Napoleon

Frankrijk in de achttiende eeuw. Eind achttiende eeuw stond de wereld een beetje op zijn kop. Men had genoeg van de standen maatschappij waarvan het overgrote deel ( ongeveer 98% ), de boeren en arbeiders, de laagste klasse vormden. Omdat In de monarchie de leider niet werd gekozen vanwege zijn be-kwaamheid of inzicht hing er in zo een monarchie ontzettend veel af van de in die tijd regerende koning (die toevallig in het goede bedje was ge-boren). Was hij besluiteloos, lui of regeerde hij met een sterke hand. In die tijd was Frankrijk een grote natie met veel koloniën, een groot leger en veel luxe ( op sommige plaatsen). Om haar positie en image te onder houden werd daarin veel geïnvesteerd. Ook mislukte de oogst regelma-tig. Dit leidde tot torenhoge schulden en een lege schatkist. Wat deed de Adel de belasting verhogen ( logisch toch?). Hierdoor ontstond een steeds groter contrast in de hiërarchie van Frank-rijk. De geestelijkheid liet de arme boeren tienden betalen en maakten misselijk gebruik van hun positie. Ditzelfde excuus gebruikte de koning Lodewijk XVI, hij was aan niemand verantwoording schuldig hij was im-mers door God aangesteld en had het volste recht om slecht te regeren. Revolutie opkomst. Er heerste een gespannen sfeer in Parijs filosofen, dichters, en schrijvers kwamen bijeen in Cafe’s om hun mening te uiten ( soms ook een enkel adelijk persoon ) waaronder mensen zoals Rousseau, Abbe Sieyes en Voltaire . Wanneer de onrust toeneemt en de schatkist leeg is wilt in 1787 Lodewijk XVI ook de Adel belasting laten betalen. In 1789 roept hij de Staten-Generaal bijeen die uit 300 leden van adel, 300 leden van de geestelijkheid en 600 leden van de derde stand be-staat. Er wordt lang geruzied over hoe er wordt gestemd, per hoofd of per stand. Als ze het er niet over eens worden noemen de vertegenwoordigers van de Derde stand zich de nationale vergadering. Later neemt de onrust nog meer toe de oogst is mislukt en mensen sterven als ratten, vrouwen plunderen korenschuren en kloosters, heel Frankrijk komt in beweging.
Bestorming Bastille De mensenmassa wilt een grondwet waarin de rechten van de mens zijn verankerd. In Parijs werden veel politieke gevangenissen vastgehouden de mensen bestormen vervolgens de Bastille waarmee de Revolutie als het ware wordt bevestigd. Er worden wapens buitgemaakt voor de strijd. De Nationale Vergadering schafte de feodale staat af en gaf de verkla-ring van de rechten van de mens en het burgerrecht. Als de koning de chaos niet meer aan kan vraagt hij om hulp van het Oostenrijkse leger. Hij wil dat ze de macht van de Adel hersteld. Later voerde Frankrijk oorlog met Duitsland en Oostenrijk die de macht van de Adel wilde herstellen. De Franse Revolutie kan je onderverdelen in 4 perioden. -In de eerste periode maakte de Nationale Vergadering een grondwet, waardoor het absolute koningschap voorbij was. -in de tweede periode Lodewijk XVI werd (het tijdperk van de Wetgevende Vergadering) ter dood veroordeeld. -In de derde periode was RobesPierre aan de macht die iedereen die tegen de revolutie was vermoorde. Later in 1794 werd hij onthoofd. -In de vierde periode behaalt generaal Napoleon Bonaparte grote over-winningen. Maar de schatkist raakte leeg. Napoleon kwam door een staatsgreep aan de macht. Dit is het einde van de Franse Revolutie. Napoleon’s Geboorte In deze rumoerige tijd groeide Napoleone Buonaparte op. Niet alleen in Frankrijk maar ook in Amerika waar in 1776 een revolutie was. Hij werd geboren in 1769 op het eiland Corsica in de hoofdstad Ajaccio. En was hun tweede kind ( die de geboorte overleefd