1.1 Primaire gegevens Auteur: Maarten ’t Hart
Titel: de Kroongetuige
Verschenen in 1983
Aantal blz: 194
Leestijd: 6 uur 1.2 Verantwoording keuze Ik hoorde van klasgenoten dat dit een heel leuk boek was dus heb ik het maar geprobeerd. 1.3 Verwachting vooraf Ik las de flaptekst en was best wel geïnteresseerd in het boek. Het leek me wel een leuk boek en ook best wel spannend. 1.4 1e Reactie achteraf Wat een tof boek! Echt een super leuk boek! Ik zat er echt helemaal midden in! Echt het leukste boek wat ik dit jaar heb gelezen!
1.5 Samenvatting Thomas Kuyper een wetenschappelijk onderzoeker die proeven doet met ratten en andere dieren, is getrouwd met Leonie die onvruchtbaar is. Tijdens een week waarin Leonie bij haar moeder is om daar een gynaecoloog te raadplegen die zeer goed bekend staat begint Thomas een 'verhouding' met Jenny Fortuyn een meisje dat werkt in de bibliotheek. Jenny heeft iets wat mannen enorm aantrekt, ze krijgt niet alleen Thomas zover om iets met haar te beginnen, maar ook Lambert een politieman. Tijdens die week gaat Thomas meerdere keren met Jenny uit eten. Op hun laatste avondje uit houden ze een kroegentocht die eindigt in een ruzie. Na deze avond wordt Jenny vermist en wordt de politie ingeschakeld. Voor inspecteurs Lambert en Meuldijk is het niet moeilijk om er achter te komen dat Thomas niet alleen de laatste is die waarschijnlijk Jenny in levenden lijve gezien heeft, maar ook nog eens ruzie had met haar. In verband hiermee wordt Thomas meerdere keren ondervraagd door de beide inspecteurs. Thomas komt in het politie onderzoek naar voren als de hoofdverdachte van de moord op Jenny Fortuyn. De inspecteurs ontwikkelen zelfs een mooie theorie die een verklaring kan geven voor het feit dat men geen lijk kan vinden. Lambert denkt dat Thomas Jenny gevoerd heeft aan de ratten bij wie hij onderzoek doet naar kanibaliteit door uithongering in het laboratorium waar hij werkt. Op basis van deze Theorie en belastende verklaringen van onder andere 'meneer sommig mens' In het tweede hoofdstuk mogen Leonie en Thomas alleen maar communiceren via brieven, vandaar ook de titel 'een korte briefwisseling'. Thomas die inmiddels in de gevangenis zit biecht in deze brieven aan Leonie op wat er gaande was tussen hem en Jenny. Hij vertelt haar dat hij onder andere gevallen is voor het feit dat zij al twee keer een abortus had laten plegen en ook wel een beetje voor haar uiterlijk welke hij altijd door de ramen zag als hij weer eens naar de bibliotheek moest. Hij vertelt alles aan Leonie, ook over het feit dat hij een keer meegeweest is naar de zolder boven de bibliotheek waar Jenny een kamer had. Waar hij Robert ontmoet had, een advocaat die net als Thomas getrouwd was. In de loop van het verhaal ontwikkeld zich een theorie waarin gedacht wordt dat Jenny en Robert samen ervandoor zijn gegaan. In hoofdstuk drie gaat Leonie op onderzoek uit, zij schrijft haar bevindingen op in een dagboek, wat weer bij de titel van dit hoofdstuk past ('Het dagboek van Leonie'). Tijdens haar onderzoek bezoekt Leonie alle plaatsen waar Thomas en Jenny samen ook geweest zijn tijdens hun 'kortstondige relatie'. Zij doet dit met de overtuiging dat haar man onschuldig is en zij diens onschuld wil bewijzen. Door haar onderzoek belandt zij in allerlei cafés en ook in het vrouwenhuis, waar zij in contact komt met Arianne, de buurvrouw van Jenny. Via Arianne komt zij zeer veel interessante achtergrond informatie