Auschwitz

Het doel om Auschwitz te bouwen was dus eigenlijk om van de gevangenen af te komen en beetje bij beetje het joodse volk uit te roeien. En zo een goed ras te kweken. Dit goede ras zou door Josef Mengele uitgevonden worden door zijn experimenten op mensen. Dit is niet te begrijpen, want de mensen die tot het zogenaamde ‘goede ras’ behoren zijn ook mensen, mensen met fouten. Dit kan ik ook niet vatten uit Bijbels standpunt, omdat er ergens in Gods Woord staat dat een mens niet over een andere mens zou moeten oordelen. Of zoals in Mattheus, “de balk in uw eigen oog ziet ge niet, en de splinter in een ander mens ziet ge wel”. De nazi’s velden een oordeel: deze mensen (joden, zigeuners, etc. ) zijn niet waardig om te leven, ze moeten uitgeroeid worden. Daarom maar de gaskamer als oplossing. Afschuwelijk…

CONCLUSIE :

Doordat de oplossing van joden en andere niet waardige mensen in de ‘Endlosung’ waren had Höss de opdracht gekregen om Auschwitz te bouwen. Om zo efficiënt mogelijk te zijn had hij Birkenau laten bouwen om zo het uitmoorden beter te later verlopen. De SS-dokter had zijn taak om het superras te creëren. Hij voerde experimenten op de gevangenen. Mijn voorlopige hypothese was: Het belangrijkste doel was om mensen die niet bij het ‘superras van de Duitsers’ hoort te vermoorden. De mensen die hier niet bij het superras hoorden waren vooral joden.

3. Welke mensen leefden er in Auschwitz?

Het doel was om zoveel mogelijk mensen te vermoorden die in Auschwitz leefden. In deze paragraaf had ik eigenlijk een andere deelvraag in gedachten namelijk: Welke mensen werden er uitgeroeid om een superras te creëren? Want dat is wel het geval geweest. Toch heb ik hier niet voor niet gekozen, omdat er ook mensen hebben geleefd in Auschwitz.

