Hoofdstuk 3, De Grieken

Goden Alle Griekse goden woonden op de berg Olympus. Ze hadden menselijke eigenschappen, maar waren onsterfelijk. - Hermes, v.d. handel. - Hades, v.d. onderwereld. - Poseidon, v.d. zee - Dionysus, v.d. wijn, vrolijkheid. - Hera, v.h. huwelijk, de vruchtbaarheid. - Apollo, v.d. kunsten, wetenschappen. - Aphrodite, v.d. liefde. - Athena, v.d. wijsheid. - Eris, v.d. ruzie. - Nike, v.d. overwinning. - Ares, v.d. oorlog. - Zeus, de oppergod. Helden / mensen Illias. - Achilles, de sterkste Griek. - Agamemnon, de broer van Menelaos en aanvoerder in de strijd tegen Troje (Illias). - Menelaos, de koning van Sparta en de broer van Agamemnon. - Helena, de mooiste vrouw waarover de oorlog om Troje gehouden werd. - Paris, een Trojaanse prins en “ontvoerder” van Helena. - Hektor, de Trojaanse kroonprins. - Priamos, de vader van Paris en Hektor en koning van Troje. Odyssee. - Odysseus, de slimste Griek. - Penelope, de vrouw van Odysseus, moeder van Telemachos. - Telemachos, zoon van Odysseus en Penelope.
Mensen - Homerus, ’n Griekse dichter. - Kleisthenes, de uitvinder van de democratie. - Perikles, hij zette Kleisthenes’ ideeen voort. - Aristophanes, toneelschrijver van o.a. “de Ireni”. - Sophokles, schreef tragedieen o.a. koning Oidipoes - Pisistratus, de 1e tiran in Athene. - Solon, Mensen / geleerden - Hippokrates, ‘n Griekse arts, ook wel de vader van de geneeskunde. - Archimedes, ‘n Griekse wis- en natuurkundige. - Pythagoras, ‘n Griekse wiskundige. - Herodotus, ‘n Griekse geschiedschrijver. - Sokrates, ‘n Griekse filosoof. Poleis -ev. is polis; -er waren er ± 200 in Griekenland; -marktpleintje: agora; -tempels op de akropolis --> ’t hoogste deel van de stad ’n heuvel. Begrippen - agora: ’t marktpleintje in ’n polis. - Akropolis: ’n heuvel in de polis waarop de tempel stond. - Democratie: besturingsvorm waarbij de burger mag meebeslissen over de besturing van het stadstaatje. - Demos: volk. - Kratein: heersen - Groot-Griekenland: zuid-Italie, een kolonie waar meer Grieken woonden dan in Griekenland zelf. - Ireni: een toneelstuk van Aristophanes. - Kolonisatie: het stichten van kolonien. - Mythe: een oud Grieks verhaal over goden, helden en mensen. Samen heten ze de mythologie. - Orakel: de plaats waar mensen de goden dingen vragen over hun leven en ook het antwoord van de goden. - Het Orakel van Delphi: ’n orakel in Delphi, de priesteres heette Pythia. - Ostracisme, schervengericht: om tirannie tegen te gaan stemde de volksvergadering ieder jaar ’n man weg uit de polis hij moest 10 jaar wegblijven. Ieder schreef dan ’n naam op een aardewerken scherf: ’t ostrakon. - Polis: ‘n stadstaatje - Poleis: ’t meervoud van polis. - Stadstaatje : Polis. - Tiran, Tirannie: bestuursvorm waarbij een man alle macht in handen heeft. - Volksvergadering: ’n groep mannen (Grieken), ouder dan 18. - Nike van Samotrake: ’n beeld van de godin Nike, gevonden op Samotrake. - Venus van Milo, Afrodite van Melos: ’n beeld van de godin Afrodite, gevonden op Melos. Jaartallen - 1200 v. Chr. -> het einde van de oudste Myceense/Griekse cultuur. - 800 v. Chr. -> de Illias en de Odyssee werden opgeschreven door Homerus. - 500-300 v. Chr. -> de bloeitijd van de Griekse cultuur. - 500 v. Chr. -> de Perzische oorlogen vonden plaats. - 300 v. Chr. -> Alexander de Grote leefde. - 150 v. Chr. -> Griekenland werd door de Romeinen veroverd. En ook nog - 200000 jaar g. -> de eerste mensen ontstonden. - 3500 v. Chr. -> de eerste beschaving ontstond in Egypte en Mesopotamië. - 3000 v. Chr. -> de hunebedbouwers leefden in ons land. - Ca. 1300 v. Chr. -> leefde Toet-Ank-Amon. - Ca. 50 v. Chr. -> eindigde de Prehistorie in ons land. - De Atheense democratie. - De Griekse godsdienst en de tempels. - De Olympische spelen: - om de 4 jaar; - alleen voor Griekse mannen boven de 18 jaar; - 5 sporten: hardlopen, worstelen, boksen, pankration, vijfkamp. - Het toneel: - Tragedie: L en Komedie: J - zie ook Aristophanes en Sophokles. - - De mythologie: - llias, Oidipoes, Ireni. - De wetenschappen: - zie ook mensen / geleerden - De Griekse beeldhouwkunst: - de beelden waren erg natuurgetrouw en meestal nog mooier dan in ’t echt. - zie ook Nike van Samotrake en Afrodite van Melos. - Het Griekse denken: - het nieuwe was dat ze ontdekten dat alles wat op de wereld gebeurd, niet ’t werk was van Goden maar van de natuur.