Duurzame ontwikkeling

De duurzaamheid van blik Soep, katten- of hondenvoer, groenten. In de meeste gezinnen wordt iedere dag wel een blik opengemaakt. Geen wonder, want blik is licht, hygiënisch en garandeert de versheid van de inhoud. En na gebruik kan blik gewoon in de vuilnisbak. Gaan hiermee dan de kostbare grondstoffen verloren? Hoe duurzaam is blik eigenlijk? En hoe wordt het gerecycled? Wat is blik? Blik is een zeer dun en technisch hoogwaardig staalproduct van max. 0.5 mm dik – huidige technologieën maken het mogelijk blik te produceren van 0.1 mm.- waarin zeer veel verschillende producten worden verpakt. Blik wordt gemaakt van ijzererts, cokes, kalksteen en zo’n 25% schroot. Over de staalplaat heen zit een heel dun laagje van een ander metaal. Vaak is dit tin, maar het kan ook chroom, nikkel of zink zijn. Tin wordt vooral toegepast vanwege zijn smerende werking tijdens het vervaardigingproces. Dit tinlaagje is 0.00025mm ‘dik’. De andere deklagen zijn vooral ter bescherming van het staal tegen omgevingsinvloeden. Toepassingen: Blik is voornamelijk bekend uit de verpakkingsindustrie, maar kent ook hele andere toepassingsgebieden. Zo wordt blik toegepast in de elektronicawereld ter afscherming van elektronische componenten. Daarnaast heeft het materiaal nog veel specifiekere toepassingen. Zoals het maken van beeldschermen. Door allerlei nieuwe technologieën is er de laatste tijd een aantal nieuwe verpakkingen op de markt gekomen met een voor blik ongebruikelijke vormgeving. Zoals bijvoorbeeld het nieuwe bierblikje van Heineken in de vorm van een bierglas. Geschiedenis van blik: Rond de 19e eeuw vroeg bevoorrading van schepen op weg naar de koloniën van de enorme legers van Napoleon om nieuwe methoden van voedselconservering en –transport. In 1803 ontdekte men dat van ijzer, bedekt met een laagje tin, een hermetisch gesloten bus kon worden gemaakt waarin voedsel door verhitting kon worden geconserveerd. Deze conservenblikken werden langzamerhand ook ingezet om de groeiende stadsbevolking het hele jaar door van goed en gezond voedsel te voorzien. Wat is DO? Do staat voor duurzame ontwikkeling. In het engels is het sustainable development, dat betekent: een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generaties, zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. Het gaat hier om het voortbestaan van de mensheid, en wat daarvoor nodig is. Dit kun je onderverdelen in 3 vraagstukken: 1. De aarde moet in staat blijven om voedsel en andere basisbehoeften te produceren voor de mensheid. Met andere woorden: de productieve basis moet in stand gehouden worden. 2. 2. Bovendien moet de hele wereldbevolking een redelijke toegang hebben tot voedsel of andere basisbenodigdheden. Ofwel: herverdeling van schaarse middelen is noodzakelijk. 3. Daar bovenop moet er een garantie geschapen worden dat deze eisen de herverdeling van middelen en het behoud van de productiviteit van de aarde door bijvoorbeeld concurrentie niet weer ongedaan worden gemaakt. Aan deze vragen zitten nog aspecten vast, zoals de ecologische: o.a. het terugdringen van vervuiling en het tegengaan van erosie. Maar er zijn ook maatschappelijke aspecten : economische, sociaal politieke en culturele. Er zijn nog geen volledige antwoorden op de vragen. DO wordt namelijk nog volop ontwikkeld

Een ander woord voor de aspecten is eigenlijk dimensies. Enkele algemene dingen uit de dimensies: De ecologische dimensie
De ecologische dimensie is ontwikkeling binnen de grenzen van de draagkracht van het milieu. Het milieu kan een stootje hebben, en is in staat zich grotendeels weer te herstellen. Maar nu zitten we op de rand of misschien al over de draagkracht van de natuur heen. We moeten ons nu aanpassen, zodat de natuur zich weer goed kan herstellen, maar nu al kan niet alles meer hersteld worden… De economische dimensie
De hele economie zou op zijn helling moeten, vooral hier in het rijke noorden. Als we alle mensen in hun basisbehoeften willen laten voorzien, moeten duurzaamheid nastreven. En we moeten geen aanslag doen op hulpbronnen die het milieu niet kan verdragen. De sociaal-politieke dimensie
