Voorwoord
Na het verkrijgen van de opdracht in het begin van het jaar hebben we veel gediscussieerd over verschillende onderwerpen. Tegen de tijd dat het oktober was kwamen we op het onderwerp horecaprijzen, omdat we hier veel mee in aanraking komen. Vervolgens hebben we veel kranten, nieuwsberichten en internet in de gaten gehouden.
Al deze krantenknipsels en internetartikelen hebben we bewaard en bijgevoegd als bijlage, omdat we hier veel informatie uit hebben kunnen halen. Daarnaast hebben we meerdere malen persoonlijk onderzoek uitgevoerd in horecagelegenheden, wat onze visie zeker verbreedt heeft. Na het verzamelen van alle benodigde informatie was het tijd voor analyseren en verwerken van de resultaten in een rapport.
Wij willen de volgende personen bedanken voor hun opbouwende kritiek en feedback op onze ideeën en voor het verbreden van onze economische horizon.
Auke Durkstra, drs. in de Economie.
Tineke T. de Jong, studente Commerciële Economie.
Tsjitske A. Popma, studente Small Business & Retail Management
Wijnand F. de Rijke, student Commerciële Economie. Leeuwarden, januari 2004
Inleiding
Iedereen wist niet beter dan de Gulden, totdat in 2002 de Euro kwam. Elke consument rekende zijn Europroducten terug naar Guldens, maar dit koste veel tijd en moeite. Hierdoor zagen vele ondernemers hun kans om een schepje boven op de prijs te doen. Maar de verhogingen van de prijzen heeft niet alleen invloed op de portemonnee van de consument. Uitgavenpatronen veranderden, daarmee verandert ook de markt. Dit verschijnsel, dat zowel heftig als actueel is, leek ons een interessant onderwerp voor deze praktische opdracht.
Als 17- en 18-jarige komen we steeds meer in contact met geld en uitgavenpatronen en dan met name in de horeca. Daarom hebben wij ons specifiek op de horeca gericht.
Voordat we met het onderzoek begonnen, hebben we onszelf de volgende vragen gesteld.
o Hoeveel tijd besteedt men van zijn vrije tijd in een horeca gelegenheid?
o Hoeveel procent is de omzet van een horecaondernemer gedaald?
o Wat zijn de gevolgen en de oorzaken van de stijgende prijzen in de horeca?
o Hoe kan de ondernemer zijn omzet en de klant terugwinnen?
o Zijn er goede vooruitzichten voor de horecaomzet ?
Hoofdstuk 1; vrijetijdsbestedingen
Hoeveel tijd besteedt men in een horeca gelegenheid?
Over het algemeen gaan de Nederlanders relatief gezien redelijk vaak naar de kroeg of uit eten. Door de komst van de Euro werd dit percentage aanzienlijk minder. Het is mogelijk dat de Euro en de te hoge prijzen direct met elkaar in verband staan. Om dit uit te zoeken hebben we een tabel van de vrijetijdsbestedingen gevonden op www.cbs.nl .
Procentuele besteding van uitgaan over 6 jaar
Totaal persoonskenmerken: 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Uitgaan Cafébezoek Minstens 1 maal per week % 12 13 13 13 13 12 1-3 keer per maand 14 14 14 15 16 16
Restaurantbezoek Minstens 1 maal per maand 29 32 34 35 35 35 Vaker dan 3 keer per jaar 38 37 37 39 34 34
Dans-, disco-avond Minstens 1 keer per maand 14 14 15 14 14 14 Vaker dan 3 keer per jaar 7 7 7 7 6 6
Gezellige middag of avond Minstens 1 keer per maand 40 39 40 40 42 42 Vaker dan 3 keer per jaar 18 18 19 19 15 15
Bron:
www.cbs.nl
Helaas is deze tabel niet recent genoeg om te kunnen zien hoeveel het percentage zich van 2003 bedroeg. Uit deze tabel kunnen we niet goed opmaken of de Euro er voor gezorgd heeft dat het horecabezoek verminderd werd. Hoofdstuk 2; omzet van de horecaondernemer Hoeveel procent is de omzet van een horecaondernemer gedaald? De economische recessie van 2003 kan ook een grote rol spelen in de te hoge horecaprijzen. Om dit uit te zoeken hebben we een tabel gevonden over de horeca bestedingen van 2003 vergeleken met 2002. Ontwikkeling aantal gasten, bestedingen per gast en totale omzet 2003 vergeleken met 2002 % Dranken Fastfood Restaurants Hotels Horeca totaal 2003 Horeca totaal 2002
Aantal gasten meer 17 12 18 19 16 25
ongeveer evenveel 52 40 41 37 44 46
minder 31 48 41 44 40 30 Bestedingen per gast meer 11 10 11 14 11 24
ongeveer even hoog 47 51 56 51 51 58
minder 42 39 33 35 38 18 Omzet meer 17 18 15 24 18 33
ongeveer evenveel 41 28 45 31 37 41
minder 42 54 40 45 45 26
Bron: http://www.bedr-horeca.nl/omzetwijzer/07_omzetwijzer/07_Omzetwijzer.html
Hieruit blijkt dat de economische recessie wel zeker een rol speelt in de lage omzet van de horeca. Dit valt heel simpel te verklaren. Als er een recessie heerst dan betekent dat dat de prijzen op den duur hoger zijn geworden. Zo heeft de consument minder te besteden. De consument zal dan keuzes moeten maken, zij kan dan verscheidene dingen doen. - het product wordt elders gekocht - er wordt een goedkopere versie van het product gekocht - het product wordt níet of juist in mindere mate gekocht - of omdat het product toch wel heel erg nodig is, met tegenzin gekocht
Al deze gevallen zijn nadelig voor de ondernemer, zo draait de ondernemer minder omzet.
