordt er in plaats van vette paprikachips popcorn verkocht. 

Ton van de Rijt, hoofd facilitaire dienst op het Tessenderlandt, vertelde aan Trouw dat deze omschakeling soepel verliep. "De helft van de leerlingen snapt dat gezond eten belangrijk is, de andere helft vindt het onzin. Die helft moet je geen ongezonde prikkels geven." 

Weg snacks

Valerie, eindexamenleerling op het Tessenderlandt, vertelt echter dat de veranderingen totaal onbekend waren voor de leerlingen: "Na de zomervakantie, aan het begin van dit schooljaar, kwamen we op school en zagen we dat de hele kantine verbouwd was. Dat de kantine ook ongezonde producten zou vervangen, wisten wij ook niet van tevoren. Er was zelfs geen brief over gestuurd naar mijn ouders. Ineens waren de snacks weg en was alles 20 cent duurder geworden."

Het nieuwe kantine-assortiment zorgde volgens haar niet voor enkel positieve reacties: "Mensen met weinig geld konden nu nog minder kopen in de kantine. De frietkraam, die nu weg is, verkocht niet alleen friet, maar ook ijsjes. De ijsjes miste ik wel met het warme weer van de afgelopen tijd. Het is ook niet zo alsof er nu geen friet meer wordt gegeten: sommige leerlingen gaan gewoon stiekem het schoolplein af om het wél te kunnen kopen."

Maar vooral opmerkelijk: de school draaide na het winnen van de prijs hun nieuwe kantinebeleid deels terug: "Nu ze eenmaal de prijs gewonnen hebben, zijn er weer meer snacks en snoep teruggekomen in de kantine", vertelt Valerie.

Ouders moeten ook helpen

Valerie vindt dat de verantwoordelijkheid voor wat scholieren eten bij de ouders en leerlingen zelf ligt: "Als er 's ochtends bij mij thuis geen brood meer is, krijg ik vaak geld van mijn moeder om iets te kopen. Vroeger was dat vaak iets ongezonds, omdat dat het goedkoopste is. Ouders zouden daarom meer gezonde dingen in huis moeten halen om mee naar school te nemen. Ook bepalen leerlingen zelf wat zij wel of niet eten."

De gezonde kantine is volgens haar redelijk succesvol, maar niet op alle punten: "De kantine ziet er mooier uit nu en het is beter voor onze gezondheid, maar de prijzen hadden niet omhoog gehoeven: leerlingen moeten wel hun lunch kunnen betalen. Twintig cent klinkt als weinig, maar als je nauwelijks geld hebt, merk je het wel." 

Gezonde kantines, het is een mooi idee. Maar of het echt werkt? Dat blijft de vraag.