Koerier voor Sarajevo door Tomas Ross

Leeservaring Primaire gegevens: Koerier voor Sarajevo
Door Tomas Ross
Pseudoniem van Willem Pieter Hoogendoorn
Uitgever Fontein
Eerste druk was in mei 1996
Gelezen druk: derde juli 1996
365 pagina's Samenvatting: Het is 1995. De oorlog in Joegoslavië loopt tot een einde. Sarajevo wordt belegerd door de Serviërs en kan elk ogenblik worden ingenomen. Het westen heeft geruchten gehoord over een oud verzetsman die vermoord was door Drakic, generaal van de Servische inlichtingendienst. Zoran is nog in leven. En het westen heeft hem nodig voor onderhandelingen met de betrokkenen in de oorlog. Alleen met Zoran kan een onafhankelijk Bosnië gesticht worden. Door middel van geheime bericht vraagt het verzet vanuit Sarajevo om een man die vroeger bij het verzet zat. Hij was naar Nederland gegaan voor politiek asiel. Deze man is Ilja Senic. Ooit had hij Zoran verraden. Nu werd hij door hem gevraagd om hem op te halen. Ilja Senic moet dan samen met Jasmine Sulejman, dochter van een oude commandant van hem, naar Sarajevo om een brief naar Zoran te brengen waarin staat dat het Westen hem nodig heeft. De NAVO stuurtje Ilja en Mirjam met valse paspoorten en met een grote omweg naar Servië. Daar ontmoeten ze andere verzetsstrijders onder wie Ilja's broer. Ondertussen weet Drakic dat Ilja samen met een vrouw op weg is naar Sarajevo om Zoran op te halen. Vanuit een stadje gaan Jasmine en Ilja gescheiden naar Sarajevo. Ilja volgt een route langs Srebrenica dat ook wordt belegerd. Maar als Ilja door de buurt van Srebrenica rijdt wordt de stad net ingenomen. Hij probeert nog via kleine weggetjes door de linies te komen. Maar hij wordt gevolgd door Servische soldaten die ontdekt hebben wie hij is. Ilja raakt zijn auto kwijt en rent door Srebrenica. Hij ziet met zij eigen ogen dat de Dutchbatters zich overgeven aan generaal Mladic. Hij rent dan schreeuwend de straat op en roept in het Nederlands de soldaten om hulp. Ilja wordt vermoord. Jasmine is in Sarajevo. Ze zou Ilja op een bepaald punt in de stad ontmoeten maar hij komt maar niet. Dan wordt ze s'avonds door Servische soldaten gearresteerd. Die nemen haar mee. Dan blijkt dat de Servische soldaten bij het verzet horen. Ze wordt naar Zoran gebracht. De oude man ontvangt de brief en wil mee. Hij is er slecht aan toe. Zijn trommelvliezen zijn doorboort met een boormachine en zijn tong is zodanig verminkt zodat hij met gebarentaal praat. Via ondergrondse gangen komen ze achter de Servische linies en gaan op weg naar Kosovo waar een vliegtuig wacht om hen terug te brengen. Het hoofdkwartier van de NAVO is op de hoogte van de dood van Ilja en sturen Faber naar Belgrado. Faber was ooit een ambassadeur in Belgrado maar hij kreeg een relatie met Slavina, de vrouw van generaal Drakic. Hij moet uit zien te vinden wat Drakic weet. Slavina is nog steeds verliefd op hem en samen hebben ze een dochtertje. Slavina neemt Faber mee naar huis. Drakic is naar Sarajevo omdat Zoran op weg is naar Kosovo. Faber ontdekt dat Drakic weet waar in Kosovo het vliegtuigje is. Hij belt de ambassade en informeert hem. Om Faber en Slavina uit Servië te krijgen wordt besloten hem ook naar Kosovo te brengen. Ambassadeur Vernon brengt hen. Drakic krijgt dan in Sarajevo een telefoontje. Die zegt hem waar precies het vliegtuigje is. Drakic gaat daarheen. Ondertussen heeft Drakic