Dolfijnen

INLEIDING: Toen ik hoorde dat we een werkstuk voor biologie moesten maken over een dier,wist ik gelijk al over welk dier ik het zou gaan doen. Ik ga mijn werkstuk doen over DOLFIJNEN! En dan met name de TUIMELAAR! Waarom? Dolfijnen heb ik altijd al leuke dieren gevonden,ze zien er altijd vriendelijk uit. Het lijkt net of ze altijd lachen. En de tuimelaar is nog weer anders dan een dolfijn. Ze zijn meer speels en nieuwsgierig. Zij treden dan ook wel op,in het Dolfinarium,en zijn dan heel fanatiek. In mijn werkstuk vallen allerlei dingen te zien, en te lezen. Zoals:wat voor soort dier is een tuimelaar,wat eten ze,waar leven ze. En ik probeer ook nog wat informatie te geven over het Dolfinarium. WAT VOOR SOORT DIER IS DE TUIMELAAR? Een tuimelaar is een dolfijn. Dolfijnen behoren tot de walvisachtige. Het zijn dus eigenlijk kleine walvissen. Er bestaan 2 soorten walvissen:de”baleinwalvissen en de ”tandwalvissen”. De dolfijn behoort tot de tandwalvis. Maar er zijn ook wel weer 32 verschillende soorten dolfijnen. Nergens zijn zoveel verschillende soorten van, als van de dolfijn. Dus één grote familie kun je wel zeggen, waarvan de tuimelaar, denk ik, wel de bekendste is,onder de dolfijnen groep. Een tuimelaar is dus een dolfijn!!! Tuimelaars zijn zoogdieren.Dat betekend dat ze ….. *levende jongen ter wereld brengen, *de jongen zoogt(melk geeft) *adem halen met de longen *warmbloedig zijn(een constante lichaamstemperatuur hebben van ongeveer 37 graden). *behaard zijn, dat is een tuimelaar dus niet. Dat zou ook niet zo erg handig zijn in het water. Toch kun je bij tuimelaars overblijfselen van haren zien aan puntjes op de snuit.
*HET UITERLIJK VAN DE TUIMELAAR! Een tuimelaar is een zwaar dier,ze wegen rond de 200 kilo. Hun lengte is ongeveer 2 á 3 meter. Op hun lijf hebben ze nog 3 vinnen,de borstvin die gebruiken ze om te sturen,de rugvin die ze gebruiken om in balans te blijven. En dan hebben ze ook nog hun staartvin,die gebruikt wordt om te springen,en waar alle kracht vandaan komt. De tuimelaar kan wel 60 km per uur zwemmen.Hij kan zo hard omdat hij een horizontale staart heeft. Die staart beweegt van boven naar beneden, en niet zoals een vis,van links naar rechts. Maar een tuimelaar gaat ook zo snel, omdat hij geen uitsteeksels aan zijn lichaam heeft. Ze zijn eigenlijk helemaal aangepast,aan het leven in het water. Zo is het lichaam gestroomlijnd, om zo weinig mogelijk weerstand te ondervinden. De kleur van de tuimelaar is grijs,en zijn onderkant is wit. Ze hebben een goede schutkleur,want ze vallen in het water bijna niet op. De tuimelaar krijgt als hij ouder wordt,allemaal krassen op zijn lichaam. Dit krijgen ze van het spelen of stoeien,met andere tuimelaars, of dolfijnen. Aan het einde van hun staart,borstvin of rugvin zie je een soort”rafels”,dit zijn een soort rimpels. Dit is eigenlijk net zo als bij mensen. Hoe ouder ze worden hoe meer ”rafels”(rimpels)ze krijgen. *DE ZINTUIGEN VAN DE TUIMELAAR! Ruiken :dit kan een tuimelaar vrijwel niet. De neusopening is aan de bovenkant van het lichaam geplaatst. Dit heet een blaasgat. Ademhaling:de ademhaling verloopt via het blaasgat. Tuimelaars hebben een longademhaling. Omdat het blaasgat kort boven water is,moet de ademhaling krachtig en snel zijn. De tuimelaar begint al uit te ademen voordat hij het wateroppervlak heeft bereikt. Vaak zie je tuimelaars water omhoog spuiten.Nee, dat is dus niet voor de show….maar door het temperatuurverschil ,van de uitgeademde lucht, en de omgevingstemperatuur. Onder