Raz - Nieuwe Blijdschap

1. Algemene gegevens * Titel van de voorstelling of expositie. Titel voorstelling: Nieuwe Blijdschap * Naam van de auteur of kunstenaar. Hans Teurlings * Naam van het gezelschap of de artiest. Met: Linhares Junior (winnaar van de Zwaan 2003, VSCD dansprijs), Eduardo de Paiva Souza, Aline Barbou van Roosteren, Erika Winkler, Inari Salmivaara, Camilla Ulrich, Susanne Ohmann, Karl Schappell en Barbara Suters * Naam van de regisseur of de choreograaf. Regie: Hans Teurlings
* Namen van de belichting, muziek, kostuums, techniek enz. Lichtontwerp: Niko van der Klugt
Regie, toneelbeeld, kostuums: Hans Tuerlings
Muziek: Rypdal, Ravel, Poulenc, Yo La Tengo, Archive, Zimmerman e.a. Piano: Camilla Ulrich
Uitvoering kostuums: Jacqueline Mayen
Techniek Marco de Jong en Peter Paul van Hest
Tekst: vrij naar Edward Gorey
Open torso: Fanny Kiezenberg * Namen van de hoofdrolspelers. Dans: Linhares Junior
Eduardo de Paiva Souza
Aline Barbou van Roosteren
Erika Winkler
Inari Salmivaara
Camilla Ulrich
Susanne Ohmann
Karl Schappell
Barbara Suters * Plaats en datum van de voorstelling. CK - Theater Roermond
11 december 2004 Voorbereiding * Waarom deze keuze. Ten eerste hebben we gekeken in het overzicht. Deze voorstelling leek ons wel leuk, daarop heb ik recensies gezocht, om te kijken of het mij echt wat leek. Al waren deze niet helemaal duidelijk voor mij, leek het mij toch wel leuk. * Gelezen recensies. Ik heb een aantal verschillende recensies gelezen. De officiële recensie tot reacties hierop en vele andere van mensen en jongeren die de voorstelling bekeken hebben. De reacties waren niet allemaal even duidelijk. Dit blijkt omdat de voorstelling een erg eigenaardige stijl heeft.
* Internet. Er zijn een heel aantal sites waarop je informatie kunt vinden over de voorstelling, raz, en Hans Teurlings zelf. Verder zijn er nog foto’s, interviews en andere dingen te zien en te lezen. * Overleg met kunstmentor. Deze dans stond in ons overzicht. We hebben voor de zekerheid toch nog maar even nagevraagd, en na het invullen van het aanvraag - formulier een handtekening gekregen. * Wat verwacht je van de activiteit. Mijn verwachting is een beetje terughoudend, omdat ik niet weet of ik het een voorstelling is waarin een verhaal afspeelt of niet. Ik heb wel recensies gelezen, maar hieruit kon ik dit niet duidelijk opmaken. Ook weet ik niet wat er precies in de inleiding gaat gebeuren. * Inleiding vooraf aan de voorstelling. Er was een inleiding vooraf. Deze heb ik beschreven op de volgende pagina’s. Inleiding vooraf Vooraf aan de voorstelling was een inleiding, deze begon om 19.00. Omdat deze verplicht is hebben wij hem dus ook bezocht. Maar niet alleen daarom, want het leek me ook wel leuk om zoiets mee te maken. Ik dacht zelf dat er verteld werd over de dans die wij te zien kregen. Dit was helemaal niet het geval. In de inleiding stonden een aantal stoelen klaar, waarop een button lag, waarop staat: “Raz moet blijven”. Deze is hierlangs te zien. Door een vrouw werd er kort verteld, over het werk dat Hans Teurlings “geproduceerd” heeft. Er werd in verteld dat hij geen choreograaf is, en dat hij zijn dansers de vrije loop laat gaan. Hij wil dat elk van zijn dansers zijn eigen ding brengt in de voorstelling. Ook zorgt hij ervoor, dat van een beeld
een dans gemaakt wordt. Hierop kregen wij een actieve inleiding. Dat wil zeggen; dat wij zelf aan de slag moesten. Eerst lagen er een aantal foto’s op een tafel. Hier moest door het publiek, de mensen die aanwezig waren voor de inleiding, een aantal foto’s uitgehaald worden. Dat moest gedaan worden met 4 foto’s. De vrouw, die de inleiding gaf, nam de eerste foto eruit, en deed voor wat erop stond. Ze probeerde hiervan een beweging te maken. Nu was het de bedoeling dat iemand dit na zou doen. Nadat ze iemand gekozen had, deed deze dit voor, en zou er nog iemand moeten. Het was een soort van nonchalante houding, waarbij de persoon losjes moest staan (Personage 1). Zo ging het ook bij de tweede foto, een man en een vrouw die elkaar aan keken. Dit werd weer nagespeeld door eerst 2 personen, en laterna 4. Hierbij zat..... (Personage 2). Daarna kwam een plaatje over een man die lui achterover lag. Dit moest ...... nadoen, en daarbij omdraaien naar de ene kant, en dan weer naar de andere kant, en dan weer doen alsof ze lag. Hier moest nog een persoon bij. Zodat we een soort van duet kregen in uitvoering van het stukje (Personage 3). Hierna werden er blaadjes uitgedeeld, waarop de mensen moesten schrijven wat ze dachten bij Nieuwe Blijdschap, de titel van de dans. Een aantal van die was: cadeau, zon, bloem, sprankelen, geboorte. Ook dit moest worden uitgebeeld door mensen uit het publiek. Hierbij kwamen: ........ aan bod. Zei kregen elk een blaadje, en moesten dit uitbeelden (Personage 4). Met een beetje hulp van de vrouw, maakte iedereen zijn eigen interpretatie van het woord. Dit werd individueel en universeel gedaan dat wil zeggen; eerst apart, daarna samen. En soms om de beurt. Nu waren alle stukjes compleet, en moest iedereen weer opkomen. Het werd dus een kleine voorstelling. Nadat we één keer geoefend hadden met z’n allen, moesten we het zonder hulp doen. Verder kwam er nog muziek bij die ook in de voorstelling gespeeld zou worden, en werd door iedereen zijn eigen stukje gespeeld. Dit alles werd voor het overige publiek een leuke “voorstelling” die ongeveer 5 minuten duurde. De bedoeling van deze actieve inleiding, was dus laten zien, dat de spelers hun eigen spel ervan kunnen maken. En dat dat ook hetgeen is wat Hans Teurlings bij zijn dansers wil zien. En dat je van een beeld een dans kunt maken. En dat je met een aantal personen in een hele korte tijd, toch een leuk stukje voor kunt dragen. De tijd bedroeg namelijk ongeveer 45 minuten (van 19.00 tot 19.45). Ik zelf vond de inleiding totaal onverwachts, maar daardoor juist erg leuk. In het begin is het gek, om mee te spelen in zo’n stukje, maar laterna was het wel leuk. Het enige is, dat degenen die meespelen, niet kunnen zien hoe het uiteindelijke resultaat is. Dat vond ik wel jammer.
2. Plot Geef een korte samenvatting van het stuk. De voorstelling begon door een openingsact van twee vrouwelijke personages. Deze waren van tevoren al op het podium. De andere spelers kwamen op vanuit de hoeken van het podium, door deze hoeken blijven de personages de hele avond in en uit lopen. Wat meteen opvalt is het grote groene doek, dat de linker - rechter - en achterzijde van het podium afdekt. Ook de 5 lantaren - palen die links op het podium staan in verticale richting, en het hart dat rechts - onder op het podium ligt. In het eerste gedeelte van de voorstelling werd hierop (het hart) ook een sigaret uitgemaakt. Dit heeft denk ik nog wel een speciale betekenis gehad, bijvoorbeeld dat roken slecht is voor de gezondheid. Het hele hoofdverhaal gaat eigenlijk over dat de wereld verandert, en dat iedereen weer op zoek gaat naar het streven van samenzijn. En alle handelingen die tegenwoordig niet kunnen. Zoals te dik zijn, want je ziet herhaaldelijk een mannelijk personage rondjes rennen, omdat hij meent dat hij moet afvallen. Ook is er een vrouw, die engel en laterna fotomodel wilde worden. Dit kon ze niet worden vanwege haar te plompe lichaamsdelen. Daarna heeft ze maar besloten om paard te worden. Dit wordt in de voorstelling ook uitgevoerd. Dat wordt gedaan door twee personen die 1 paard maken, door middel van de voorste persoon te laten staan, en de tweede persoon voorover gebukt te zetten. Dit leek best echt, omdat ze ook mooie paardenstapjes nadeden. Tijdens het dansen benutten de personages het hele podium, en dat was leuk om naar te kijken. In het verdere verloop van de voorstelling speelt dans de hoofdrol. Dit is gewoon niet te beschrijven, doordat ze telkens andere dingen uitvoeren. Soms alleen, soms in groepsverband, of juist met twee personen, en soms juist weer met aparte groepen die ieder hun eigen ding doen op het podium. Soms wordt er zelfs door alle mensen tegelijk gedanst, maar dan juist verschillende dingen, zodat je zelf bijna niet meer weet waar je naar moet kijken. Ook de muziek is heel variërend, soms is er wel muziek, soms niet. Dit loopt niet altijd gelijk met de personages. Soms lijkt het wel alsof de muziek gecomponeerd is bij de bewegingen die de personages uitvoeren, maar soms past het juist helemaal niet. Wel leek het gebruik van herhaling van de muziek, en de daarbij horende handelingen van de dansers, een ondersteunend effect te hebben. En werden de stukjes zonder muziek, ook benadrukt. Op het einde werd een heel stuk herhaald, alleen leek het nu anders af te lopen. De man die al de hele avond de monologen gevoerd had zegt nu weer: “ Imagine there were all flowers”... Hierna komt de dansact met alle personages. Hij loopt tussen al die mensen door, en danst een beetje mee. Dit is zo ongeveer het einde van de voorstelling, en eigenlijk eindigt het hier dan met een “happy - ending”. Het totaal maakt een hele variërende voorstelling. * Is er sprake van 1 of meerdere conflicten? Ik denk dat er sprake is van één conflict, met een paar kleine onderverdelingen. Het hoofdconflict is, dat de maatschappij weer één moet worden. En alle dans en monologen daaromheen. Onderverdelingen zijn bijvoorbeeld dat te dikke mensen in de maatschappij niet geaccepteerd worden. Dit is wel te merken in het voorbeeld van het personage dat engel of fotomodel wou worden. En de man die constant rondjes rent om af te vallen. 