Proefdieren

PROEFDIEREN? VERZIN IETS BETERS! Joep is laboratoriumhond. Op gruwelijke wijze zal hij aan zijn einde komen. Voor het testen van wèèr een middel tegen hoge bloeddruk. Waarvan er al meer dan 60 zijn. Zoals Joep vinden er jaarlijks ruim 700.000 pijngevoelige dieren de dood bij experimenten. Terwijl dat helemaal niet nodig is. Proefdieren zijn dieren die worden gebruikt voor een bepaald onderzoek. Zo’n onderzoek gaat om het testen van geneesmiddelen tot cosmetica (make up) en wasmiddelen. Elk jaar vinden ruim 700.000 dieren over de hele wereld de dood door dierproeven. De aantallen in het jaar 2000: 10.911 varkens, 307.248 muizen, 298 katten, 1.297 honden, 753 apen, 38.358 vissen, 9.246 konijnen en nog vele andere minder bekende soorten dieren. Alternatieven (vervangingen) zijn vaak veel praktischer dan dieren. Zo nemen ze minder tijd en ruimte in beslag. Denk maar eens aan wat de tijd en ruimte kost voor het houden van proefdieren. En nog beter: Alternatieven voor dierproeven zijn goedkoper. Werken met proefdieren, het asiel en verzorging maakt onderzoek erg duur. Alternatieven geven vaak betere uitkomsten. Maar het grootste voordeel is natuurlijk dat er geen (of minder) dieren gebruikt hoeven te worden. En de nadelen? Het ontwikkelen van alternatieven voor dierproeven kost veel geld. En het is nog helemaal niet zeker of de ontwikkeling tot een goed alternatief leidt. Maar als er eenmaal een alternatief is, dan is het vaak weer veel goedkoper dan het gebruik van dieren. Als je het over alternatieven heeft, spreken je over testen waarbij helemáál geen dieren meer nodig zijn, ook geen ongewervelde dieren als insecten en slakken dus. Alternatieven voor dierproeven zijn op de eerste plaats testen die dierproeven vervangen. Testen waarbij geen dieren meer nodig zijn. Maar ook testen die ervoor zorgen dat er minder dieren nodig zijn of dat dieren minder pijn lijden worden alternatief genoemd. Hier gaat het om de 3 V’s. De 3 V’s houdt vervanging, vermindering en verfijning in. Vervanging betekent het vervangen van een dierproef door een test waar geen dieren meer bij nodig zijn. Deze test levert dezelfde uitkomst als de dierproef. Vermindering betekent dat er voor een bepaalde test minder dieren nodig zijn. Dit kan bereikt worden door de proef aan te passen. Met Verfijning wordt bedoeld het lijden proberen te verminderen van een proefdier. Hierbij kun je denken aan betere huisvesting en verzorging van de proefdieren. Ongewervelde dieren vallen niet onder de Wet op de Dierproeven. Het is daarom vreemd dat volgens de wet een test met bijvoorbeeld slakken die een test met bijvoorbeeld muizen vervangt ook een alternatief voor een dierproef is. Jaarlijks is er vanuit de overheid zo'n 3,5 miljoen gulden beschikbaar voor onderzoek naar alternatieven. Dat lijkt heel wat, maar dat valt tegen. Zeker als je bedenkt dat jaarlijks zo'n 1 miljard gulden beschikbaar is voor wetenschappelijk onderzoek waar wel proefdieren bij gebruikt kunnen worden. Een aantal voorbeelden waarbij er tegenwoordig al wel alternatieven worden gebruikt. Van allerlei voedsel en medicijnen moet worden getest hoe goed we ze kunnen verteren. Het is belangrijk welke stoffen er vrij komen voor opname in het lichaam en of deze stoffen veilig zijn. Om dit te kunnen testen werd gebruik gemaakt van proefdieren. In veel gevallen kunnen deze proeven nu met een nagemaakt maagdarmkanaal worden uitgevoerd. Het is gemaakt van dikke glazen buizen met daarin plastic slangen. Door het water dat zich tussen de buitenwand van de plastic slangen en de binnenwand van de glazen buizen bevindt, kunnen de samentrekkende bewegingen van een echte darm nagemaakt worden, en hoeft er dus geen hond of muis pijn te lijden door de medicijnen. Een ander voorbeeld