"Een proefwerk volgende week is oneerlijk! Niemand snapt er iets van," roep ik mijn leraar toe. Om me heen kijken klasgenoten elkaar aan alsof ze proberen te zeggen: "Waar hééft die gozer het over, ik snap het wel gewoon."

Ook de leraar is niet onder de indruk. Hij kijkt naar mijn schrift. "Ik zie dat je in dit hoofdstuk niet al je huiswerk hebt gemaakt?" Dat heb ik inderdaad niet. Tegensputteren was een kansloze poging en ik schaam me.

Waarom zijn wij pubers soms toch zo verrekte brutaal? Omdat we soms gewoon niet nadenken.

Plaatsvervangende schaamte

Ik heb mezelf plechtig voorgenomen om nooit meer zinloos en met een grote bek tegen een docent in te gaan. Telkens als ik dat doe of anderen zie doen, zak ik door de grond van (plaatsvervangende) schaamte. Een paar voorbeelden, vaak gepaard met een bloedserieuze puber in kwestie:

- "Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt, want ik ging vroeg naar bed" (die heb ik echt meegemaakt, niemand in de klas snapte waarom dat een excuus was, tenzij het 2 uur 's middags al bedtijd was).
- Ook een leuke: "Een telaatbriefje is oneerlijk, want er stond een lange rij bij de snackbar."
- Een meisje stormt boos het klaslokaal uit omdat drie verlegen meisjes niet hoefden te presenteren, maar de rest van de klas wel. Dit besluit is genomen in overleg met de schoolleiding, en de leraar verzekert ons dat er goede redenen voor zijn. Ze vindt het toch oneerlijk en noemt de leraar een mafkees.

Wat denk je wel?

Nu is de vraag: hoe kon de jongen bij de snackbar denken dat zijn wiskundeleraar het wel zou begrijpen? Hoe kon het meisje denken: "Als ik zeg dat ik vroeg naar bed ga, denkt de docent vast dat ik geen tijd had om al die opgaven te maken"? Maar nog belangrijker: waarom dacht ik dat we uitstel konden krijgen voor wiskunde omdat ik het huiswerk niet gemaakt had?

De overeenkomst tussen al deze brutale voorbeelden is dat wij pubers niet meteen konden bedenken wat de ander (bijvoorbeeld de leraar) hiervan zou vinden. We hadden er zelf geen zin in, maar dáchten niet eens aan wat een ander daarvan zou vinden. 

Als iemand even met snackbarjongen had gepraat voordat hij zijn verhaal zou afsteken over die gigantische rij, dan had hij echt wel kunnen bedenken dat niemand dat zou pikken. Toen ik riep dat "niemand" het wiskundehoofdstuk snapte, baseerde ik dat op mijzelf en twee vrienden en kwam het niet in me op om de mening te peilen van de rest van de klas.

Brutaliteit ontstaat niet omdat we proberen stoer te doen, maar gewoon omdat we gewoon onze zin willen, EN WEL NU! Zonder daar verder nog over na te hoeven denken.

Niemand snapt je!

Dus doe de wereld een plezier en kijk eens wat vaker om je heen voordat je iets eruit flapt. Nu weet ik dat je, als je boos wordt, niet tot tien gaat tellen en het liefst schreeuwt dat niemand je snapt, God je haat en je graag wilt dat de wereld explodeert. Alleen schiet je daar bar weinig mee op.

Ik beloof hierbij voortaan even te kijken naar wat andere mensen vinden voordat ik iemand die het niet met me eens is, voor idioot uitmaak. Als jij dat ook doet, worden we misschien wel de aller-redelijkste pubergeneratie ooit en hoeft niemand meer te klagen over de jeugd van tegenwoordig...

Nou ja, we kunnen het in ieder geval proberen.