In Auschwitz waren verschillende mensen uit verschillende landen gedeporteerd.
Welke mensen?
Hoe zagen deze mensen er uit?
En wat deden deze mensen in het kamp?
In het begin toen Auschwitz net gebouwd was, werden er daar alleen Poolse politieke gevangenen gevangen gehouden, maar er kwamen langzamerhand nog meer deportaties en deportaties uit verschillende landen die Auschwitz als eindhalte hadden. Eerst werden er alleen burgers uit Polen gedeporteerd, deze groep bestond voornamelijk uit politieke vluchtelingen en joden, maar later ook vanuit Slowakije en Frankrijk. De eerste deportatie dat uit Nederland kwam vond plaats in juli 1942. Na 1942 kwamen er nog meer landen bij die dit soort ‘burgertransport’ als voorbeeld aannamen. Dit waren onder andere België, Joegoslavië, Noorwegen en Duitsland. In 1943 kwamen er weer mensen vanuit Griekenland, Italië, Letland en Oostenrijk. Deze mensen die van overal vandaan kwamen waren rijke, arme, oude of jonge mensen. Wanneer deze mensen uit de trein stapten en zo op het halte aan kwamen werden ze geselecteerd. Deze mensen leefden maar een aantal dagen in Auschwitz. Dit waren de politieke gevangenen, homoseksuelen, arbeiders en joden. De joden waren in totaal 20% van de gevangen in Auschwitz. De meerderheid bestond uit Polen, Oekraïners en Russen. De minderheid waren de Fransen, Tsjechen, Slowaken, Duitsers en joden. De meeste joden kwamen uit Nederland, Griekenland en Frankrijk. Auschwitz lag in het midden van Europa dus goed bereikbaar voor verschillende landen.
Om deze rassen allemaal uit elkaar te houden had elke gevangenen aan zijn kleren op de linkerkant een driehoek van stof vastgenaaid gevolgd door zijn nummer. Er werd een foto van de persoon gemaakt (voor 1943) en die moest een bordje met zijn nummer voor de camera houden. Later werd dat nummer in de arm getatoeëerd. Naast de gevangenen moest er natuurlijk ook mensen voor de gevangenen zorgen. Dit was de kamporganisatie van Auschwitz dat bestond uit de: De Schutsstaffel, deze gaf ook leiding aan iedereen die in het kamp werkte, van gewone soldaten tot gevangen die het zwaarste werk moesten verrichten. Elk blok had een blokoudste. Deze werd ook Kapo genoemd en waren de meest wrede officieren in de kampen. Het waren gevangenen die zich omhoog hadden gewerkt om deze baan te krijgen. De blokoudsten waren ook de mensen die het verzamelen van het brood uit de keuken regelden en ervoor zorgen dat het werd verdeeld. Als je Auschwitz binnen reed wanneer het kamp in leven was, zou je een troosteloze indruk krijgen. Slechte gebouwen en slecht geïsoleerd. De gevangenen waren goed te herkennen: mannen in blauwwit gestreepte broeken met blauwe jassen en blauwe mutsen. De Schutsstaffel hadden hun uniformen aan daar was niets bijzonders aan. Ze leefde ook in het kamp om het werk dat ze deden zo normaal mogelijk te laten verlopen. De Kapo’s woonden wel in dezelfde barakken als de andere gevangenen, alleen was hun levensomstandigheden aanmerkelijk beter. De gevangenen werden hard aan het werk gezet: het was niet de bedoeling dat iemand levend Auschwitz zou verlaten. Terwijl de gevangenen aan het werk waren, werden ze vaak mishandeld. Wie viel of het tempo niet kon volgen, werd doodgeschoten. Het was allemaal zwaar werk en je kreeg er weinig eten voor. De angst was er altijd en je werd vaak geslagen. Hoe een werkterrein functioneerde vertelde Jerzy Bielecki goed. Hij werd bij de Arbeidsdienst ingedeeld in de bouw. Dit was erg zwaar voor hem en het meeste werk moest op blote voeten gedaan worden. Jerzy verstopte zich tussen de houtstapels om op adem te komen anders had hij geen krachten meer om iets anders te doen. Als je toen betrapt werd, werd je helemaal bont en blauw geslagen. Dit was dus een risico om een pauze in te lassen, maar anders viel je letterlijk dood neer. De meeste mensen die in Auschwitz leefde waren bang voor de Schutsstaffel, want deze hadden vier troefkaarten. Het waren dreigingen waar iedereen doodsbang voor was: de zweep, de martelcel, een ziekte en de gaskamer. De strafcel of de martelcel was in Block 11. In Block 11 was de kampgevangenis gevestigd. Wie bijv. Betrapt werd op stelen, kwam hier terecht. Was je joods of een priester dan was het ook voldoende. Typisch voor deze gevangenis waren de sta- cellen: in een ruimte niet groter dan een telefooncel werden er drie tot vier mensen samen gezet. Het was er ijskoud en vele gevangenen stierven er door bevriezing. Degenen die de sta- cel overleefden, werden meestal geëxecuteerd voor de muur tussen Block 10 en 11. In de winter was het voor de westerlingen moeilijk om te overleven, omdat daar in Auschwitz zeer koude winters waren. De meeste gevangenen in Auschwitz overleefden het kamp slechts enkele weken of maanden. Wie ziek was had geen kans: de gaskamer. Sommigen pleegden gewoon zelfmoord via de elektrische omheining. Anderen leken op lijken, gebroken van geest en lichaam. Desondanks waren er toch nog mensen die waren vastbesloten om te blijven leven. Om later ons deze afschuwelijke verhalen te vertellen.

CONCLUSIE:

Er waren veel mensen in Auschwitz. Mensen met verschillende nationaliteiten, omdat ze uit verschillende landen kwamen zoals Rusland, Polen, Frankrijk, België, enz. Er waren oude, jonge, rijke en arme mensen die aankwamen. Mensen die niet konden werken gingen de gaskamer in. De andere werden onder verdeeld in de werkkampen. De Kapo’s hadden een voorrecht, deze waren boven de gevangenen gesteld en hadden een betere slaapplek.

4. Hoe functioneerde Auschwitz?

Auschwitz was eigenlijk een groot dorp. Een dorp met een streng dictatuur en geen goed bed en genoeg voedsel, maar je woonde er, je leefde er en je probeerde te overleven. In deze paragraaf zien we duidelijk hoe Auschwitz functioneerde in Wereldoorlog II. Er kwam een trein aan geschokt, remde en stond stil. Er kwamen mensen met ‘vol voedsel’ gezichten te voorschijn: ‘wat zal er nu gebeuren?’ De mensen stapten uit, bevelen klonken. Dit was de eerste aanraking met Auschwitz.

Wat gebeurde er na de bevelen? De mensen moesten zich in twee groepen verdelen. Een linker en een rechter groep. Je dacht dat de sterkste eruit werden gepikt om te werken. Dat klopt, maar de andere mensen dan? De zwakken, oude, jonge, moeders en kinderen? Deze waren niet geschikt om te werken en meestal gelijk ter dood gebracht. Hooguit 20% van de nieuwkomers bleef in leven. Na de selecties werden de mensen die ter dood veroordeeld waren naar een zogenaamd ‘doucheruimte’ geleid. Om jezelf op te frissen na de reis, maar hier eindigde de reis: de dood werd bevonden in de gaskamer. Na de selecties werden de mensen die gingen werken enkel een nummer. De bezittingen werden afgepakt, ook je trouwring. Je werd helemaal kaal geschoren en je moest je gaan wassen met té koud water of té warm water. Dit deden de Duitsers expres. Hierna kreeg je gevangeniskleding, meestal te groot en je nummer werd in de linkerarm getatoeëerd. Zo was het registreren van doden gemakkelijk. Als je voor 1943 in Auschwitz aan kwam werd er een foto van je gemaakt en opgenomen in het archief boek. Daarna kwam het appél. En dan kwam er een quarantaineperiode.
Een quarantaineperiode: Mensen die in Auschwitz aankwamen moesten vier weken in de quarantaineperiode. Zogenaamd, omdat de nazi’s wilde voorkomen dat de nieuwe gevangen infectieziekten in het kamp zouden verspreiden, maar in werkelijkheid wouden de nazi’s daarmee zeggen dat zij de macht in handen hadden. De gevangenen werden dan ook vaak vernederd door de SS. Je was geen mens meer maar enkel een nummer. Als iemand een fout maakte sloegen de SS er op los. Je moest door de modder rollen en dan weer dansen etc. Een lang citaat dat in het boek Thilo Thielke staat om een goed indruk te weergeven van deze gemene handelingen:

‘’Daarna moesten ze alsof het nog niet genoeg is, het door de zon verbrande gras op het exercitieterrein met hun tanden uittrekken, als koeien in een weiland. De Kapo’s slaan dubbel van het lachen.’’ ( Tielke, Thilo Een liefde in Auschwitz (Amsterdam 2002) 54.)

Na deze quarantaineperiode werkte je als dwangarbeider in het kamp. Vrouwen moesten meestal kleren naaien enz. Soms ook bezittingen sorteren en zo naar Duitsland terug sturen. De mannen werkten in kolenmijnen en in de steengroeven of bij bouwprojecten, bijv. : tunnels en kanalen graven. Het werk was zwaar en alles werd in de koude buitenlucht uitgevoerd wat het werk nog meer bemoeilijkte, maar het grootste probleem waren de maaltijden. Ontbijt: een halve liter zwarte surrogaatkoffie of kruidenthee, zonder suiker. Lunch: een liter waterige soep. Avondeten: 250 gram (beschimmelde) brood, halve liter koffie en uiterst kleine porties smeerkaas, margarine, jam en soms een stukje worst. Hier kan zelfs een normaal mens zonder werk amper op leven. Je werkte heel hard en dan krijg je uiteindelijk zo weinig eten. Naast dat er zo weinig eten was, was het ook onmogelijk om te ontsnappen. Het vooruitzicht was weg.

CONCLUSIE:

Als je in Auschwitz aankwam werd je in twee groepen gesteld. De ene (‘niet bruikbare’) om naar de gaskamer te gaan en de andere (‘bruikbaar voor werk’) om te werken. Er waren verschillende plekken om te werken. De mannen werkten in kolenmijnen en in de steengroeven of in de bouw. Vrouwen naaiden vaak de kleding of sorteerden allerlei bezittingen. De maaltijden waren niet uitgebreid en zelfs zo weinig dat je erdoor bijna dood ging. Het leven in Auschwitz was uitzichtloos, omdat je niet kon ontsnappen.

Hoofdvraag:

Door Auschwitz te bouwen, in hoeverre hebben de Duitse nazi’s, hun doel bereikt?

Het doel was zoveel mogelijk mensen van het niet Arische ras te vermoorden. Om dit te doen hadden de nazi’s Auschwitz en nog meer kampen gebouwd. In Auschwitz zijn vele mensen gedood door het gas, te weinig voedsel en te zwaar werk. De nazi’s hadden hun doel bereikt. Mijn voorlopige hypothese was: De nazi Duitsers hadden hun doel niet bereikt door Auschwitz te bouwen. (deze hypothese blijkt niet juist te zijn, het was de nazi’s namelijk wel gelukt om veel joden en andere ‘niet waardige’ mensen (voor de nazi’s) uit te moorden.)

Bronnen:

• www.auschwitz.nl

• www.geschiedenis.nl

• www.go2war2.nl

• www.vecip.com

• www.vecip.com

• Wudzki, Tadeusz, DVD Auschwitz (Polen 1991/2004)

• Rees, Laurence, DVD Auschwitz; the Nazis & the ‘final solution’ BCC (Hollywood 2005)