had). Men zegt dat hij zo snel geboren werd dat zij moeder niet in bed kon bevallen. Hij kreeg de ongewone naam ‘’ Napoleon ‘’ vanwege de mat waar hij op geboren was. Corsica’s situatie. Corsica ligt bij Italië in de Middellandse Zee, het was dan ook eerst een deel van Italië maar kort voor Napoleons geboorte werd toegevoegd aan het franse rijk. Zijn voorouders waren in de 12de eeuw in Corsica gaan wonen en behoorden tot de zogenaamde landadel. Ze waren beslist niet rijk. Zijn vader werd lid van de Corsicaanse patriotten geleid door Pascal Paoli, omdat hij niet bepaald gesteld was op de fransen, maar toen Paoli naar Engeland vluchtte sloot hij zich aan bij franse kant. En werd pro-frans. Hij won zo de gunst van de Corsicaanse gouverneur en kon op die manier een studiebeurs in Frankrijk bemachtigen voor zijn kind. Dit werd hen later niet in dank afgenomen. Daarom moesten ze in 1793 naar Zuid Frankrijk vluchtten Opleiding Op negenjarige leeftijd begon Napoleone Buonaparte zijn opleiding te Autun een “college classique“ waar hij de “e“ van zijn voornaam verloor. Enkele maanden daarna slaagde zijn vader erin erkend te worden als Adel dit was toen erg belangrijk, omdat alleen leden van de Aristocratie tot het officieren korps mocht toetreden. Omdat de koning beurzen be-schikbaar stelde voor verarmde edelen kon de jonge Napoleon naar de militaire school te Brienne die in hoog aanzien stond. In zijn eindrapport stond dat hij uitblonk in wiskunde en gedrag, maar hij was niet goed in muziek, dans en andere sociale vaardigheden. Hij zou volgens hen een uitstekende zeeman zijn maar in plaats van naar de marine te gaan ging de 15-jarige Corsicaan naar de “ l’Ecole Militaire “ te Parijs. Een jaar later werd hij benoemd tot Luitenant-artillerie ( de meesten deden hier 2 a 3 jaar over. ) Zijn studie aan de militaire school in Parijs werd onderbroken door lange verloven. Hij las veel meer dan zijn medestudenten en verdiepte zich in vooruitstrevende ideeën .Later werd de Corsicaan aangesteld bij een artillerie-depot in Auxon. Hij deed veel praktijkervaring op en kwam voor het eerst in actie toen hij de voed-seloproer in 1789 moest onderdrukken.
Napoleon tijdens de Franse revolutie. De eerste jaren van de revolutie bracht hij afwisselend af in Parijs en Corsica door. In Corsica was hij Luitenant-Kolonel bij de Nationale Garde van Ajaccio. Dit was erg gevaarlijk, omdat veel jonge corsicanen in de Franse revolutie een kans zagen om onafhankelijk te worden. Napoleon zag dit als opstand. Napoleon zag dit als opstand en trad krachtdadig op maar zonder succes op. Deze pro-franse houding werd niet op prijs ge-steld, in 1793 werden Napoleon en zijn familie gedwongen naar Zuid-Frankrijk te vluchtten. Frankrijk was toen in oorlog met het grootste deel van Europa en kon elke soldaat gebruiken ( vooral zij die net als Napole-on pamfletten schreven met een sterke revolutionaire inhoud). Hij werd opgemerkt door Augustin Robespierre die regeringsvertegenwoordiger was in het zuiden van Frankrijk. De marinehaven te Toulon was voor hem als een doorn in zijn ogen, royalisten hadden het namelijk in Britse handen laten vallen. Nu probeerde een ongeordend leger de Britten te verdrijven. Toen de artilleriecommandant gewond raakte kreeg Napoleon de kans zich te bewijzen. Met behulp van Robespierre wist hij zijn plan door te drukken ( artillerie in te zetten tegen de Britse ondersteuningsvloot). In december werd Napoleon ,die inmiddels Majoor was geworden, zijn plan uitgevoerd. Zijn plan was succesvol, Toulon werd binnen 48 uur veroverd en Napoleon had zijn eerste zege binnen. Italië Een