Geschiedenis: Module 6 - Eigen land en eigen volk
De Duitse Eenwording
De nationalistische gevoelens liggen vooral bij de burgers. Ze zetten zich af tegen de hogere stand, die Franse gewoontes overnemen. Begin van de “Duitse Beweging” olv: Johann Goatfried Herder. Hij wordt gezien als de grondlegger van het nationalisme. Volgens hem hebben alle volken een eigen cultuur waardoor het een natie kan vormen. Ligging en klimaat ook belangrijk, Politiek niet!
Cultureel nationalisme:De nationale identiteit zoeken in de cultuur; zoals kunst, muziek en literatuur. Grote aandacht voor de publicatie van volksverhalen, sprookjes en balladen. Grimm maakte een boekje: Kinder- en huissprookjes. Verhalen via mondelinge overlevering. Later werkten ze ook aan een Duits Woordenboek. Periode van de romantiek: Stroming die eind achttiende eeuw is ontstaan en de nadruk legt op het gevoel en de natuur. Viel samen met de nationalistische gevoelens.
Napoleontische oorlogen droegen bij aan de nationale gevoelens. Duitsers hadden een grote haat tegen Frankrijk en vonden dat Duitsland zelf een gevreesde staat in Europa moest zijn. Daarbij wilden ze ook een staat waarin de burgers rij zijn, met eigen grondwet. Jahn (gymnast) was ook voorstander. Hij trainde jongeren in heel het land zodat ze nooit meer een oorlog zouden verliezen en voedde ze daarbij met nationale ideeën.
Teleurstelling na het Wener Congres. De overwinning op Napoleon betekende niet de start van een Duits keizerrijk. De Deutsche Bund ontstond (Bondgenootschap van de Duitse Staten en Oostenrijk tegen eventueel hernieuwde agressie van Frankrijk) olv Metternich (lange tijd belangrijkste man van Oostenrijk, speciale band me Franz I). Burschenschaften: Nationalistische studentenverenigingen, werden opgericht. Ze kwamen op voor eenheid, liberalisme en volksrechten. Ze werden weer verboden nadat Kotzebue werd vermoord. Universiteiten werden in de gaten gehouden en ook de turnverenigingen van Jahn werden verboden. Jahn werd opgesloten. Afschaffen van douanerechten tussen de Pruisische gewesten. Tolheffing kwam, daartegen was o.a. Friedrich List. Pas rond 1850 waren veel gewesten aangesloten bij de Zollverein: Tolunie opgericht door enkele Duitse staten om het handelsverkeer te vergemakkelijken. Volksopstand, Friedrich Wilhelm IV moest toestaan dat er een grondwet kwam en moest het voortouw nemen voor de eenwording van Duitsland; Duitse Nationale Vergadering in Frankfurt; Professorenparlement. De grote vraag: Wie horen er allemaal in de Duitse Staat? Oostenrijkse burgers, wilden er ook bij. Nationalisten keerden zich tegen de vergadering; vechten.
Otto von Bismarck kwam aan de macht in Pruisen. Niet erg gezond. Eerst oorlog met Oostenrijk; gewonnen. Daarna oorlog met Frankrijk; gewonnen. Daardoor uitroeping Tweede Duitse Keizerrijk. Het eerste keizerrijk was het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie.
Het vredelievende nationalisme maakt plaats voor een egoïstisch en agressief nationalisme. Duitse / Germaanse ras boven alle rassen. Gevaar van binnen (aanhangers van vooruitgang en verandering en joden) en buiten (Frankrijk) Völkisch Nationalisme: De theorie dat het voorbestaan van het Duitse volk werd bedreigd door zogenaamde niet-Duitsers, waaronder alle buitenlanders. Maar ook Duitse joden en zigeuners.
De Italiaanse eenwording
Italië was een achter gesteld land. Arm, veel mensen waren boeren op het land van de adel of de kerk. De kerk had ook een eigen staat. Veel armoede en honger.
De kunstenaars, intellectuelen en burgerij wilden opstand; één Italië. Hier kwam een eind aan toen Napoleon het hele schiereiland veroverde en zichzelf benoemde tot koning van Italië. Daardoor maakte Italië een voorspoedige economische ontwikkeling door. Ook kwam er een grondwet. Toch: Risorgimento: “wederopstanding”, het herleven van de grootsheid en luister van Italië in de oudheid en de Renaissance.