water wordt het blaasgat,dat omgeven is door veel spieren,afgesloten met een soort klepje. Tuimelaars,kunnen zo ongeveer 15 minuten onder water blijven. Ogen:de tuimelaar kan goed zien.Ze zien als er gevaar dreigt maar ook als er vis zwemt. Hoe ver de tuimelaar kan zien hangt natuurlijk ook van de helderheid van het water af. Wanneer het water erg troebel is,gebruikt de tuimelaar zijn sonar. Wat is een ”sonar”:de tuimelaar zendt dan hele hoge pieptonen uit,en als er dan iets zwemt, of ligt, wordt de sonar weerkaatst. Zelfs als je een tuimelaar blinddoekt, en ergens een vis zwemt kan de tuimelaar nog steeds de vis te pakken krijgen. De echo die ontstaat bij het gebruiken van een sonar, wordt door een vetachtige stof in de kaak, doorgegeven naar het
Middenoor. Bij de tuimelaardolfijn reikt de sonar tot ongeveer 100 meter. Oren:de tuimelaars hebben rare oren. Het zijn eigenlijk meer oorgaatjes.Maar ze kunnen er wel heel goed mee horen. Zelfs geluiden die voor een mens te hoog zijn om te horen,horen de tuimelaars wel. Gevoel:het gevoel van een tuimelaar is goed ontwikkeld. De huid is erg gevoelig. Hij voelt dan ook iedere aanraking. Smaak: de smaak van een tuimelaar is niet zo goed. Dit komt vooral omdat ze hun voedsel niet kauwen, maar direct doorslikken. Zij hoeven niet te kauwen ,want zij hebben achter in hun keel een kringspier,waardoor de vis verder gaat,en het zoute water achter blijft. Een tuimelaar gebruikt ook bewegingen met zijn tong,om zo het zoute water buiten te houden. De tuimelaar kan zich zo niet verslikken. Dat komt omdat de slokdarm en de luchtpijp gescheiden zijn. Een tuimelaar heeft 4 magen:een kropmaag(dit is eigenlijk een maag voor het opslaan van vis). Een echte maag,en nog 2 kleinere magen. *VERVOLG:DE ZINTUIGEN VAN DE TUIMELAAR! De tanden: de tanden van de tuimelaar, zo n 100 stuks, gebruiken ze eigenlijk alleen maar,om de vissen mee te vangen. En je kan de leeftijd aflezen van de tuimelaar,aan de doorsnede van een tand. Hier vormen zich jaarringen,net als bij een boom. Tuimelaars kunnen ongeveer 40 jaar oud worden. Slapen:tuimelaars slapen anders dan zoogdieren die op het land leven. Ze moeten regelmatig boven water komen,om adem te halen. Daarom nemen ze korte rustpauzes,waarbij de hersenhelften om de beurt kunnen rusten. Tuimelaars kunnen dus nooit helemaal gaan slapen. Deze rustperiodes kun je herkennen,wanneer je tuimelaars ziet dobberen,of rustig ziet rondzwemmen,aan het wateroppervlak. Vaak zijn de ogen dan half gesloten. *DE LEEFSITUATIE VAN DE TUIMELAAR! Je kunt eigenlijk overal ter wereld wel tuimelaars vinden,als er maar genoeg water is. Tuimelaars komen meestal voor in grote groepen. Ze bestaan dan uit ongeveer 10 tuimelaars. Als ze midden in de oceaan of zee zijn, dan zijn ze ook wel eens met zijn honderden. Ze komen het meeste voor vlakbij de kust. Tuimelaars komen voor in alle oceanen en zeeën. Behalve hele koude zeeën.Daarom komen ze ook niet zoveel in de Noordzee voor. Want die is toch wel te koud voor ze. Een tuimelaar is niet bang voor mensen. Ze vinden het juist prettig in gezelschap van mensen te zijn. Daarom mogen ze ook graag mee zwemmen met een boot. En als je dan voor anker gaat,blijven ze ook nog een hele poos bij je in de buurt. Ik heb dit zelf nog nooit mee gemaakt,maar mijn moeder wel. *DE VOORTPLANTING VAN DE TUIMELAAR! Geslacht:Het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes, is bij