3. Het toneelbeeld * In welke ruimte vond de voorstelling plaats? De voorstelling vond plaats in de zaal van het CK – Theater. Dit is een soort van vlakkevloertheater. Want er was geen verhoogd podium. Waarom ik zeg dat het een soort vlakkevloertheater was, is omdat er geen echte omlijsten was door coulissen (gordijnen), maar door één groot dun groen doek wat aan de linker - , rechter – en achterzijde ophing. Dit diende dan als coulissen. Aan de voorzijde, bovenaan was namelijk ook geen gordijn. * Waar zit het publiek, en heeft dat nog een bepaald effect? Zoals bij de meeste vlakkevloertheaters zit het publiek op een steil oplopende tribune dicht bij het speelvlak. Dat was bij ons ook het geval. De tribune liep steil op. Wij zaten in een van de bovenste stoelen. Dat het publiek in één lijn achter het podium zat had denk ik niet zo’n heel speciaal effect. Maar misschien toch wel, omdat - zoals eerder verteld – de wanden van het podium afgedekt waren door een groen dun doek. Dit maakt het geheel één “vak”. Door alle personen achter dit vak te zetten, krijg je een speciaal effect, en beleeft iedereen qua plaats en zicht hetzelfde. * Beschrijf het toneelbeeld: decor, licht, attributen, kostuums. Decor: Het toneelbeeld bestond uit een vierkant vak. Afgeschermd door een groot dun groen doek. Op het toneel stonden links 5 lantaren - palen in vanuit het publiek gezien verticale richting, die ook licht gaven. Rechts voor op de grond, lag een mooi rood hart. Licht: Licht was er dus van de lantaren - palen die links op het toneel stonden. Verder kwam het licht van boven, door één grote schijnwerper. Attributen: Van attributen waren er de volgende dingen; ten eerste leek het hart dat op de grond lag ook mee te spelen. Hierop werd een sigaret uitgegooid. Sigaretten werden dikwijls herhaald in de voorstelling. Verder werd er een pistool gebruikt (dat ook echt werkte waardoor alle mensen in de hele zaal zich kapot schrokken). En een soort doeken werden er gebruikt bij een dans - scène, drie geel - gekleurde en 2 roze - gekleurde. Soms kwamen er microfoons te pas, deze werden vastgehouden zonder standaard, en soms met een deel daarvan. Kostuums: De kostuums werden maar 1 maal gewisseld bij 2 personen, die de openingsact deden. Laterna bleven de kostuums hetzelfde. Alle vrouwen hadden een rok/jurk aan, en de 4 mannen en net pak. De pakken werden afgewisseld door; een ander shirt, blouse of lengte. Van de jurkjes waren er 2 dezelfde, met daarop ook hetzelfde vestje. Namelijk een zwart jurkje, met een soort grijs/zilverachtig vestje erop. Een jurkje was wit, hierop werd een blauw vest gedragen. Ook werd er nog een grijze rok, met een zwart - wit truitje erop gedragen door een speelster.Verder droeg nog één speelster een zwarte rok, met zwart truitje.
* Hebben ze ook een symbolische betekenis? Ik denk dat er wel een symbolische betekenis in zat, omdat namelijk iedereen donkere kleding aanhad. Maar één speelster een witte rok, met daarop een blauw vestje, dit werd laterna uitgedaan waardoor de speelster een witte jurk aan had. In de voorstelling wil zij een engel worden (maar dat kan niet vanwege haar te plompe benen, daarna wil ze model worden, ook dat kon ze niet worden in verband met haar te plompe benen en handen). Hetgeen dat ze helemaal wit aan is, geeft mij ook echt het gevoel van een engel. Dit lijkt me dan ook een symbolische betekenis die dat kostuum heeft. Bij de verdere spelers vond ik dit niet van toepassing. * In hoeverre is het toneelbeeld medebepalend voor de thematiek van de voorstelling? Het toneelbeeld geeft door het groene doek een eigenaardige en sensuele uitstraling. Dit is ook het geval van de voorstelling, die erg een eigen stijl heeft. Het doek lijkt me dan ook het meest medebepalend voor de thematiek. Het hart dat op de grond lag, en de lantaren - palen vond ik minder bij de thematiek passen, al heeft het hart wel duidelijk een betekenis in de voorstelling. 4. Muziek en geluidseffecten * Werd er gebruik gemaakt van muziek of geluidseffecten? Er werd wel degelijk gebruik gemaakt van muziek. Deze was vaak verschillend van elkaar, maar sommige muziekstukjes werden herhaald. Qua geluidseffecten werd er soms met een hoge volume gewerkt, en soms met een lage. Op een gegeven moment staat de muziek heel hard, terwijl er één persoon aan het praten is. Hierbij denk je dat er iets fout is, maar bij de inleiding vertelde de vrouw, dat dat soms extra de bedoeling was; dat je dacht dat de muziek te hard stond, wat hier dus het geval was. In de muziek herkende ik niet echte stukken, behalve een stukje dat leek op The Blues Brothers. Of dit ook daadwerkelijk hiervan was
weet ik niet. * Ondersteunen ze de handeling? Bij sommige handelingen leek het alsof de muziek bijpassend was gemaakt. Maar op zich was de muziek niet gebruikt als ondersteuning van alle handelingen. Mij leek het meer “toeval”, dat sommige dingen gelijktijdig vielen. Wel het gebruik van herhaling met de muziek, en de daarbij horende handelingen van de dansers, leek dus bij de tweede keer een ondersteunend effect te hebben. * Dienen ze alleen maar als overgang naar een volgende scène of spelen ze een overheersende rol? Het geheel is een veelsoortige voorstelling, vooral ook wat muziek betreft. Waardoor sommige stukjes overheersend waren. En soms diende de muziek als een overgang van een volgende scène. Of juist als een overgang naar een stukje zonder muziek.