De Fransen gaan weer weg, maar ook voor de Italianen is het Congres van Wenen een grote teleurstelling. Kerk en adel kregen de macht terug, nog steeds kleine staatjes. Geregeerd door Familie van de Oostenrijkse Keizer. Er kwamen geheime genootschappen zoals de Carbonari van Italiaanse nationaliteiten en liberalen. Daarbij hoorde ook Guiseppe Mazzini, die na de laatste revolutie het land uit werd gezet en in Marseille de beweging Giovine Italia startte. Mazzini was een nationalist die het nationalisme verspreidde onder het heel Italiaanse volk.
In de jaren ’40 was er opnieuw een zenuwachtige periode. Er kwam een nieuwe paus. Nieuwe revolutiegolf die heel Europa en ook Oostenrijk trof. Opstand in Wenen zorgde ervoor dat het Oostenrijkse bestuur in Noord-Italië in stortte. Daarna werden alle Oostenrijkers uit Noord-Italië verjaagt. Maar de Oostenrijkers kregen versterking. Nederlaag voor Italië. Mazzini kreeg de macht in Rome maar zijn revolutie had geen kans. Hij moest vluchten en de Fransen trokken Italië binnen. Olv Louis Napoleon.
Koninkrijk de Sardinien (Piedmont) als enige staat door een Italiaan geregeerd. Cavour werd minister president en samen met Frankrijk verjaagde hij Oostenrijk uit Italie. Toch leed Oostenrijk geen Nederlaag, Frankrijk trok zich toch nog terug.
Guiseppe Garibaldi vond een boerenopstand en goed middel om de Sicilië te betrekken bij de eenwording. Hij trok met 1089 man naar de Sicilië en slaagde erin het leger van de heerser Bourbon te verslaan. Hij nam de hoofdstad Palermo in en daarna ook Napels. Cavour voelde zich in de wielen gereden en bij Rome stopte hij Garbaldi. Victor-Emmanuel II kreeg de macht in Sardinie-Piedmont waar andere staten zich bij aan hadden gesloten en de rol van Garibaldi is uitgespeeld.
De eenheidsstaat is er met Victor-Emmanuel II als koning. Later kwamen ook Venetie en de kerkelijke staat erbij. Italië is een feit. Toch waren er grote verschillen tussen het noorden en het zuiden. Er komen groepen als Liga Nord die willen afscheiden van het zuiden.
In zowel Duitsland als Italië wordt het nationalisme gekoppeld aan het liberalisme. Cavour en Bismarck maakten allebei gebruik van de geboden kansen.
Nationalisme op de Balkan
Twee grote rijken beheersten in de negentiende eeuw Midden- en Zuidoost-Europa. Osmaanse Rijk (Turken) en het Habsburgse Rijk (Oostenrijkers), maar ze verzwakten door meerdere oorzaken.
Tweemaal stonden de Turken bij de poorten van Wenen om de stad in te nemen. Dit mislukte steeds. Daarbij was de communicatie binnen het Rijk slecht waardoor het slecht ging. Belasting gelden werden achtergehouden en verval dreigde. Turkije was “de zieke man van Europa”. Daarbij waren zowel Rusland als Oostenrijk zeer geïntresseerd in het balkan gebied, en Rusland ook in de zeestraten bij de zwarte zee.
Het habsburgse Rij werd ook wel de Donaumonarchie genoemd vanwege zijn ligging. De verschillende volken binnen het Habsburgse Rijk streefden naar zelfbeschikking en de nationalistische gevoelens werden alleen erger toen Duits de officiële taal werd. Franz Joseph kon nog net revolutie onderdrukken, aar toen hij ook nog een nederlaag leed tegen Pruisen moest hij concessies doen. Hij bereikte met de Hongaren een overeenkomst, de Ausgleich: Voortaan bestond het Habsburgse Rijk uit twee delen met elk een parlement en regering. In de praktijk overheersten de Oostenrijkers de Hongaren nog steeds. Franz Joseph was nu keizer van Oostenrijk en koning van Hongarije. Andere volken wilden nu ook hun eigen staat. Uiteindelijk leidde dat o.a. tot de 1e WereldOorlog.