paar dagen later werd hij nog hinkend van een beenwond benoemd tot Brigadier-Generaal en gestationeerd in Italie. Daar voerde Frankrijk oorlog tegen Oostenrijk en het Heilige Roomse rijk. In 1794 had hij groot succes en zag zijn toekomst er rooskleurig uit. Terug in Frankrijk In Frankrijk werd een coup gepleegd en werd Robespierre onthoofd. De coupplegers ( Paul Barras en Jean Lambert Tallien ) dachten dat Napo-leon deel uitmaakte van een samenzwering. Wegens gebrek aan bewijs werd zijn leven gespaard, maar Napoleon was al zijn politieke steun kwijt. In 1795 werd de Nationale vergadering geplaagd door rellen in de stra-ten van Parijs. Paul Barras roept Napoleon op die de mensen verjaagd met artillerie er zijn wel 200 doden maar Napoleons toekomst is verze-kerd. Terug naar Italië In 1796 trouwde hij met Josephine de Beauharnais. En weer met hulp van Barras kon hij, enkele dagen na zijn huwelijks voltrekking, naar Italië om daar oorlog te voeren tegen de Oostenrijkers
Hij moest een leger aanvoeren dat, slecht uitgerust, ongeordend en on-gemotiveerd was. Ook vonden de meeste officieren dat 24-jarige Napo-leon (die de “u” uit zijn achternaam had laten verwijderen) zijn plek had verkregen door vriendjespolitiek en niet door bekwaamheid. Hij was voorvoedsel niet afhankelijk van het Directoire dat financieel uitgeput was maar liet zijn soldaten alles wat ze onderweg tegen kwamen plunde-ren. Hij maakt gebruik van de snelheid en wendbaarheid van deze troe-pen wist ze te motiveren en boekte al snel succes in de strijd tegen de Oostenrijkers die toch numeriek sterker waren. Napoleon liet zijn echt van zijn Militaire kant zien er zijn 3 redenen waar-om Napoleon zoveel succes had tegen de Oostenrijkse troepen. 1. Hij had een uniek voedselsysteem ( hij liet zijn soldaten leven van het land). 2. Hij vertrouwde op de snelheid van zijn troepen en kon zo makkelijk de Oostenrijkers verrassen. 3. Hij had heel veel invloed op de soldaten ( hun moreel, motivatie enz.). In 1797 had hij de Oostenrijkers verdreven en was hij erg dicht bij We-nen. Toen liet hij zich ook van zijn politieke kant zien en sloot geheel op eigen initiatief, zonder zich te storen aan het Directoire, de vrede van “Campo Formio” dat hield o.a in dat: 1. Oostenrijk veel Italiaanse bezittingen opgaf. 2. Oostenrijk Het Rijnland en Nederland opgaf. Het Directoire was niet zo blij met deze eenmansactie. Egypte Engeland had net als Frankrijk veel koloniën waaronder India en voerde nog oorlog met Frankrijk er Napoleon bedacht een plan om de Britten te ruineren. Door een aanval te doen op Egypte ( en later India ) konden ze de Britse handel dwarszitten en de Egyptische en Indische bezittingen buitmaken. In 1798 ging Napoleon op weg hij omzeild de blokkade van Nelson de Britse Admiraal. In juni neemt hij op weg Malta in en in juli Alexandrie in. Hij versloeg de Egyptenaren makkelijk in de “strijd van de piramiden“. Maar Nelson vernietigde in augustus de Franse vloot en zijn succes werd te niet gedaan. Napoleon versloeg later in 1799 de Osmaanse sul-tan in Egypte dat deel uitmaakte van het Ottomaanse rijk. Ondertussen ging het steeds slechter met Frankrijk William Pitt had het verbond van de “tweede coalitie” gesloten hieronder vielen: 1. Napels Napoleon en Pitt die de wereld verdelen

2. Oostenrijk
3. Rusland
4. Osmaanse rijk
