Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2015
• 344 pagina's
• Uitgeverij: House of Books

Flaptekst

Eerste zin

Klonk. Ook dat nog. Simon blijft staan en tuurt naar de zwarte modder waarin hij de schep met een door frustratie gedreven woede heeft gestoken.

Samenvatting

Deel III is een deel uit een serie van vier boeken over de Noordzeemoorden. Het is eigenlijk noodzakelijk dat de lezer voor "Ritueel" eerst deel I en II leest. Ook deel III heeft een open einde.
De  t​hrillers van Isa Maron worden vaak gevuld met uitvoerige dialogen en beschrijvingen van kleine, opeenvolgende gebeurtenissen. Het wordt zogezegd "heel klein en op de huid" verteld  Voor het verslag zijn de drie verhaallijnen separaat samengevat.

De eerste verhaallijn is de draad die in deel I werd opgezet. Kyra Slagter is op zoek naar haar verdwenen zusje Sarina. Vijf jaar geleden vertrok ze  naar Texel en nooit is ze teruggekomen. In dit deel ontmoet Kyra in december 2014 de vader van Dave, een Amerikaanse vriend die Sarina uiteindelijk had vergezeld, maar die dood is aangetroffen. De vader heeft privédetectives ingeschakeld en wil Kyra helpen met de zoektocht. Kyra heeft het plan opgevat om in de zomer na haar colleges naar Denemarken te gaan en rond te vragen of er mensen zijn die Sarina hebben gezien. Ze doet dat met een nieuw vriendje Tom , die ze in deel II al heeft ontmoet. Ze is ook wel een beetje verliefd op hem. Kyra heeft een poster gemaakt, Daves vader wil meehelpen met betalen en als ze in Denemarken is, blijkt er een getuige te zijn die Sarina herkent. De combinatie met verhaallijn 2 is dat ook het in Schotland/ Engeland aangetroffen meisje Sarah iets van Sarina weet. Ze laat Kyra naar Londen komen, maar op het moment dat die daar arriveert, is Sarah opgepakt door de moordenaar Vincent Demsterwold die zich in haar Londense nabijheid als dokter Stevens voordoet. Het is de man die haar steeds in haar angsten en fobieën dwars zit. Aan het einde van dit  deel zit Sarah wel opgesloten in een ruimte, maar leeft ze nog wel. Ze hoopt op bevrijding. Deel IV moet uitkomst bieden.

De derde aparte verhaallijn is dat in een Amsterdamse  villa met een grote tuin tien hoofden worden opgegraven. De hoofden zijn alle van blonde, jonge meisjes en ze liggen precies op 126 cm. van elkaar. Er is dus een psychopaat aan het werk, die volgens een ritueel aan de slag is gegaan. Het huis is van een rijke weduwe Ina Demsterwold die inmiddels in een verzorgingstehuis is opgenomen. Daar komt later ook een nieuw slachtoffer dat de moordenaar heeft gemaakt te liggen. Ook haar hoofd wijst als alle anderen naar de kamer waarin Ina zit. De geboorte- en sterfdatum van Ina is 12 juni (12-6) en Maud concludeert dat dit een verwijzing is naar de hoofden die op 126 cm. zijn begraven. Kyra Slagter , de jonge studente in de forensische psychologie,  woont vlak in de buurt van de villa en ziet dus weer uit de eerste hand wat er gebeurt in haar omgeving. Er wordt door de aan de lezer al bekende rechercheur Maud Mertens een speurtocht opgezet.  Maud heeft in Rotterdam een traumatisch verleden achter de rug, omdat ze een schuldgevoel heeft overgehouden aan een zaak met een kindermishandeling(zie deel II) 

