RTV Utrecht, Nieuws.nl, en zelfs het AD: allemaal berichtten ze afgelopen weekend over de nieuwe uitvinding van twee studenten aan de TU Delft, die autobranden moest voorkomen. En allemaal bleken ze erin getrapt te zijn.

De twee studenten, Yannick Boegman en Nada van Rozendael, heten in werkelijkheid namelijk Timo Franssen Vermeulen en Ama Boahene, en zitten in de zesde klas van het Christelijk Gymnasium in Utrecht, en niet op de TU in Delft.

Profielwerkstuk

De twee waren op zoek naar een goed onderwerp voor hun profielwerkstuk, toen ze een uitzending zagen van het tv-programma Rambam, waarin neppe persberichten klakkeloos overgenomen werden door de media. "Wij vroegen ons af of wat de VARA deed, scholieren ook zou lukken," aldus Timo. 

En dus gingen ze aan de slag. Ze adopteerden allebei een nieuwe naam ("via een website waar je random namen kon genereren"), pasten heel slim ook hun voice-mail aan, en schreven een volkomen verzonnen persbericht over het feit dat ze een systeem aan het ontwikkelen waren om autobranden te voorkomen - iets dat in Utrecht, vooral rond de jaarwisseling, veel voorkomt. 

Schuldig

Binnen een half uur nadat ze het 'nieuws' opgestuurd hadden, stond het al op de website van RTV Utrecht. Toen ging het snel. Verschillende media namen het bericht letterlijk over, andere sms'ten of belden de jongens, om het verhaal te 'checken'. "Dat was wel spannend", vertelt Timo. "Ik moest dus keihard liegen aan de telefoon, best lastig vond ik dat."

RTV Utrecht wilde zelfs een televisie-item over de jongens maken, maar dat hielden de twee wijselijk af. "In eerste instantie leek het ons wel leuk, maar toen beseften we dat we dan waarschijnlijk door de mand zouden vallen. We zien er jonger uit dan we ons voordeden, en we zouden niet lang genoeg over onze niet-bestaande uitvinding kunnen praten om het geloofwaardig te houden."

Een beetje liegen tegen de gedrukte pers was echter geen probleem. "Het voelde geweldig toen ons nieuwsbericht ook de papieren versies van verschillende kranten haalde," vertelt Timo. "Ik had niet verwacht dat het zó snel en makkelijk zou gaan. Ons onderzoek is meer dan geslaagd."

TU Delft

Uiteindelijk kwam de aap uit de mouw doordat sommige journalisten de TU Delft belden, die van niks bleek te weten. Ama: "Grappig is trouwens dat de communicatie-afdeling van de TU wél een hele tijd naar ons op zoek is geweest. Die waren dan ook niet zo blij met ons, want ze hadden er flink wat tijd in gestoken..."

De gemeente Utrecht had ook lucht gekregen van de zogenaamde uitvinding, en aangezien zij zelf een vergelijkbaar anti-autobrandsysteem aan het ontwikkelen zijn, werden de jongens op een gegeven moment gebeld door een woordvoerder. "Zij had inmiddels ook in de gaten dat het om een grap ging, en vertelde ons dat ze de burgemeester op de hoogte ging brengen. Dat was ook wel even slikken," zegt Timo.

De gemeente stuurde ook een brief naar de rector van de jongens, om te checken of hun school op de hoogte was. Dat was zo. "De rector was zelfs reuze enthousiast over ons onderzoek!", vertelt Ama. "En toen er uiteindelijk een berichtje op NU.nl verscheen over ons experiment, werden we ook door veel leraren aangesproken en gecomplimenteerd in de gangen."

Boze journalist

Nadat de waarheid aan het licht kwam, belden de jongens sommige journalisten terug, om ze te confronteren met hun gemaakte fout. "Dat zat me niet helemaal lekker," zegt Timo, "één journalist werd namelijk echt een beetje boos."

Toch vinden ze het belangrijk om te laten zien dat de media niet altijd blindelings vertrouwd kunnen worden. Ama: "Lang niet alles wordt goed genoeg gecheckt. Dat blijkt nu maar weer, doordat wij dit als scholieren zo makkelijk voor elkaar kregen." 

Deze week hebben Timo en Ama hun profielwerkstuk aan de hele school gepresenteerd. Ze wonnen toen de prijs voor beste PWS van het Christelijk Gymnasium Utrecht. 

Timo en Ama maakten ook een korte video-reportage over hun project. Hier zie je hoe ze te werk gingen:

P.S. Scholieren.com voerde in 2012 een onderzoek uit naar de zogenaamde 'mediawijsheid' van scholieren. Klik hierrr voor de resultaten.