is de botsproef. Met botsproeven kunnen we de veiligheid van autogordels en kinderzitjes testen. Vroeger werden hierbij varkens en apen gebruikt. Zij werden in de gordels gesnoerd en dan werd er gekeken hoeveel blauwe plekken en kneuzingen de dieren opliepen bij een botsing. Nu worden er poppen gebruikt, die zijn aangesloten op een computer. Tijdens de botsing wordt er allerlei informatie over de krachten die op bepaalde punten inwerken op de pop doorgezonden naar de computer. Op deze manier kunnen er allerlei heel precieze metingen gedaan worden tijdens de botsing. Vervolgens wordt deze informatie verwerkt in grafieken en berekeningen. Dit levert veel meer informatie op dan blauwe plekken. Het is dan misschien wel duurder, maar wel helemaal proefdiervrij. Op deze manier kunnen nog veel andere soorten proeven worden vervangen. Pelsdieren zijn eigenlijk geen proefdieren, maar het heeft wel met dierenleed te maken. In Nederland zijn nog steeds erg veel pelsfokkerijen. Met pelsdieren worden dieren bedoeld zoals honden, katten, nertsen, zeehonden en vossen. Elk jaar worden er 3 miljoen van deze pelsdiervachten aan het buitenland verkocht. Bedenk maar eens hoeveel leed deze dieren lijden. Ze worden slecht behandeld en in kleine hokjes gepropt. Als je gaat winkelen moet je erg oppassen, want overal zijn er nog bontjassen te koop. Bij echt bont zie je een onderlaag van zacht, pluizig haar. Langere en dikkere haren steken uit de ondervacht. Bij namaakbont is de onderste laag van stof en ziet het er simpeler uit. Waar je ook vaak niet aan denkt, zijn de kippen. Wij kluiven vaak aan een kippenpootje, of we pellen een eitje, maar vaak denk je er niet bij na dat deze kip met 4 andere kippen in een hokje van 60 cm heeft gezeten. Als christen mag je dit natuurlijk niet aan je voorbij laten gaan. Het is een heel moeilijk probleem. Want wat moet je er van zeggen als er dieren sterven of erge pijnen lijden, als het gaat om het maken van medicijnen waardoor mensenlevens kunnen worden gered? En hoe weet je dat met dat medicijn mensenlevens worden gered? Het is ook vaak het geval dat er al vele medicijnen zijn, en er onnodig nieuwe worden onderzocht. Veel mensen zeggen dat dieren geen ziel hebben, dat is ook wel zo, maar daarom mag je ze niet onnodig doden. Het zijn immers net zo goed als wij schepselen van God. Een christen heeft dus de plicht om dieren te beschermen, en zich in te zetten om alternatieven te bedenken. God stelt de mensen boven de dieren, omdat de mens de kroon is van de Schepping. In Genesis 2:15 staat: “Zo nam God de mens, en zette hem in den hof van Eden, om die te bouwen en te bewaren.’’ Dat bouwen betekent ook gebruiken, maar niet misbruiken. Anders houdt je je niet aan het bewaren. Dat betekent dat je ze niet onnodig mag doden, maar wel slachten als voedsel. Maar ook dat heeft weer z’n nadelen. Want er wordt van veel dieren maar een erg klein gedeelte van hun lijf gebruikt om te eten. Ik vind dat je dan ook kunt spreken van onnodig doden, als het alleen maar om de kleine lekkernijen voor de mens gaat. In de Bijbel wordt natuurlijk niets gezegd over het gebruiken van proefdieren. In de Bijbel werden er ook enorm veel dieren “onnodig” gedood. Zoals in 1 Koningen 8:5 “De koning Salomo nu en de ganse vergadering Israëls, die bij hem vergaderd waren, offerden schapen en runderen, die vanwege de menigte niet konden geteld noch gerekend worden.’’ Dat waren echter dieren die als offerdier dienden. Zij werden gebruikt om God de eer te geven. Dit wil echter niet zeggen dat je dieren mag doden en als excuus gebruiken dat het om de eer van God ging. Kortom, probeer alternatieven voor proefdieren te verzinnen, zorg voor dieren als voor mensen en dood ze niet onnodig, want het zijn ook schepselen van God.