Auteur: John Boyne

Titel: The Boy In The Striped Pyjamas

Uitgeverij: David Fickling Books

Uitgegeven in: 2006

Aantal bladzijdes: 216

Samenvatting

Als Bruno op een dag uit school komt staan de verhuisdozen al klaar. Vader heeft in opdracht van de Furie een nieuwe baan. Hij wordt kampcommandant van Oudwis. Bruno vindt het in het begin best spannend, maar als ze bij hun nieuwe huis arriveren, begint hij er toch wel anders over te denken. Alles lijkt wel het tegenovergestelde van hun oude huis. Eerst woonde ze in een heel groot huis met allemaal kamers en hoekjes waar telkens weer nieuwe dingen ontdekt konden worden. En daar hield Bruno wel van. Maar dit huis was oud en kaal. Het was een heel stuk kleiner als eerst. Ik zal even kort de reactie van Bruno naar zijn moeder toe vertellen, dan merk je ook hoe bijdehand hij is.

“Ik vind ’t maar niks, ik vind dat we dit maar het beste helemaal kunnen vergeten en gewoon weer naar huis moeten gaan. We zijn weer een ervaring rijker, en ik vind dat u gewoon tegen vader moet zeggen dat u zich hebt bedacht en, nou ja, als we hier voor de rest van de dag moeten blijven en vanavond hier moeten eten en slapen omdat we allemaal te moe zijn, dan is het niet zo erg, maar we zullen wel heel vroeg op moeten als we rond theetijd terug in Berlijn willen zijn” Want daar woonde ze eerst.

Maar hoe hij ook protesteert en de anderen probeert te manipuleren, het heeft geen zin. En als uiteindelijk duidelijk is dat hij er maar het beste van moet maken, gaat hij op onderzoek uit of er iets interessants valt te ontdekken. En dat vindt hij. Op zijn kamer is een raam en als hij daaruit kijkt, ziet hij iets wat hem een koud en naar gevoel geeft. Hij haalt er zelfs zijn zus Gretel bij, wat heel bijzonder voor hem is omdat hij stiekem een hekel aan haar heeft. Ze is maar 3 jaar ouder als hem maar doet altijd of ze alles beter weet en kleineert hem. En ze blijft ‘s ochtends veel te lang in de badkamer, ook als hij heel nodig naar de wc moet. Maar voor deze keer vergeet hij al die dingen. En samen kijken ze uit het raam. Daar zagen ze een aantal gebouwen waar allemaal jongens en mannen liepen. Wel honderden, bijna duizend! Omringd door hoge hekken met prikkeldraad. Ze keken allemaal heel triest en liepen maar wat rondjes. Het zag er donker en kil uit. En voor welstaande kinderen als Bruno en Gretel was het niet voor te stellen dat mensen zo konden leven. In hun naïviteit dachten ze dat het misschien het platteland was, maar ja, waar waren de dieren dan? Misschien in die gebouwen daarginds, deed Bruno wijs. Het kwam niet in hun op dat het een concentratiekamp was. Daar hadden ze waarschijnlijk nog nooit van gehoord. Ze vonden het wel vreemd dat ze allemaal in van die gestreepte pyjama’s liepen en dat de soldaten tegen hen schreeuwden en sloegen. Maar dat hoorde er misschien wel bij, zo dacht Bruno.

Na een tijdje begint Bruno al te wennen aan zijn situatie. Hij is er wel achtergekomen dat vader en moeder toch niet over te halen zijn. Daarom zoekt hij steun bij het dienstmeisje Maria die altijd heel aardig voor hem is geweest. Met haar kan hij wel eens praten over vader en luitenant Kotler waar Gretel zo gek op is en hij zo’n hekel aan heeft. Maar Gretel is gewoon een hopeloos geval die alleen maar aandacht wil. Bruno is een beetje bang voor Kotler omdat die je zo doordringend aan kan kijken en hij doet altijd net of Bruno een kindje is. En dat vindt hij vreselijk. Ook doet de luitenant heel lelijk tegen allemaal aardige mensen. Bijvoorbeeld Pavel, de hulp in huis die altijd voor hen kookt en Bruno een keer heeft geholpen toen hij heel hard van de schommel gevallen was. Toen heeft Pavel de wond schoongemaakt en er een pleister op gedaan. Daar is Bruno hem nog steeds dankbaar voor. Hij had namelijk wel dood kunnen bloeden.