Op de balkan werd de bevolking verdeeld door religie en niet door nationale of etnische grenzen. Land en bergen: christenen; steden: islamieten. Ze leefden in harmonie onder bewind van de Turken. Het nationalisme zorgde ervoor dat de christenen onafhankelijk wilden zijn. Ze gingen zoeken naar een eigen glorieus nationaal verleden.
Griekenland werd al eerste een eigen staat, de andere landen volgden. Eerst waren ze allemaal tegen de Turken, later begonnen ze onderling te vechten.
Oostenrijk bezette Bosnië-Herzegovina, nadat daar een opstand uitbreekt en vervolg gaan ze de monarchie annexeren. Turkije stond machteloos en werd aan gevallen door Servië, Montenegro, Bulgarije en Griekenland. Ze verloren, maar dan raken de landen slaags me elkaar bij de verdeling van de territoriale buit. Toen een Bosnische Nationalist kroonprins Franz-Ferdinand doodschoot kwam er de 1e WereldOorlog.
Turkije en Oostenrijk kwamen als de verliezers uit de 1e WereldOorlog. Omdat het niet lukte om iedere bevolkingsgroep op de Balkan zijn eigen staat te geven werd het koninkrijk Joegoslavië (Servië, Montenegro, Dalmatië, Herzegovina en Slovenië) opgezet. Dit leverde nog meer problemen op doordat er nu nationale grenzen door volkeren heen waren getrokken. Etnische Zuivering trad op: verdrijven en moorden van mensen die niet tot je eigen volk hoorden. Tegelijk moesten alle mensen van je eigen ras buiten je staat naar de eigen staat worden gebracht. Er werden grote ruilacties op touw gezet, en velen vonden de dood.
Na de val van de Sovjetunie valt ook Joegoslavië uiteen. De nieuwe balkan staten proberen democratieën te vormen. Milosevic is aan de macht en veroorzaakt een burgeroorlog door een einde te maken aan de autonome status van de Servische provincies Kosovo en Vojvodina. Er moest een groot Servië komen. Joegoslavië verarmt.
Het buitenland gaat zich er militair mee bemoeien. Milosevic is inmiddels opgepakt, maar dat betekent niet het einde aan de conflicten.
Tijdbalk bij:
Geschiedenis: Module 6 - Eigen land en eigen volk
Duitsland:
1812 - Kinder und Hausmärchen (Grimm)
1852 - Grimm werkte aan Duits woordenboek
1830 - hoogtepunt van de romantiek
1811 - diverse turnverenigingen opgericht door Jahn
1815 - wener congres
1818 - afschaffen van douanerechten tussen de Pruisische gewesten.
1818 - Oprichting Zollverein.
1848 - Revolutiejaar
1849 - heersers (vergadering) gaven het leger opdracht de nationalisten weg te halen. (einde van de vergadering)
1862 - Otto von Bismarck leiding van de Pruisische regering.
1815-1898 - Otto von Bismarck
1866 - OvB forceerde een oorlog tegen de Oostenrijkers.
1870 - OvB lokte oorlog tegen Frankrijk uit.
1871 - Tweede Duitse Rijk, uitgeroepen in de spiegelzaal in Versailles.
Italië
1815 - einde Franse bezetting.
1820+1830 - revoluties door de Carbonari, mislukken daarna opgeheven.
1805-1872 - Giuseppe Mazzini
1846 - Nieuwe paus gekozen: Pio Nono (Pius IX)
Februari-juli 1849 - Mazzini aan de macht in Rome
3 juli 1849 - Fransen trekken Italië binnen (ze bleven er twintig jaar)
1952 - Cavour nam de politieke leiding over het Koninkrijk der Sicilien in handen.
1810-1861 - cavour
1860 - Boerenopstand op Sicilie
6 mei 1860 - Garibaldi trekt naar de sicilien met 1089 man.
1807 – 1882 - Garibaldi
27 mei 1860 - Garibaldi neemt de hoofdstad van de Sicilien in; Palermo.
26 oktober 1860 - Garibaldi en Victor-Emmanuel II ontmoeten elkaar
17 maart 1861 - Italie (zonder de kerkelijke staat en venetie)
1871 - Italie met de kerkelijke staat en venetie.
Balkan
1848 - Franz Joseph weet nog net een revolutie te onderdrukken.
1866 - Nederlaag tegen Pruisen bij Königgratz.