* Welke muziek werd er gebruikt? Er werden verschillende soorten muziek gebruikt. Sommigen werden hard afgespeeld, sommigen juist zacht. Je ziet ook dat er verschillende componisten hebben meegewerkt aan de muziek voor deze voorstelling; namelijk Rypdal, Ravel, Poulenc, Yo La Tengo, Archive, Zimmerman en anderen. * In hoeverre is de muziek medebepalend voor je waardering van de voorstelling? Ik denk dat de muziek toch wel een grote rol speelt in de voorstelling. Omdat juist sommige stukjes ook zonder muziek gemaakt zijn, wat daarop een accent legt als dit tussen twee stukjes met muziek zit. Verder geeft de muziek een werkende rol aan de dans. 5. Personages Deze vragen zijn volgens mij meer van toepassing op toneel – theater, maar ik heb geprobeerd zo toch voor zo ver mogelijk in te vullen. * Wie waren de belangrijkste personages? De voorstelling werd uitgevoerd door een negental personen. Hiervan speelden 4 personen een man. En 5 personen een vrouw. Wat opmerkelijk was dat één vrouw een man speelde. Zij had namelijk ook een pak aan, maar was duidelijk een vrouw. Dit hoorde je aan de stem, en aan de manier van bewegen. Dat ze een man speelde werd dus duidelijk vanwege haar pak, en tussen een stukje waarin gesproken werd over: “He”. In het hele verhaal was één man die duidelijk het “verhaal” bracht, door steeds dingen te vertellen. * Probeer ze te karakteriseren. Ga ook na hoe goed je ze kent, of je ze geloofwaardig zijn of hun daden overtuigend gemotiveerd zijn. De karakters waren bij sommigen bepalend, sommigen hadden een soort zelfde karakter (de personen met dezelfde kleding en dansacts). De vrouw die de witte jurk droeg en een “engel” speelde, had ook een beetje dit karakter, doordat ze zich soepeltjes bewoog. De mannen hadden ook een soort groepskarakter, evenals de vrouwen bij elkaar.
* Hoe zijn hun onderlinge relaties? Zoals ik hierboven al kort vermeld heb, zijn de mannen en de vrouwen een soort aparte groepen. De relaties tussen de mannen onderling, zijn sterker dan tussen de mannen en vrouwen samen. Dit is ook het geval bij de vrouwen onderling. Laterna in de voorstelling komt er in voor dat ook iedereen samen kan leven, en hebben ze een gezamenlijke groepsact. Ze hebben wel vaker met z’n allen op het podium gestaan, maar meestal waren er dan één of meerdere aparte handelingen die zich afspeelden. * Hoe kom je aan de gegevens met betrekking tot de personages? Over de vrouw in de witte jurk kreeg je te weten dat ze een engel wilde zijn, doordat ze dit zelf vertellend duidelijk gemaakt had. Over de andere personen heb je denk ik je eigen inbeelding en interpretatie nodig. * Met wie heb je het meest meegeleefd (kon je je het best identificeren)? En hoe komt dat? Er waren niet echt onderwerpen waardoor je met iemand mee zou kunnen leven, hoogstens met de vrouw die een engel - en fotomodel wou worden, maar dit niet kon worden vanwege haar te plompe lichaamsdelen. Wel heb ik een gevoel dat ik bij één iemand juist niet echt een gevoel had dat ik ermee meeleefde. Namelijk bij de vrouw die een zwarte rok en een zwart truitje droeg. Misschien kwam dit, doordat deze vrouw sommige dingen alleen speelde, maar dat kan niet, omdat ze toch wel vaker samen speelde met de vrouw in het zwart - wit gestreepte truitje. Dat ik wel meeleefde met de 2 personen die dezelfde kleding aanhadden, en dikwijls dezelfde dingen uitvoerden, is denk ik omdat dat mij meer aanspreekt. Maar waarom nu die ene vrouw bij mij niet veel teweegbracht, kan ik nog niet echt verklaren. Kleding zou kunnen meespelen, maar meerdere personen droegen zwarte kleding. * Zijn het gewone mensen of zijn het vooral vertegenwoordigers van een bepaald standpunt? Alle mensen waren in mijn ogen gewoon. Alhoewel de man die een hoofdpersonage neerzette, zijn eigen mening had over hetgeen wat hij allemaal vertelde. 6. Thematiek en interpretatie * Hoe interpreteer je deze voorstelling, met andere woorden, wat zijn voor jou de belangrijkste thema’s? De voorstelling bestond uit een heel aantal verschillende en veelzijdige onderwerpen. De stukjes met muziek, zonder muziek. Rustige dans, snelle dans, fantasie dans enz. Ook de stukjes waarin gepraat werd, of zelfs toen er tijdens het dansen gepraat werd. Wat voor mij de belangrijkste thema’s waren, weet ik niet precies. Ik denk dat je juist alle thema’s bij mekaar moet hebben om het doel te bereiken wat er uiteindelijk uitgekomen is. Misschien waren de stukjes waarin gesproken werd, wel belangrijk, omdat daarin juist een groot deel van de boodschap in zit. En omdat dit in een andere taal was, moest je toch even goed luisteren naar wat er gezegd werd. Omdat er gebruik gemaakt werd van de Engelse en Duitse taal, kon ik dat wel volgen. Verder werd er nog een klein stukje in het Italiaans gesproken. Ik denk dat er juist met die talen is gewerkt, omdat de mensen verschillende nationaliteiten hebben, en dan gewoon hun eigen (in het geval van de Italiaan; Eduardo de Paiva Souza Engels, en een stukje zijn eigen taal) gebruikt werd. * Waar ging de voorstelling volgens jou over? De voorstelling gaf mij een beetje een onduidelijk beeld. Maar er zat wel een boodschap in, en ik denk dat het over de maatschappij ging. Dat de mens steeds maar meer moest afvallen (dit werd in de voorstelling duidelijk, doordat één man herhaaldelijk rondjes rende om af te vallen). En dat de maatschappij op zich zelf leeft, wat uiteindelijk duidelijk werd veranderd, door de gezamenlijke dans waarbij iedereen meespeelde. En dus voor mijn gevoel een “happy - ending” gaf (het was niet helemaal op het eind, maar dit leek wel het eind van de verhaal - lijn die achter het stuk zat).