over Jenny te weten, zoals een bevestiging van het feit dat Jenny al meerdere abortussen heeft gehad en dat zij de beschrijving 'loeder' meer dan verwacht verdient, ze hoefde er eigenlijk geen moeite voor te doen om personen (mannen en vrouwen) aan de haak te slaan. Uiteindelijk bleek Robert toch diegene te zijn waar Jenny het meeste voor voelde, van Thomas maakte ze in feite alleen maar misbruik. Ze probeerde, met succes, via hem bij de drugs te komen die opgeslagen was in het laboratorium en ook liet ze hem, althans deed ze een poging tot, opdraaien voor de 'moord' op haar terwijl zij samen met Robert de vrouw van Robert vermoord had. Ook bezoekt ze 'meneer sommig mens' die beweert dat hij die bewuste avond Thomas en Jenny het laboratorium binnen had zien gaan en uren later Thomas alleen het pand weer had zien verlaten, wat dus achteraf Robert geweest bleek te zijn. Zij ontdekt ook dat inspecteur Lambert en Jenny vroeger iets gehad moeten hebben, aanwijzingen hiervoor vindt zij in het kamertje van Jenny, wanneer zij die onderzoekt. Zij krijgt van inspecteur Lambert te horen dat er kleren zijn van één van de wc's. Dit doet haar denken aan een verhaal dat Thomas ooit eens heeft verteld over zijn studietijd, het bewuste verhaal van het filmpje 'Moord in het museum', wat hij met zijn studiegenoten gemaakt had. Aan de hand daarvan gaat ze op onderzoek uit in het museum en doet daar een wel heel lugubere ontdekking, ze vindt daar in één van de potten met alcohol iets wat volgens haar het lichaam is van een vrouw. Deze vondst brengt haar zo in de war, dat ze gaat twijfelen aan de onschuld van haar man. In het vierde hoofdstuk behandelt de schrijver het proces, dit proces draait niet alleen om de 'moord' op Jenny, er wordt ook nog bekeken of Thomas schuldig al dan niet medeplichtig is aan de diefstal van drugs uit het laboratorium, hij was namelijk één van de twee personen die een sleutel had die toegang verschafte tot de drugs. Hij wordt vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Onder andere omdat de advocaat van Thomas, mr. Pieterse, de getuigenis van "De Kroongetuige", 'meneer sommig mens', volledig van de tafel veegt. Deze man beweerde namelijk dat hij Thomas die nacht allen had zien wegrijden, het regende en het had dus iedereen kunnen zijn die wegreed, behalve Thomas, want die heeft geen rijbewijs. Ook krijgt Thomas bijval van de hoogleraar farmacologie, die de ratten theorie van de politie tegenspreekt en beweert dat het onmogelijk is dat uitgehongerde ratten een lichaam in één nacht kunnen opeten zonder restanten achter te laten. Deze hoogleraar is tevens de baas van Thomas en ook degene die aangifte had gedaan van de diefstal van de drugs. In hoofdstuk vijf leest men het slot van het verhaal. In dit hoofdstuk leest men onder andere dat Thomas voor kerstmis weer thuis is. Ook vertelt Leonie pas aan Thomas wanneer hij weer terug is wat zij heeft ontdekt in het museum. Hij gelooft haar eerst niet en ze gaan kijken haar bevindingen blijken juist te zijn. Op dat moment komt Lambert binnen, die er noch steeds van overtuigd is dat Thomas op de één of andere manier betrokken is geweest bij de verdwijning van zowel Jenny als de drugs. Samen komen zij tot de conclusie dat deze persoon in de pot met alcohol Jenny niet is. Om deze persoon te identificeren halen ze de oude buurvrouw van Robert erbij. Zij was er van overtuigd dat het de vrouw van Robert was. Leonie blijkt onvruchtbaar te zijn, maar er is nog hoop. Thomas laat haar een stukje uit de krant lezen dat gaat over de eerste geslaagde geboorte van een reageerbuisbaby. 2.1 Tijd en ruimte Het verhaal speelt zich af in Leiden, deels in het laboratorium, deels in de gevangenis, deels in de bibliotheek en in het huis van Thomas en Leonie, er spelen zich ook gedeeltes af in een kroeg, op het politiebureau en ook een aanzienlijk gedeelte in de rechtbank. De gebeurtenissen spelen zich af van Augustus tot begin December, bij elkaar strekt het verhaal zich dus uit over ongeveer 4,5 maanden. 2.2 Wijze van vertellen In het eerste hoofdstuk ziet men het verhaal door de ogen van Thomas, en is hij dus de ik-figuur. Kijkt men naar het tweede hoofdstuk dan komt men tot de ontdekking dat zowel Thomas als Leonie in hun brieven aan elkaar de ik-figuur zijn. Vanaf het derde tot en met het vijfde en tevens laatste hoofdstuk ziet men het verhaal door de ogen van Leonie. 2.3 spanning Ik vond het best wel spannend want ik zat echt helemaal in het verhaal. Ik vond het ook geen voorspelbaar boek dus zat ik ook niet met het idee van ik weet toch al hoe het eindigt. Je kon je ook heel goed inleven op de personages en hun emoties. 2.4 Thema Er komen twee thema’s in het boek voor die veel met elkaar te maken hebben. Het eerste thema is een verstoorde huwelijksrelatie (het huwelijk van Thomas en Leonie en alle problemen daar omheen, voornamelijk de kinderloosheid en de jaloezie van Leonie). Het tweede thema is de misdaadkant van de roman: een raadselachtige verdwijning van Jenny Fortuyn. De gebeurtenissen maken het boek een beetje dramatisch, maar het gaat eigenlijk over het huwelijk: overspel, trouw, jaloezie en kinderen. Het seksuele leven van Thomas was niet geweldig, eigenlijk haatte hij het en wilde hij wel eens met een meisje naar bed dat niet zo nodig kinderen moest. Jenny had zelfs al twee keer een abortus gehad, waardoor Leonies jaloezie nog eens groter werd. 2.5 Personages Thomas Thomas is een beetje een stuntelige, onhandige man. Ik zou hem haast intellectueel noemen, door zijn beroep en zijn manier van spreken en nadenken over de dingen, hij filosofeert veel over het leven en de problemen van alle dag. Hij spreekt op universitair niveau en haalt graag citaten van Nietzsche aan. In tegenstelling tot zijn vrouw schijnt hij er weinig ophef over te maken dat hun huwelijk waarschijnlijk kinderloos zal blijven.
Leonie Leonie is een zeer intelligente vrouw, doortrapt wanneer dat nodig is en zeer doortastend. Ze weet bepaald niet van opgeven, ze bijt zich helemaal vast in het bewijzen van de onschuld van haar man. Ook zij is intellectueel en praat en denkt evenals haar man op universitair niveau. Zij is een knappe, slanke vrouw met lang bruin haar, maar helaas is zij onvruchtbaar wat haar veel verdriet doet, ze voelt zich schuldig en is bang dat haar onvruchtbaarheid een wig slaat tussen haar en Thomas. Jenny Jenny is een enorm knap meisje met blond haar en een mooi figuurtje. Zij is rond de twintig en heeft veel aantrekkingskracht op mannen, maar ook op vrouwen. Jenny is wat ik zou noemen een 'feestbeest'. Zij is niet al te hoog geschoold en heeft weinig interesse voor cultuur, literatuur. Kortom ze is geen intellectueel wat Leonie en Thomas wel zijn. Ze is doortrapt en windt mensen zo om haar vingers met haar 'trucjes'. Zij is iemand die zich weinig aantrekt van normen en waarden, dat kan men afleiden uit het feit dat ze niet monogaam is, ze heeft seks met degene die haar bijvoorbeeld wat coke te bieden heeft en daar seks voor terug wil, alcohol en drugs gebruikt ze ook in grote mate. Lambert Inspecteur Jozef Lambert is degene die zeer persoonlijk betrokken is bij de zaak omtrent de verdwijning van Jenny, omdat hij vroeger zelf iets met Jenny gehad heeft. Hij wordt omschreven als iemand die zich net als Leonie vastbijt in het onderzoek, alleen is hij ervan overtuigd dat Thomas er hoe dan ook op de één of andere manier bij betrokken is. 2.6 Titel verklaring Volgens mij kan één van de redenen zijn dat in het verhaal meneer 'sommig mens' door Lambert en de officier van justitie als kroongetuige wordt beschouwd. Hij beweert dat Thomas in de nacht van de mysterieuze verdwijning van Jenny samen met Jenny het laboratorium is gegaan en er alleen weer uit is gekomen. Volgens de man is Thomas toen weggereden met zijn auto. Maar later blijkt dat Robert met Jenny naar binnen is gegaan en daarbinnen zijn vrouw hebben vermoord. Ook blijkt het onmogelijk dat Thomas weg is gereden aangezien hij geen rijbewijs heeft. Een andere reden kan zijn dat Leonie in feite de enige is die denkt te weten waar het lijk van Jenny zich bevindt, namelijk in het museum dat zich in hetzelfde gebouw bevindt als het laboratorium waar Thomas werkt. Achteraf blijkt het lijk wat ze vinden niet van Jenny maar van de vrouw van Robert te zijn. Als je over het verhaal bekeken vanuit het standpunt van Leonie nadenkt kun je haar ook als "De Kroongetuige" omschrijven, ook al heeft zij als vrouw van de verdachte het recht om te zwijgen, zij hield informatie achter die zeer belangrijk was voor een verdere vooruitgang van het onderzoek. Waarschijnlijk kun je haar beter een kroongetuige voor de verdediging van Thomas noemen, omdat haar informatie voor Thomas niet belastend was, maar er juist voor zou zorgen dat hij vrijgesproken zou worden. 2.7 Relatie tekst en auteur Hoe Maarten aan het idee gekomen is voor het verhaal van "De Kroongetuige" is bekend. In 1963 tijdens zijn studie waren zijn studiegenoten bezig met het maken van een film met als titel: 'Moord in het museum', gebaseerd op een legende die daar de ronde deed. Het verhaal ging namelijk rond op de universiteit dat er ooit een lijk verborgen zou zijn geweest in een van de potten met alcohol wat dus ook weer terugkomt in deze roman. Maarten 't Hart werkte dit verhaal pas uit in de jaren 1979 tot en met 1982 waarna in 1983 het boek werd uitgegeven.
2.8 Relatie tussen verschillende teksten Ik heb geen ander werk van Maarten ’t Hart gelezen dus hierover kan ik niet oordelen. 2.9 Relatie tussen tekst en context. Ik weet niet of er in die tijd veel problemen waren in huwelijken maar misschien was er in zijn omgeving iemand die problemen had met kinderen krijgen, want dan kon hij het daar van af hebben geleid. 3.2 Persoonlijke beoordeling Ik vond het echt een heel leuk boek! Ik zat er echt helemaal in toen ik het las. De personages kwamen ook ze echt over en de emoties dropen er van af. Voorla in het 2e hoofdstuk als ze elkaar die brieven schrijven dan weet je echt wat ze voelen, omdat Thomas dan alles opbiecht wat er is gebeurd. Het onderwerp sprak me ook aan, het huwelijk en geen kinderen kunnen krijgen, het zijn onderwerpen waar heel veel mensen in Nederland mee leven. Een goede vriend van mijn vader is ook onvruchtbaar, en die heeft zich er ook nu maar bij neer gelegd want kinderen kan hij toch niet krijgen.