1867 - Ausgleich
1829+1830 - griekenland eigen koninkrijk.
1878 - opstand in Bosnië-Herzegovina
1913 - Vrede terug in Turkije
Na 1929 - alle Balkan staten omgevormd tot dictatuur met een koning aan het hoofd.
1989 - Sovjetunie en daardoor Joegoslavië valt uit een.
1987 - Slobodan Milosevic aan de macht in Joegoslavië
1998 - Serviërs opnieuw slaag met de Kosovaren.
24 maart 1999 - Navo geeft bevel tot het bombarderen van Servische doelen in Kosovo.
De Duitse Eenwording
De nationalistische gevoelens liggen vooral bij de burgers. Ze zetten zich af tegen de hogere stand, die Franse gewoontes overnemen. Begin van de “Duitse Beweging” olv: Johann Goatfried Herder. Hij wordt gezien als de grondlegger van het nationalisme. Volgens hem hebben alle volken een eigen cultuur waardoor het een natie kan vormen. Ligging en klimaat ook belangrijk, Politiek niet!
Cultureel nationalisme:De nationale identiteit zoeken in de cultuur; zoals kunst, muziek en literatuur. Grote aandacht voor de publicatie van volksverhalen, sprookjes en balladen. Grimm maakte een boekje: Kinder- en huissprookjes. Verhalen via mondelinge overlevering. Later werkten ze ook aan een Duits Woordenboek. Periode van de romantiek: Stroming die eind achttiende eeuw is ontstaan en de nadruk legt op het gevoel en de natuur. Viel samen met de nationalistische gevoelens.
Teleurstelling na het Wener Congres. De overwinning op Napoleon betekende niet de start van een Duits keizerrijk. De Deutsche Bund ontstond (Bondgenootschap van de Duitse Staten en Oostenrijk tegen eventueel hernieuwde agressie van Frankrijk) olv Metternich (lange tijd belangrijkste man van Oostenrijk, speciale band me Franz I). Burschenschaften: Nationalistische studentenverenigingen, werden opgericht. Ze kwamen op voor eenheid, liberalisme en volksrechten. Ze werden weer verboden nadat Kotzebue werd vermoord. Universiteiten werden in de gaten gehouden en ook de turnverenigingen van Jahn werden verboden. Jahn werd opgesloten. Afschaffen van douanerechten tussen de Pruisische gewesten. Tolheffing kwam, daartegen was o.a. Friedrich List. Pas rond 1850 waren veel gewesten aangesloten bij de Zollverein: Tolunie opgericht door enkele Duitse staten om het handelsverkeer te vergemakkelijken. Volksopstand, Friedrich Wilhelm IV moest toestaan dat er een grondwet kwam en moest het voortouw nemen voor de eenwording van Duitsland; Duitse Nationale Vergadering in Frankfurt; Professorenparlement. De grote vraag: Wie horen er allemaal in de Duitse Staat? Oostenrijkse burgers, wilden er ook bij. Nationalisten keerden zich tegen de vergadering; vechten.
Otto von Bismarck kwam aan de macht in Pruisen. Niet erg gezond. Eerst oorlog met Oostenrijk; gewonnen. Daarna oorlog met Frankrijk; gewonnen. Daardoor uitroeping Tweede Duitse Keizerrijk. Het eerste keizerrijk was het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie.
Het vredelievende nationalisme maakt plaats voor een egoïstisch en agressief nationalisme. Duitse / Germaanse ras boven alle rassen. Gevaar van binnen (aanhangers van vooruitgang en verandering en joden) en buiten (Frankrijk) Völkisch Nationalisme: De theorie dat het voorbestaan van het Duitse volk werd bedreigd door zogenaamde niet-Duitsers, waaronder alle buitenlanders. Maar ook Duitse joden en zigeuners.
De Italiaanse eenwording
Italië was een achter gesteld land. Arm, veel mensen waren boeren op het land van de adel of de kerk. De kerk had ook een eigen staat. Veel armoede en honger.
De kunstenaars, intellectuelen en burgerij wilden opstand; één Italië. Hier kwam een eind aan toen Napoleon het hele schiereiland veroverde en zichzelf benoemde tot koning van Italië. Daardoor maakte Italië een voorspoedige economische ontwikkeling door. Ook kwam er een grondwet. Toch: Risorgimento: “wederopstanding”, het herleven van de grootsheid en luister van Italië in de oudheid en de Renaissance.
