Eindexamens zijn net als topsport

"Vandaag aan tafel: zes oud-medaillewinnaars die vertellen over hún topprestatie op de Olympische spelen: de weg ernaartoe, de hoogtepunten en het leven na de gouden medaille."

Het actualiteitenprogramma Pauw & Witteman is soms wat saai, maar gisteren absoluut niet. Na een paar minuten gepraat over de topprestatie van zwemster Inge de Bruin snap ik het: topsport beoefenen is net als eindexamen doen.

Topsport is jezelf optimaal laten zien op één moment, na jaren van trainen. Het eindexamen is dat ook.

Wat kunnen wij examenkandidaten nog leren van die topsporters bij Pauw & Witteman?

Focus

Het gaat in de topsport om dat éne moment waarop je moet pieken. Inge de Bruijn werd in de minuten voor haar wedstrijd 'gepest' door een andere zwemster: "Ze ging heel wild met haar benen bewegen terwijl ze vlak naast me zat, om me uit mijn concentratie te halen."

Ze vervolgt: "Daar heb ik wel van geleerd, de keren daarna pakte ik een stoel die helemaal afgezonderd stond, zette ik mijn zwembril op en ging ik de wedstrijd die ik al honderdduizend keer gevisualiseerd had, nog één keer visualiseren. Toen won ik goud."

Voorbereiding

Maar aan dat ene hoogtepunt gaat een jarenlange training vooraf. Zwemmer Maarten van der Weijden vertelt: "maandenlang heb ik vijftien uur per dag in een zuurstoftentje gelegen. Ik had er alles voor over. Dat was ook omdat ik niet achteraf wilde kunnen zeggen: ik heb dan wel een gouden plak, maar ik had nóg beter kunnen zwemmen. Nu kan ik zeggen: ik heb álles gegeven!"

Het gesprek stopt even om de hoogtepunten van hardloopster Ellen van Langen en hockeyster Minke Booij te laten zien. In beeld zien we eeuwenoude beelden uit 1992 van een Ellen van Langen die een gouden medaille op de 800 meter haalt. En Ellen die naar de telefoon rent om haar geliefde te spreken. Schreeuwend commentaar. Kippenvel.

Talent vs. mentale kracht

Maar niet alles draait om mentale kracht en visualiseren. Talent speelt ook zeker een rol. Judoka Dennis van der Geest: "Maar doorzettingsvermogen is óók een talent, en het kunnen uitblinken op dat ene hoogtepunt ook!"

Inge de Bruijn vertelt tijdens haar zwemclinics tegen de kinderen die opzien tegen een wedstrijd, dat ze er juist zin in moeten hebben. "Veel van die kinderen zijn bang omdat ze kunnen falen. Ik zeg dan altijd dat dit juist het moment is om te laten zien wat je kunt! Je moet 'YES, eindelijk mag ik!' denken. Dat is veel beter voor jezelf: positieve energie."

Jouw examens

Hoe kan dit je helpen bij je eindexamens? Zorg dat je de komende dagen nog gebruikt om alles voor te bereiden, zodat je jezelf achteraf niets kunt verwijten.

Als de eerste examens eenmaal beginnen, kun je beter helemaal niks schools meer doen en erop vertrouwen dat je alle kennis hebt. Zin hebben in je examens helpt volgens Inge. En als je naar school toe moet om het examen te maken kun je je beter afzonderen van anderen en visualiseren dat het allemaal goedkomt. Dan win je, net als Inge, ook goud.

Luieren na afloop

En als je dat diploma eenmaal hebt, zul je nooit meer iets aan de middelbare school doen. Zoals zwemmer Maarten van der Weijden, die jarenlang hij elke dag uren trainde om een gouden medaille op de 10 kilometer te halen. Toen hij die eenmaal had, nam hij zich voor om elke dag sowieso één uur te zwemmen. "Dat lukte drie keer. Daarna niet meer. Heel gek was het, maar het doel was weg en ineens dacht ik: wat zinloos, zo heen en weer zwemmen in een zwembad."

De aflevering van Pauw en Witteman kun je hier terugkijken.