Duitsland 1814-1871

Het Congres van Wenen werd gehouden in 1814 en 1815, na de val van Napoleon. Pruisen Oostenrijk, Rusland en Engeland namen deel aan dit congres, met als doel de herindeling van Europa. Op dit Congres werden niet alleen saaie besprekingen gehouden, maar er werd ook gefeest. “Hoe gaat het congres?” “Het Congres gaat niet, het danst!” Metternich trad op als voorzitter voor het congres. Hij was een Oostenrijks staatsman en een van de belangrijkste diplomaten in zijn tijd. (helaas voor hem, werd hij tijdens het revolutiejaar gedwongen te vluchten en kon hij daarna zijn oude functies niet meer oppakken).
Er werden 4 belangrijke afspraken gemaakt op het Congres. De eerste was het compensatiebeginsel; deze afspraak hield in dat geen van de deelnemers van het congres verlies zou leiden te gevolge van de beslissingen die hierdoor werden genomen. En mocht dat wel gebeuren, dan werd die schade gecompenseerd. De 2e afspraak was het legitimiteitbeginsel. Hierdoor kregen alle vorsten en heerser die waren verdreven door Napoleon hun functie terug. De derde afspraak was de omringingspolitiek; zogenaamde bufferstaten rond Frankrijk. Hiertoe werd ook het verenigd koninkrijk der Nederlanden opgericht. De laatste afspraak was het machtsevenwicht. Hierbij moest –desnoods met militair ingrijpen- de vrede bewaard worden en revoluties tegengegaan worden, zodat de macht van de vorsten niet werd aangetast. Het doel van deze afspraken was om alle vorstenhuizen weer te herstellen. Er zou geen volksvergadering komen, en de burgers zouden op geen enkele manier betrokken worden bij het bestuur. Een ander doel was natuurlijk het machtsevenwicht te bewaren. Pruisen en Oostenrijk waren de dominanten lidstaten in de bond.

Tijdens het congres werd ook de Duitse bond opgericht. Het doel van deze bond was om de zelfstandigheid van Duitsland tegenover het buitenland te bewaren maar ook de autonomie van alle Duitse staten te behouden. De bond diende als vervanging voor het Roomse rijk, dat in 1806 te gronde was gericht door Napoleon en daarna niet meer was opgericht. De staat Pruisen kwam in 1834 met het idee van de Zollverein (ook wel het Duitse tolverbond genoemd), dat diende om de bond economisch gezien beter te laten integreren. Ze probeerden hiermee dus de Duitse handel en industrie te bevorderen.
In 1848 brak de Maartrevolutie uit, mede dankzij het antiliberale en antinationalistische beleid. Deze revolutie stond aan het begin van een hele reeks opstanden, die bij elkaar het revolutiejaar 1848 werden genoemd. Het doel van deze opstanden was een liberaal systeem in te voeren, met een liberale grondwet, en het volk was alle vreemde heersers ook zat, en probeerde zich daarvan te ontdoen.
Om een oplossing te vinden voor de problemen kwam het Frankfurter parlement bijeen. Dat was een vrij gekozen en wetgevend parlement, met als doel het bereiken van een eenheidsstaat in Duitsland. In de Heidelberger vergadering kwamen leiders uit alle hoeken van de politiek bijeen om te vergaderen over de eenwording. In juni hief het parlement de bondsdag van de Duitse bond op. Hierna concentreerde het parlement zich op het ontwerpen van een nieuwe grondwet. Deze werd in 1849 aangenomen.
In deze jaren liep de spanning tussen Oostenrijk en Pruisen op, en dat stond de hervormingsplannen behoorlijk in de weg. Otto von Bismarck probeerde een Verenigd Klein-Duitsland te bewerkstelligen. Hij was aangesteld door Frederik Willem IV, de koning van Pruisen. Hij besteeg in 1861 de troon in Pruisen. Bijna meteen kreeg hij het aan de stok met het Huis van Afgevaardigden, over militaire financiën. Otto van Bismarck werd er toen bij gehaald en wist met succes het conflict te beslechten. Hij werd aangesteld als eerste minister. De jaren daarna wijdde hij zich aan de taak een nieuwe Duitse bond te formeren. Hiervoor streed hij een aantal korte oorlogen. Te beginnen met de Tweede Duits- Deense oorlog, de uitbrak in 1864, vanwege spanningen rond de Duitse bond (net als dat het geval was in de Eerste Duits- Deense oorlog). Wonderbaarlijk genoeg viel Pruisen Denemarken aan samen met Oostenrijk. In de vrede van Wenen werden de hertogdommen van het uiteindelijk overwonnen Denemarken verdeeld onder Pruisen een Oostenrijk.
Ten gevolge van deze verdeling brak de Pruisisch- Oostenrijkse oorlog uit in 1866. Deze oorlog werd ook wel de Duitse oorlog of de broederoorlog genoemd (Bruderkrieg). Pruisen en Oostenrijk kregen namelijk ruzie over het bestuur van de overwonnen hertogdommen, en omdat er toch al veel spanning was tussen deze belangrijke staten, brak er al gauw oorlog uit. Veel staten kozen de kant van Oostenrijk in deze vete, maar na een verpletterende nederlaag startte Oostenrijk vredesonderhandelingen. Ook Otto van Bismarck was gebaat bij de vrede, om inneming door Rusland of Frankrijk te voorkomen.
Als laatste leidde Bismarck een oorlog tegen Frankrijk, de Frans- Duitse oorlog in 1870. Het was het doel van Bismarck dat Pruisen de machtigste staat van Europa zou worden. Daarvoor had hij Oostenrijk al onder de duim gekregen, doordat de oorlog in zin voordeel beslist was. Nu moest hij Frankrijk op de knieën krijgen. De oorlog verliep erg slecht voor de Fransen, vooral omdat ze er niet op hadden gerekend dat alle Duitse staten achter Pruisen zouden staan. In de slag bij Sedan werd keizer Napoleon III gevangen genomen. Hij was de zoon van Lodewijk Napoleon Bonaparte, en in 1851 deed hij een staatgreep en herstelde het keizerrijk. Hij aanvaardde toen de keizerskroon. De Frans- Duitse oorlog betekende de ondergang voor zijn keizerrijk. Er werd een wapenstilstand gesloten tussen Pruisen en Frankrijk, maar natuurlijk wel in het voordel van Pruisen, en Bismarck had zijn doel bereikt. In 1871 tekende Frankrijk de vrede van Frankfurt en was de oorlog beëindigd. In 1871 werd Wilhelm IV in de Spiegelzaal van het paleis van Versaille tot Duitse keizer uitgeroepen. Het 2e Franse keizerrijk was verslagen.