Hoofdstuk 6

Redenen voor het modern imperialisme:

• Het verspreiden van het Europese geloof, het christendom.
• Handel en bereikbaarheid.
• Doordat er steeds meer nieuwe uitvindingen werden gedaan.

Meer directe redenen voor het modern imperialisme:

• Macht en aanzien.
• Het kon doordat het goedkoper was om een groot gebied te besturen door nieuwe uitvindingen.
• Grondstoffen die de Europeanen nodig hadden die aanwezig waren in Azië en Afrika.

Voor de 17e eeuw waren er al handelsposten in Azië gesticht door Portugezen, Hollanders, Engelsen en Fransen. Ze kwamen daar voor specerijen, koffie, thee en katoen. Ze lieten de bevolking verder met rust. Na de 19e eeuw kwam daar verandering in. De VOC werd opgeheven in 1798 en toen werd Nederlands-Indië van Nederland. De bevolking moest van de gouverneurs en ambtenaren op hun plantages dingen voor de Nederlanders verbouwen. Voor de Nederlanders was dat een succes, maar voor de bevolking niet. Die leefden in hongersnood. Daarom voerden de Nederlanders de Agrarische wet in. De Nederlanders konden dan de stukken grond huren van de boeren of stukken grond die niet gebruikt werden voor mijnbouw, landbouw en fabrieken.

Op hetzelfde moment stichtte de Britten Brits-Indië. De Britse handelsmaatschappij die vergelijkbaar was met de VOC, werd ook opgeheven in 1858. Toen werd dat stuk officieel van de Britten. Het gebied bestond uit het huidige India, Pakistan, Birma, Bangladesh en Sri Lanka. Ze waren geïnteresseerd in katoen, jute, koffie, thee en indigo.

In Zuid-oost-Azië werd door de Fransen Frans Indo-China gesticht. Dat was in 1887. Dat bestond uit Cambodja, Vietnam en Laos. Rubber en rijst waren belangrijke producten daar. Van het geld dat de Fransen daar verdienden legden ze havens, plantages en spoorwegen aan.

Rond 1800 gingen de eerste blanke ontdekkingsreizigers naar Afrika. Al snel volgden er meer. Ze waren onder de indruk van de cultuur en de bloeiende handel die er al was. De missionarissen en andere ontdekkingsreizigers wilden het christelijke beschaving ten zuiden van de Sahara verspreiden, maar de mensen waren niet geïnteresseerd.  Ze kregen ook geen steun van de regering. Na 1880 veranderde dat. Tussen november 1884 en februari 1885 kwam de conferentie van Berlijn. Tijdens de conferentie werden er regels opgesteld voor de verdeling van Afrika. Bismarck (Duitsland) had de conferentie bijeengeroepen, ook om de landen Frankrijk en Engeland tegen elkaar uit te spelen. Binnen 20 jaar werd Afrika helemaal bezet. Frankrijk hadden het noorden en westen van Afrika. België hadden Midden-Afrika en Engeland Oost-Zuid-Afrika. Dat had grote gevolgen voor Afrika:

• Bestond uit veel minder landen, en heel veel van die landen werden bestuurd door Europa.
• De Afrikaanse ambachtslieden werden werkloos doordat Europa ivoor, goed, cacao, koper en rubber uit Afrika haalden en er spullen van maakten.
• Ze gingen het christelijke gevolg weer verspreiden omdat ze nu meer succes hadden:  ze werden gesteund door het Europese bestuur en ze hadden betere wegen. Ook bleven de mensen langer leven door een medicijn tegen malaria. 

Er waren ook gevolgen voor Europa van het modern imperialisme:

• De landen van Europa kregen onderling veel ruzie. Er ontstond in 1889 bijna een oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Duitsland stookte dit vuurtje op. Die spanning was een van de gevolgen voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog.
• De gevolgen voor de handel werden ook anders. De economie ging goed door het goedkoop inslaan van grondstoffen en het doorverkopen van eindproducten. Dat was maar goed ook want het aanleggen van spoorwegen was duur.
• Toenemen van belangstelling voor andere culturen. Maar de Europese beschaving werd als meerderwaardig gezien tegenover de andere beschavingen en dat leidde vaak tot openlijk racisme.

Er waren ook gevolgen voor de bezette landen:

Economische gevolgen

• De economie was afhankelijk van Europa.
• Hongersnood.
• Europa ging ook nog eens belasting vragen om hun bestuur te kunnen betalen. Veel mensen verlieten hun land, omdat ze geen geldeconomie kenden, en toch aan geld moesten komen.

Sociale gevolgen:

• Verschillen in rijkdom en macht doordat Europa bepaalde groepen inschakelden in het leger of bestuur. Vooral Molukken, en toen Indonesië onafhankelijk werd, werden zij als verraders gezien.

Politiek gevolg:

• Hun eigen bestuur verdween.
• De grenzen van de kolonies gingen dwars door de grenzen van de vroegere stammen heen. Dat leidde later tot grote conflicten en tragedies.

Cecil Rhodes was een druk man en reisde in het begin veel. Toen hij terug kwam naar Zuid-Afrika werd hij schatrijk met een diamantenindustrie. Hij zat in het bestuur van het Engelse deel van Zuid-Afrika. Hij wilde meer invloed van de Engelsen in Afrika. Hij was een echte imperialist. Hij leefde van 1853 tot 1902. Toen hij overleed, werd een gebied dat hij veroverd werd naar hem vernoemd: Rhodesië.

De eerste blanke ontdekkingsreizigers waren Spanjaarden. Ze kwamen daar voor goud, zilver en andere bruikbare grondstoffen of producten. Al snel volgden de Fransen, Engelsen en Hollanders. De Engelsen stichtten als eerste een kolonie, maar na een oorlog werd die naar Nederland toegewezen. Ze stichtten daar plantages waar slaven op werkten. Eerst waren dat indianen maar die kwamen in opstand. In 1808 werd de slavenhandel verboden, maar er waren al te veel slaven in het land. Het duurde tot 1863 tot de slavernij afgeschaft werd in Suriname. Dat was een groot probleem voor het land, want de plantages gingen ook achteruit. Er was een contract dat de slaven nog 10 jaar op het land moesten werken, en toen vrij waren om te gaan. Maar toen waren er na 10 jaar geen arbeiders meer. Ze kregen contractarbeiders uit Azië, en later ook uit Brits-Indië en Java. In Suriname bleven verschillende groepen elkaar tegenwerken. Ze hadden problemen over de belasting en het bestuur. Door de komst van de verschillende contractarbeiders was er een groot verschil aan bevolking, en daar kwam ook nog bij dat veel Hindoestanen Moslim waren. Dat werkte het culturele christelijke gevoel tegen. Nederlanders investeerden geld in de plantages, maar die werden vaag bedrogen. Ze moesten vaak geld bijpassen, maar de bevolking bleef arm.