Op een dag herinnert Bruno zich dat hij zo graag op ontdekkingsreis ging, en aangezien er in het huis niet veel te ontdekken viel ging hij naar buiten. Hij liep uren langs het hek, almaar verder. Er leek geen eind aan te komen; en net toen hij besloot om maar weer terug te gaan zag hij in de verte een stip die langzamerhand een jongen werd. En dat was het begin van de bijzondere vriendschap tussen Bruno en Shmuel uit het kamp. Totaal verschillend, Shmuel die honger leed en in het kamp woonde, en Bruno die alles had wat zijn hartje maar begeerde, maar toch verbonden met elkaar. Het frappante was namelijk dat ze allebei op 15 april 1934 geboren zijn.

Titel

Shmuel, die draagt zo’n gestreepte pak, en Bruno denkt dat het pyjama’s zijn. Hij verwacht dus niet dat dat hun dagelijkse kledij is.

Bruno is erg nieuwsgierig naar hoe het is aan de andere kant van het hek.. Shmuel zegt dat het niet leuk is maar dat gelooft hij niet. Bruno heeft geen enkele vriendjes, en Shmuel wel. Ik wil jullie nu een stukje voorlezen over het gesprek tussen Shmuel en Bruno kort nadat ze elkaar hebben ontmoet.

Blz. 106 en 107:

Voortaan gaan Bruno minimaal een keer per week naar het hek toe om te praten met Shmuel. Vaak neemt hij wat eten mee want Shmuel is erg mager. Maar het is zo ver lopen, en vaak heeft hij het dan zelf al opgegeten. Ze praten over van alles en beiden kijken ze er altijd erg naar uit.

Als op een dag de Furie( zo noemen ze Hitler in het boek) bij hun komt eten moet alles helemaal tiptop in orde worden gemaakt. Iedereen in huis helpt hard mee, en als Bruno in de keuken komt ziet hij tot zijn grote verbazing Shmuel daar zitten. Hij moet glazen poetsen omdat hij zulke dunne vingers heeft. Bruno heeft erg trek en pakt uit de koelkast een stuk kip. Hij geeft Shmuel ook wat die scheel ziet van de honger. Eerst weigert hij nog, omdat luitenant Kotler het verboden heeft. Maar uiteindelijk pakt hij het toch aan en duwt hij het in één keer in zijn mond. Luitenant Kotler komt er toch achter. En als Bruno later Shmuel weer opzoekt bij hun vaste stekkie zit hij onder de blauwe plekken. Maar hij wil er niet over praten. En zo gaat het allemaal een beetje door. Ze zoeken elkaar op, praten met elkaar en gaan weer terug.

Bruno’s ouders hebben regelmatig ruzie over de situatie waarin ze nu verkeren. Moeder en Gretel voelen zich eenzaam en missen hun vrienden uit Berlijn. Bruno heeft natuurlijk Shmuel maar dat kan hij niet zeggen. En als vader op een dag meedeelt dat ze terug gaan naar Berlijn is Bruno daar niet echt blij mee. Vader zal in Oudwis blijven. Natuurlijk miste Bruno zijn vrienden wel, maar zijn vriendschap tussen Shmuel en hem was gewoon zo bijzonder...