* Hoe werd je duidelijk waar de voorstelling over ging? * Aandachtspunten hierbij zijn: - bewegingen, gelaatsuitdrukking, samenspel tussen een of meer dansers; - kleding, grime, licht, decor, attributen; - muziek; - tekst in je programmaboekje
De thema’s werden duidelijk door de uitvoerenden. Door gesproken gedeelten, maar ook door uitbeeldende stukken, en gedeeltelijk door kleding. Omdat het personage van de vrouw die een engel of fotomodel wilde worden - wat qua kleding duidelijk gemaakt werd door haar witte jurk - , dit niet kon vanwege haar te plompe lichaamsdelen, en daarom maar een paard was geworden, dit ook uitgebeeld werd door andere personages. Twee personen maakten 1 paard, door middel van de voorste persoon te laten staan, en de tweede persoon voorover gebukt te zetten. Dit leek best echt, omdat ze ook mooie paardenstapjes nadeden. Echter is dit maar een klein gedeelte van het stuk, en is het grootste thema duidelijk geworden door de vertellende - gedeeltes. * Welke dingen die je gezien en gehoord hebt, hebben je interpretatie bepaald? Voor mijn eigen interpretatie hebben de gedeelten met muziek, maar juist ook zonder muziek meegespeeld. Vooral de stukjes waarin gesproken werd hebben bepaald dat ik de voorstelling toch wel mooi vond. Ik denk dat de opvallende stukjes qua dans per persoon zullen verschillen, en bij mij waren dit de stukjes waarin veel gedaan werd. Dus de wat snellere bewegingen. Qua decoratie vond ik het groene doek mooi, en het hart wat rechts - onder op het podium lag. * Welke theatrale middelen hebben hierbij een rol gespeeld? Qua decoratie heeft het doek bij mij een goede indruk gelegd. Want dit was erg mooi om te zien, en trok ook steeds weer je aandacht als je het podium opkeek. Het hart bleef je ook in het oog houden. * Denk je dat de regisseur een geheel eigen visie op het stuk heeft gerealiseerd en is hij daarin geslaagd? De regisseur is er zeker in geslaagd om een complete eigen stijl te realiseren bij deze voorstelling. Ik vond het een bijzondere, leuke voorstellingen met vele variaties. Dat is ook de bedoeling van de regisseur, aangezien hij zichzelf geen choreograaf noemt, omdat hij wil dat al zijn spelers hun eigen ding kunnen doen. Ik denk dat dan de improvisaties van zijn spelers ook een rol spelen. * Heeft het thema ook betekenis voor jou of staat het ver van je af? Het thema gaat over de maatschappij, en de veranderingen hierin. En dat de wereld meer liefde nodig heeft, vandaar ook het hart dat op de grond lag. Ik denk dat dit thema bij iedereen wel dicht bij staat, maar of je er iets mee doet dat is per persoon verschillend. Mij sprak het best wel aan, en ik vond ook mooi hoe ze het in z’n geheel lieten zien en uitvoerden. Maar of het voor mijzelf een hele grote betekenis heeft gehad, ben ik niet zo zeker van. De boodschap in de voorstelling vond ik mooi; Dat mensen ook samen moeten kunnen zijn, en hier zal ik nog wel eens over nadenken. Maar verder vond ik het gewoon mooi om naar de voorstelling te kijken en luisteren.