tuimelaars moeilijk te zien. Er zit eigenlijk geen verschil in grootte,of vorm van het lichaam. Het verschil is zichtbaar op de buik. Bij het vrouwtje zien we een spleet, en naast dat streepje zitten twee puntjes,de tepels. Bij een mannetje zit er onder de spleet ook nog een gaatje. Paring: De tuimelaar is op de leeftijd van 6 tot 10 jaar geslachtsrijp. Dan krijgen de mannetjes en vrouwtjes, ook meer belangstelling voor elkaar. Dat kan gepaard gaan met enorme stoei en knuffelpartijen. De paring kan het hele jaar door plaatsvinden. Een mannetje kan aan het water proeven,of er een bronstig(vruchtbaar)vrouwtje in de buurt is. Het vrouwtje vertoont dan ook duidelijk bronstig gedrag. De paring vindt onderwater plaats,buik tegen buik. Dit duurt niet lang,hoogstens 15 seconden. Een tuimelaar kan meestal om de 2 of 3 jaar jongen. Bevalling:Na een draagtijd van ongeveer 12 maanden vindt de geboorte plaats onder water. De geboorte bij tuimelaars,heeft een andere volgorde dan bij andere zoogdieren het geval is. Eerst komt namelijk de staart en als laatste het hoofd. Na een aantal uren verliest de moeder de nageboorte,dit is eigenlijk de hele verpakking,waar het jonkie in heeft gezeten. De navelstreng breekt af,tijdens het laatste deel van de bevalling. In het begin is er bij het kleine tuimelaartje, nog een bobbel te zien waar de navelstreng gezeten heeft. Langzamerhand wordt dit een deukje, de navel! Dit is bij volwassen tuimelaars goed te zien. Als we het jong goed bekijken,kunnen we de eerste paar weken een aantal strepen zien op zijn lichaam. Dit worden ook wel geboorte strepen genoemd. Deze strepen komen, omdat het jong eigenlijk een beetje opgevouwen in de baarmoeder heeft gelegen. Deze verdwijnen uit zich zelf weer. Als een jong geboren wordt,is het ongeveer 1 meter lang. Meteen na de bevalling,gaat het jong heel snel naar de oppervlakte,om adem te halen. Daarna pikt de moeder het jong op en zwemt aan haar zijde. Zo komt het jong in een ”slipstream”terecht. Dit is een soort stroming,dat komt doordat de moeder hard zwemt,en dan hoeft het jong niet te zwemmen. Zo kan de moeder,het jong beschermen,en helpen,tegen gevaarlijke dingen. Zogen:Tijdens het zogen,legt het jong zijn tong om de tepel van zijn moeder. Het jong heeft geen zuigreflex,de moeder spuit de melk in de bek van het jong,hier heeft de moeder een speciale spier voor. Deze melk is vet,stroperig en voedzaam. De tepels zitten aan de buikzijde van de moedertuimelaar,waar het witte gedeelte stopt. Na ongeveer 3 maanden, begint het jong met vis te spelen,en langzamerhand ook wat te eten. Het drinken bij de moeder,neemt dan geleidelijdelijk wat af. Het jong moet zich toch ooit zelf zien te redden. *TUIMELAARS IN HET DOLFINARIUM! Zoals ik in het begin al had verteld,zou ik ook nog wat proberen te vertellen,over het dolfinarium. In Harderwijk,staat het grootste dolfinarium van Nederland. Ik zelf ben er ook al een aantal keen geweest. De tuimelaars geven daar een show,maar ook andere dieren,bijvoorbeeld de zeeleeuwen. De show van de tuimelaars,is echt knap vind ik. Ze springen,en draaien,vangen ballen op,trekken bootjes. Ja,echt heel knap. Er werken voornamelijk tuimelaars in het dolfinarium. Zij kunnen het beste tegen het gevangenschap,zeggen ze. Mensen vinden het leuk,om te kijken naar de tuimelaars in het dolfinarium,ja ik doe er zelf ook aan mee,maar of de tuimelaars het wel zo leuk vinden,is en blijft natuurlijk de vraag. Er wordt veel voor de show geoefend. Ze moeten het allemaal natuurlijk goed kunnen,zowel de trainers als de tuimelaars. De trainer moet bijvoorbeeld goed weten,hoe hij of zij,het