Stop jij ook elke dag je eigen drinkfles in je tas zodat je deze kunt vullen met water? Steeds meer jongeren doen bewust dit soort kleine veranderingen om op hun manier het plasticprobleem aan te pakken. Dat is een goed idee, want ondanks dat een deel recyclebaar is, kan veel plastic niet opnieuw worden gebruikt. Nóg niet tenminste. Gerbrich, studente van de opleiding Chemie bij Van Hall Larenstein (VHL), helpt mee om dat te veranderen.

Al tijdens haar middelbareschooltijd vond Gerbrich scheikunde razend interessant. Toen ze hoorde van het project 'The Ocean Cleanup' van Boyan Slat besefte ze dat scheikunde wel eens een grote rol zou kunnen spelen bij het oplossen van wereldproblemen. Inmiddels zit ze in het tweede jaar van de opleiding van VHL en is ze elke dag in het lab bezig met allerlei proeven voor het recyclen van polyethyleentereftalaat, oftewel PET.

Je kent PET waarschijnlijk wel van een PET-fles, waar vrijwel alle frisdranken in zitten, maar het zit ook in producten zoals t-shirts, vlaggen, tapijten, lijmen en folies. "Heldere en kleurloze PET kan heel gemakkelijk gerecycled worden, maar als er kleur aan is toegevoegd of bacteriën, dan kan dit niet en moet het worden verbrand", legt Gerbrich uit. "Je kunt dit gekleurde plastic wel omsmelten, maar dat levert een vervuild product op. Het probleem is dat ongeveer zestig procent van het PET-plastic niet mechanisch gerecycled kan worden." Chemisch recyclen is dan de oplossing en daar houdt ze zich mee bezig.

Een keten van paperclips

Bij chemisch recyclen ga je helemaal terug naar de grondstof. "Een plastic molecuul kun je zien als een hele lange keten. Als allemaal paperclips die aan elkaar vast zitten", legt ze uit. "Als je teruggaat naar de grondstof, dan haal je alle paperclips van elkaar af. Onzuiverheden zoals bacteriën, kleurstoffen of andere soorten plastic kun je er dan gemakkelijk uitfilteren. Als je de verschillende stoffen als verschillende paperclips hebt, dan kun je hier weer nieuwe plastics van maken. Het leuke is dat je veel meer ‘uitkomsten’ hebt dan bij het alleen recyclen van een heldere PET-fles, waarbij deze wordt omgesmolten tot een nieuwe fles. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met een PET-fles en eindigen met een vlag. Of beginnen met een t-shirt en eindigen met een tapijt of andersom."

Gerbrich onderzoekt nu op welke manier je PET-plastic het beste kan afbreken. Ze kijkt bijvoorbeeld naar de hoeveelheid warmte die nodig is, naar de verhouding glycol en PET en of je tijdens het proces stikstof moet toevoegen of niet. "De resultaten zijn af en toe zeer verrassend. Ik krijg soms uitkomsten die heel gunstig zijn en duurzamer dan huidige methoden."

Revolutionair

Dit project heeft de ogen van Gerbrich geopend. "Er komt nu zoveel vervuild PET in omloop, dat nieuwe oplossingen enorm belangrijk zijn. Ik maak zelf zeker bewustere keuzes, maar ik breek geen flesjes af in mijn eigen keuken hoor!" Met haar project viel Gerbrich ook in de prijzen, onder andere voor beste hbo-scriptie. "Maar het allermooiste vind ik dat ik 'nog maar' tweedejaars ben en nu al bijdraag aan het oplossen van mondiale problemen. Hbo-bacheloronderzoekjes vond ik nooit zo relevant klinken, maar nu realiseer ik mij dat wat ik heb gedaan misschien wel revolutionair is."

Wil je meer weten van de opleiding Chemie? Kijk dan eens op de site van Van Hall Larenstein of kom naar de open dag op 8 februari 2020 in Leeuwarden. 

Gepubliceerd op 1 oktober 2019

---