* Bij welk genre zou je de voorstelling indelen? Ik zou de voorstelling bij het genre: thematisch ballet zetten. Omdat er niet een heel groot verhaal in de voorstelling zat, maar toch werd er wel een verhaallijn in verteld. En ook uiting van gevoelens, stemmingen en gedachten zoals agressie, frustratie angst of verlangen naar troost, steun en geborgenheid kon je opmerken in deze voorstelling. Zoals een aantal keren herhaald wordt in het stuk; dat één van de mannelijke personages troost zocht bij een medespeler. En dat 2 mannelijke personages een gevecht hadden, en dit laterna herhaalden. 7. Boeiende werking * Wat boeide je in deze voorstelling? Wat mij boeide in deze voorstelling was ten eerste de samenwerking van het negental uitvoerenden. Ook sprak de muziek die erbij gespeeld werd mij aan. Ik vond het geheel een heel apart en bijzonder stuk. Wat denk ik anders is dan alle andere dans - uitvoeringen. Doordat het grotendeels om de dans ging, maar toch door de dingen die gezegd werden, er een verhaal achter de voorstelling zat. Ik denk dat het beste woord om deze voorstelling te omschrijven apart is. Omdat dat ook echt het geval is, maar dat juist zo mooi maakt. De groene doek die het podium omlijstte, zag er ook mooi uit. Het was heel dun, en leek net fluweel, want als de personen erlangs liepen zag je het allemaal heel mooi bewegen. In het verdere decor waren alleen de lantaren - palen, en het hart. Dit hart heeft uiteindelijk ook een mooie betekenis. * Welke middelen heeft de regisseur volgend jou daarvoor gebruikt? Wat er sowieso gebruikt werd, is dus het groene doek. En in mijn ogen gaf dit weer een speciaal effect aan de ruimte die zij tot de beschikbaarheid hadden. Verder zijn de lantaren - palen gebruikt, maar ik vond niet dat die echt mee droegen aan de voorstelling. Het hart daarentegen vond ik juist wel mooi. * Welke daarvan waren het meest effectief? Het groene doek vond ik het meest effectief. Omdat dit toch de hele tijd je aandacht trekt, omdat het aan de linker - , rechter - , en achterzijde van het podium ophing. Hier keek je dus eigenlijk constant naar. Ook het hart was op een dergelijke manier effectief. Maar dit komt pas later in de voorstelling aan bod. * Wat vond je niet boeiend? Wat ik dus minder boeiend vond waren de lantaren - palen. Ik vind niet dat deze een echte betekenis hebben geleverd aan de voorstelling. Ook vond ik de kleding van de personages van mindere mate. Alhoewel de kleding van het personage “engel”, weer afstak tegen de andere personen. Dit was dan ook het enige wat ik aan de kleding mooi vond, en wat mij opviel. 8. Structuur * Hoe werden de gebeurtenissen gepresenteerd? De gebeurtenissen werden over het hele podium gepresenteerd, er werd dus goed gebruik gemaakt van de ruimte. Dit vond ik wel goed. Ook werden de gebeurtenissen soms gelijktijdig gepresenteerd, en soms juist apart. Of werden er meerdere gebeurtenissen, maar dan wel andere op het podium uitgevoerd. Soms is dit wel verwarrend, omdat je alle gebeurtenissen wilt volgen, maar dit gewoonweg niet lukt, omdat er te veel gebeurt. Om als voorbeeld de uitwerking van een gebeurtenis te noemen is hier de volgende: omdat de vrouw die een engel of fotomodel wilde worden, dit niet kon vanwege haar te plompe lichaamsdelen, en daarom maar een paard was geworden, dit ook uitgebeeld werd door andere personages. Twee personen maakten 1 paard, door middel van de voorste persoon te laten staan, en de tweede persoon voorover gebukt te zetten. Dit leek best echt, omdat ze ook mooie paardenstapjes nadeden.
* Hoe is de opbouw van het stuk? De opbouw van het stuk bevatte niet echt één rechte weg. Ik vond de voorstelling meer bestaan uit aparte dingen die in elkaar overliepen. En er was niet echt sprake van een dergelijke opbouw tot een bepaald punt. * Zijn er veel wisselingen van tijd en plaats en hoe werden die gerealiseerd? Wisselingen in de vorm van tijd en plaats zijn niet echt gerealiseerd. Wel merkte je dat er tijdens de voorstelling een tijd was verlopen. Waarin een aantal dingen veranderd zijn. 9. Recensie * Wat vond je van de voorstelling als geheel? De voorstelling als geheel maakte toch wel een mooi stuk. Ondanks dat je het soms niet kon volgen en dacht van wat zijn ze nu weer aan het doen. Vooral als je het achterliggende verhaal mee hebt kunnen krijgen, is dit best een mooie voorstelling. Ik vond dat muziek en dans een mooie samenwerking maakten, en het paste goed bij elkaar. * Wat vond je van de spelers? De spelers vond ik een beetje eigenaardig, en ieder had wel zijn eigen stijl. Maar dat is juist ook de bedoeling van Hans Teurlings; hij wil elk van zijn spelers hun eigen inbreng laten brengen in de voorstelling. Ik denk dat daardoor alle spelers ook hun eigen stijl en uitvoering teweegbrengen. Altijd zijn er wel spelers die je minder doen, en spelers die je opvallen. Dat was hier dus ook het geval. Al eerder in het verslag beschreven. à Wel heb ik een gevoel dat ik bij één iemand juist niet echt een gevoel had dat ik ermee meeleefde. Namelijk bij de vrouw die een zwarte rok en een zwart truitje droeg. Misschien kwam dit, doordat deze vrouw sommige dingen alleen speelde, maar dat kan niet, omdat ze toch wel vaker samen speelde met de vrouw in het zwart - wit gestreepte truitje. Dat ik wel meeleefde met de 2 personen die dezelfde kleding aanhadden, en dikwijls dezelfde dingen uitvoerden, is denk ik omdat dat mij meer aanspreekt. Maar waarom nu die ene vrouw bij mij niet veel teweegbracht, kan ik nog niet echt verklaren. Kleding zou kunnen meespelen, maar meerdere personen droegen zwarte kleding. * Welke hebben de meeste indruk op je gemaakt en waarom? Ik denk dat de mannelijke persoon die steeds de monologen voerde de meeste indruk op mij gemaakt heeft. Maar ik denk dat dat alleen komt doordat hij de boodschap overbrengt. Als een van de andere personen de teksten gesproken hadden, vond ik hun misschien meer indrukwekkend. Op het gebied van dans hebben de twee vrouwelijke personen die dezelfde kleding aanhadden, en dikwijls dezelfde dingen uitvoerden, de meeste indruk op mij gemaakt. Dit komt denk ik doordat samenspel mij wel aanspreekt. En ook gelijktijdig uitvoeren van dezelfde stukjes.
