1. Zakelijke gegevens

Herman Koch: Het Diner, NBD Biblion, Amsterdam 2009

1. Eerste Reactie

Veel over gehoord, leek me eigenlijk niet zo bijzonder. Begon met lezen: gelijk vastgezogen, in 1 klap uitgelezen. Erg goed.

1. Analyse

1. Titel, ondertitel en motto
   Titel: Verwijst letterlijk naar het diner van de 2 broers en echtgenoten, ze praten over van alles maar moeten het eigenlijk hebben over hun zoons die iets vreselijks gedaan hebben.
   Motto: dialoog tussen Nice Guy Eddie en Mr. Pink uit ResevoirDogs, het gaat over het geven van een fooi à verwijzing naar het laatste hoofdstuk(‘Fooi’) waarin Paul hierover nadenkt:
   Nice Guy Eddie: ‘C’monthrow in a buck.’
   Mr. Pink: ‘Uh-huh. I don’t tip.’
   Nice Guy Eddie: ‘Whaddayamean, youdon’t tip?’
   Mr. Pink: ‘I don’tbelieve in it.’
2. Genre
   Psychologische romanà het gaat over het morele dilemma van de ouders, je gaat diep in op de gevoelens en gedachten (tijdens het diner)
3. Opbouw (proloog/epiloog?)
   Epiloog: ‘Fooi’à hierin wordt door Paul een samenvatting gegeven van de afloop, paar maanden na het diner (hij verteld hoe de verkiezingen zijn afgelopen)
   Hoofdstukken: de hoofdstukken zijn genoemd naar de verschillende gangen van een diner (aperitief, voorgerecht, hoofdgerecht, nagerecht, digestief, fooi). De opbouw van de 5 delen (aperitief t/m digestief) is klassiek à 3 eenheden strak aangehouden: tijd (24-uur), plaats (behalve flashbacks geen decorwisselingen) en handeling (alles draait om de loyaliteit van ouders aan hun kinderen).
4. Stijl en vertelwijze (beschrijf de schrijfstijl, iets opvallends aan lay-out of spelling?
   Koch beschrijft sommige dingen komisch en erg gedetailleerd (de pink van de ober steeds net boven de gerechten en wat hij allemaal over de gerechten verteld), maar hij laat sommige dingen ook weg(hoe claire te pakken heeft genomen of wat er met Beau is gebeurd, de naam van het restaurant of ziekenhuis waar Claire lag of van zijn erfelijke aandoening) waardoor je je van alles gaat afvragen. Er is ook veel (vlijmscherpe) humor en spot en cynisme.
5. Personages (karakteriseer belangrijkste personen, typen, vlak of rond)
   Personages alleen getypeerd vanuit Paul.
   Paul Lohman: rond karakter, introvert, houdt van observeren en bespiegelen. Ook een onruststoker en cynisch, gewelddadige fantasie (ober, zat ooit een fietsenhandelaar achterna met een fietspomp). Hij is ex-geschiedenis docent, hij draaide een keer door in de les en moest in psychiatrische behandeling en werd op non-actief gesteld. Hij vindt het restaurant vreselijk snobistisch en onredelijk duur en hij heeft een hekel aan zijn gladde, ijdele broer. Hij is gelukkig met zijn vrouw en houdt van zijn zoon.
   Claire:rond karakter, al bijna 20 jaar getrouwd met Paul. Gaat over lijken (letterlijk) om haar zoon te beschermen en het gelukkige gezin bij elkaar te houden. Ze houdt Michels problemen verborgen voor Paul, omdat ze niet wil dat hij weer overspannen raakt. Ze heeft eigenlijk eigenhandig alles opgeruimt.
   Serge Lohman:rond karakter, volgens Paul is hij alleen buitenkant, erg egoïstische ijdeltuit en nep. Met de camera’s aan is hij charismatisch, maar bij de familie is hij vooral lomp (tournedos in enkele happen weg schransen, vrouwen zijn ‘lekkere wijven’). Serge is de enige die wat betreft de zoons open kaart wil spelen vanwege zijn carrière in de politiek (lijsttrekker).
   Babette:vlak karakter, al 18 jaar de vrouw van Serge. Paul denkt dat ze heeft ‘ingetekend’ als vrouw van een succesvolle politicus à ze wil daarom dat Serge zich terugtrekt als lijsttrekker.
   Zoons Rick en Beau:vlakke karakters, van Serge en Babette. Weinig over hen. Beau is geadopteerd, Paul heeft een hekel aan hem.
   Zoon Michel:vlak karakter, van Paul en Claire. Wordt door Paul getypeerd als een eerlijke, vriendelijke en teruggetrokken jongen. à uit het verhaal blijkt dat hij de ‘leider’ is van de d acties van Rick en hem.
6. Plaats en ruimte(bepaalde functie?)
   Ruimte: het chique restaurant in Amsterdam (plaats à geen functie), geen naam: ‘want dan zit het er de volgende keer waarschijnlijk vol met mensen die komen kijken of wij er ook weer zitten.’à de functie is een alibi creëren (voor de moord op Beau).
7. Tijd (historische tijd, tijdsduur (versnellingen/vertragingen?), tijdsvolgorde (chronologie)
   Precieze tijd is niet te bepalen wel na 2004 (George Bush, Putin, iPods, YouTube, Jackass, oorlog in Irak en euro’s en de minister-president is (bijna zeker) een vergelijking met premier Balkenende)àactuele tijd dus.
   Vertelde tijd is maar een paar uur (de maaltijd), maar de gebeurtenissen zijn al een paar maanden oud.
   De flashbacks zijn erg belangrijk: vertellen eigenlijk het verhaal dat ze bij dit diner heeft gebracht à de kleine flashbacks (fietsenhandelaar die boos werd op Michel door de bal door de ruit) zijn belangrijk om meer van de personages te weten te komen, vooral van Paul.
8. Perspectief
   Verteller is Paul Lohman, ik-vorm.

1. Onderwerp, thema (korte samenvat. van de hoofdgedachte), motieven, verband tussen titel en thema?
   Thema: loyaliteit van de ouders à wat gaan de ouders doen, hoe ver moeten ze gaan om hun kinderen te beschermen.In hoeverre ben je als ouder verantwoordelijk voor de daden van je kind?
   Motieven:Geweld (zwerfster, fietshandelaar, Beau, genetische aandoening van Paul en waarschijnlijk ook van Beau), (familie)geheim (de moorden op de zwerfster en Beau, Claire regelt van alles in haar eentje, geheimen voor de lezer, bijvoorbeeld de namen van het restaurant en ziekenhuis en de genetische aandoening) en dilemma’s (toekomst van de zonen, ouders en vooral Serge, of de jongens zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen).
   Plaats in de literatuurgeschiedenis

1. Welke biografische gegevens v/d auteur zijn belangrijk v/h werk?
   Hij heeft zelf in Amsterdam gewoond. Werd wegens wangedrag van school gestuurd (genetische aandoening Paul en Michel).
2. In hoeverre is dit werk typerend? (stijl, thematiek, motieven, etc.)
   Koch schrijft vaak nauwkeurig, met zwarte humor, scherpe satire, goed getimede dialogen en treffende typeringen à allemaal ook in dit boek
   Qua stroming schrijft hij op veel verschillende manieren, dus steeds andere literaire stroming.
3. Wat weet je v/d tijd en de stroming waarin het werk is geschreven?
   Het is de actuele tijd. De stroming is realisme, geeft een realistische weergave van wat er gebeurd is, is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, speelt zich af in het nu (nieuwe technologie en wetenschap), geeft een duidelijk beeld van de hoofdpersoon en hoe hij zich voelt voor een realistisch beeld.
4. In hoeverre is het werk typerend voor die tijd en stroming?