Hoofdstuk 3; gevolgen en oorzaken
Wat zijn de oorzaken en gevolgen van de stijgende prijzen in de horeca?
De oorzaken van de stijgende prijzen in de horeca zijn op twee manieren te verklaren;
- Door de invoer van de euro op 1 januari 2001 raakte de consument in de war, men was niet anders gewend dan de Gulden dus rekende men al zijn Europroducten terug naar Guldens, maar dit koste veel tijd en moeite. Hierdoor zagen vele ondernemers hun kans om een schepje boven op de prijs te doen. Toen de consument door kreeg dat het gewilde product duurder is geworden, ging zij het product niet of in mindere mate kopen.
- Door de economische recessie van 2003 had de consument minder geld te besteden. En het geld dat werd uitgegeven ging als eerst op aan de primaire behoeften als eten en kleding. Het geld dat overbleef ging op aan de vrijetijdsbestedingen. Hieronder valt ook de horeca. Doordat de horeca minder consumenten had dan voorheen ging hun omzet aanzienlijk naar beneden. Om deze omzet te verhogen ging als eerst de prijs omhoog. Als reactie op deze hoge prijs was dat nog minder mensen naar horecagelegenheden kwamen. Zo daalde de omzet nog meer dan voorheen. Zo staat in Friesland al een kwart van alle cafés te koop. (Zie bron 1).
De gevolgen van de stijgende prijzen in de horeca zijn;
- Een ander gevolg van de stijgende prijzen in horeca is dat er vele illegale concurrenten ontstaan van de horeca gelegenheden. Hieronder verstaan we dat er thuis en in illegale bars, in keten, schuren en caravans steeds meer alcoholische dranken worden genuttigd. Ook wordt er thuis vaker ‘voorgedronken’, dit betekent dat men thuis alvast alcoholische dranken nuttigt voordat men de stad ingaat, dit scheelt geld voor de consument maar gaat wel ten koste van de horeca.
- Een gevolg van drank nuttigen op illegale gelegenheden kan voor onrust in de stad zorgen omdat in cafés en discotheken altijd toezicht wordt gehouden op de mensen die drank nuttigen.
Hoofdstuk 4; De oplossingen
Hoe kan de ondernemer zijn omzet en de klant terugwinnen?
