Geluid

Hoe ziet je oor eruit? Je oor is het orgaan waarmee je kunt horen. De buitenkant van je oor (de schelp) zorgt ervoor dat geluidsgolven naar je gehoororgaan geleid worden. De geluidsgolven die dan binnenkomen laten het trommelvlies trillen. Dat vlies is ,net als bij een trommel, strak over de breedte van de gehoorgang gespannen. Tegen dat trommelvlies ligt aan de binnenkant de hamer (een klein beentje), die door een gewrichtje met een ander beentje (het aambeeld) verbonden is. Het aambeeld is weer met een ander beentje verbonden. Dat beentje heet de stijgbeugel, want het heeft de vorm van de stijgbeugel die bij paardrijden gebruikt wordt. Onder de stijgbeugel, verder naar binnen, liggen drie holten. Die holten zijn door vliezen van elkaar gescheiden omdat ze gevuld zijn met een vloeistof. De binnenste holte staat in verbinding met zenuwen. Deze zenuwen gaan naar de hersenen. Door deze trillingen kan je horen. Geluid absorptie Geluidsabsorptie is de omzetting van de trillingen die werken op het gehoororgaan in warmte. De absorptie is de wrijving tussen de bewegende geluidsdeeltjes en het materiaal. Als het stof water kan doorlaten, wordt het wrijvingsoppervlak vergroot, op grond daarvan worden waterdoorlatende stoffen (sponsrubber, houtwol-cementplaten, textiel) als geluidsabsorberende materialen gebruikt.
Hoe kan je horen? Als het trommelvlies door een geluidsgolf gaat trillen gaat de hamer meetrillen. Bij elke trilling slaat de hamer op het aambeeld. Het aambeeld geeft de trilling door aan de stijgbeugel. De stijgbeugel brengt de vloeistof in de holten aan het trillen. Het gaat dus heel erg trilen in je oor. De binnenste holte stuurt dan prikkels naar de zenuwen, die naar de hersenen lopen. Het deel van de hersenen dat met het gehoor te maken heeft, legt de prikkels als geluid uit. gaan naar de hersenen. Wat zijn trillingen? Als iets regelmatig heen een weer beweegt dan is dat een trilling. Voorbeeld van ongewenste trillingen zijn de bewegingen van een gebouw naast een spoorlijn als een trein voorbij komt. Een ander voorbeeld zijn de trillingen van de vloer die soms worden veroorzaakt door een wasmachine. Trillingen van een vloer kunnen worden opgevangen door trillingsisolatoren, bijvoorbeeld onder de onderkant van de machine. Soms gaat dat echter samen met een toename van de trillingen van de machine, waardoor het eerder gaat slijten. Trillingen worden meestal gemeten met een versnellingsopnemer. Deze wordt goed vastgemaakt op het trillende oppervlak dat gemeten moet worden. De versnellingsopnemer produceert een elektrische lading die evenredig is met de versnelling van het oppervlak. Deze lading wordt versterkt met een ladingsversterker en opgenomen met een recorder. De frequenties waarbij trillingen worden gemeten liggen tussen 1 Hz en ongeveer 1 kHz. De hogere frequenties, die voor geluid wel vaak van belang zijn, worden meestal niet gemeten met trillingen. Hoe werken echo`s? Als een trilling (van watvoor bron dan ook) op weg naar de ontvanger tegenkomt, kunnen er drie dingen gebeuren: terugkaatsen, absorberen of doorlaten. In het eerste geval spreek je van een echo. Een echo is het verschijnsel dat men naast de normale klank ook een weerkaatsing daarvan hoort, men hoort dus hetzelfde twee keer. Je hoort een echo als er een tijdsverschil is vanaf 50 milliseconden tussen het horen van het directe geluid en het indirecte geluid (via reflecties). Het is wel vanaf 20 milliseconden dat er een verschil opgemerkt kan worden, maar vanaf 50 milliseconden is dit een probleem voor de verstaanbaarheid. Echo`s zijn vaak te horen is grote of lege ruimtes. Denk daarbij aan kerken, sporthallen en grotten. Wil je een echo voorkomen, zorg er dan voor dat het geluid de ontvanger bereikt met maximaal een verschil van 17 m tussen het rechtstreekse geluid en het gereflecteerde geluid door plaatsing van reflectoren aan het plafond of door de wanden en het plafond achteraan geluidsabsorberend te maken. Of bijvoorbeeld door het installeren van geluidsinstallaties die het geluid rechtstreeks doorgeven aan de ontvanger. Wat is geluid? Wanneer ons oor een geluid hoort, dan kijken we automatische in de richting waar het gebeurt. Wij zien dan, dat op die plaats iets gebeurt, Waardoor wij wat horen. Er zijn verschillende namen voor geluiden. Wij spreken bij het afschieten van een geweer van een knal. Een wagen die over een straat rijdt ratelt, bladeren ritselen, een beek ruist, ruiten rinkelen, regen klettert, de wind suist. Het geluid van een aangestreken snaar noemen we een toon. Schadelijke geluiden Er zij allemaal verschillende soorten geluiden. Sommige heel normaal en alledaags. Deze geluide zijn ook niet hinderlijk en eigenlijk sta je er niet eens bij stil. Maar er zijn ook geluiden waarvan je pijn krijgt in je oren, je hersenen waarschuwen je dat dit slecht is voor je oren. Soms zijn die geluiden na een paar seconde weer over en maakt het niet zoveel voor je gehoor uit (ambulance die voorbij raast, een concert, een storing op tv of radio of een keer per maand luchtalarm). Andere (misschien zelfs minder harde) geluiden hoor je vaker en harder. Een paar voorbeelden hiervan zijn: je discman hard aan hebben, vlak bij een vliegveld/treinstation/snelweg wonen, of een huilende baby die niet wil stoppen. Als je elke dag met deze geluiden te maken hebt, is het logisch dat je gehoor op ten duur slechter wordt. De tabel hieronder is een overzicht van verschillende geluiden, welk decibel daarbij hoort en wat je hersen-reactie daarop is. Zoals je ziet kan je tot 50 er helemaal geen erg in hebben dat het geluid er is. Daarboven is het hinderlijk en zelfs soms pijnlijk! dB(A) Beleving Voorbeelden