* Wat vond je van het gebruik van de theatrale middelen? Ik wil alle theatrale middelen apart aan de orde brengen en beschrijven. Spel, zoals de manier van spreken, zingen en bewegen, de mimiek en het tempo: De manier waarop ze spraken was duidelijk, behalve in het voorbeeld wat ik ook al gegeven heb. Op een gegeven moment staat de muziek heel hard, terwijl er één persoon aan het praten is. Hierbij denk je dat er iets fout is, maar bij de inleiding vertelde de vrouw, dat dat soms extra de bedoeling was; dat je dacht dat de muziek te hard stond, wat hier dus het geval was. Zang was niet van toepassing. Qua beweging gebeurde er veel, en ook vele aparte handelingen, die een aantal keren herhaald werden. Wel werd er goed gebruik gemaakt van de ruimte die ze hadden, het hele podium werd namelijk benut. Mise - en - scène, de beweging van de personages over het toneel en de manier waarop ze in
de verschillende scènes een plaats hebben ten opzichte van elkaar: De beweging van de personages over het podium is zeer verspreidt. Het hele podium werd benut, en dit was ook wel leuk om te zien. De plaats ten opzichte van hun medespelers was bij iedere scène verschillend. Soms stonden ze dicht bij elkaar, soms juist heel ver af. Soms aan de rand van het podium, of juist weer in het midden. Over de verdeling over het podium was niet echt een vaste plaats. Decor, inclusief meubels en rekwisieten: Het decor vond ik minimaal, toch is dat in deze voorstelling niet storend. Als decor zijn alleen het grote dunne groende doek, de 5 lantaren - palen, en het hart. Dit is dus erg weinig, maar toch wordt er met weinig dingen veel bereikt vind ik. Namelijk het hart dat een rol speelt, en het doek, wat een mooi effect geeft als je naar de voorstelling kijkt. Kleding en grime: Over de kleding zijn er wel een aantal dingen te vertellen. Ik zelf vond de kleding niet echt geweldig uitsprekend. Doordat alle mannelijke personages een pak droegen, en de vrouwelijke personages een jurk, met daarop of een truitje, of een vestje. Het was dus niet erg afwisselend, en sommigen droegen zelfs hetzelfde. Verder vond ik dat er met best wel saaie kleuren gewerkt was. Vooral die donkere tinten maakte het een beetje somber. Hierdoor viel juist wel de ene vrouw op, met haar witte jurkje. Wat betreft grime, vond ik niet dat hier veel aan gewerkt was. Bij alle personen was dit erg onopvallend. Belichting: Ook de belichting kon in mijn ogen veel beter. Op het decor waren dus 5 lantaren - palen. Deze stonden tijdens de gehele voorstelling aan. Verder was er het grote licht, dat van bovenaf viel, in een horizontale - richting op het podium. Dit bleef gedurende de hele voorstelling zo. Als er met het licht gespeeld werd, was het alleen dat de grote lamp dimde, en weer aanging. Mij zou het veel leuker lijken, als er afwisselingen waren in de lichtvormen. Zo zouden ze op het podium misschien een kruis kunnen maken, of juist alleen om de randen. Dit kan dan mooi gecombineerd worden, met de personages die soms aan de kant stonden. Zo zou het licht beter bij de voorstelling kunnen passen. Muziek: De muziek daarentegen vond ik juist wel een goede rol spelen in de voorstelling. Vooral doordat er ook met het volume gewisseld werd, en de verschillende muziekstijlen. Ook doordat ze soms geen muziek lieten afspelen, wat een scène tussen twee stukjes met muziek, extra benadrukte. Verder vond ik de muziek best apart en mooi. Vooral als het geheel op het eind bij elkaar komt, wordt er een mooi en vrolijk stukje gespeeld. Wat je wel heel goed kunt merken, is dat het allemaal verschillend is, en daardoor kun je al denken dat het door verschillende componisten gespeeld is. Zo hebben onder andere: Rypdal, Ravel, Poulenc, Yo La Tengo, Archive, Zimmerman een rol gespeeld bij de muziek. Wat opvallend is, is dat een van de speler, Camilla Ulrich, de piano bespeeld heeft. Dat vind ik best wel leuk, dat iemand die meedanst, misschien ook wel de muziek zelf componeert daarvoor. Geluidseffecten: De geluidseffecten waren niet echt bijzonder en eigenlijk nauwelijks aanwezig. Er werd wel muziek afgespeeld, maar echte effecten bij het geluid was er niet. Misschien het enige dat sommige personages soms geluid maakten, zoals ademen of zuchtten. * Als je een recensie in de krant gelezen hebt, in hoeverre was je het daarmee eens? Ik heb wel een aantal recensies van internet gelezen, deze waren zoals al eerder verteld niet allemaal even duidelijk, zoals in de volgende recensie staat: “De dans van Raz is juist op haar best wanneer de toeschouwer