De wereld om ons heen lijkt steeds sneller te veranderen. We moeten meer, er komen steeds meer mensen op de wereld en natuurlijk niet te vergeten: klimaatverandering. Een van die bedachte manieren is het fenomeen Whole School Approach (WSA), een onderwijssysteem dat verder lijkt te kijken dan alleen de school zelf.

Eerlijk gezegd had  ik nog nooit van WSA gehoord. Na wat googelen ben ik een beetje sceptisch. In mijn ogen lijkt het een ideaalbeeld dat onmogelijk te bereiken is, een duurzame school waar de hele omgeving aan mee moet werken. Maar hoe meer ik mij erin verdiep, hoe meer mijn mening over WSA verandert.

Whole School Approach

Kort gezegd richt de WSA zich op duurzamer onderwijs, gebaseerd op de Sustainable Development Goals (SDG) van de VN. Dit kan op veel verschillende manieren en situaties worden toegepast. Het is dan ook niet een antwoord, maar meer een vraag voor scholen zelf: wat willen we met ons onderwijs bereiken, en hoe kunnen we dit op een verantwoordelijke, duurzamer manier doen?

Het gaat over jongeren opleiden tot ontwikkelde burgers en professionals met het oog op de uitdagingen van tegenwoordig. Maar tegelijkertijd ook over de school zelf, en hoe zij kunnen bijdragen aan een eerlijke planeet. Om dit te bereiken worden ook onze ouders ingeschakeld, in plaats van alleen het schoolbestuur. 

Bloemen als basis 

Hoewel ik steeds meer begin door te krijgen wat de WSA is, vind ik het nog steeds nogal abstract. Hoe wil je zoiets in werking zetten? Hoe komt zoiets eruit te zien? Ik zoek verder.  Al snel kom ik een plaatje tegen. Om deze visie iets visueler te maken, gebruikt de WSA een bloem. Elk bloemblaadje staat voor een bepaald aspect waarop WSA toegepast kan worden. Denk bijvoorbeeld aan de lessen die we moeten volgen (curriculum) of wat er rondom de school gebeurt (omgeving). Het midden van de bloem, waar de bloembladeren met elkaar verbonden zijn, staat voor de visie van onderwijs in onze tijd. Wat willen we met ons huidig onderwijs bereiken? Ook deze bloem is gebaseerd op de 17 SDG's van de VN.

Ik kom erachter dat ik steeds terugkom bij een zogenaamd 'basisdocument' waar alles in staat over de WSA. Een soort houvast voor scholen. Als school hoef je dus niet meteen alles om te gooien, maar toepassen wat bij de school aansluit en haalbaar is.

In de praktijk

Na nog wat meer scrollen kom ik eindelijk wat concrete voorbeelden tegen. Zo zouden leerlingen bedrijven van familieleden kunnen bezoeken die naar duurzaamheid streven. Scholieren leren door mensen uit hun directe omgeving zo meer over het creëren van een duurzame planeet. Een andere mogelijkheid: bedrijven uit de omgeving producten aan de schoolkantine laten leveren om zo een duurzame en gezonde schoollunch te creëren. Dit is een kans om de omgeving op een groene manier bij de school te betrekken.

Maar het kan ook op een helemaal anders. Een school zou er ook voor kunnen kiezen om in overleg met de lokale gemeente een stuk grond voor haar rekening te nemen. Leerlingen zorgen er dan voor dat dit gebied netjes blijft en bijdraagt aan de biodiversiteit. Om het schoolgebouw groener te maken zou het bestuur kunnen kiezen voor het plaatsen van zonnepanelen, om zich actief in te zetten tegen klimaatverandering. Ook dit kan weer worden omgetoverd tot een leerzame les voor leerlingen. Bij wiskunde bijvoorbeeld. Wat leveren de zonnepanelen eigenlijk op? En hoeveel zijn er nodig? Iets meer hands-on dan de standaard rijtjes sommen uit je boek.

Wie zijn er mee bezig?

Iedere school zou dus een stapje kunnen zetten richting WSA. Ik vraag me af of de WSA eigenlijk wel wordt ingezet, ik ben het nog nooit tegengekomen. Tot mijn verbazing zijn heel veel scholen al bezig met de WSA. Op de zogenaamde Ecoschools bijvoorbeeld. Dit zijn scholen die bewust voor duurzaamheid kiezen. Op hun website lees ik dat ze, om dit te bereiken, gebruik maken van de WSA. Ook zie ik de bloembladen weer terugkomen.

Ik ben steeds enthousiaster geworden over de WSA. Het is een mooi initiatief om de jongeren van nu goed voor te bereiden op de uitdagingen van nu en de toekomst. Wat mij duidelijk is geworden, is dat WSA vooral als inspiratie en ondersteuning gezien moet worden. Iedere school geeft er zijn eigen invulling aan, waardoor het toegankelijk blijft. Ik hoop dan ook dat we in de toekomst meer en meer van de WSA in ons onderwijssysteem gaan terugzien.

Dit wil je ook lezen:

Klimaatverandering: vooral jongeren maken zich zorgen