'Arjan is jarig en geeft een etentje. Er komen zeven mensen. Maak de ideale tafelschikking. Ahmed en Arjan moeten naast elkaar zitten. Chris moet naast Dorit of Emily. Maar die twee mogen juist weer niet naast elkaar.'

Een Nederlandse vijftienjarige draait zijn hand niet om voor zo’n opdracht, blijkt uit onderzoek.

Een ingewikkelde mp-3 speler bedienen, een doolhof oplossen of een robotstofzuiger tactisch door een kamer laten racen? Nederlandse scholieren zijn bovengemiddeld goed in het oplossen van dat soort praktische problemen.

Ruim 85.000 scholieren uit 44 landen deden anderhalf jaar geleden mee aan het zogenaamde PISA-onderzoek. PISA staat voor Programme for International Student Assessment. Het onderzoek wordt eens in de drie jaar gedaan in opdracht van de OECD, een samenwerkingsclub van rijke landen. De bedoeling is om te zien hoe goed scholieren van vijftien zijn in wiskunde, lezen en natuurwetenschappen, in vergelijking met leeftijdsgenoten in andere landen.

Creatief problemen oplossen

Voor het eerst werd deze keer ook 'creatief probleem oplossen' getoetst. En juist op dat onderdeel scoort Nederland opvallend goed. Van de 44 landen staan we op de elfde plaats. Mooi, want creatief problemen oplossen is belangrijk. Misschien nog wel belangrijker dan het keurig uit kunnen voeren van wiskunderegeltjes, vindt Andreas Schleicher, directeur Onderwijs en Skills bij OECD. "Wie vandaag als vijftienjarige slecht is in het oplossen van problemen, gaat morgen als volwassene geen baan vinden", zei hij deze week bij de presentatie van de cijfers.

Aziatische bollebozen

Nederlandse scholieren zijn goede probleemoplossers, maar halen het niet bij hun Aziatische leeftijdsgenoten. Vooral in Singapore blijken veel creatieve bollebozen te wonen. Ook Zuid-Korea, China en Japan komen goed uit de test. Of die resultaten aan onderwijs, opvoeding of iets heel anders liggen, is onduidelijk.

Opvallend: uit het onderzoek blijkt dat Nederlandse leerlingen op school veel minder tijd besteden aan wiskunde en natuurwetenschappen dan scholieren uit de meeste andere landen. Per vak krijgen Nederlandse leerlingen bijna een uur per week minder les dan gemiddeld. Dat komt omdat in Nederland relatief veel schooltijd besteed wordt aan andere vreemde talen. Blijkbaar heeft die kortere lestijd geen invloed op het creatief oplossen van problemen.

Stofzuigroute

Voor het onderzoek kregen alle 85.000 scholieren bij een computertest dezelfde vragen. De opgaven gingen over alledaagse problemen. Het programmeren van een thermostaat bijvoorbeeld. Of het bedenken van een handige stofzuigroute door een woonkamer vol obstakels. In Nederland werkten 179 scholen met elk dertig leerlingen mee. De resultaten voor wiskunde en lezen werden eind vorig jaar al eerder bekend gemaakt. Nederland staat op de internationale ranglijst bij wiskunde, net als drie jaar geleden, op de tiende plaats. Ook met lezen scoren Nederlandse scholieren iets bovengemiddeld. Ook in deze categorieën is de top-3 volledig Aziatisch.

Ranglijst probleemoplossers

1. Singapore
2. Korea
3. Japan
4. China
5. Canada
6. Australië
7. Finland
8. Verenigd Koninkrijk
9. Estland
10. Frankrijk
11. Nederland

Dit artikel komt uit jongerenkrant 7Days, die elke vrijdag in de brievenbussen en boekhandels ligt. De redacties van 7Days en Scholieren.com bundelen de krachten: een selectie van het onderwijsnieuws uit 7Days en wordt doorgeplaatst op Scholieren.com en onze beste blogs verschijnen in de krant. Meer weten over onze samenwerking? Klikkerdeklik.