de gedachten over de bewegingen los kan laten”. Over alles boven de voetzolen is nagedacht. Maar voor Raz is dans juist op haar best wanneer de toeschouwer dat los kan laten. In zijn dans haalt Hans Tuerlings het kleine naar voren, het terloopse en onbedoelde. Tuerlings heeft daarmee een indrukwekkend oeuvre heeft opgebouwd. Voorstellingen waarin gedachten uiterst nauwkeurig afdwalen, doelloos, zonder reden. Maar tegelijkertijd zo raak in sfeer en aanwezigheid dat je niet anders kan dan het lichaam in al zijn onthullendheid omarmen. Toen ik deze recensie gelezen had voordat ik de voorstelling bekeken had, snapte ik hem niet. Nu ik de voorstelling gezien heb ben ik het volkomen eens met de recensie. Als je deze voorstelling gaat bekijken, moet je niet ernaartoe gaan met het idee dat er achter de bewegingen een verhaal zit. Je moet het dus allemaal gewoon over je heen laten komen, en genieten van de dans die je dan ziet. * Welke argumenten zou je gebruiken als je een ander de voorstelling zou willen aanraden of afraden? In dit geval zou ik eerst kijken wie ik de voorstelling zou moeten aanraden of afraden. Omdat ik denk dat het toch wel een aparte voorstelling is, die niet voor iedereen geschikt zou zijn. Ik denk dat ik de mensen die wat serieuzer zijn, dit eerder aan zou raden dan anderen. Omdat je toch wel goed het verhaal moet volgen. Verder zou ik ze het foldertje meegeven, en ze de achterkant laten lezen. Deze kunt u hieronder ook lezen, en ik denk dat daarmee wel interesse zou opgewekt moeten zijn. Als dat niet het geval is, zou ik de voorstelling afraden. Recensies / Persberichten Persberichten
Raz / Hans Tuerlings - Nieuwe Blijdschap
nieuwste productie van Raz
Première dinsdag 7 september 2004 Theater im Pumpenhaus Münster, Duitsland
Nederlandse première zaterdag 11 september 2004 Schouwburg Tilburg
regie, toneelbeeld, kostuums Hans Tuerlings
met Aline Barbou, Erika Winkler, Inari Salmivaara, Camilla Ulrich, Susanne Ohmann, Barbara Suters, Karl Schappell, Linhares Junior en Eduardo de Paiva Souza
muziek o.a. Poulenc, Yo La Tengo, Archive, Zimmerman

lichtontwerp Niko van der Klugt
uitvoering kostuums Jacqueline Mayen
Het werk van Raz
Over alles boven de voetzolen is nagedacht. Maar voor Raz is dans juist op haar best wanneer de toeschouwer dat los kan laten. In zijn dans haalt Hans Tuerlings het kleine naar voren, het terloopse en onbedoelde. Tuerlings heeft daarmee een indrukwekkend oeuvre heeft opgebouwd. Voorstellingen waarin gedachten uiterst nauwkeurig afdwalen, doelloos, zonder reden. Maar tegelijkertijd zo raak in sfeer en aanwezigheid dat je niet anders kan dan het lichaam in al zijn onthullendheid omarmen. Steeds weer weet Tuerlings met zijn dansers nieuwe spanningsvelden te ontdekken door contrasten op te zoeken als mooi en lelijk, vorm en vormeloos, introvert en extrovert… waarbij het inzoomen op de individuele ervaring leidt naar het blootleggen van menselijke drijfveren. Bij het maken van de nieuwste productie is het gelukkige gevoel dat je overvalt wanneer iets heel gewoons zich plotseling aandient als pure schoonheid leidraad geweest. De kleinste, intiemste gewaarwordingen hebben choreograaf Hans Tuerlings geïnspireerd tot het ontdekken van een Nieuwe Blijdschap. Uitgesproken
Raz is het gezelschap van Hans Tuerlings waarmee hij vanaf 1990 vastberaden en compromisloos aan zijn voorstelling van dans werkt. Van een klein eigengereid dansgezelschap is Raz in veertien jaar uitgegroeid tot een zeer uitgesproken gezelschap van bewegende en sprekende mensen, dat zich, bezinnend op bestaande dansconventies, midden in het kloppend hart van het hedendaagse theater plaatst. Raz danst door
Vol ongeloof hoorde Raz op 19 april jl. dat de overheid van de Raad voor Cultuur het advies krijgt om haar handen volledig van het gezelschap af te trekken. In een periode van veertien jaar tijd ontving Raz veel vakwaardering en vrijwel voortdurend lovende kritieken. Naast de voorstellingen voor volwassenen, die al geruime tijd ook buiten Nederland veel aandacht trekken, ontwikkelde het gezelschap een bloeiende educatieve tak en bouwde een heel eigen publiek op. Vanuit de gedachte dat wat in veertien jaar is opgebouwd niet zomaar overboord moet worden gezet, is Raz, mocht het advies van de Raad voor Cultuur worden opgevolgd, ervan overtuigd andere wegen te vinden om haar werk voort te zetten. Op 30 januari 2005 zal de jeugdproductie …in Vlie-Vliegjes in première gaan in de Verkadefabriek in Den Bosch en in september de avondvullende productie Vrolijke Opvattingen.