Hij ziet er dan ook erg tegenop om het te gaan vertellen tegen Shmuel. Bruno verteld het en zegt ook dat hij heel graag een keer aan de andere kant van het hek wil komen kijken, dus waar Shmuel woont. Ook als heeft Shmuel al heel vaak gezegd dat het daar helemaal niet leuk is, Bruno kan dat niet geloven. En daarom spreken ze af dat Shmuel de volgende dag een gestreepte pyjama mee zal nemen voor hem zodat hij niet herkend kan worden. Ze lijken namelijk heel veel op elkaar aangezien Bruno net zo’n kaalgeschoren hoofd heeft als Shmuel. Dit in verband met luizen. En ja hoor, als daar dan eindelijk het moment aanbreekt gaan ze samen op pad. Hun doel is om de vader van Shmuel te gaan zoeken. Die plotseling verdwenen is. Volgens Bruno moet dat niet moeilijk zijn. Misschien heeft hij wel een dag vrij genomen van zijn werk of hij moest in een andere stad overwerken. En de post werkt niet zo goed, dus ja. Maar Shmuel gelooft het niet echt. Aangestoken door Bruno’s enthousiasme gaan ze vol goede moed op stap. Ze lopen door het kamp, en terwijl Bruno zich verbaasd over de toch wel armoedige omstandigheden legt Shmuel het een en ander uit. Nee, Bruno had zich toch wel wat anders voorgesteld. Hij zegt daarom ook dat hij beter maar naar huis kan gaan. Nog voordat dat Shmuel daarop kan antwoorden komen er ineens soldaten aan die de mensen bij elkaar drijven en omsingelen. Ze moesten misschien wel op mars, dacht Shmuel angstig. En Bruno begon zich toch wel zorgen te maken omdat hij op tijd thuis moest zijn. Ze aten lekker vlees en het begon te regenen. Maar hij moest wel meelopen anders werden de soldaten boos. Met de stroom mensen mee liepen ze een gebouw binnen, dat wil ik jullie nog even voorlezen. Dat is ook het einde van de bijzondere vriendschap tussen Bruno en Shmuel.

Lezen blz. 199-201:

Die vrienden waar Bruno het over had, waren dus zijn drie best vrienden uit Berlijn. In het begin mistte hij die heel erg maar zoals hij ook zei, hij begon ze te vergeten en de vriendschap met Shmuel was hem veel meer waard. Ik vind het best een abrupt en schokkend einde, maar wel heel mooi. Het is totaal niet wat je verwacht. Het laatste hoofdstuk is een soort epiloog. Bruno’s vader vindt zijn kleren bij het hek en het gat daarin waar Bruno doorheen is gekomen. Daardoor vermoedt hij hoe Bruno aan zijn einde is gekomen. Met hem loopt het ook slecht af. Hij wordt opgepakt door soldaten en het kan hem niks meer schelen.

Personen

Hoofdpersoon:

Bruno is een jongetje van 9 jaar oud, hij is de hoofdpersoon. Hij is een erg bij de hand jongetje en toch ook wel heel schattig. Hij houdt erg van ontdekken en gaat dan ook graag op ontdekkingsreizen uit. Hij mag zijn zus Gretel niet echt, dit komt omdat ze hem heel vaak kleineert. Hij kijkt erg tegen zijn vader op, Bruno vindt dat hij namelijk een heel mooi pak draagt en daar is hij wel een beetje jaloers op. Ook vind Bruno het gemeen dat zijn vader meer macht heeft dan hij. Bruno probeert altijd eerlijk te zijn, hij houdt namelijk niet echt van liegen. Je merkt wel dat het nog echt een jongetje is, want veel dingen begrijpt hij niet. Waarom Shmuel bijvoorbeeld aan de andere kant van het hek zit, waarom er nog veel meer mensen zijn, waar Bruno niet heen mag.

Bruno is een karakter, want je weet van het innerlijk en uiterlijk wat af. Ook maakt hij door het hele verhaal heel wat mee. Een hele nieuwe vriendschap op een onbekende plek in Polen.

Bijpersonen:

Shmuel is ook een jongetje van 9 jaar oud. Hij woonde voorheen met zijn ouders in een dorpje. Maar toen kwam hij op een dag thuis en toen moesten ze een Jodenster dragen. Na een poosje moesten ze onderduiken en met heel veel mensen in een hele kleine ruime zitten. Op een dag wordt hij mee genomen en bij zijn moeder weg gehaald. Samen met zijn vader zit hij dan in het kamp. Op een dag dan gaat zijn vader uit het kamp, die moet gaan werken. Maar hij komt nooit meer terug. Shmuel is helemaal alleen. Shmuel draagt een gestreepte pyjama. Shmuel probeert Bruno uit te leggen hoe het is om aan de andere kant van het hek te zijn, maar Bruno begrijpt het niet. Hij is alleen maar bezig met zijn eigen verschrikkelijke leven aan die kant van het hek.

Shmuel is een type, je weet niet wat hij denkt. Je weet alleen de uiterlijke kenmerken.