De Fransen gaan weer weg, maar ook voor de Italianen is het Congres van Wenen een grote teleurstelling. Kerk en adel kregen de macht terug, nog steeds kleine staatjes. Geregeerd door Familie van de Oostenrijkse Keizer. Er kwamen geheime genootschappen zoals de Carbonari van Italiaanse nationaliteiten en liberalen. Daarbij hoorde ook Guiseppe Mazzini, die na de laatste revolutie het land uit werd gezet en in Marseille de beweging Giovine Italia startte. Mazzini was een nationalist die het nationalisme verspreidde onder het heel Italiaanse volk.
In de jaren ’40 was er opnieuw een zenuwachtige periode. Er kwam een nieuwe paus. Nieuwe revolutiegolf die heel Europa en ook Oostenrijk trof. Opstand in Wenen zorgde ervoor dat het Oostenrijkse bestuur in Noord-Italië in stortte. Daarna werden alle Oostenrijkers uit Noord-Italië verjaagt. Maar de Oostenrijkers kregen versterking. Nederlaag voor Italië. Mazzini kreeg de macht in Rome maar zijn revolutie had geen kans. Hij moest vluchten en de Fransen trokken Italië binnen. Olv Louis Napoleon.
Guiseppe Garibaldi vond een boerenopstand en goed middel om de Sicilië te betrekken bij de eenwording. Hij trok met 1089 man naar de Sicilië en slaagde erin het leger van de heerser Bourbon te verslaan. Hij nam de hoofdstad Palermo in en daarna ook Napels. Cavour voelde zich in de wielen gereden en bij Rome stopte hij Garbaldi. Victor-Emmanuel II kreeg de macht in Sardinie-Piedmont waar andere staten zich bij aan hadden gesloten en de rol van Garibaldi is uitgespeeld.
De eenheidsstaat is er met Victor-Emmanuel II als koning. Later kwamen ook Venetie en de kerkelijke staat erbij. Italië is een feit. Toch waren er grote verschillen tussen het noorden en het zuiden. Er komen groepen als Liga Nord die willen afscheiden van het zuiden.
In zowel Duitsland als Italië wordt het nationalisme gekoppeld aan het liberalisme. Cavour en Bismarck maakten allebei gebruik van de geboden kansen.
Nationalisme op de Balkan
Twee grote rijken beheersten in de negentiende eeuw Midden- en Zuidoost-Europa. Osmaanse Rijk (Turken) en het Habsburgse Rijk (Oostenrijkers), maar ze verzwakten door meerdere oorzaken.
Tweemaal stonden de Turken bij de poorten van Wenen om de stad in te nemen. Dit mislukte steeds. Daarbij was de communicatie binnen het Rijk slecht waardoor het slecht ging. Belasting gelden werden achtergehouden en verval dreigde. Turkije was “de zieke man van Europa”. Daarbij waren zowel Rusland als Oostenrijk zeer geïntresseerd in het balkan gebied, en Rusland ook in de zeestraten bij de zwarte zee.
Het habsburgse Rij werd ook wel de Donaumonarchie genoemd vanwege zijn ligging. De verschillende volken binnen het Habsburgse Rijk streefden naar zelfbeschikking en de nationalistische gevoelens werden alleen erger toen Duits de officiële taal werd. Franz Joseph kon nog net revolutie onderdrukken, aar toen hij ook nog een nederlaag leed tegen Pruisen moest hij concessies doen. Hij bereikte met de Hongaren een overeenkomst, de Ausgleich: Voortaan bestond het Habsburgse Rijk uit twee delen met elk een parlement en regering. In de praktijk overheersten de Oostenrijkers de Hongaren nog steeds. Franz Joseph was nu keizer van Oostenrijk en koning van Hongarije. Andere volken wilden nu ook hun eigen staat. Uiteindelijk leidde dat o.a. tot de 1e WereldOorlog.
Op de balkan werd de bevolking verdeeld door religie en niet door nationale of etnische grenzen. Land en bergen: christenen; steden: islamieten. Ze leefden in harmonie onder bewind van de Turken. Het nationalisme zorgde ervoor dat de christenen onafhankelijk wilden zijn. Ze gingen zoeken naar een eigen glorieus nationaal verleden.
Oostenrijk bezette Bosnië-Herzegovina, nadat daar een opstand uitbreekt en vervolg gaan ze de monarchie annexeren. Turkije stond machteloos en werd aan gevallen door Servië, Montenegro, Bulgarije en Griekenland. Ze verloren, maar dan raken de landen slaags me elkaar bij de verdeling van de territoriale buit. Toen een Bosnische Nationalist kroonprins Franz-Ferdinand doodschoot kwam er de 1e WereldOorlog.
Turkije en Oostenrijk kwamen als de verliezers uit de 1e WereldOorlog. Omdat het niet lukte om iedere bevolkingsgroep op de Balkan zijn eigen staat te geven werd het koninkrijk Joegoslavië (Servië, Montenegro, Dalmatië, Herzegovina en Slovenië) opgezet. Dit leverde nog meer problemen op doordat er nu nationale grenzen door volkeren heen waren getrokken. Etnische Zuivering trad op: verdrijven en moorden van mensen die niet tot je eigen volk hoorden. Tegelijk moesten alle mensen van je eigen ras buiten je staat naar de eigen staat worden gebracht. Er werden grote ruilacties op touw gezet, en velen vonden de dood.
Na de val van de Sovjetunie valt ook Joegoslavië uiteen. De nieuwe balkan staten proberen democratieën te vormen. Milosevic is aan de macht en veroorzaakt een burgeroorlog door een einde te maken aan de autonome status van de Servische provincies Kosovo en Vojvodina. Er moest een groot Servië komen. Joegoslavië verarmt.
Het buitenland gaat zich er militair mee bemoeien. Milosevic is inmiddels opgepakt, maar dat betekent niet het einde aan de conflicten.
Tijdbalk bij:
Geschiedenis: Module 6 - Eigen land en eigen volk
Duitsland:
1812 - Kinder und Hausmärchen (Grimm)
1852 - Grimm werkte aan Duits woordenboek
1830 - hoogtepunt van de romantiek
1811 - diverse turnverenigingen opgericht door Jahn
1815 - wener congres
1818 - afschaffen van douanerechten tussen de Pruisische gewesten.
1818 - Oprichting Zollverein.
1848 - Revolutiejaar
1849 - heersers (vergadering) gaven het leger opdracht de nationalisten weg te halen. (einde van de vergadering)
1862 - Otto von Bismarck leiding van de Pruisische regering.
1866 - OvB forceerde een oorlog tegen de Oostenrijkers.
1870 - OvB lokte oorlog tegen Frankrijk uit.
1871 - Tweede Duitse Rijk, uitgeroepen in de spiegelzaal in Versailles.
Italië
1815 - einde Franse bezetting.
1820+1830 - revoluties door de Carbonari, mislukken daarna opgeheven.
1805-1872 - Giuseppe Mazzini
1846 - Nieuwe paus gekozen: Pio Nono (Pius IX)
Februari-juli 1849 - Mazzini aan de macht in Rome
3 juli 1849 - Fransen trekken Italië binnen (ze bleven er twintig jaar)
1952 - Cavour nam de politieke leiding over het Koninkrijk der Sicilien in handen.
1810-1861 - cavour
1860 - Boerenopstand op Sicilie
6 mei 1860 - Garibaldi trekt naar de sicilien met 1089 man.
1807 – 1882 - Garibaldi
27 mei 1860 - Garibaldi neemt de hoofdstad van de Sicilien in; Palermo.
17 maart 1861 - Italie (zonder de kerkelijke staat en venetie)
1871 - Italie met de kerkelijke staat en venetie.
Balkan
1848 - Franz Joseph weet nog net een revolutie te onderdrukken.
1866 - Nederlaag tegen Pruisen bij Königgratz.
1867 - Ausgleich
1829+1830 - griekenland eigen koninkrijk.
1878 - opstand in Bosnië-Herzegovina
1913 - Vrede terug in Turkije
Na 1929 - alle Balkan staten omgevormd tot dictatuur met een koning aan het hoofd.
1989 - Sovjetunie en daardoor Joegoslavië valt uit een.
1987 - Slobodan Milosevic aan de macht in Joegoslavië
1998 - Serviërs opnieuw slaag met de Kosovaren.
24 maart 1999 - Navo geeft bevel tot het bombarderen van Servische doelen in Kosovo.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden