Toetreding Polen tot de EU

Inleiding Voor mijn praktische opdracht over de uitbreiding van de EU heb ik gekozen voor het land Polen. Ik heb meerdere redenen om voor dit land te kiezen. Het land heeft een interessante geschiedenis, dit omdat het al eeuwen klem zit tussen de grootmachten Rusland en Duitsland.Het grondgebied is zelden lang hetzelfde en het volk is zowel door de Duitsers als door de Russen al eeuwen geterroriseerd. Ook heb ik dit land gekozen omdat er veel informatie over te vinden is. Dit omdat er in het oostblok geen grotere landen zijn en omdat Polen een bekende geschiedenis heeft. Hieruit volgt dat ik ook al voorkennis over het onderwerp heb. In mijn betoog zal ik in de rol van Poolse ambassadeur uiteenzetten waarom Polen tot de Europese Unie moet worden toegelaten. Hiervoor zal ik economische, historische en sociale redenen geven gestaafd met cijfers. Betoog Geschiedenis Polen is een land met een pijnlijke geschiedenis. Het land wordt sinds zijn bestaan misbruikt door grootmachten en krijgt nooit de kans om zelf tot bloei te komen. Ons land bestaat sinds de tiende eeuw, kende zijn gouden tijd en verdween weer. Totdat de staat Polen opeens terug mocht komen in 1918. Niet vanwege het zelfbeschikkingsrecht van het Poolse volk. Nee, omdat Trotski en Lenin bescherming wilden tegen Duitsland. Daarom werd Polen als buffer opgericht. In 1939 werd Polen in het westen binnengevallen door de Duitsers. De Sovjets verwoestten het oostelijke deel. In deze oorlog is 20% van het Poolse volk omgekomen. Maar het waren niet alleen de Duitsers, voordat Hitler binnenviel heeft Rusland in het oosten van Polen alles wat Pools was uitgemoord. Het bekendste voorbeeld hiervan is het massagraf van Katyn waar tussen de 4000 en 8000 vermoorde Poolse officieren zijn gevonden. Ook keek Rusland toe hoe de getto’s van Warschau werden gedeporteerd.
Churchill, Roosevelt en Stalin op de conferentie van Jalta Enkele maanden voor het einde van de tweede wereldoorlog was de conferentie van Jalta. Hieraan namen de leiders van Amerika, Engeland en de Sovjetunie deel. Stalin eiste dat tweehonderd kilometer Pools grondgebied van hem zou worden. Dus gaven Amerika en Engeland toe en werd onze hele natie zomaar tweehonderd kilometer naar het westen verschoven. Zowel de oost- als de westgrens. Welk land met de grootte van Italië en het aantal inwoners van Spanje kan zomaar tweehonderd kilometer verplaatst worden door grootmachten? Polen. De voortdurende afhankelijkheid van onbetrouwbare landen is voor Polen een belangrijke reden om zelf sterk te willen staan. Zelf te kunnen denken over haar land en niet het land te zijn waarover beslist wordt, maar zelf mee te kunnen beslissen. Met het lidmaatschap van de EU kan Polen opgetrokken worden uit de Oost-Europese armoede en een welvarend land worden; een land waarin niet 18,4% van de mensen onder de armoedegrens moet leven. Redenen voor uitbreiding Maar niet alleen Polen kan voordeel hebben bij een uitbreiding. Na een eeuw vol verwoesting en oorlog op het Europese continent moeten we nu zoeken naar solidariteit. Deze moet je niet alleen in het Westen zoeken. Een verenigd Europa met het Oosten en westen bij elkaar kan nieuwe oorlogen voorkomen. Ook kan een verenigd welvarend Europa meer invloed uitoefen op de rest van de wereld. Economisch gezien kan Europa dan de concurrentie aangaan met Japan, Zuid-Korea en Amerika. Politiek gezien kan Europa een ander Westers geluid laten horen dan Amerika. Een welvarende unie met 500 miljoen inwoners is economisch een fantastische afzetmarkt. Indien Polen en de andere kandidaat-lidstaten worden toegelaten zal hun economie open staan voor anderen en kunnen de consumenten uit West-Europa hier lagere prijzen en andere producten vinden. Voor het bedrijfsleven is er meer handel en een grotere afzetmarkt. Ook is internationale samenwerking veel makkelijker, veel problemen zoals smokkel en