Kobus en Agnietje, een burgervrijage door Justus van Effen

1. Volledige titelbeschrijving
Kobus en Agnietje een burgervrijage: De hollandse spectator, tussen 1731 en 1735. 2. Motto
In dit boek word geen motto genoemd. 3. Genre
Het is een spectatoriaal verhaal. 4. Samenvatting
De auteur vertelt de Burgervrijage aan Heer Spectator (= beschouwer, opmerker). Hij ziet zijn buurmeisje Agnietje, de 18-jarige dochter van een "hupse, deugdzame weduwe", op de stoep staan wachten. Een jonge timmermansknecht, Kobus, komt langs; hij ziet er nogal ,,lobbesachtig" uit. Hij vraagt haar of hij zijn pijpie aan haar testje mag opsteken; als ze vraagt waarom hij er zo ontsteld uitziet, verklaart hij haar zijn liefde. Ze wij echter niets van de brave jongeling weten, ook niet als hij vertelt dat hij zijn ambacht goed beheerst en een ,,Motje" heeft, die veel geld bezit, waarvan hij de helft zal erven. Ze is echter iets milder jegens hem geworden, want de schrijver ziet bij zijn vertrek, dat ,,Agnietje, de deur redelijk hard toegesmeten hebbende, dezelve zo zachtjes als 't mogelijk was weer opende, om den jongeling nog eens na te zien, en daarna even zacht dezelve weer toesloot". Enige tijd later gaat Kobus met zijn zuster Keetje bij Agnietje op bezoek. Na afloop van het bezoek wandelen ze gedrieën nog een ,,graftje" om; bij het afscheid krijgt Kobus een kusje. Sindsdien komt Keetje veel bij haar vriendin op bezoek en Kobus haalt haar af. Sommige mensen hebben de, moeder van Agnietje al gewaarschuwd, ,,dat het geen echt spul met Kobus kan zijn, en al meende hij 't al, dat immers de vader, die eigenaar is van verscheiden huizen, en een deftige kostwinning daarbij heeft, in der eeuwigheid niet toe zou staan, dat z'n enige zoon een dochter zonder goed zou trouwen." de moeder van Agnietje heeft zich van deze praatjes echter niets aangetrokken. De beide gelieven zijn radicaal veranderd; ze zien er nu veel zwieriger uit en gedragen zich vlotter. Kobus' vader raadpleegt de auteur, die zijn advocaat is, over deze zaak. Hij wil weten of ,,Agnietje zich wel draagt, of ze wat weel van huis te houden, en voornamelijk of ze goedaardig is". De vrijster krijgt van de advocaat een goede getuigenis. Agnietje en haar moeder zullen door Kobus' vader te gast worden uitgenodigd en de advocaat wordt verzocht er ook bij te zijn. ,,Motje" zal er ook zijn. Het wordt een feestelijke maaltijd. Kobus wordt nu Jacob genoemd. Ondertussen at noch dronk de goede Jacob bijkans niet: hij verzadigde zich en maakte zich als dronken in ‘t aanzien van zijn bekje. Na de maaltijd wordt de zaak beklonken. De advocaat raadt af om op huwelijkse voorwaarden te trouwen. Motje geeft Agnietje duizend rijksdaalders als bruidsschat mee. Jacob en Agnietje vallen Motje schreiende om de hals. De notaris wordt gehaald. Nog diezelfde avond wordt het huwelijk gesloten. 5. Hoofdpersonen
Kobus is een lobbus en een watje. Hij denkt heel minderwaardig over zichzelf. Op een gegeven moment veranderd dat. Hij wordt zekerder van zichzelf, maar word geen macho. Kobus hoort bij de rijkere mensen maar ze zijn rijk geworden door de handel waardoor ze niet echt goede manieren hebben. Aan het eind van het verhaal is hij volwassen en word geen Kobus meer genoemd maar Jakob. Hij is dan een huwbare man. Agnietje is een beetje naïef ze denkt weinig aan zichzelf en heel veel aan haar moeder. Dan komt Kobus daar langs en spreekt haar aan. Agnietje is heel onzeker en weet niet wat ze ermee aan moet. Agnietje is niet rijk en heeft geen bruidschat daarom denkt ze dat ze niet met Kobus kan trouwen wel heeft Agnietje goede manieren omdat haar moeder uit een goede familie komt. Agnietje word in de loop van het verhaal volwassen en aan het eind van het verhaal is ze niet meer onnozel. 6. Perspectief

Het is een personaal perspectief, de hollandse spectator maakt letterlijk mee wat er gebeurd en vertelt dit in het verhaal. Het is een verslag van de gebeurtenissen tussen Kobus en Agnietje. De Spectator volgt dit op de voet. 7. Structuur
Het verhaal is in chronologische volgorde vertelt. Het is in delen, ieder deel heeft een soort cliff-hanger, zodat de mensen het de volgende keer weer zouden willen lezen om te weten hoe het de volgende keer verder zal gaan. Ieder hoofdstuk is een verslag van de week wat er gebeurd is. 8. Tijd
Het speelt in de 17e à 18e eeuw, het is allemaal nog volgens de regels die in die tijd gelden. Toch vinden nog niet alle mensen dat gewone mensen ook verliefd kunnen zijn. Ze denken dat dit alleen iets voor de adel is. Van Effen laat zien dat dat niet zo is. 9. Ruimte
Het speelt in het stadje waar Kobus en Agnietje wonen. Bij Agnietje thuis, bij Kobus thuis, langs de gracht waar ze gaan wandelen en bij de spectator als hij verteld waarvandaan hij gegluurd heeft. 10. Thematiek
Het gaat er in dit verhaal om dat niet alleen edellieden lief kunnen hebben maar dat ook burgers lief kunnen hebben en niet alleen aan geld denken. Kobus en Agnietje trouwen dus met elkaar omdat ze van elkaar houden. 11. Motieven
In dit boek heb ik geen motieven kunnen vinden. 12. Titelverklaring
Kobus en Agnietje, een burgervrijage: Het verhaal gaat over twee jonge mensen die verliefd op elkaar worden. Het gaat om gewone burgers dat blijkt uit de ondertitel. 13. Taalgebruik
Het boek is in oud Nederlands geschreven, daardoor staan er soms best wel komische dingen in. Woorden die je nu niet meer gebruikt. Het is wel goed te begrijpen, ook omdat we het tijdens de lessen Nederlands behandeld hebben.B SECUNDAIRE INFORMATIE
1. Gegevens over de auteur
Justus van Effen is geboren in 1684 en overleden in 1735. Hij is Nederlands letterkundige en jurist. Was gouverneur bij een aantal welgestelde families, promoveerde te Leiden in de rechten (1727) en werd commies van 's Lands Magazijnen te Den Bosch. Voelde zich sterk aangetrokken tot didactische literatuur, met name spectatoriale geschriften. Dit resulteerde in het blad 'De Hollandsche Spectator' (1731-35), waarin hij in eenvoudige bewoordingen blijk gaf van grote kennis en veelzijdige belangstelling. 2. Bijzonderheden over de roman
Overal waren spectators en hun verhalen. Nu zou het een soort soap zijn dus heel erg bijzonder was het toen niet en nu ook niet. 3. Plaats van de Roman in de literatuur

Rationalisme en Verlichting brachten veel nieuwe ideeën. Het mag dan ook niet verbazen, dat we in de literatuur van de 18e eeuw veel opstellen, beschouwingen, verhandelingen en essays vinden. Die dienden om de eigen opvattingen uiteen te zetten of te verduidelijken.