Romaine Brooks

Les femmes audacieuses La séduction n'a pas d'âge Mijn onderzoek voor deze bespreking begon bij de bijlage in de cursus over de Guerilla Girls. Een groep vrouwelijke artiesten die vechten tegen discriminatie zoals bijvoorbeeld deze van de vrouw in de kunstwereld. Tegenwoordig wordt de vrouw meer en meer geaccepteerd binnen deze oorspronkelijk louter masculiene wereld. Voorbeelden hiervan zijn moderne kunstenaars zoals Pipilotti Rist, (de in de les besproken) Shirin Neshat en Kara Walker. In een lijst van ondergewaardeerde vrouwelijke kunstenaars die opgesteld werd door de Guerilla Girls vond ik de schilderes Romaine Brooks terug. Gezien ik zelf de richting schilderkunst volg leek het mij een interessante figuur om verder te gaan onderzoeken. De dichter/dandy Robert de Montesquiou omschreef haar als de “Zielendief” en deze bijnaam wordt nu nog steeds gebruikt om haar werken uit te leggen. Ze was een portretschilder die in staat was de ziel van de geportretteerde in haar werken bloot te leggen. Ze schilderde vooral in grijstinten wat haar artistieke handtekening werd. Het grootste deel van haar portretten zijn vrouwen wat een beeld geeft van de veranderende status van de vrouw in de maatschappij in het begin van deze eeuw. Eén van haar bekendere werken is “La France Croisée” (1914) waar het patriotisme van de vrouwelijke heldin tijdens de eerste wereldoorlog wordt geportretteerd. Op het werk wordt een vrouwelijke figuur afgebeeld met een zwarte mantel en op haar schouder het symbool van het rode kruis. Ze schilderde ook vrouwelijke naakten wat niet een traditioneel onderwerp was voor vrouwelijke schilders van die tijd net als de androgiene types die in haar werken naar voor kwamen. Haar seksuele voorkeur was deze van de vrouw. Haar grootste liefde in haar leven was Natalie Clifford Barney wie ze ook portretteerde met als titel “l'Amazone”. De titel verwijst naar de vrouwelijke krijgers te paard uit de Griekse mythologie. Terwijl Romaine hield van in alle eenzaamheid te schilderen was Natalie de verpersoonlijking van sociaal gedrag, ze hield van de hele wereld. Natalie Barney wordt in het boek “Chère Natalie Barney” van Jean Chalon beschreven als een femme fatale onder de vrouwen van de upper-class. Ze had alle troeven in de hand: schoonheid, intelligentie, charme, gezondheid en geld en deinsde er niet voor terug om deze te gebruiken in het verleiden van vrouwen. Haar glimlach werd omschreven als één waar deze van de Mona Lisa en de Sfinx in samengesmolten. Deze Amazone werd geboren in 1878 en verleidde tot op haar dood in 1972 een ontelbaar aantal vrouwen die ze ontving in haar salon in de rue Jacob 20 in Parijs. Tijdens één van haar vele salonfeestjes waar ze mensen ontving zoals James Joyce, Rodin, T. S. Elliot, Ernest Hemingway, Apollinaire en Gertrude Stein, was er een optreden van een andere femme fatale, Mata Hari, die naakt in haar tuin verscheen zittend op een wit paard. Eén van de andere geliefden van Natalie was Pauline Mary Tarn, een schrijfster bekend onder de naam Renée Vivien. De poëzie van de Griekse dichteres Sappho had een grote invloed haar werk. Sappho leefde rond 600 B.C. in Mytilene op het eiland Lesbos. Haar gedichten gingen vaak over de relaties tussen vrouwen. Het woord lesbisch is dan ook afkomstig van het eiland Lesbos en de vrouwelijke gemeenschappen die er leefden. Op dit eiland werden verschillende figurinnes gevonden die het bewijs kunnen zijn van deze gemeenschappen. Deze figurinnes konden worden onderverdeeld in twee categorieën. Een eerste, jonge krijgersvrouw die zou symbool hebben gestaan voor de griekse godinnen Athena en Artemis of de Amazones en een tweede, zittende figuur die de moeder godin of de griekse godin Hera zou hebben voorgesteld. Renée Vivien die de werken van de Sappho vertaalde in het modern Frans reisde met Natalie Barney naar Lesbos in een poging een vrouwelijke kunstenaarsgemeenschap op te richten. Tijdens de relatie met Romaine Brooks had Natalie verschillende andere liefdes in haar leven waar Romaine, die wordt beschreven als de sultan van Natalie's harem, nooit commentaar op leverde gezien de Amazone de liefde van haar leven was. Toen Natalie echter op de leeftijd van tweeëntachtig jaar een nieuwe romance begint met een zekere Gisèle wordt het haar te veel en zal hun relatie eindigen in 1969. Een jaar later zal Romaine in alle eenzaamheid sterven.