beste op een rug van een tuimelaar kan gaan staan. Het dolfinarium haalt de tuimelaars meestal helemaal uit Florida vandaan. Een van de taken die het dolfinarium heeft,is de opvang en verzorging,van alle dolfijnensoorten,die levend op de Nederlandse kust stranden. De gestrande dieren zijn meestal verzwakt of ziek. Als ze dan weer beter zijn,worden ze weer terug gezet, in hun eigen omgeving. Maar als een tuimelaar,of een andere dolfijnsoort,te lang in het dolfinarium is gebleven,dan kunnen ze soms wel niet meer terug naar zee. Ze zijn dan te gewend geraakt, aan het leven in het dolfinarium. Ze hoeven namelijk in het dolfinarium,niet met hun sonar te werken. En sommige tuimelaars kunnen ook helemaal niet tegen de gevangenheid, en worden dan ziek. In het dolfinarium, krijgen de tuimelaars ook veel vis te eten,alleen dan is het dode vis. Wanneer de tuimelaars nu niet meer terug kunnen naar zee,omdat ze het voor hun zelf zorgen zijn verleerd. Kunnen ze ook nog naar het ”Waterland Neeltje Jans”in Zeeland worden gebracht. Dit is een stuk zee, van 20 bij 30 meter,en 4 meter diep,waar o.a tuimelaars kunnen worden opgevangen. Hier kunnen ze dan weer wennen aan de zee. Ze worden hier nog wel goed in de gaten gehouden,maar ze moeten zich ook veel meer zelf redden. Veel meer dan in opvangcentrum Harderwijk. Ze moeten bijvoorbeeld, hun vis,weer zelf proberen te vangen. Als ze dat allemaal weer goed kunnen,dan worden ze weer terug gebracht naar de Noordzee. Ze zijn dan beter voorbereid,op het leven in zee. Er wordt best wel veel gebruik gemaakt van: ”Waterland Neeltje Jans”! Dus mooi dat het er is.
*DE NATUURLIJKE VIJANDEN VAN DE TUIMELAAR Ook al is de tuimelaar een vriendelijk dier, met een leuk uiterlijk, ook deze heeft vijanden. Een ervan is de orka. De orka is best agressief, vergeleken met de tuimelaar. Deze eten namelijk ook tuimelaars,en andere soorten dolfijnen. Soms lukt het de tuimelaar,om zichzelf goed te beschermen door met zijn snuit keihard tegen de orka aan te drukken. De tuimelaar heeft namelijk een harde spitse snuit. Ook de haai is geen vriend van de tuimelaar. Verder zijn er veel meer dingen die niet leuk zijn voor de tuimelaar. Het zeewater is ook niet zo schoon meer. Er worden vaak chemische stoffen in het zeewater gegooid. Hier kunnen de tuimelaars ziek van worden. Ook gaan er veel tuimelaars dood door de visnetten. De vissers die jagen op tonijn, die weten ook dat de tuimelaars daar gek op zijn. Dus als de vissers een tuimelaar zien, dan weten ze ook dat daar wel eens tonijn in de buurt kan zijn. Dan drijven de vissers de tuimelaars in grote netten,want dan hebben ze gelijk tonijn,en andere vis te pakken. De tuimelaars die dan niet kunnen ontsnappen,verdrinken, want ze moeten lucht hebben. AFSLUITING Van dolfijnen wist ik wel wat,maar van tuimelaars nog niet
zoveel. Dus ik heb door dit werkstuk te maken,best wel veel informatie gevonden,en gekregen. Hierdoor ben ik veel over de tuimelaar te weten gekomen. Ik heb dit werkstuk best wel met plezier gemaakt. Je moet er alleen niet te laat mee beginnen,want voor dat je
echt kan beginnen,moet je eerst nog al die informatie
uitzoeken. Dat je niks dubbel opschrijft enz. En het is best nog wel even werk hoor,als je het goed wilt doen tenminste. Ik wist trouwens niet zo goed,hoe uitgebreid het moest. Dus ik hoop dat dit voldoende is. BRONNEN Natuurlijk internetsite: www.dolfinarium.nl
Greenpeace magazine
Het boek: Houden van Dolfijnen
Taptoe: jeugdtijdschrift
Blad: Ontdek de onderwater wereld der Dolfijnen