De maatschappij van het Noorden en zuiden zal grote veranderingen moeten doormaken, voor de duurzame ontwikkeling. De culturele dimensie
Zoals we nu leven is er geen plaats voor DO. We zijn pas gelukkig met veel en groot. Dit alles om gelukkig te zijn en een status te hebben. We zullen onze cultuur moeten veranderen, en milieubewuster moeten gaan leven. Duurzame ontwikkeling is dus eigenlijk het antwoord op problemen van de ecologische crisis. De belangrijkste problemen: • De schaarste aan natuurlijke grondstoffen • De verstoring van ecologische systemen door vernietiging of vervuiling van bodem, water en lucht. • Overbevolking (een probleem dat de eerste 2 versterkt) Waarom moeten we blik recyclen? Hulpbronnen
Hulpbronnen zijn de uit het milieu benutte zaken die ons in onze behoeften voorzien. Sommige van deze hulpmiddelen maken zichzelf weer aan, zoals dieren en bomen. We moeten alleen wel ervoor zorgen, dat de hoeveelheid van deze hulpbronnen niet sneller afneemt dan dat het toeneemt. We halen ook stoffen uit niet vernieuwbare hulpbronnen, dat zijn de voorraadgrondstoffen, zoals ijzererts. De aanmaak van delfstoffen is heel laag, dus moeten we zuinig zijn, om voor volgende generaties ook wat over te houden. Als het niet mogelijk is om de voorraadgrondstoffen te vervangen, moeten we het gebruik minimaliseren, en gebruik gaan maken van recycletechnieken. We moeten een gesloten kringloop maken voor deze producten. Bij deze recycling moeten we er voor zorgen dat er geen andere schadelijke stoffen vrijkomen. Blik
Blik bestaat uit grondstoffen die uit kunnen putten. Om te voorkomen dat dit werkelijk gebeurd is het noodzakelijk dat blik wordt gerecycled. Er wordt tegenwoordig al minder blik gebruikt : Een drankblikje van 33 cl. Woog in ’63 nog 70 gram, en in ’93 nog maar 32 gram. Een conservenblikje van 85 cl. Woog in ’63 nog 140 gram, en in ’93 nog maar 96 gram. Blik is goed uit het afval te halen door middel van magneten. Daarna kunnen ze verder verwerkt worden. Theoretisch is blik 100% her te gebruiken. Helaas komt niet al het blik bij de afvalverwerking terecht. (vorig jaar zo’n 50%, dit jaar waarschijnlijk zo’n 70%) Al zou blik in de natuur terecht komen, is dit nog altijd minder schadelijk dan kunststof flessen, want blik wordt door de natuur afgebroken, hoewel het coating laagje dit vertraagd, en ook milieuonvriendelijk is. Zo’n 5% van al het zwerfafval bestaat uit blikverpakkingen, voornamelijk drankblikjes.
Hoe wordt blik gerecycled? Blikverpakkingen worden meestal samen met huishoudelijk restafval ingezameld. In een aantal gemeenten wordt blikafval ingezameld met behulp van blikbakken. Men wil steeds meer gescheiden afval verzamelen. Dit kost meer geld en bevorderd de hoeveelheid blik die wordt gerecycled weinig, want wanneer je een blikje in de afvalbak gooit, kan het twee kanten op: naar de vuilstort (dit vooral in een aantal gemeentes in Limburg) of naar de afvalverwerking / verbranding. Bij de afval verwerking is er sprake van magnetische scheiding. Bij de afvalverbranding wordt alle afval eerst verbrand, en worden de verbrandde resten blik er met behulp van magneten uitgehaald. Deze blikjes worden weer gesmolten, en daar kunnen weer andere producten van gemaakt worden, zoals fietsen winkelwagentjes en auto-onderdelen. De staal / blik kringloop (figuur 1.) Het blikschroot kan eventueel onttind worden. Dit gebeurt met behulp van elektrolyse (figuur 2.) Dit gebeurt bij het schone afval van productieschroot (zoals snij-afval van de blikjesfabriek) Conclusie: Recycling van blik in de staal industrie levert aanzienlijke besparingen op. In afvalverwerking- en verbrandingsinstallaties blik kan voor of na verbranding blik het afval worden gehaald. Alleen in Limburg gebeurt dit nog niet volledig. Er valt dus te concluderen dat de duurzaamheid van blik erg hoog kan zijn, en dit ook moet worden. Door het verwijderen van vuilstortplaatsen, zal heel veel blik kunnen worden gerecycled. Grondstoffen blijven hierdoor beter bespaard, hoewel we altijd nieuw uit de grond zullen moeten halen. In principe blijft blik ook altijd te recyclen. Staal blijft immers staal.