En rade vocalise, Liggen in de zon, Het lied van Heer Walewijn, De laatste brief

En Rade vocalise voor Cavalcanti
Jan Engelman
Domweg gelukkig in de Dapperstraat, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2000-20 Korte samenvatting van de inhoud Water is de drager. Romantisch verlangen naar de zee, naar de vrijheid. Stijlfiguren Het is een klankgedicht of een zangoefening op 1 klank. Een experimenteel klankgedicht. Gong-gong-gong-gong, zong-tong-long, drong-sprong-gong, gong-gong-gong-gong. ‘gong van de zee’ roep van de zee, vergelijking. ‘stem die mijn slaap doorzong’ personificatie. ‘koperen long van de ree’ kleur vergelijking. Ree is een veilige ankerplaats voor een schip. ‘hang die mijn ziel doordrong’ personificatie. Onderzoek En Rade betekent drijven/op drift dat is ook een film. Cavalcanti is een braziliaanse filmmaker. In het gedicht worden namen genoemd van allemaal beruchte scheepvaartsteden (Sulina, Braila, Brest, Singapore, Zanzibar.) Stroming: romantiek. Ik denk dat de kernregel in dit gedicht is ‘groen is de gong van de zee’ omdat het gedicht gaat over de roep van de zee, het verlangen naar vrijheid.
Eigen mening Ik vind het wel een apart gedicht omdat je de gong bijna hoort tijdens het lezen, en daardoor ruik en zie je zee ook bijna. Ik vind dat de sfeer goed is beschreven. Liggen in de zon Hans Andreus
Domweg gelukkig in de Dapperstraat, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2000-20 Korte samenvatting van de inhoud Het is niet echt een spectaculair gedicht met een verhaal erin of een rode draad, het gaat alleen over het liggen in de zon, en de titel geeft dus eigenlijk de inhoud van het gedicht perfect weer. Stijlfiguren Het is een traditioneel gedicht met moderne elementen. De leestekens zijn weggelaten dit is een modern aspect. 1 strofen van gelijke omvang. 11-10-11-10
Gekruis rijm: a-b-a-b, c-d-c-d, e-f-e-f. ‘ik hoor het licht pizzicato’ vergelijking ‘de warmte spreekt’ beeldspraak; personificatie+synesthesie ‘ik hoor het licht’synesthesie ‘ik lig languit in mijn huid te zingen’ beeldspraak; metafoor ‘duidelijk zuidelijk’ middenrijm
Door het hele gedicht heen wordt alliteratie (stafrijm) en assonantie (klinkerrijm) gebruikt, ik zal er een paar noemen: Alliteratie: ‘te weten hoe of wat’ ‘wat ik weten wil’ ‘ik lig languit lig’ ‘zacht te zingen’ Assonantie: ‘ik lig stil’ ‘monomaam, monodwaas’ ‘lig te zichten’ Bijna alle zinnen beginnen met ‘ik lig’ = parallelisme, de zinnen beginnen op dezelfde manier. Eerst ombeklemmende dan een beklemtoonde de zgn ‘jambe’.