Hierdoor werd de machtpositie van Frankrijk serieus in gevaar gebracht. Ze moesten dan ook zich terug trekken uit Italië. Ook ging het niet goed in het Directoire waar de meningen verdeeld lagen. Onaangekondigd keerde Napoleon terug naar Parijs. En deed mee aan een samenzwering gesmeden door Emmanuel Sieyes. Ze wilden een stabieler bewind en pleegde in 1799 een coup. Er kwam een nieuwe grondwet en de macht werd verdeeld over 3 consuls, maar al snel bleek bij wie de werkelijke macht lag, bij Napoleon. Napoleon Consul. Toen Napoleon voor het eerst aam de macht kwam veranderde hij heel veel hij. Kreeg het voor elkaar dictatoriale macht te verkrijgen. Men zegt soms dat meer autoritair was dan Lodewijk de XVI. Maar een sterke hand is soms echt nodig als het slecht gaat. - Hij had gelijk te maken met financiële problemen. Door leningen en een loterij wist hij dit tijdelijk op te lossen - Napoleon maakte van Frankrijk een sterk gecentraliseerde staat waar hij natuurlijk het middelpunt van was. Zo kon hij het land veel effectiever besturen. Vroeger werd alles op lokaal niveau een (beetje chaotisch) geregeld nu meer op regionaal niveau. - Tussen 1799 en 1800 maakte hij een nieuw rechtgestel De Code Civil ook wel de Code Napoleon genaamd ( Daarin werd ook vormgegeven aan wetten die niet echt in de Franse revolutie werd vastgelegd. - In 1801 sloot hij vrede met de kerk in een Concordaat met het Vati caan. Godsdienst mocht weer worden beleden. In 1802 luiden voor het eerst weer de kerkklokken in Frankrijk. - Hij had niet alleen vrede met de kerk gesloten maar ook met Europa.In 1800 had hij Oostenrijk aangevallen en in 1801 werd de overwinning be-zegeld ( door de vrede van Luneville ) te Hohenlinde. - In 1802 was Groot-Brittannië gedwongen de vrede van Amiens te sluiten de tweede coalitie was mislukt. In dit jaar werd Napoleon ook consul voor het leven voegde hij Piedmont toe aan Frankrijk
Napoleon benutte deze tijd van vrede om Frankrijk te vervormen. Napoleons politieke macht groeide en hij nam enkele maatregelen waar-onder het metriek stelsel invoeren en de infrastructuur te verbeteren. Napoleon als Consul voor het leven. Groot-Brittannië verklaart de oorlog. Deze vrede van Amiens was echter slechts een wapenstilstand. Frankrijk was erg expansionistisch bezig en Groot-Brittannië dat lange tijd de nummer een van de wereld was, was erg wantrouwend
In 1803 verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Frankrijk ( Frankrijk hield zich niet aan bepaalde punten van de vrede van Amiens. Maar dit was alleen de aanleiding er zijn andere redenen waardoor En-geland dit deed. 1. Na de vrede van Amiens lijfde napoleon Piemont in en daarna de Helvetische republiek. Om te zorgen dat landen aan de ander kant van de Oceaan neutraal bleef verkocht hij in 1800 Louisiana aan de VS. Toen de zaak werd afgehandeld zei: “Napoleon u zult wederom strijden tegen Engeland “ 2. Napoleon wilde van europa een afzetmarkt maken van Frankrijk. In havensteden van Antwerpen (België) tot Genua (Italië ) waren hoge invoerrechten. 3. Frankrijk bouwde veel schepen en bereidde zich voor op landingen. Napoleon Keizer Napoleon wilde meer dan alleen consul voor het leven. Hij wilde dat zijn

macht overging op zijn nageslacht. De republiek moest dus een erfelijke
monarchie* worden. Als eerste liet hij zich door het Senaat* uitroepen tot “keizer der Fransen bij de gratie Gods en de grondwet van de republiek.” Door een volksstemming werd een feit. Dat was overigens vrij vreemd, omdat de mensen 15 jaar terug nog af wilden van een erfelijke monar-chie. In 1804 werd Napoleon erfelijk Keizer. Hij werd gekroond in de ka-thedraal van Notre Dam. Door Paus Pius VII. Hij nam de kroon van uit zijn handen en kroonde zichzelf. Hiermee liet hij duidelijk zien dat hij de touwtjes in handen had. Oorlog tegen Engeland Frankrijk was ondertussen erg sterk geworden en had tweemaal zoveel Inwoners