Een kwart van de Nederlandse lesgevenden (vaste docenten, invallers en zo) heeft niet de goeie diploma's om voor de klas te mogen staan. Dat zegt het LAKS.

Nu denk je vast: "ah, dat verklaart eindelijk waarom ze er geen reet van bakken." Maar hállo, een kwart? EEN KWART?!

Voordat we massaal depressief worden omdat onze toekomst er nu wel heel somber uitziet, interview ik LAKS-voorzitter Chanine Drijver (17).

Want waarom zijn er zoveel onbevoegde (diplomaloze) whiteboardkunstenaars? En hoe erg is dat eigenlijk?

Reden: "pubers zijn vervelend"

“Het beroep van docent is helaas erg onaantrekkelijk,” geeft Chanine aan. “Het is geen vetpot, wel stressvol en daarbij zijn pubers gewoon vervelend.” Vervelend? Wij? Hmm, nou ja. Als zij het zegt, dan zal het wel.

Hierdoor, zo legt Chanine uit, is er een tekort aan leraren ontstaan. Om jullie toch elke dag genoeg (wettelijk verplichte) lesuren door de strot te duwen, moeten scholen maar roeien met de riemen die ze hebben: ze zetten docenten voor de klas die niet genoeg of niet de goeie diploma's hebben.

De mediatheekstagaire transformeert dan tot lerares Nederlands, of een jonge bruggerdocent gaat ineens de examenklas lesgeven. Want beter een onbevoegde docent dan géén docent, aldus de meeste rectors.

Leraarschap in je bloed

Is dat echt zo erg? Zijn die onbevoegde docenten dan altijd die onzekere sukkeltjes die onvast op hun benen aan het stotteren zijn en waar je niks van opsteekt? “Niet per se,” geeft Chanine aan. “Je merkt vooral dat ze minder goed weten op welke manier ze kennis over moeten brengen.”

Ze legt uit dat leraarschap in je bloed moet zitten – olifantenbloed is wel zo handig – en je  dus niet achter dat bureau moet zitten koffiedrinken omdat het nooit gelukt is om topacteur te worden, maar omdat je hart bij de wiskunde ligt. En ja, dat is mogelijk.

Voor ons vervelend

Het is voor een docent vervelend als hij les moet geven terwijl zijn hart bij een kantoorbaan ligt te klepperen, maar voor óns is het, behalve het makkelijk pesten, ook best kut. “Je wilt ook niet dat een onbevoegde chirurg je opereert,” vergelijkt Chanine.

Of dat een perfecte vergelijking is? Nou ja, liever een teen minder, dan ruzie met je ouders over je lage cijfers door een onbevoegde docent. Want zoals Chanine al zei: ze hebben de kennis wel, maar kunnen die vaak niet zo efficiënt in jouw grijze massa pompen als een 'echte' leraar kan.

Zo goed mogelijk

Het onderzoek was landelijk, maar ik ben ook wel benieuwd hoe het er op míjn schooltje aan toe gaat. Ik trek ik de rector, Hans Buijze, even aan z’n colbertje om hem te vragen wat hij met onbevoegde leraren doet.

“We proberen ze wel te weren uit de examenklassen en, waar mogelijk, minder lesuren te laten draaien,” geeft hij aan. “Maar het zijn zeker niet per se slechte docenten.”

Bevoegdheid =  teveel moeite

Als ik hem vraag wat hij denkt dat de reden achter het tekort aan bevoegden is, antwoordt hij: “Vroeger kon je je bevoegdheid in drie maanden halen, nu moet je er weer twee jaar extra voor studeren. Veel mensen willen dat niet.”

Volgens Chanine komt het gebrek aan de wil om de bevoegdheid te halen, ook doordat het zónder evengoed kan. “Als jij een paar jaar voor de klas staat en het voor je gevoel prima gaat, dan ga jij niet twee jaar blokken om de bevoegdheid te halen.”