ontdekt dat Faber met zijn vrouw weg is. In Kosovo wacht Michiel Burger op zijn passagiers. Jasmine, Zoran, een tolk en nog twee verzetsmensen arriveren bij het vliegtuigje. Daarna komen ook Faber, Slavina en Vernon. Dan schiet Vernon de piloot neer en eist van Zoran dat hij de brief krijgt. Het blijkt dat het Westen Zoran niet meer nodig heeft, en de brief is dus niet meer geldig. Maar Vernon wordt door Faber overmeesterd. Vernon heeft Drakic geïnformeerd over het vliegtuigje en alleen op het teken van Vernon mag Drakic ingrijpen. Dan gaat Jasmine met Vernon onder schot naar Drakic. Faber heeft wat vliegervaring en stijgt op en vliegt naar Griekenland. Jasmine ontmoet Drakic en schiet hem dood, uit wraak voor de doden die hij op zijn geweten heeft. Direct daarop wordt zij ook vermoord door sluipschutters. Faber en Slavina bereiken ongeschonden Griekenland. Het Onderwerp Het boek gaat over de voormalige oorlog in Joegoslavië. Het onderwerp is niet precies te omschrijven. Het verhaal is wel interessant omdat je je meer in de oorlog verdiept. Het verhaal ligt buiten mijn belevingswereld maar ik denk er vaak over na. Zeker nu ik dit boek heb gelezen denk ik er vaak over na. Hoewel het onderwerp niet duidelijk is wordt er heel diep ingegaan in de oorlog. Er worden heel veel details gegeven. Niet alleen wordt het land zelf omschreven en de puinhopen die er zijn maar ook de gruwelijkheden die de Serviërs hebben gepleegd worden soms erg gedetailleerd weergegeven. Hierdoor raakt het boek je.
De Gebeurtenissen In het verhaal ligt er heel veel nadruk op de gebeurtenissen. Er wordt ook veel over de gevoelens en gedachten van de hoofdpersonen maar de nadruk ligt toch het meest op de gebeurtenissen. Hierdoor bevat het verhaal veel gebeurtenissen. Gebeurtenissen die achter de ruggen om van de hoofdpersonen afspelen worden ook beschreven. Hierdoor is de opbouw soms wat onduidelijk maar later begrijp je waarom dat zo is. De gebeurtenissen zijn logisch verteld. Sommige gebeurtenissen in het verhaal vallen samen met ware feiten. Zo speelt het verhaal zich af tijdens de val van Srebrenica door Dutchbat. Hierdoor worden de gebeurtenissen erg geloofwaardig. Ze maken dan ook een echte indruk op mij. In het begin van het verhaal zijn de gebeurtenissen wat saai maar verderop in het verhaal worden ze spannender. Op het einde worden de gebeurtenissen ook verrassender. Het boek was in het begin wat saai maar het werd daarna steeds boeiender. Opbouw De bouw van het boek heeft wat weg van een film. Elke gebeurtenis die invloed heeft wordt beschreven in een apart hoofdstuk. Er worden dan steeds " scènes" beschreven. Hierdoor is de bouw soms wat ingewikkeld. Maar de opbouw is wel begrijpelijk en omdat je soms dingen weet wat de hoofdpersonen niet weten wordt het wel spannend gemaakt. De tijd verloopt normaal. Het verhaal begint met een proloog die afspeelt op 13 mei 1995. Het verdere verhaal speelt zich af vanaf midden juni tot eind juli in 1995. Het boek is in 4 stukken gedeeld. Elk stuk bestaat uit een aantal hoofdstukken. De stukken gaan over het hoofdonderwerp in het stuk. Het Taalgebruik Het taalgebruik vond ik niet hoogdravend. Soms had ik moeite met de stijl omdat er vooral Joegoslavische namen in voorkomen. Soms wist je dan even niet meer wie wie was maar later werd dat wel weer duidelijk. Ook werden soms Joegoslavische woorden gebruikt of werd er in een andere taal gesproken maar dit vond ik niet lastig. Het verhaal bevat heel veel beschrijvingen. Het land zelf wordt heel uitvoerig beschreven. Ik kon soms op een landkaart de plaatsen zien waar het verhaal zich afspeelde. Het verhaal bevat veel dialoog. Interpretatie en Analyse Titel, Motto en Genre
De titel is makkelijk te verklaren. Jasmine en Ilja moeten een brief naar Zoran brengen. Zoran verblijft ergens in Sarajevo. Zij zijn dus een koerier voor Zoran en moeten naar Sarajevo. Het boek is opgedragen aan Dorine
Het boek bevat een motto: 'Het grootste roulettespel staat niet in Monte Carlo. Nee, ook niet in Las Vegas. Ook niet in Rusland. Alle roulettespellen, waar ook ter wereld, zijn maar klein. Het grootste casino is Sarajevo... De inzet ? Het leven' Dit stukje is van Miroslav Sarajevo, the wounded City
Het motto is moeilijk te verklaren. Sarajevo is een stad in voormalig Joegoslavië waar meerdere etnische volkeren leefden. Volgens mij doelt het motto erop dat mensen hun levens hebben gegeven om Sarajevo te redden. Er werd door anderen met hun leven gespeeld alsof het roulette was. Het verhaal is een thriller. Ook zou het kunnen horen bij een oorlogsroman maar het verhaal speelt zich af om de oorlog heen. Daardoor vind ik het geen oorlogsroman.
Thema, Idee en Motieven Het thema van het boek is heel duidelijk. De etnische problemen tijdens de oorlog in de Balkan. Ik kon geen Idee vinden in dit verhaal. Het leek mij wel duidelijk dat de schrijver het niet eens was over de situatie in de Balkan. Voor mij kwam er een duidelijk motief uit het verhaal. Dat was de geur van jasmijn die Jasmine had. Bijna iedereen die haar ontmoette rook de geur van jasmijn. Tijd en Plaats De gebeurtenissen vinden in chronologische volgorde plaats. Het verhaal vindt plaats in mei juni en juli van het jaar 1995. De tijd is mooi verwerkt met ware feiten. Zo is de val van Srebrenica verwerkt in het verhaal. Het verhaal speelt zich af in sommige landen van Europa maar het grootste gedeelte van het verhaal speelt zich toch af in Joegoslavië. Sommige routes die gereden worden zijn met een landkaart te volgen. Spanning en Verhaallijn De spanning wordt langzaam opgebouwd tot een climax. Daarna daalt de spanning maar er volgt opnieuw een climax. Hierdoor blijft het boek leuk en interessant. De verhaallijn is wel makkelijk te volgen maar soms worden er in verschillende hoofdstukken dingen beschreven die tegelijkertijd gebeuren. Personages en Perspectief In het verhaal zijn drie hoofdpersonen: Ilja Senic, Jasmine Sulejman en Faber. Ze hebben allemaal wel een bepaald karakter maar die ontwikkelt zich niet echt tijdens het verhaal. Het zijn dus flat characters. Het verhaal bevat heel veel bijfiguren. De belangrijkste is Drakic ( Ik weet niet of hij ook echt in het Servische militaire zat ). Hij wil Zoran pakken en later ook Faber omdat hij een affaire had met Slavina, zijn vrouw. Het verhaal heeft een ik-verteller. Maar de in het verhaal wordt vaak van vertellet verwisseld. Zo worden in sommige hoofdstukken door de ogen van Ilja of Jasmine gekeken. Stijl Het boek is lekker geschreven. De zinnen zijn kort en er is veel dialoog. De gedachten worden eenvoudig weergegeven. Helaas zijn bijna alle namen Joegoslavische. Ze eindigen op -ic. Hierdoor kan je wat verward raken wie wie is maar je hebt alweer snel door waarover het dan gaan.