als Engeland. De rest van Europa had helemaal geen zin in een oorlog met Frankrijk opnieuw wist Pitt een Coalitie te vormen, De derde Coalitie hieraan deed Zweden, Rusland en Oostenrijk mee. In 1804 tot 1805 trok Napoleon troepen samen bij het Kanaal. Met zijn armee d’angleterre (120000 man). Napoleon Bonaparte zei dat hij de oorlog kon winnen als hij de Nauw van Calais 6 uren beheerste. De En-gelsen hadden een gemakzuchtige houding ze beschikten over de grootse zeemacht. De Engelse admiraal Sir John Jervis zei: “ ik zeg niet dat de fransen niet kunnen komen, ik zeg alleen dat ze niet over zee kunnen komen. Eerste wilde Napoleon West-Indie aanvallen zodat ze hun caribische be-zittingen moesten verdedigen. En kon de blokkade bij het Kanaal worden verslagen. Dit was gedeeltelijk gelukt, Admiraal Villeneuve wist de en-gelse af te leiden maar wist niet het Kanaal te veroveren. Napleon Was boos ,maar had zijn invasie toch al uitgesteld, nu werd zijn aandacht van Groot-Brittannië afgeleid en gericht op de Derde Coalitie. De derde Co-alite had zelf zijn eigen invasieplannen ( een Oostenrijkse - Russische leger dat gecoördineerd een aanval op Beieren zou doen en vervolgens de rijn zou ze oversteken en Frankrijk aan vallen )Deze coalitie bleek helemaal niet zo gecoördineerd ze vergaten zelf het verschil tussen de Juliaanse en de Gregoriaanse kalender zoadat Rusland pas later aan de strijd meedeed Napoleon kon de Engelsen niet verslaan die nog steeds de sterkste vloot hadden. In 1806 wezen ze zelf een vredesvoorstel af. Napoleon moest naast zijn vele Oorlogen ook natuurlijk Frankrijk besturen. Hij moest nog werken aan de Code Civil, In Frankrijk heerste werkloosheid en enkele banken waren Failliet gegaan. Napoleon verovert een groot deel van Europa. De Oostenrijkers vielen Beieren binnen en Napoleon reageerde binnen 36 uur. Napoleon trok naar dit gebied en door snelle aanvallen van alle kanten versloeg hij een groot Oostenrijks leger bij Ulm. Vervolgens stoomde het leger van Napoleon door naar Wenen en bezette de Oos-tenrijkse hoofdstad. Het Oostenrijkse leger, gesteund door het Russische leger wilde Wenen herveroveren. Napoleon trok terug uit Wenen en liet zijn tegenstanders denken dat hij verzwakt was ( hij overdreef zijn aantal manschappen sterk ). Bij de van tevoren uitgezochte plaats
Bij Austerlitz werd de strijd beslist liet hij het tot een treffen komen. Na-poleon versloeg de Oostenrijkers en kreeg de zeggenschap over de be-zittingen van Oostenrijk in Duitsland en Italië. Zelf zei hij dat Austerlitz de meest roemrijke overwinning van zijn carrière was. Napoleon liet de vele kleine Duitse hij maakte van 381 kleine staatjes zo’n 80 grotere. Napole-on noemde dit “Confédération du Rhin”. De Britse Premier Pitt stierf kort nadat hij dit nieuws had gehoord, overwerkt en teleurgesteld hij zei:” Rol de kaart van Europa maar op Die zal deze 10 jaar niet nodig zijn. Dit was een belangrijke verandering op de kaart van Europa. Door de terugtrek-king van Oostenrijk uit de derde coalitie werd in september 1806 een nieuwe coalitie ( je raad het al) Vierde Coalitie. gevormd door
1. Engeland
2. Pruisen ( een staat in het tegenwoordige Duitsland ) 3. Rusland
Napoleon wilde Pruisen bezitten, omdat dit land een struikelblok vormde. Napoleon trok naar Saksen en versloeg binnen een week de Pruisen op 14 oktober 1806 in Jena. In juni 1807 versloeg Napoleon vervolgens de Russen bij Friedland. De Russen tekenden de vrede van Tilsit en daar-mee werd een Frans-Russisch bondgenootschap getekend. De Russen stemden in bij de verdeling van Pruisen. Dit was voor de Pruisen een vernederende vrede, Pruisen werd opgedeeld in het Groothertogdom Warschau en het Koninkrijk Westfalen. Napoleon was veel genadiger voor Rusland dit was het toppunt van Napoleons macht. Engeland was nog de enige echte vijand, Napoleon die nu de baas was in bijna heel Europa voerde het Continentaal systeem in Britse import zou zo erg kostbaar worden. Frankrijk zou hier ook onder leiden maar, omdat hun economisch onafhankelijk waren het het voor hun geen ern-stige gevolgen. In 1807 leek de ondergang van Groot-Brittanie slechts een kwestie van tijd. Oostenrijk was nu compleet uit de weggeruimd, maar dat was ook het geval bij de strijd in Austerlitz, er gingen ook ge-ruchten dat Rusland weer oorlog wilde voeren met Frankrijk. De oorzaak van het snelle herstel van Napoleons vijanden was Engeland zij bezaten “het goud “dat volgens Napoleon hem een engels leger had getoverd. Napoleons haat werd nu gericht op Engeland. Omdat een aanval over zee dom zou zijn viel hij Spanje aan. Spanje was al onder controle van Frankrijk alleen toen in 1808 de Fransen Portugal binnentrokken, om ook daar de havens voor Engeland af te sluiten kwam de Spaanse bevolking in opstand. De Engelse schoten de Spaanse bevolking te hulp en de troepen van Napoleon moesten gebied prijsgeven. Deze opstand was het sein om een nieuwe coalitie te beginnen. Het werd niet geheel on-verwacht de Vijfde Coalitie (1809). 1. Oostenrijk
2. Engeland

3. Spanje
waren de deelnemers. Oostenrijk begon opnieuw een oorlog tegen Frankrijk. De verliezen waren aan beide kanten groot, maar Napoleon wilde niet terugtrekken en uiteindelijk haalde hij bij de tweedaagse veld-slag van Wagram in juli de overwinning op de Oostenrijkers. Oostenrijk vroeg de vrede aan en in hetzelfde jaar werd de vrede van Wenen ge-sloten. In Spanje ging het slechter de Fransen versloegen het Spaanse leger, daar kwam echter een guerrillaleger voor in de plaats dat beter was. Zonder de Britten hadden de maarschalken van Napoleon de Guer-rillastrijders standaard verslagen, hetzelfde geld voor de Britten zonder de hulp van de Guerrilla. Maar de combinatie bleek elkaar aan te vullen. De maarschalken van Napoleon werden verslagen. Napoleon ging niet zelf naar Spanje. Hij was gescheiden van Josephine omdat ze geen kin-deren kon baren Toen trouwde hij met Marie Louise, dochter van de ko-ningin van Frankrijk. Zo hoopte hij op een band ( vriendschap ) met Oostenrijk. Op 31 december 1810 liet Rusland officieel weten niet meer mee te doen aan het continentaal stelsel van Napoleon. Dit was een van de redenen waarom Frankrijk naar Rusland trok. De andere reden waarom Napoleon Rusland binnen
trok was dat hij grote meningsverschillen had met de toenmalige tsaar
Alexander over Turkije en Polen. Dit alles hoorde natuurlijk tot het plan
van Napoleon om heel Europa te veroveren. In 1812 maakten Frankrijk en Rusland zich dan ook klaar voor de oorlog. De tocht naar Rusland Napoleon maakte een enorm leger van meer dan 500.000 man. Dit leger bestond uit allerlei verschillende nationaliteiten namelijk: Italianen, Polen, Zwitsers, Hollanders, Duitsers en Spanjaar-den. Het leger werd het Grande Armee* genoemd. Zo’n groot leger bracht als nadeel mee dat het moeilijk te verplaatsen was en te groot om goed te bevoorraden met voedsel. Toen de Russen zagen hoe groot het leger van Napoleon was trokken ze terug Rusland in, in plaats van een confrontatie aan te gaan. Als dit was gebeurd dan zou
