Ga naar een synoniemenwebsite en typ het woord 'klagen' in. Ik durf te wedden dat je tientallen woorden zult zien verschijnen: mopperen, jammeren, enzovoorts. Maar beste lezer, typ nu eens jubelen in. Bij de website waar ik zocht kreeg ik drie schamele woorden: juichen, joelen en zingen. En eigenlijk dekken die woorden de lading niet eens helemaal. Hoe komt dat?

Waarom kennen we zoveel verschillende woorden voor klagen en hangt jubelen er een beetje zielig bij?   

Laten we een stukje teruggaan in de tijd. Meerdere woorden met één betekenis bestaan al langer. Zo hadden de Romeinen in het Latijn tientallen woorden voor doden of sterven en hebben de inuits dertig woorden voor sneeuw. En dat is geen toeval. Woorden die een grote rol spelen in een maatschappij, gebruiken we vaker. Tijdens het bestaan van het Romeinse Rijk waren gladiatorengevechten erg belangrijk; ze vochten tot een iemand er dood bij neerviel. En voor woorden die we vaak gebruiken, maken we synoniemen.

Een klagend volkje

Laten we even terugschakelen naar onze eigen taal. Zou het misschien dan geen toeval zijn? Zou 'klagen' datgene zijn wat de Nederlanders karakteriseert? Als je alle woorden onder elkaar ziet staan, begin je het wel te geloven:

Zeuren, rommen, grommen, huilen, jammeren, jeremiëren, kermen, knorren, lamenteren, loeien, mekkeren, mommelen, mopperen, mummelen, piepen, urmen, weeklagen, zanikendonderen, drammen, dreinen, drenzen, emmeren, jengelen, kankeren, klagen, klieren, klooien, kloten, kutkammen, kwezelen, kwijlen, lazeren, malen, mauwen, meieren, mekken, mekkeren, melken, mieren, neuzelen, ouwehoeren, palaveren, reutelen, simmen, urmen, vervelen, zagen, zaniken, zeiken, zemelen, zemelknopen, zeveren, zich beklagen over, ziegezagen, zieken, enzovoorts. Tjonge, dat zijn er best veel.

Betere balans

En met klagen op zich is niets mis. Ik doe het. Jij ook. Net als je buurman, je oma, je leraar, je moeder, die vrouw achter de kassa. Iedereen. Af en toe frustraties uiten en stoom afblazen is goed voor een mens. Maar het moet natuurlijk niet het positieve gaan overstemmen. Als we tien keer zo veel woorden voor klagen als voor juichen kennen, klopt het misschien niet helemaal.

Dus wat als we nou zélf wat positieve synoniemen voor jubelen, juichen en joelen gaan verzinnen? Misschien vinden mensen praten over een juichsituatie wel gewoon saai, omdat we er weinig woorden voor hebben. Als we dat probleem oplossen, wordt praten over jubelen veel leuker! Dan ontstaat er vast een betere balans. Natuurlijk mag je echt nog wel 'ns klagen hoor, maar zo krijgt het jubelen ook een stem.