0 Hoordrempel 10 Net hoorbaar Normale ademhaling, vallend blad
20 Radiostudio, boomblaadjes in de wind, fluisteren op 1.5 m
30 Erg stil Bibliotheek (30-40 dB), zacht gefluister op 5 m, opnamestudio
40 Huiskamer, slaapkamer, rustig kantoor, rustige woonbuurt, vogels bij zonsopkomst, zacht geroezemoes in een klas
50 Rustig Licht autoverkeer op 30 m, eigen kantoorkamer, regen, koelkast, in het bos
55 Koffiezetapparaat, elektrische tandenborstel (50-60 dB) 60 Indringend Airconditioning (50-75 dB), normale conversatie, wasmachine (50-75 dB), vaatwasser (55-70 dB), naaimachine, wasdroger, pianospel (60-70 dB), F16A straaljager op 6000 m hoogte (59 dB) 70 Storend bij telefoneren Verkeer op de snelweg, druk kantoor, elektrisch scheerapparaat (50-80 dB), stofzuiger (60-85 dB), geluid van hard staande TV, auto op 15 m, fortissimo zingen op 1 m afstand
75 Elektrische mixer, koffiemolen (70-80 dB), druk restaurant (70-85 dB), F16A straaljager op 3000 m hoogte (74 dB) 80 Hinderlijk Wekkeralarm op 0.7 m, haardroger (60-95 dB), rumoerig kantoor, zwaar verkeer (80-85 dB) op 15 m, toilet doorspoelen (75-85 dB), deurbel, rinkelende telefoon, fluitende ketel, gemotoriseerde maaimachine (65-95 dB), machinaal handgereedschap, pneumatisch gereedschap op 15 m, kamermuziekorkestje (75-85 dB), klassieke gitaar van dichtbij
85 Handzaag, mixer met ijs (83 dB), foodprocessor (80-90 dB), F16A straaljager op 1500 m hoogte, geluid van vliegtuig door de geluidsbarrière (80-89 dB) 90 Zeer hinderlijk, gehoorbeschadiging na 8 u Zware vrachtwagen op 15 m, bulldozer op 15 m, druk stadsverkeer, mixer (80-90 dB), tractor, vrachtwagen, schreeuwend praten, gejuich bij rustig sportevenement, gillend kind, passerende motorfiets, kleine luchtcompressor
95 Elektrische drilboor, op de snelweg rijden met open dak, viool (84-103 dB), fluitspel van dichtbij (85-111 dB), trombone van dichtbij (85-114 dB), F16A straaljager op 600 m hoogte

100 Zeer luid Zware vuilniswagen, naar vuurwerk kijken, metro (90-115 dB), machine in fabriek, klas in timmerschool, motorfiets (95-110 dB), sneeuwmobiel, danszaal, boom box, diesel vrachtwagen, ketelslager, grote luchtcompressor, pneumatische beitel, krachtig spuitend gaslek, versnellingsbak auto, in de auto op drukke snelweg, F16A straaljager op 300 m hoogte
105 Sneeuwblazer, helikopter op 30 m (100-105 dB), krachtige maaimachine, pauken, roffel op grote trom, F16A straaljager op 150 m hoogte (107 dB) 110 Extreem luid Heimachine, rockconcert (110-130 dB), schreeuwen in iemands oor, gillend huilende baby, speelgoed piepbeestje dicht tegen het oor, motorzaag, bladblazer, disco, drukke videospelhal, symfonieorkest gemiddeld niveau, onveilige walkman op zijn hardst (112 dB), op een sneeuwmobiel rijden, zandstralen, hard spelende radio of hifi, F16A straaljager op 90 m hoogte
115 Krijsende metrowielen
120 Luidste menselijke stem, autoclaxon op 1 m, startend vliegtuig op 70 m, klinkhamer, kettingzaag (120-125 dB), hameren op een spijker, pneumatische boor (100-120 dB), zware machine, sirene van ambulance, voetbal in het stadion (117 dB), klas met schreeuwende kinderen
125 Hifi in de auto (normale installatie), piek van symfonieorkest (120-137 dB) 130 Donderslag (120-130 dB), pneumatische hamer, zeer krachtige boormachine, luchtalarm, slagwerksectie van orkest, stock-car race, grote ventilator van 100000 kuub/u
135 Pijngrens volgens andere bron Sommige luide speelgoedpiepbeestjes
140 Pijngrens Luchtalarmsirene van dichtbij, vliegtuigen op vliegdekschip, propellervliegtuig van dichtbij, straalvliegtuig op 300 m (135-145 dB) 150 Permanente gehoorschade volgens andere bron Startend straalvliegtuig van dichtbij, artillerie op 150 m, voetzoeker, knallen van een ballon (157 dB), piek van rockconcert of normaal niveau nabij de luidsprekers
160 Ramjet van dichtbij, vuurwerk op 1.5 m, geweerschot (163 dB), pistoolschot (166 dB) 170 Schot van krachtig hagelgeweer
180 Onherstelbare gehoorschade Raketlanceerplatform
194 Saturnusraket (geluidsdruk is 1 atmosfeer)