Gretel is de zus van Bruno en is 3 jaar ouder. 12 jaar is ze dus. Zij denkt dat Bruno nog een klein kind is en niet voor zich zelf kan denken en praten, ook vind ze hem erg kinderachtig. Gretel is veel slimmer en dat merk je ook heel erg. Soms zegt ze tegen Bruno van ‘Dat snap je toch wel’. Maar dat snapt Bruno gewoon nog niet. Bruno vind dat Gretel een hopeloos geval is. Ze is verliefd op luitenant Kotler. Zelfs doet ze ergens in het boek al haar poppen weg, terwijl ze er zo gehecht aan is.

Gretel is een type, je weet alleen maar uiterlijke kenmerken, niet wat ze denkt of voelt.

Vader is een belangrijke man en commandant geworden, daarom moesten ze ook naar Auswitz verhuizen. Hij draagt een mooi uniform wat zijn status duidelijk maakt. Je mag niet in zijn kantoor komen, alleen als vader daar om vraagt. Hij is een strenge, maar rechtvaardige man. Hij mag praten wanneer hij wil, wat Bruno erg vervelend vind. Vader is een erg goeie man. Hij heeft Maria haar moeder altijd werk gegeven en nu Maria zelf ook nog. Vader is een type.

Moeder is ook een strenge vrouw. Ze is erg ongerust of haar kinderen en wil het beste voor hen. In het begin van het verhaal kiest ze de kant van Vader, maar op den duur wil ze toch graag terug weer naar Berlijn, ze mist alles daar. Ook vind ze dat het daar veel beter is voor de kinderen om daar op te groeien. Moeder is net ook weer een type. Je weet alleen wat uiterlijke kenmerken.

Luitenant Kotler is niet erg welkom door Bruno. Bruno mag hem niet erg. Hij is een erg boze, ongeduldige man. Hij kan erg kinderachtig zijn tegen Bruno, hij doet een beetje het zelfde als Gretel, ze pesten hem samen een beetje. Luitenant Kotler is een erg onvriendelijke man, met een kort lontje. Luitenant Kotler is ook weer een type.

Marie is de huishoudster van de familie, ze is ook mee verhuisd naar Polen. Ooit heeft Vader haar geholpen toen ze in nood zat. Nu werkt ze nog steeds bij de familie. Eigenlijks heeft Marie wel een mening over sommige dingen, maar dat houdt ze voor zich. Wel komt ze op voor Bruno zijn ouders, als Bruno haar mening vraagt over sommige dingen. Ze kan erg goed omgaan met Bruno en ze weet wat ze tegen hem moet zeggen. Ze is een vriendelijke vrouw, die niet kwaad zou doen. Marie is een type.

Pavel is de bediende in het nieuwe huis in Polen. Voor hij in het kamp kwam, was hij dokter. Dat vertelt hij ook Bruno. Pavel is een Joodse man. Bruno denkt dat Pavel jonger is dan zijn opa, maar wel ouder dan zijn vader. Pavel is erg vriendelijk voor Bruno, maar dat moet ook wel. Pavel is ook een type.

Onderwerp

Genre

Het genre van dit verhaal is een oorlogsroman

Thema

Het thema van dit verhaal is oorlog en vriendschap. Ik vond het erg interessant om te lezen, hoe vooral de vriendschap ontstond in dit verhaal tussen Bruno en Shmuel. Twee verschillende jongens, met verschillende achtergronden. Tegelijkertijd dat dit verhaal in de oorlog afspeelde maakte wel indruk op mij. Hoe kon die vriendschap zo ontstaan tussen die twee? En welke problemen zou dit met zich mee brengen?

Motieven

- De gestreepte pyjama

- De haat van de vader van Bruno tegenover de Joden

Titelverklaring

De titelverklaring van “The Boy in the Striped Pajamas” slaat op de jongen Shmuel die in een gestreepte pyjama achter het hek zit. (Omdat Bruno de hoofdrol speelt in dit boek, zal het boek niet hebben geheten “The Boy in the Perfect Clothes” bijvoorbeeld, dus dat het zou zijn geschreven uit Shmuel’s ogen). Bruno ziet Shmuel in een gestreepte “pyjama”. En de rest van het verhaal zal de pyjama (het gevangen houden van de Joden) een rol spelen.

Gebeurtenis

1. Een van de belangrijkste gebeurtenissen in het boek is toch wel als Bruno van de schommel is afgevallen en Pavel hem helpt. Hij is gewond geraakt en krijgt een verbandje. Dan vraagt Bruno allemaal dingen aan Pavel. Pavel verteld hem dan dat hij arts is geweest, voordat hij ober werd. Bruno wil dan graag weten wat er aan de hand is en waarom hij geen dokter meer is. Pavel wil hier geen antwoord op geven. Als Bruno’s moeder thuis komt vraagt ze wat er gebeurt is, Bruno legt het haar uit en zegt dat Pavel voor hem heeft gezorgd. Bruno word naar zijn kamer gestuurd en dan hoort hij dat zijn moeder zegt tegen Pavel dat ze gaan zeggen tegen vader dat zij voor Bruno heeft zorgt. En niet Pavel. Dat vind Bruno toch wel erg raar. Dan begint hij te begrijpen dat Pavel en Shmuel anders zijn dan hun.

2. De gebeurtenis aan het eind van het verhaal, dat Bruno en Shmuel hand in hand samen worden vergast heeft het meest indruk op mij gemaakt. In de klas hebben we het ook uitgebreid gehad over dit verhaal, maar ik had totaal niet verwacht dat Bruno óók zou overlijden in het kamp.

Opbouw

Het verhaal is wel chronologische verteld, maar er zijn wel 2 flashbacks in. Op het moment dat Bruno verteld over dat de Fury in Berlijn op bezoek kwam en het hoofdstuk waar Bruno van alles verteld over zijn oma en de dag dat zij het huis uit stormde, dat was tevens de laatste dat dat hij haar had gezien.

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in Auswitz, in Polen. In het begin van het verhaal zijn ze nog in Berlijn. Bruno is veel in het huis, maar ook is hij vaak buiten, bij Shmuel. Ergens aan een heel lang hek.

Het verhaal speelt zich af in de tweede wereld oorlog. Dat weet je omdat het verhaal zich afspeelt in Auswitz, dat is opgezet in de tweede wereld oorlog. Ook praten ze over ‘the fury’, dat is Adolf Hitler.

Het verhaal speelt zich in allerlei seizoenen af, het regent af en toe, dan is het weer heel erg mooi weer.

Het verhaal wordt in de ‘ik-perspectief’ verteld. Het verhaal wordt verteld door Bruno, je weet dat het een ik-perspectief is omdat je alleen de gedachten weet van de hoofdpersoon. Je weet wat hij denkt en voelt.

Er is een hele langzame spanningsopbouw. Maar op het einde gaat het opeens heel snel. Als Bruno onder het hek door klimt om naar Shmuel te gaan, begint de spanning al langzaam aan te stijgen. Als Bruno weer terug wil gaan naar huis, wordt het alweer minder. Maar dan opeens moeten ze allemaal in een rij gaan staan, dan kan Bruno niet meer ontsnappen. Dan komen ze een donkere kamer in en dan wordt het toch wel heel spannend. Bruno verteld dat hij Shmuel zijn hand vast blijft houden.

Het verhaal heeft een gesloten einde, want er is gewoon niet meer te vertellen. De hoofdpersoon is overleden.

De verteltijd is ongeveer 9 uur en de vertelde tijd is 1 ½ jaar of 2 jaar. Aan het begin is Bruno nog 8, maar aan het einde is hij ongeveer 9 ½ jaar oud.

Taalgebruik

Het boek is erg gemakkelijk om te lezen, geen moeilijke woorden en korte duidelijke zinnen.

Het verhaal heeft wel best veel dialogen, maar ook wel heel veel gedachtes van Bruno zelf. Over hoe hij dingen moet zeggen, hoe hij denkt over sommige dingen.

Hij beschrijft dingen wel heel goed. Zoals op het moment dat hij bij het hek langs loopt en iets ziet, niet wetende wat hij ziet. Dat beschrijft hij heel goed.

Het boek heeft geen moeilijke woordkeuze, het is erg gemakkelijk om te lezen. En ook duidelijk.