Rosanne Hertzberger over haar tekst 4 in havo-examen Nederlands

Rob Wijnberg hadden we al gesproken, maar ook Rosanne Hertzberger kwam in het havo-examen Nederlands voor. Haar tekst 'vraatzucht' leverde de havisten een aantal breinbrekers op. Reden genoeg om even te bellen met de auteur zelf. 

Scholieren.com: Hoi Rosanne, tof dat je even met ons wil bellen. Je stond gewoon in het havo-examen. Hoe voelt dat? 

Rosanne: Kwam voor mij als een complete verrassing per mail. Maar leuk om je stuk zo terug te zien hoor. Voel me vereerd en ik sta nog steeds achter het stuk. Soms lees je een stuk terug en wil je onder je dekbed vluchten, maar bij deze dacht ik: ik kan best wel leuke stukjes typen. 
 

Scholieren.com: Bij opgave 35 wordt gesteld dat de titel 'Vraatzucht' helemaal niet zo goed past als titel. Hier de opgave: De titel van tekst 4 is ‘Vraatzucht’. Leg uit waarom deze titel eigenlijk niet goed bij de tekst past. Geef antwoord in een of meer volledige zinnen en gebruik voor je antwoord niet meer dan 20 woorden. 

Jij als auteur van de tekst hebt voor deze titel gekozen. Afgezien van het feit of vraatzucht de lading wel of niet dekt omdat het soms in de tekst juist niét over vraatzucht gaat, kan een titel toch ook passend zijn door een stijlvorm die de auteur gekozen heeft? En dus: klopt het wel wat er in de vraag wordt gesteld? 

Rosanne: Ik dacht in eerste instantie - doordat twee mensen dat riepen - dat Cito de kop had aangepast en dat vond ik heel raar. Heb ze dus meteen gemaild, van: wat is dit? Dat dacht ik omdat NRCNext en NRCHandelsblad destijds eigen redacties hadden, waar eindredacteuren eigen overwegingen maakten. Maar de titel bleek gewoon te kloppen; ik heb dus nederig mijn excuses aangeboden.

Maar ik heb deze titel niet zelf bedacht. Eindredacteuren kiezen vaak de kop bij columns. En ik vind, nu ik er zo naar kijk, dat de kop in het eerste stuk de lading wél dekt. Dat gedeelte gaat over het continue verheerlijken van voedsel. Het tweede gedeelte gaat juist over hoe specifiek tegenwoordig zijn als het aankomt op eten. Daar past de titel dus niet, hier gaat het volgens mij zelfs over het tegenovergestelde van vraatzucht. Dus ik denk dat de kandidaten zich op het eerste gedeelte hadden moeten richten.

Scholieren.com: Opgave 30 was ook een tikkeltje misleidend: "En over televisiekok Jamie Oliver, die vindt dat op elke school verplicht kookles moet worden gegeven.” (regels 17-20) Welk argument voor verplichte kooklessen op school geeft Oliver volgens tekst 4? Geef antwoord in een of meer volledige zinnen. De kern van een goed antwoord is: Door de kooklessen / het ‘medium’ voedsel leer je alles wat je nodig hebt in je leven."

Rosanne: Het is een inkoppertje. Eens dat het een beetje misleidend is. Maar dat komt misschien omdat het zo overduidelijk is en er tegelijkertijd gevraagd wordt om in een of 'meerdere volledige zinnen' te antwoorden. Dat doet misschien vermoeden dat er meer aan de hand is. 
 

Scholieren.com: En is het niet misleidend, dat er onder de tekst dat "Rosanne Hertzberger is microbioloog en columnist" staat? Je schrijft namelijk een column over een onderwerp dat je vanuit je rol als wetenschapper ook had kunnen belichten. Bij sommigen zou daarom het idee kunnen ontstaan dat dit geen column, maar een wetenschappelijk artikel vol drogredenen is. 

Rosanne: Staat er dat het een column is? Ik volg niet heel braaf alle weten volgens argumentatie, want het is een vrije column. Een vrije soort tekst. 

Het is altijd wel een beetje de vraag vanuit welke rol ik schrijf. Ik ben hier niet op gepromoveerd. Ik schreef dit als columnist en vind dat ik me een aantal drogredenen kan permitteren. Ik had het wel sterk gevonden als er iets van context was. Binnen de krant is er ten slotte ook duidelijk onderscheid tussen opinie en debat. 
 

Scholieren.com: Wil je zelf nog wat kwijt over deze tekst?

Rosanne: Ja, maar ik wil er wel bij zeggen dat ik geen neerlandicus ben. Maar ik vond de overhaaste generalisatie bij vraag 31 wel grappig. Ik snap niet waarom het zo erg is in welk tempo die generalisatie gebeurt. Snel of niet snel maakt niet uit toch? Gaat er volgens mij om of de generalisatie terecht of onterecht is haha.

Verder denk ik dat het nuttig is om eindexamenkandidaten bij te brengen wat voor verschillende stukken er zijn. De standaardvarianten: uitzetting, betoog en beschouwing. Ik leerde dat vroeger wel en denk dat dat hele nuttige kennis is, zeker in zo'n examen. 
 

Vanaf maandag 14 mei t/m 29 mei worden er keihard examens gemaakt. Wil je op de hoogte blijven van al het examennieuws? Volg ons Liveblog en de Eindexamens Facebookpagina voor supersnel nieuws. Check ons YouTube-kanaal voor een dagelijks examenjournaal rond de klok van 19:00u!