milieuvervuiling zijn alleen over de grenzen heen aan te pakken. Alleen de kans op toelating werpt zijn vruchten al af. In Oost-Europa willen alle landen voldoen aan de eisen en verbeteren nu al de democratie en de mensenrechten. Door Oost-Europa toe te laten voorkom je dat de landen de EU de rug toekeren en vervallen in oude gewoontes: dictatuur en corruptie. Maar door de toelating werkt men er hard aan om dit te verjagen. Kort gezegd zijn er drie criteria waar een land aan moet voldoen om tot de Europese Unie toegelaten te worden: Politieke stabiliteit; Het land moet een functionerende markteconomie hebben; De landen moeten de acquis communautaire overnemen: ze moeten de politieke,economische en monetaire doelstellingen van de EU onderschrijven. Politieke stabiliteit Polen heeft voor 1989 nooit een echte democratie gekend. Daarom is het een prestatie van een formaat dat er binnen vijftien jaar een goed functionerende, volwassen democratie is. Polen kent vele politieke partijen. Het politieke landschap vertoont grote gelijkenis met het westen. De drie grootste partijen zijn de sociaal-democratische SLD; de grotendeels katholiek-conservatieve AWS en de liberale UW. Elke vier jaar wordt er een parlement gekozen en kiest men op provinciale basis de leden van de senaat. De politiek is niet volledig stabiel: Afgelopen zaterdag (01-03-03) is het Poolse kabinet gevallen. Maar kijkend naar de situatie in Nederland is dit geen bezwaar. In 1997 is de Europese commissie tot de conclusie gekomen dat Polen aan de politieke eisen voldeed. Wel was de rechtsstaat nog niet altijd gegarandeerd. Daarom wordt er gewerkt aan het rechtssysteem, het belangrijkste is dat de Poolse rechters onafhankelijk zijn geworden. Ook aan de veiligstelling van de mensenrechten wordt gewerkt. Polen heeft onder andere de doodstraf afgeschaft. In het jaarrapport 2001 van Amnesty international staat Polen niet bij landen waarin verdachten werden mishandeld en gediscrimineerd in deze lijst komen wel de gerenommeerde EU-lidstaten Spanje, België, Frankrijk, Italië en Duitsland voor. Daarom is het van groot belang dat de EU bij het beschouwen van de situatie in Polen niet met twee maten meet. Natuurlijk is het in Polen niet allemaal even vrolijk met de politieke stabiliteit, zo is er weinig respect voor minderheden. Polen is voor 95% rooms-katholiek, 75% praktiserend. Dit verklaart misschien de sterke vreemdelingenhaat. Het Antisemitisme in Polen is nog steeds heel sterk en er bestaat ook haat tegen oosterse bevolkingsgroepen. Hoewel de situatie in Europese steden als Antwerpen ook niet florissant is, is dit toch een punt van zorg in Polen. Economie Polen heeft 40 jaar lang geleefd onder het economische beleid van de Sovjetunie. Nu zijn we de afgelopen veertien jaar aan het puinruimen en verbeteren, Polen is hard bezig met de privatisering van overheidsbedrijven. Dit moet natuurlijk niet te snel en te massaal gebeuren zoals in Oost-Duitsland. Hier volgde na de “wende” het uiteenvallen van de overheid. Iedereen werkte bij de overheid, de overheid was weg. Er kwamen niet opeens nieuwe investeerders, dus was opeens een derde van de mensen werkloos. Daarom wordt in Polen geleidelijk geliberaliseerd. De economische situatie heeft zich sterk verbeterd. Hoewel het de laatste twee jaar niet perfect gaat zijn de cijfers van de jaren daarvoor indrukwekkend. De inflatie daalt zeer sterk in Polen, hoewel de inflatie nog niet op West-Europees niveau is zou toelating tot de EU de stabiliteit kunnen geven die de inflatie naar een Westers niveau doet dalen. De economische groei is sterk. Maar de belangrijkste indicator voor de welvaart van een land is het Bruto nationaal product. Hier staat een tabel met BNP waarden van enkele landen. land BNP per inwoner (1998,USD) Luxemburg 43570
Zwitserland 40080

VSA 29340
Nederland 24760
Griekenland 11650
Portugal 10690
land BNP per inwoner (1998,USD) Slovenië 9760