Als reactie op de te hoge prijzen van de horeca hebben enkele ondernemers in de randstad iets nieuws bedacht; het Eurocafé. Dit zijn kleinschalige kroegen met zeer lage prijzen. De prijzen van de Eurocafés zijn:
Bier € 1,=
Wijn € 1,=
Fris € 1,=
Jenever € 1,=
Whiskey € 1,50=
Cognac € 1,50=
Vodka € 1,50=
Bron: www.eurocafe.nl
In Leeuwarden heeft de kroeg “De Twee Gezusters” een andere oplossing bedacht om de omzet en de klant terug te winnen. Hieronder een klein krantenberichtje van 30 januari 2004. Verdere informatie staat in bron 5. Hoofdstuk 5; Vooruitzichten Zijn er goede vooruitzichten voor de horecaomzet ? De particuliere consumptie zal dit jaar naar verwachting niet groeien, vooral als gevolg van de daling van het beschikbare inkomen. De koopkracht daalt dit jaar door de stijging van de pensioen- en ziektekostenpremies. Bovendien zal een aanzienlijk aantal gezinnen een teruggang in het inkomen ondervinden doordat ze hun baan verliezen en werkloos worden. Volgend jaar zullen de gezinsinkomens wel weer iets kunnen toenemen. Naar verwachting neemt de consumptie dan wat toe, met 0,75%, mede door het herstel van de beurskoersen in de afgelopen maanden. Dit betekent dat er geen goede vooruitzichten zijn. Omdat de consument minder geld verdient dan voorheen, zal zij dit niet uitgeven aan de horeca. Het zal allereerst worden uitgegeven aan de primaire behoeftes als eten, kleding en onderdak. Zolang de horeca zelf niets doet aan hun prijzen zullen ze een voor een failliet gaan. Daarom moeten zij mee moeten gaan met de ideeën van andere horecagelegenheden. Niet elke Café kan een Eurocafé worden. Kleinschalige cafés in bijvoorbeeld afgelegen dorpen zullen alleen maar meer verlies draaien, daarom zullen naar verwachting vele cafés het voorbeeld van “De Twee Gezusters” opvolgen. We vinden het een heel eerlijke zaak dat de consument zelf mag kiezen of hij een dure of goedkope versie van zijn drankje wil. Er werd hier redelijk vaak fraude mee gepleegd. Zo dacht bijvoorbeeld de consument dat hij het A-merk drankje kreeg, maar kreeg werkelijk het B-merk. Het is namelijk voor de consument oncontroleerbaar. Zo heb je in grotere discotheken frisautomaten, met wel een label van het A-merk maar het is niet duidelijk of je daadwerkelijk het A-merk krijgt. Daarom is het een hele eerlijke zet van deze ondernemer. Hijzelf haalt er dezelfde winst uit als voorheen, en de consument hoeft minder te betalen, dus zal uiteindelijk meer nuttigen in een horecagelegenheid. Het probleem is wel dat dit alleen bij de Cafés van toepassing is, want in een restaurant gaat de kwaliteit van het voedsel dan achteruit. Conclusie Nadat we alle onderzoeksvragen behandeld hadden, was het tijd voor de conclusie. In de conclusie willen we nog een keer in het kort de antwoorden op onze onderzoeksvragen herhalen en onze mening over het onderwerp uiten. In hoofdstuk 1 probeerden wij te beantwoorden hoeveel tijd men besteedt in een horecagelegenheid. Helaas konden wij geen cijfers vinden die dit jaar betroffen, de cijfers die wij vonden reikten tot 2002. Een feit is wel dat de cijfers in 2002 afnamen of gelijk bleven ten opzichte van de cijfers van 2001. Het is mogelijk dat dit door de invoering van de euro kwam. Het antwoord op de vraag ‘Hoeveel procent is de omzet van een horecaondernemer gedaald?’ was makkelijk af te leiden uit de tabel die we vonden. De horecaondernemer heeft in 2003 40% minder gasten dan hij in 2002 had. De gasten die er waren besteedden ook 38% minder in 2003 dan zij in 2002 deden. Zijn omzet was in 2003 met 40% afgenomen. Tenminste, als we het met 2002 vergelijken. De gevolgen en oorzaken van de stijgende prijzen in de horeca hebben wij in hoofdstuk 3 behandeld. De belangrijkste oorzaak van de stijgende prijzen in de horeca vinden wij de recessie in de economie. Doordat de ondernemers minder omzet draaiden, werden zij bijna gedwongen om de prijzen te verhogen. Alleen op die manier konden zij hetzelfde inkomen houden. Het belangrijkste gevolg van de stijgende prijzen vinden wij dat de consumenten eerder geneigd zijn thuis iets te gaan drinken dan in een kroeg, bar of discotheek. Dit doet men omdat het simpelweg veel goedkoper is. In hoofdstuk 4 behandelden wij de vraag ‘Hoe kan de ondernemer zijn omzet en de klant terugwinnen? ’ Een ondernemer kan zijn omzet en zijn klanten op een hele simpele manier terugwinnen. Hij moet gewoon de prijzen verlagen! Dit gebeurt ook al in veel cafés. Als de ondernemer de prijzen terugbrengt naar een lagere prijzenklasse zal de koopkracht van de consument duidelijk stijgen. Ook zal de ondernemer meer klanten trekken door de lage prijzen, door meer klanten kunnen de prijzen omhoog worden gebracht. Als de ondernemer dit goed berekent zal de omzet stijgen. In café de Twee Gezusters in Leeuwarden mag de consument zelf kiezen of hij het goedkope B-merk wil of het dure A-merk. En dan tot slot hoofdstuk 5, in dat hoofdstuk hebben wij de vooruitzichten voor de horecaomzet behandeld. Kroegen zullen verlies lijden en blijven lijden. Als zij niet meegaan met de ideeën van ‘Eurocafé’ en het voorbeeld van de Twee Gezusters uit Leeuwarden, zullen zij al hun klanten verliezen. Als zij wel meegaan met de ideeën van dit soort kroegen, zullen veel klanten terugkomen en kan de ondernemer geleidelijk aan de prijzen weer lichtelijk verhogen. Dit zorgt voor de benodigde omzet.
Wijnand F. de Rijke, student Commerciële Economie. Leeuwarden, januari 2004
Totaal persoonskenmerken: 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Uitgaan Cafébezoek Minstens 1 maal per week % 12 13 13 13 13 12 1-3 keer per maand 14 14 14 15 16 16
Restaurantbezoek Minstens 1 maal per maand 29 32 34 35 35 35 Vaker dan 3 keer per jaar 38 37 37 39 34 34
Dans-, disco-avond Minstens 1 keer per maand 14 14 15 14 14 14 Vaker dan 3 keer per jaar 7 7 7 7 6 6
Gezellige middag of avond Minstens 1 keer per maand 40 39 40 40 42 42 Vaker dan 3 keer per jaar 18 18 19 19 15 15
Bron:
Helaas is deze tabel niet recent genoeg om te kunnen zien hoeveel het percentage zich van 2003 bedroeg. Uit deze tabel kunnen we niet goed opmaken of de Euro er voor gezorgd heeft dat het horecabezoek verminderd werd. Hoofdstuk 2; omzet van de horecaondernemer Hoeveel procent is de omzet van een horecaondernemer gedaald? De economische recessie van 2003 kan ook een grote rol spelen in de te hoge horecaprijzen. Om dit uit te zoeken hebben we een tabel gevonden over de horeca bestedingen van 2003 vergeleken met 2002. Ontwikkeling aantal gasten, bestedingen per gast en totale omzet 2003 vergeleken met 2002 % Dranken Fastfood Restaurants Hotels Horeca totaal 2003 Horeca totaal 2002
Aantal gasten meer 17 12 18 19 16 25
ongeveer evenveel 52 40 41 37 44 46
minder 31 48 41 44 40 30 Bestedingen per gast meer 11 10 11 14 11 24
ongeveer even hoog 47 51 56 51 51 58
minder 42 39 33 35 38 18 Omzet meer 17 18 15 24 18 33
ongeveer evenveel 41 28 45 31 37 41
minder 42 54 40 45 45 26
Bron: http://www.bedr-horeca.nl/omzetwijzer/07_omzetwijzer/07_Omzetwijzer.html
Hieruit blijkt dat de economische recessie wel zeker een rol speelt in de lage omzet van de horeca. Dit valt heel simpel te verklaren. Als er een recessie heerst dan betekent dat dat de prijzen op den duur hoger zijn geworden. Zo heeft de consument minder te besteden. De consument zal dan keuzes moeten maken, zij kan dan verscheidene dingen doen. - het product wordt elders gekocht - er wordt een goedkopere versie van het product gekocht - het product wordt níet of juist in mindere mate gekocht - of omdat het product toch wel heel erg nodig is, met tegenzin gekocht
Al deze gevallen zijn nadelig voor de ondernemer, zo draait de ondernemer minder omzet.