Ina Demsterwold had twee kinderen, maar ze was een moeder die weinig tijd en aandacht had voor haar kinderen. Vader Demsterwold was vaak afwezig, is twee jaar ervoor gestorven enr had verdachte connecties in een pedofielennetwerk. Er viel vooralsnog weinig te bewijzen tegen hem, omdat hoge politici de doofpot dicht hielden. Dochter Carla was erg volgzaam, studeerde goed(diergeneeskunde)  en emigreerde naar Zweden waar ze een eenzaam bestaan leidt en ook niet de moeite neemt om haar moeder de laatste eer te bewijzen. Vincent (de zoon) was een ettertje als puber en moest uiteindelijk naar een kostschool in Engeland, waar het allemaal nog goed lijkt te zijn gekomen. I
n deze verhaallijn is de psychopathische moordenaar ook één van de vertellers en we zien hoe hij te werk gaat . Hij pakt een jong meisje van de  straat, onthoofdt haar en de ledematen doet hij in heel grote plantenbakken. Hij zorgt ervoor dat die vleesresten in de bakken oplossen. Hij doet dat in een woning die overigens niet van hem is.
Maud neemt de moeite om Carla in Zweden te bezoeken en krijgt daar veel informatie los die Carla opschrijft in een lange brief. Ze bezit nog een woning in Nederland en dan blijkt dat Vincent die woning als basis gebruikt heeft voor zijn moorden op de meisjes. Jaarlijks slachtte hij een jong, blond meisje uit wraak voor d e  opmerkingen die zijn moeder vroeger tegen  hem had gemaakt o.a. dat er nooit iemand van hem zou houden en dat hij nooit een meisje zou krijgen. Op de geboortedatum van zijn moeder heeft hij haar ook vermoord en hij vermoordt later ook zijn beste jeugdvriend Fred van Leeuwen. Wanneer Maud en Kyra in Engeland zijn om Sarah te spreken zien ze Vincent Demsterwold in de functie van dokter Stevens (therapeutische relatie met Sarah). Hij wordt opgepakt, DNA wordt afgenomen en aan de tand gevoeld: hij wil bij de ondervraging alleen met Kyra praten.  Die is weliswaar bang maar stemt toch toe. Zij hoort van hem dat hij informatie heeft over haar verdwenen zus Sarina. Ze heeft dus  toch gelijk. Als uit het DNA blijkt dat Vincent inderdaad de moordenaar is van de onthoofde meisjes, zijn moeder en zijn jeugdvriend is die verhaallijn afgewikkeld.  
Blijft over de vraag wat is er vijf jaar geleden met Sarina gebeurd en of ze nog in leven is. Dit derde deel eindigt met een enorme cliffhanger. Wie aan de serie begonnen is, moet dus ook deel IV gaan lezen.

Personages

Kyra Slagter

Kyra was een slimme vwo-leerlinge die een voorliefde heeft voor forensische criminologie, wat waarschijnlijk is veroorzaakt doordat haar zusje Sarina vier jaar geleden spoorloos is verdwenen. Haar ouders vonden het destijds niet goed dat ze ging mee zoeken. Ze is vast van plan haar zusje Sarina ooit op te sporen.Intussen is ze weer een jaartje ouder en ze heeft haar p gehaald, al wil ze eigenlijk een andere paper inleveren met meer kwaliteit. Ze krijgt geen toestemming en daar wordt ze recalcitrant van. In dit derde deel heeft ze contact met d evader van Dave en ze wil weer een keer op zoek naar Sarina. Dat doet ze in de zomer en ze gaat met vriendje Tom (uit deel II) naar Denemarken. Ze krijgt weer op. Ze durft ook de confrontatie aan met Vincent en ze hoort dat die meer weet van Sarina. Op naar deel IV.

Maud Mertens

Maud is een ervaren rechercheur bij de Amsterdamse politie. Ze is eigenzinnig en kan inmenging in haar ideeën moeilijk hebben. Ze kan in dit deel beter opschieten met Kyra en ze gaan ook samen naar Londen om Sarah te spreken.. Ze is een workaholic en dat houdt in dat haar puberdochter Roos geen goede goede band meer met haar heeft. In deel II werd bovendien duidelijk dat ze met een enorm schuldgevoel zit, dat ze heeft overgehouden aan de periode dat ze in Rotterdam werkte en een moord op een kind niet goed heeft zien aankomen, omdat ze niet adequaat reageerde op de signalen die ze van de vader-dader kreeg. Ze eist veel van haar collega's, gaat ook haar eigen gang naar Zweden om Carla te spreken.

Vincent Demsterwold

Vincent blijkt de psychopathische moordenaar te zijn. Hij was een vervelend ettertje in zijn puberteit en op school wilde hij niet deugen. Hij kreeg er ook flink van langs van zijn moeder die hij haatte. Hij moest naar een kostschool in Engeland waar hij wat school betreft wel lukte. Maar blijkbaar zat de haat tegen zijn moeder zo diep dat hij elk jaar op haar verjaardag een blond meisje van de straat plukt en die vermoordt en onthoofdt, waarna hij z e begraaft in de tuin. Hij is bezeten van dat ritueel dat al jaren plaatsvindt. Als het niet meer kan omdat zijn moeder in een verzorgingstehuis is opgenomen, gaat het eigenlijk mis. Hij loopt tegen de lamp.Zijn afwijking wil hij nog te gelde maken als hij alleen met Kyra wilt praten.Hij beweert informatie te hebben over Sarina.

Sarah

Sarah krijgt in dit derde deel ook steeds meer contouren. Ze kan zich meer dingen herinneren en ze is in Engeland onder behandeling van dokter Stevens (Vincent) Ze is wel paranoïde en bang dat ze gestalkt wordt. Ook kan ze zich steeds meer dingen herinneren. Ze is waarschijnlijk misbruikt, liep destijds naakt rond in Schotland en lijkt informatie te hebben over Sarina. Aan het einde wordt ze ontvoerd door Vincent, maar die wordt opgepakt. In het laatste hoofdstuk wil ze graag bevrijd worden: ze hoort voetstappen in haar nabijheid.

Quotes

"Sarina met het lange blonde haar en het magere lijf. De zus die na elke toets huilde dat ze het helemaal verknald had, die op de tafel had staan dansen omdat ze haar diploma had gehaald en met een grijns van oor tot oor naar Texel vertrok voor een vakantie met vriendinnen en niet meer terugkwam." Bladzijde 14

"Happend naar lucht schrikt Sarah wakker. Ze hort zijn gehijg, voelt zijn handen om haar bovenarmen, voelt zijn harde lijf tegen het hare. Ze wordt heen en weer geschud tot ze misselijk is. De laatste keer braakte ze, dus sloeg hij haar en toen ze weer bij bewustzijn kwam deed haar hele lijf pijn en kon ze amper uit haar opgezwollen ogen kijken." Bladzijde 60

"De gedachte aan het meisje probeert hij te negeren. De lol is eraf. Met grote passen ijsbeert hij door de woonkamer, alle mogelijkheden overwegend. Hij kan haar helemaal laten verdwijnen. Elke haar, elke vingerkoot, en ook het hoofd gewoon op laten lossen. Dust to dust. Blubber tot blubber. Hij heeft het vaker gedaan en het is zo gemakkelijk als wat. Maar het klopt niet. Dat is niet het ritueel." Bladzijde 156

""Honderdzesentwintig", zegt Maud. "Twaalf juni, twaalf zes, honderdzesentwintig". Niels kijkt haar glazig aan. Hij werkt echt te hard. "Twaalf zes", herhaalt Maud. "Als je dat in cijfers opschrijft staat er 126. De afstand tussen de hoofden is een verwijzing naar de verjaardag- en nu ook de sterfdag- van Ina Demsterwold." Bladzijde 231

""Ze zei altijd dat ik geen meisje kon krijgen", zegt hij en hij kijkt Kyra aan. Minachting, ziet ze. Woede en haat, pure haat. "Jij bent nergens goed voor. Niemand zal ooit van je houden. Ik ben je eigen moeder en ik kan je al niet in mijn buurt verdragen. Die mooie meisjes zul je nooit hebben. Nooit." Bladzijde 329

Thematiek

Misdaad: algemeen

In dit derde deel gaat het weer over de misdaad. De eerste lijn gaat weer over de verdwenen Sarina en de vraag wat er met haar is gebeurd. De tweede lijn is welke psychopaat onthoofdt tien jonge vrouwen en waarom.Daarboven staat de lijn waarin er sprake is van een pedofielennetwerk dat internationaal is en waarvan de vader van Vincent Demsterwold deel heeft uitgemaakt.

Motieven

Whodunit

In het boek blijft de vraag wie is de moordenaar van de meisjes. Dat blijkt uiteindelijk Vincent Demsterwold te zijn.

Verliefdheid

Kyra raakt verliefd op Tom. Hij reist met haar mee naar Denemarken om sporen te vinden van haar verdwenen zus. Hij doet dat uit liefde voor Kyra.

Wraak

Vincent Demsterwold pleegt de moorden op tien meisjes uit wraak op zijn moeder. Zij heeft ooit gezegd dat hij geen meisje kan krijgen en Vincent logenstraft dat door jaarlijks een blond meisje op de verjaardag van zijn moeder te vermoorden en het hoofd te begraven in de tuin in de richting kijkend van de kamer van zijn moeder.

Moord

Vincent pleegt een aantal moorden: op de meisjes, op zijn moeder en op zijn jeugdvriend Fred.

Queestemotief

Kyra blijft ook in deel III zoeken naar haar zus Sarina en wat er met haar enkele jaren geleden is gebeurd. Ze komt steeds dichter bij de waarheid. Het verhaal heeft kenmerken van de klassieke Middeleeuwse queeste.

Moeder-zoonrelatie

De moeder van Vincent haatte hem. Ze zei altijd dat ik geen meisje kon krijgen", zegt hij en hij kijkt Kyra aan. Minachting, ziet ze. Woede en haat, pure haat. "Jij bent nergens goed voor. Niemand zal ooit van je houden. Ik ben je eigen moeder en ik kan je al niet in mijn buurt verdragen. Die mooie meisjes zul je nooit hebben. Nooit. Dat is de reden voor zijn wraak. Hij laat de onthoofde meisjes naar de kamer van zijn moeder kijken. Dat is het ritueel.

Overspel

Hier is dit motief relatief klein. Kyra meent haar vader gezien te hebben met een andere vrouw. Hoe gaat ze met die kennis om? Of is het verbeelding?

Psychische afwijking

Vincent is natuurlijk een psychopaat. het was vroeger op school al een ettertje, maar door de ruzie met zijn moeder en de opmerkingen die ze heeft gemaakt over zijn relatie met meisjes,. raakt hij in een stemming om ritueel te moorden. Hij is een echte psychopaat, die zijn slachtoffers uitzoekt en hen daarna ritueel slacht en begraaft in de nabijheid van zijn moeder.

Moeder-dochterrelatie

Minder dan in het vorige deel staat de moeder-dochterrelatie van Maud en Roos op de voorgrond. Ze lijken nu de dochter ouder wordt minder ruzie te hebben.

Pedofilie

Op de achtergrond speelt een internationaal pedofielennetwerk, waarvan waarschijnlijk de vader van Vincent deel heeft uitgemaakt. Het zijn meesters in het hanteren van het deksel van de doofpot.

Trivia

Ritueel is het derde deel uit een serie van vier. Het eerste deel "Galgenveld." verscheen in een gratis bijlage van het AD.

Deel IV gaat "Eindspel" heten, verklapte de schrijfster in een interview op hebban.nl

Titelverklaring

Het ritueel dat beschreven  wordt, is het jaarlijks (op 12 juni) doden van jonge, mooie, blonde meisjes uit wraak. Die wraak gold de moeder van de dader, Mevrouw Demsterwold. De moordenaar Vincent onthoofdt de lijken en begraaft die in de tuin van zijn moeder met het hoofd in de richting van de kamer waar zijn moeder normaal verblijft. Zo moeten de meisjes naar zijn moeder kijken. Het laatste  lijk ligt in de tuin van het verzorgingstehuis en kijkt ook naar de kamer waarin mevrouw Deemsterwold woont. Een ander ritueel is dat de hoofden van de lijken  precies op 126 cm. 12-6) van elkaar liggen.

Structuur & perspectief

Er zijn enkele verhaallijnen die in 79 korte hoofdstukken worden verteld.
Een lijn: de ontmoeting van Kyra, haar ouders en de  vader van Dave die met haar verdwenen zus Sarina het laatst gezien is, vindt plaats in december van het jaar ervoor (2014)
Tweede lijn: de voortzetting van de geschiedenis van Sarah die in Engeland zit en een nare voorgeschiedenis heeft die ze zich nauwelijks kan herinneren. (wordt ook in deel I en II verteld) 
Lijn drie: de tien opgegraven hoofden in de tuin van de familie Demsterwold die als onderdeel van een wraak ritueel in dit derde deel van de Noordzeemoorden wordt verteld.
De drie lijnen worden door elkaar verteld. Dat houdt meteen in dat er sprake is van een niet-chronologisch verhaal.

Er zijn diverse vertellers: een meervoudig perspectief dus.
Natuurlijk zijn e rook de in deel I en II optredende personale vertellers:   rechercheur Maud Mertens en de 19-karige Kyra Slagter die forensische criminologie studeert. 
Dan is er de personale verteller Vincent Demsterwold, de dader die steeds met "hij" wordt aangeduid.
In de gecursiveerde hoofdstukken over het in Engelandf verblijvende meisje Sarah is zij de personale verteller.
Alle vertellers vertellen in de o.t.t. wat goed is voor de spanning in het verhaal.

Decor

De tijd van het verhaalheden is niet lastig te vinden. Mevrouw Demsterwold wordt op haar verjaardag door haar zoon Vincent vermoord. het is dan 12 juni 2015. In die maand speelt dan oo het verhaalheden.
De hoofdstukken waarin verteld wordt dat Kyra de vader van Dave ontmoet spelen in december van 2014.
De verdwijning van Sarina dateert van vijf jaar ervoor.

Het decor wordt voor het grootste deel weer bepaald door Amsterdam. Aan de Nieuwdammerdijk worden de lijken gevonden, vlak bij waar Kyra Slagter woont.
Een tweede belangrijk decor is Londen waar het bijzondere meisje Sarah in een pleeggezin leeft en bovendien in een kliniek in therapie zit. In Londen woont ook Vincent Demsterwold, die per jaar een paar keer heen en weer reist naar Nederland. Rechercheur Niels Bingsten gaat er ook heen om informatie te verzamelen.
Een derde decor is een onherbergzaam gebied in Zweden waar de zus van Vincent Demsterwold, Carla, teruggetrokken leeft. Rechercheur Maud Mertens bezoekt haat om informatie over haar broer en haar ex-vriend Fred los te krijgen.
 

Stijl

Isa Maron schrijft in een heel toegankelijke stijl met veel natuurlijk overkomende  dialogen tussen de personages en puntige, korte zinnen. Ze overlaadt haar zinnen zeker niet met veel beeldspraak. De gebruikte metaforen zijn over het algemeen wel goed gevonden en zeker niet overdreven.  In thrillers neigen die vaak naar clichés.
Er zit een enorme vaart in het verhaal, wat o.a.  te danken is aan de structuur waarbij vier verschillende personages het verhaal vertellen. Daardoor ontstaat er het effect van een cliffhanger. Je verschuift als lezer van het ene personage naar het andere, wat spanning oproept.

De belangrijkste cliffhanger zit aan het einde van het verhaal. Er is een open einde en als je wilt weten hoe het Sarina is vergaan, zul je ook deel IV moeten lezen.
 

Slotzin

Adem. Adem. Adem in. Nee. Hou vol. Dan hoort ze het weer en ze hapt naar lucht. Een tik. Geritsel. Zijn het voetstappen? Ze kreunt. Hoor me. Bevrijd me.

Beoordeling

"Ritueel" is het derde deel van de serie die Isa Maron schrijft over de Noordzeemoorde. Het is ook het derde avontuur van Maud Mertens van wie we meer te weten komen. Ze heeft een trauma uit haar Rotterdamse tijd overgehouden aan een zaak met huiselijk geweld.
Kyra gaat weer verder met haar queeste naar haar zus Sarina. Ze bemoeit zich nu minder met de misdaad die in dit centraal staat. Maar ze vreest dat Sarina één van d e gevonden lijken zal zijn. De twee verhaaldraden beginnen elkaar te naderen. 
Isa Maron heeft een fijne verteltrant met een hoog tempo. Je leest daardoor het boek in één adem uit.  Ook is het boek weer net zo  luguber als deel I "Galgenveld "dat met een lijk in een lichtmast  begon. 
Geschikt voor havo-en vwo-leerlingen.
Maar er is toch een persoonlijke kanttekening. Het verhaal van de verdwenen Sarina  wordt nu over vier dikke delen (meer dan 1200 pagina's)  uitgesmeerd,  waardoor een schrijfster niet aan herhalingen ontkomt. Die spanningsboog vind ik nu te groot worden. Ook beginnen de hoofdstukken over Sarah mee te irriteren.

Recensies

"Interview met de schrijfster over haar serie thrillers. Geeft een goed inzicht over haar werkwijze." https://www.hebban.nl/art...-isa-maron