Rusland zeker verloren hebben. Op de terugtocht van de Russen ver-nielden en verbranden ze alles wat mogelijk bruikbaar zou zijn voor het leger van Napoleon. Waterputten werden vergiftigd en hierdoor en door voedselgebreken stierven tienduizenden soldaten. In het leger van Na-poleon braken allerlei besmettelijke ziektes uit. Op 15 augustus (zijn verjaardag) bereikte het leger van Napoleon de Russische stad Dnjepr. Twee dagen later ontstond pas de eerste confrontatie. Napoleon in Rusland 1
Dit was bij de stad Smolensk, maar van een echte confrontatie was nauwelijks sprake omdat de Russische legers gegroepeerd terug trokken. Het leger van Napoleon werd zo steeds dieper Rusland in getrokken en hierdoor moeite om zich te bevoorraden en verplaatsen. Na een veldslag aan de oevers van Moskva trok het leger van Napoleon op 14 september Moskou in. Meer dan de helft van de 500.000 soldaten waren al
gesneuveld. De Russen verbranden en vernielden ook hun eigen hoofd-stad om zo het leger van Napoleon te bestrijden. Vijf weken lang wachtte Napoleon op een vredesverdrag van tsaar Alexander. Dit kwam niet en Napoleon kon niets anders doen dan terugtrekken, want de voedselg-breken zouden zijn hele leger uitmoorden. De terugtocht uit Rusland Op 18 oktober 1812. De terugtocht van het leger van Napoleon uit Rus-land werd een hel. Velen zouden sterven. Door voedselgebreken gingen de soldaten zelfs katten en paarden eten. Ze moesten alles doen om in leven te blijven. De zwakkeren werden achtergelaten en vroren dood of werden door de wolven opgegeten. Soms vonden de Russen hen. Tij-dens de terugtocht werd het leger van Napoleon constant aangevallen door de Kozakken. Toen de winter viel
waren er nog maar 100.000 soldaten over. Op het moment dat ze voor de rivier de Berezina staan zijner nog 40.000 soldaten over. Dit is op 28 november 1812. De brug bij de rivier Berezina is door de Russen ver-nield en aan de overkant van de rivier staat een groot Russisch leger te wachten. Napoleon weet de Russen te misleiden door net te doen alsof ze op een andere plaats oversteken. De Russen trokken weg naar een andere oversteekplaats van de Berezina. Als ze in gaten hebben dat Napoleon toch gewoon op de eerste plaats oversteekt, is het grootste gedeelte van zijn leger al aan de

overkant. Toch worden ook hier grote verliezen geleden. Vanaf de over-kant van de rivier draagt Napoleon het bevel over aan zijn maarschalk en gaat hij zelf als eerste terug naar Parijs. Als het leger van Napoleon op 18 december de Russische grens haalt bestaat het leger nog maar uit 18.000 soldaten. Napoleon kon niet verbergen dat de tocht naar Rusland een enorme blunder was geweest, maar hij gaf de strenge winter de schuld van alles. De mensen begonnen te twijfelen. Ballingschap
Napoleon trok terug naar Frankrijk om een staatgreep verwerpen* en om een nieuw leger voor te bereiden, want andere Europese grootmachten zagen dat Napoleon kwetsbaar was en samen probeerde ze Napoleon ten val te brengen. De Zesde Coalitie werd opgericht, die bestond uit Engeland, Rusland en Zweden, om Napoleon van de troon te stoten. Toch wist Napoleon nog een leger van zo’n 300.000 man op de been te krijgen om zich tegen de geallieerden te verdedigen. Het leger bestond voornamelijk uit jonge jongens. Napoleon hield langer dan verwacht stand, maar door verlies bij de slag van Leipzig (16-19 oktober) moest Napoleon tot achter de Rijn terugtrekken. In 1814 werd de Algemene Coalitie opgericht. Engeland, Rusland, Pruisen en Oostenrijk maakten hier deel van uit. Toen duurde het toch nog tot 31 maart 1814 voordat Parijs in handen van de geallieerden viel. Napoleon werd op 6 april 1814 gedwongen afstand te doen van de troon. Dat deed hij in Fontainebleu. Napoleon werd verbannen naar het eiland Elba, dat in de Middellandse Zee ligt bij de kust van Italië. Lodewijk XVIII nam de macht in Frankrijk over. Hiermee keerde het huis van Bourbon terug op de troon. Tien maanden na Napoleons verbanning naar Elba ontsnapte hij en keerde hij terug naar Parijs. De tegenstanders van napoleon