Onderzoek Door het hele gedicht wordt de letter ‘i ‘ gebruikt, deze moet de klank van het zonlicht opwekken: het tintelende frisse zonlicht. Het speelt zich in een warm land af. Pizzicato: ‘plukkende’ beweging met een snaarinstrument. Ik denk niet dat in dit gedicht een kernregel is, welke er echt uitspringt naar mijn mening. Eigen mening Ik vind het wel apart beschreven, meestal als ik in de zon lig denk ik lekker helemaal nergens aan behalve aan het feit dat ik het warm heb. Ik vind het wel mooi geschreven, het lijkt net een droom. Het maakt het ook apart dat alle leestekens zijn weggelaten, dat leest heel anders als dan wanneer ze er wel hadden gestaan. Het lied van heer Halewijn Anoniem
Domweg gelukkig in de dapperstraat, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2000-20 Korte samenvatting van de inhoud Het gaat over een knappe konings dochter die wraak neemt op ‘don guan’ in dit verhaal de heer Halewijn. Ze lokt hem in haar val en onthoofd hem. Motieven: 1. inwijding, initiatierite
2. Blauwbaardmotief: de man als verkrachter en als dodelijk gevaar voor de vrouw. Dit gevaar moet bestreden worden door de gemeenschap. De gemeenschap/het goede heeft uiteindelijk gewonnen. 3. toverij, er komen magische (sprookjes) elementen in voor die in strijd zijn met de natuurwetten. Oorlog tussen de sexen. Er komen in deze balade geen stijlfiguren voor. Onderzoek Het is een ballade in de vorm van een lang verhaal. Veertiende eeuw, romantiek. In die tijd was het ook gebruikelijk dat er verteld wordt dat het afgehakte hoofd van een persoon nog verder spreekt, zoals ook hier. Dit soort teksten zijn eeuwenlang mondeling overgebracht (al vanaf de middeleeuwen). Veel herhaling, het verhaal gaat sprongsgewijs vooruit. Niet belangrijke stukken worden overgeslagen.
Eigen mening Ik vind het wel een leuk verhaaltje, ook wel stoer dat een vrouw wraak neemt op de mannen door die kneus te onthoofden. Ik vind het wel een bizar einde door het hoofd van die Halewijn mee te nemen en dan op de tafel te zetten tijdens het speciaal daarvoor opgerichte banket. Ik had niet verwacht dat zij dit zou gaan doen, omdat het eerste gedeelte van de balade gaat over dat zij toestemming gaat vragen om naar Halewijn te mogen, aan haar vader, moeder, haar zus en uiteindelijk aan haar broer, zich helemaal mooi gaat maken en dan lokt zij hem eigenlijk in de val. De laatste brief Bertus Aafjes Het gevecht met de muze, J.M. Meulenhoff, Amsterdam 1965
Eldorado, ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zutphen, 2004 Korte samenvatting van de inhoud Het speelt zich af in de oorlog en dat is ook het thema van dit gedicht. De man die dood in het gras ligt, denkt dat het een droom is. Hij heeft een brief aan zijn geliefde geschreven maar zij zal deze hoogstwaarschijnlijk nooit ontvangen. Stijlfiguren Het is een sonnet. Het bestaat uit 2 kwatrijnen, halverwege maakt het een wending en bestaat het verder uit 2 terzinen. Rijmschema: a-b-b-a, b-a-b-a, c-c-d, e-e-d. Alliteratie: ‘de wereld scheen vol lichtere geluiden’ ‘en een soldaat sliep op zijn overjas’ ‘en jij werd niet meer wakker want het gras werd rood, een ieder weet wat dat beduidde’ ‘er viel een vogel die geen vogel was niet ver’ Assonantie: ‘de wereld scheen vol lichtere geluiden en een soldaat sliep op zijn overjas’ ‘omdat er in zijn droom een klok ging luiden’ ‘achter de grijze lijn der horizon’ ‘maar uit zijn jas, terwijl hij liggen bleef, bevrijdde..’ Onderzoek Motief: droom, liefdesbrief. Thema: oorlog

Ik denk dat de kernregel in deze sonnet is: ‘maar uit zijn jas, terwijl hij liggen bleef, bevrijdde zich het laatste wat hij schreef: liefste, de oorlog is nog niet begonnen.’ De titel heet dan ook de laatste brief. Er zit wel een opbouw in, eerst zie je de soldaat liggen in het gras, en dan later pas kom je erachter dat hij dood is en op het einde komt dan de brief. Eigen mening Ik vind het wel een ontroerend gedicht, de soldaat ligt dood te gaan in het gras en droomt dat het vrede is en dit schrijft hij ook naar zijn geliefde. De geliefde die hij nooit meer zal wederzien. Ik vind het mooi geschreven, het lijkt net alsof je naar een kort filmpje kijkt. Ik vind het ook mooi dat er niet letterlijk wordt gezegd dat hij dood gaat of is: ‘jij werd niet meer wakker want het gras werd rood, een ieder weet wat dat beduidde.’