In Leeuwarden heeft de kroeg “De Twee Gezusters” een andere oplossing bedacht om de omzet en de klant terug te winnen. Hieronder een klein krantenberichtje van 30 januari 2004. Verdere informatie staat in bron 5. Hoofdstuk 5; Vooruitzichten Zijn er goede vooruitzichten voor de horecaomzet ? De particuliere consumptie zal dit jaar naar verwachting niet groeien, vooral als gevolg van de daling van het beschikbare inkomen. De koopkracht daalt dit jaar door de stijging van de pensioen- en ziektekostenpremies. Bovendien zal een aanzienlijk aantal gezinnen een teruggang in het inkomen ondervinden doordat ze hun baan verliezen en werkloos worden. Volgend jaar zullen de gezinsinkomens wel weer iets kunnen toenemen. Naar verwachting neemt de consumptie dan wat toe, met 0,75%, mede door het herstel van de beurskoersen in de afgelopen maanden. Dit betekent dat er geen goede vooruitzichten zijn. Omdat de consument minder geld verdient dan voorheen, zal zij dit niet uitgeven aan de horeca. Het zal allereerst worden uitgegeven aan de primaire behoeftes als eten, kleding en onderdak. Zolang de horeca zelf niets doet aan hun prijzen zullen ze een voor een failliet gaan. Daarom moeten zij mee moeten gaan met de ideeën van andere horecagelegenheden. Niet elke Café kan een Eurocafé worden. Kleinschalige cafés in bijvoorbeeld afgelegen dorpen zullen alleen maar meer verlies draaien, daarom zullen naar verwachting vele cafés het voorbeeld van “De Twee Gezusters” opvolgen. We vinden het een heel eerlijke zaak dat de consument zelf mag kiezen of hij een dure of goedkope versie van zijn drankje wil. Er werd hier redelijk vaak fraude mee gepleegd. Zo dacht bijvoorbeeld de consument dat hij het A-merk drankje kreeg, maar kreeg werkelijk het B-merk. Het is namelijk voor de consument oncontroleerbaar. Zo heb je in grotere discotheken frisautomaten, met wel een label van het A-merk maar het is niet duidelijk of je daadwerkelijk het A-merk krijgt. Daarom is het een hele eerlijke zet van deze ondernemer. Hijzelf haalt er dezelfde winst uit als voorheen, en de consument hoeft minder te betalen, dus zal uiteindelijk meer nuttigen in een horecagelegenheid. Het probleem is wel dat dit alleen bij de Cafés van toepassing is, want in een restaurant gaat de kwaliteit van het voedsel dan achteruit. Conclusie Nadat we alle onderzoeksvragen behandeld hadden, was het tijd voor de conclusie. In de conclusie willen we nog een keer in het kort de antwoorden op onze onderzoeksvragen herhalen en onze mening over het onderwerp uiten. In hoofdstuk 1 probeerden wij te beantwoorden hoeveel tijd men besteedt in een horecagelegenheid. Helaas konden wij geen cijfers vinden die dit jaar betroffen, de cijfers die wij vonden reikten tot 2002. Een feit is wel dat de cijfers in 2002 afnamen of gelijk bleven ten opzichte van de cijfers van 2001. Het is mogelijk dat dit door de invoering van de euro kwam. Het antwoord op de vraag ‘Hoeveel procent is de omzet van een horecaondernemer gedaald?’ was makkelijk af te leiden uit de tabel die we vonden. De horecaondernemer heeft in 2003 40% minder gasten dan hij in 2002 had. De gasten die er waren besteedden ook 38% minder in 2003 dan zij in 2002 deden. Zijn omzet was in 2003 met 40% afgenomen. Tenminste, als we het met 2002 vergelijken. De gevolgen en oorzaken van de stijgende prijzen in de horeca hebben wij in hoofdstuk 3 behandeld. De belangrijkste oorzaak van de stijgende prijzen in de horeca vinden wij de recessie in de economie. Doordat de ondernemers minder omzet draaiden, werden zij bijna gedwongen om de prijzen te verhogen. Alleen op die manier konden zij hetzelfde inkomen houden. Het belangrijkste gevolg van de stijgende prijzen vinden wij dat de consumenten eerder geneigd zijn thuis iets te gaan drinken dan in een kroeg, bar of discotheek. Dit doet men omdat het simpelweg veel goedkoper is. In hoofdstuk 4 behandelden wij de vraag ‘Hoe kan de ondernemer zijn omzet en de klant terugwinnen? ’ Een ondernemer kan zijn omzet en zijn klanten op een hele simpele manier terugwinnen. Hij moet gewoon de prijzen verlagen! Dit gebeurt ook al in veel cafés. Als de ondernemer de prijzen terugbrengt naar een lagere prijzenklasse zal de koopkracht van de consument duidelijk stijgen. Ook zal de ondernemer meer klanten trekken door de lage prijzen, door meer klanten kunnen de prijzen omhoog worden gebracht. Als de ondernemer dit goed berekent zal de omzet stijgen. In café de Twee Gezusters in Leeuwarden mag de consument zelf kiezen of hij het goedkope B-merk wil of het dure A-merk. En dan tot slot hoofdstuk 5, in dat hoofdstuk hebben wij de vooruitzichten voor de horecaomzet behandeld. Kroegen zullen verlies lijden en blijven lijden. Als zij niet meegaan met de ideeën van ‘Eurocafé’ en het voorbeeld van de Twee Gezusters uit Leeuwarden, zullen zij al hun klanten verliezen. Als zij wel meegaan met de ideeën van dit soort kroegen, zullen veel klanten terugkomen en kan de ondernemer geleidelijk aan de prijzen weer lichtelijk verhogen. Dit zorgt voor de benodigde omzet.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden