Ik ben een debat-noob. Vrij weinig weet ik ervan, behalve dat er twee teams zijn en een voor- en tegenpartij. Ik was dan ook benieuwd hoe het er tijdens het NK Debatteren voor Scholieren aan toe zou gaan. En dat heb ik geweten: oorverdovend geklap op tafels, oerkreten en heul veel sprekers. M'n oren piepen er nog van.

Voordat ik aankom bij het debatgebouw in Leiden, hebben de deelnemers al een lange weg naar deze dag gehad. Maar liefst 120 scholen hadden zich vorig jaar opgegeven, dertig ervan zijn doorgegaan naar deze ronde. Deze dertig scholen kregen in december al de drie stellingen waarover ze vandaag zouden gaan debatteren, waaronder: 'Rijke landen moeten vluchtelingen opvangen in de regio van herkomst.' Ik arriveer vlak voor de vierde ronde, de laatste ronde voor de grote finale. Het onderwerp van deze ronde: 'In EU-landen zou een referendum van vrouwen moeten beslissen of abortus toegestaan is.' Poeh, wat een moeilijke stelling.

Tijdens deze ronde valt mij scholier Jimme al snel op. Hij is overduidelijk niet zo oud als zijn mede-debaters en toch houdt hij zich goed staande. Jimme: "Ik hoorde van mijn filosofieleraar dat er een debatcursus was. Zo ben ik bij de club gekomen. Of ik me geïntimideerd voel door de oudere deelnemers? Nee, maar wel onderschat omdat ik klein ben. Juist daardoor wil ik laten zien dat ik dit kan. "

Kudde olifanten

Na de vierde ronde is het tijd voor de finale in een collegezaal van de Universiteit Leiden. De aanwezige scholieren hebben al snel in de smiezen dat de tafels van de universiteit prima dienst kunnen doen als trommels. Als de presentator opkomt, zorgt het getap op de tafels voor een geluid alsof er een kudde olifanten door de zaal loopt.

In een gouden envelop zitten de twee teams die tegen elkaar moeten strijden in de finale. Het zijn het Utrechts Stedelijk Gymnasium (winnaar van vorig jaar) en het Stedelijk Gymnasium Nijmegen. De stelling is de stelling die ik hierboven al noemde, namelijk over het opvangen van vluchtelingen in de eigen regio. Een heel volwassen stelling dus.

Bij de finale is ook staatssecretaris Fred Teeven van justitie aanwezig, en die geeft de jongeren nog snel een paar tips voor het debat. "Gebruik een vleugje humor en leef je in in de tegenstander." Daarna komen de twee teams het strijdtoneel op.

Het is een verre van gemakkelijk debat. Beide teams stellen scherpe vragen over elkaars argumenten. En als een teamlid niet blijkt te weten in welk land president Erdogan regeert (Turkije), wordt hij finaal de grond in geboord door het andere team.

Fred Teeven zit ondertussen aandachtig te kijken en mee te luisteren, want ook hij heeft vroeger in een debatteam gezeten. "Ik heb ook meegedaan met het scholierendebat van 5 havo, alleen nooit wat gewonnen", zo vertelt hij mij. "Ik vind de voorstanders van de stelling betere argumenten naar voren brengen. De tegenpartij had zich beter kunnen inleven in het andere team." De staatssecretaris vindt het een "superleuke" bijeenkomst. "Misschien is het een goed idee om dit ook een keer in de Tweede Kamer te gaan doen."

Surprise surprise!

Er zijn twee prijzen te winnen: de prijs voor de beste individuele spreker en een voor het beste debatteam. Uiteindelijk gaat een jongen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium ervandoor met de eerste titel. En als extra suprise bleek dat zijn team ook het beste debatteam was! De debaters uit Utrecht slaken een harde oerkreet. Hun dag kan absoluut niet meer stuk!

Het winnende team mag de wisselbokaal mee naar huis nemen. Voor mij wordt het ook tijd om weer op huis aan te gaan. Een debatnoob ben ik nu niet meer. Dankzij deze dag weet ik zeker dat ik de debatten op school ook wat beter ga begrijpen.