Malta 9440
Tsjechië 5040
Hongarijë 4510
Polen 3900
Slovakije 3700
Estland 3390
Turkije 3160
Litauen 2440
Letland 2430
Roemenië 1390
Bulgarije 1230
Deze gegevens zijn enigszins verouderd omdat ze uit 1998 komen. Ze zijn weergegeven in Amerikaanse dollar. Ze geven het BNP per inwoner weer. In de tabel valt te zien dat klassieke rijke landen als Zwitserland en Luxemburg BNP’s hebben die vele malen hoger zijn dan die van Polen en de andere kandidaat-lidstaten. Maar er valt ook te zien dat de armere EU-lidstaten Griekenland en Portugal een BNP hebben dat nauwelijks hoger is dan dat van Slovenië. Dus economisch gezien naderen de Oost-Europese landen de EU. Met de subsidies van de EU moeten de Oost-Europese economieën daarmee gelijk getrokken worden. Wel moet er nog een hoop gebeuren totdat de mensen in Polen even rijk zijn als die in Nederland of België. De ongelijkheid in Polen is te vergelijken met die in Nederland. In Polen verdient de rijkste tien procent van de bevolking 24,7% van het totaal en in Nederland 25,1%. In Polen werkt tegenwoordig meer dan de helft van de mensen in de tertiare sector. Zwakke punten in de Poolse economie zijn de hoge werkloosheid 16,7%; de grote afhankelijkheid van Duitsland. Een groot deel van de buitenlandse handel wordt met dit land gevoerd. Acquis communautaire
Dit zijn gemeenschappelijke regels die elk land dat wil toetreden tot de Europese Unie moet onderschrijven. Het bevat onder andere wetten over het milieu.
Conclusie Mijn conclusie als ambassadeur van Polen is dat mijn land tot de EU moet worden toegelaten. Er zijn natuurlijk een hoop kleinigheden waaraan Polen niet volledig voldoet en het land is economisch nog niet zo ver als West-Europa. Maar aan het grootste deel van de eisen van de EU wordt voldaan. Ook is de toelating nodig om de stabiliteit in Europa te vergroten; om de afzetmarkt van alle landen te vergroten en om Polen welvarender te maken. In het begin gaat dit alles de oude lidstaten natuurlijk geld kosten, maar door de economische voordelen van toelating zal dit geld op den duur naar hun terugstromen. Deze redenaties zijn ook toe te passen op de meeste andere kandidaat lidstaten. Bronvermelding In de grote bosatlas 51e editie heb ik de ligging van Polen opgezocht en op de kaarten 68 A,B,C,D en 70 A,B gekeken. Deze gegevens waren echter licht verouderd daarom heb ik deze ook op internet opgezocht. Voor de informatie over de geschiedenis heb ik veel gehaald uit het boek Jalta today, yesterday, tomorrow geschreven door Jean Laloy. Ik had dit boek eerder al volledig gelezen. Mijn kennis over de tweede wereldoorlog en Polen kwam grotendeels uit de discovery-documentaire “Nazi’s a warning from history.” Verder was het allemaal ontraceerbare voorkennis. Voor het stuk over de redenen van uitbreiding heb ik enkele werkstukken op www.scholieren.com gelezen. Ook heb ik de bijlage bij het NRC-Handelsblad over de uitbreiding van de EU gelezen. Voor het stuk over politieke stabiliteit heb ik gebruik gemaakt van het cia factbook online. Dit is te vinden op dit adres: http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/ Ook heb ik informatie over de mensenrechten van www.amnesty.nl Ook bij dit stuk heb ik de bijlage van het NRC gebruikt. Voor het stuk over economie heb ik cijfers uit het cia factbook en het NRC gebruikt. Voor de afbeelding op de voorkant heb ik op www.google.com gezocht naar “+polen+kaart” voor de afbeeldingen op het binnenblad heb ik op dezelfde site gezocht naar “+polen+kaart” en naar “+europa+kaart”. Voor de opvullingen van de letters op het binnenblad heb ik gezocht naar “+polen+vlag” en “+EU+vlag”. Voor de afbeelding van de conferentie van Jalta heb ik op Google gezocht naar “Churchill+Stalin” Voor de afbeelding van de +10 sterretjes heb ik gezocht naar “uitbreiding eu.” De grafiekjes heb ik zelf met behulp van Word gemaakt. De tabel komt van: http://www.nrc.nl/W2/Evj/2000/17.html