Napoleon verbannen
waren net bijeengekomen in het congres van Wenen om de nieuwe grenzen af te spreken toen ze hoorden dat Napoleon ontsnapt was. Na-poleon kreeg de steun van het Franse volk, omdat ze ontevreden waren het huis van Bourbon. Deze gaf namelijk sommige edellieden bevoor-rechtigde posities. Lodewijk gaf nog wel de opdracht om Napoleon te ar-resteren, maar Napoleon kreeg de steun van het leger en Lodewijk vluchtte. Napoleon maakte een nieuw leger om snel via een overwinning de steun van het volk te vergroten. Napoleon weer aan de macht Nadat Napoleon de macht weer over had genomen ging hij een leger maken om gebieden te heroveren. Rusland, Oostenrijk, Pruisen en En-geland maakten zich klaar om een nieuwe oorlog met Napoleon aan te gaan. Vooral Engeland en Pruisen waren belangrijk bij de slag van Wa-terloo. Napoleon trok met zijn nieuwe leger naar België. Bij Ligny stuitte Napoleon op het Pruisische leger dat onder leiding van generaal Blücher stond. Napoleon versloeg het Pruisische leger en het Pruisische leger trok terug. Napoleon gaf generaal Grouchy het bevel de Pruisen te ach-tervolgen en ze verder in oostelijke richting te verbannen. Generaal Grouchy kreeg zo’n 30.000 soldaten mee. Het probleem was alleen dat Grouchy de Pruisen niet kon vinden. Napoleon zou dan met zijn leger de Engelse verslaan. De Engelsen stonden onder leiding van de hertog van Wellington. Door de zware regenval van de voorgaande dagen moest Napoleon zijn aanval op Engeland uitstellen tot kort voor de middag. De Fransen en de Engelsen troffen elkaar vlakbij Waterloo. Bij Waterloo was het kamp van de Engelsen, maar de echte plaats waar de slag plaats-vond lag vijf kilometer ten zuiden van Waterloo. Later werd het de slag van Waterloo genoemd omdat de hertog van Wellington dit zo in zijn boek schreef. De eerste aanval liep dood en de Engelsen hielden stand. Bij de tweede aanval stuurde Napoleon 10.000 artillerie soldaten, maar ook deze aanval werd door de Engelsen weerstaan. Napoleon wilde het nog één keer proberen. Napoleon viel aan en net op dat moment hoorde Napoleon dat de Pruisen in aantocht waren. Napoleon gaf generaal Grouchy het bevel terug te keren, maar deze was te ver weg. Napoleon begreep dat hij de Engelsen moest verslaan voordat de Pruisen er wa-ren. Dit lukte echter niet, want de Engelsen hielden stand. Toen de Prui-sen bij Engeland aansloten vielen ze samen het leger van Napoleon aan. Napoleon verloor op 18 juni 1815
de slag om Waterloo. Hierdoor kwam een eind aan zijn droom om over heel Europa te heersen. Vandaag aan de dag is er nog steeds de Uit-drukking je Waterloo vinden wat betekent dat je je einde vind. Sint-Helena Doordat de oude garde nog lang doorvocht kon Napoleon nog ontsnap-pen. Hij vluchtte naar de havenplaats Rochefort en wilde vanuit hier ont-snappen naar Amerika. De haven werd echter door de Engelsen geblok-keerd, dus hij kon niets anders doen dan zich overgeven. Op 22 juni 1815 deed Napoleon voor de tweede keer afstand van de troon, nu voorgoed. Napoleon wilde graag zijn laatste dagen in Engeland slijten, maar de Engelsen verbanden hem naar Sint-Helena*. Dit was een eiland in de Atlantische oceaan, ver van de kust van Afrika. Napoleon bracht zijn laatste dagen door met tuinieren en het dicteren van zijn memoires. Op 5 mei 1821 stierf Napoleon Bonaparte op Sint-Helena.