Escher

ALGEMENE INFORMATIE Maurits Escher van 1898-1972 werd in Leeuwarden geboren. In 1919 ging hij naar de Haarlemse school van bouwkunde en sierende kunsten. Onder invloed van zijn leraar Samuel Jessurun de Mesquita, zelf een groot graficus, stapt Escher over naar de linoleum- en houtsnede. Later maakt hij ook litho’s, houtgravures en mezzotinten, een speciale etstechniek. Na zijn opleiding gaat hij op de traditionele grote kunstreis naar Italië en Spanje. Escher tekent het landschap en de architectuur. Deze tekeningen blijven hem altijd inspireren. Zonder deze eeuwenoude versieringen zou hij later nooit de in elkaar grijpende figuren, zoals de vogels met schaduw, of Levensweg I en II hebben gemaakt. Escher In Het Paleis laat echter niet alleen de beroemde werken zoals Belvedere, Klimmen en Dalen, Dag en Nacht, of boorbeelden uit de reeks Metamorphose zien. Er zijn ook de minder bekende ex-librissen, ontwerpen voor pakpapier van grote winkels, een nieuwjaarswens van vrienden en vroege zelfportretten. Eschers grafiek werd in eerste instantie door wetenschappers ontdekt. Daarna volgde het onderwijs: vooral in heel wat wiskunde boeken staat een plaatje van een Escher. Maar inmiddels willen musea en verzamelaars over de hele wereld prenten van Maurits Escher in hun collecties. De man die een uiterst zorgvuldig, precies en prachtig oeuvre schiep, zei tijdens een lezin in 1953 over zijn rol als graficus: “maar ondertussen blijft al die techniek slechts middel en geen doel… Zijn doel is: dromen of gedachten of problemen voor anderen waarneembaar te maken en aan anderen met te delen.” EERSTE VOORZAAL Het verschil tussen BONIFACIO en CORSICA 1928 is dat de horizon overdreven hoog getekend is. Er is duidelijk te zien dat Escher twijfelt tussen een afbeelding en een uitbeelding. BIJ MESQUITA IN DE KLAS, 1920 of 1921 laat zien hoe goed de jonge Escher het vak al begreep. ACHT KOPPEN, 1922 dit is het eerste werk waarin de buitenlijn van het ene hoofd ook tegelijkertijd de buitenlijn van het andere hoofd vormt.
ACHTERZAAL VRACHTSCHIP uit 1936 is waarschijnlijk tijdens een van zijn reizen vanuit Italië via de zuid-franse kust naar Spanje gemaakt. Dit schilderij is in vogelperspectief getekend, dit houdt in dat men van hoog naar laag schildert. (Alsof je erboven hangt.) < TEMPEL VAN SEGESTE, SICILIE 1932 is in kikkerperspectief getekend. Je hebt het gevoel dat je vanuit een kuil tegen de tempel opkijkt. BALZAAL De overeenkomsten met de schilderijen METAMORPHOSE I uit 1937 en LUCHT EN WATER uit 1938 zijn dat ze in elkaar overlopen en dat ze allebei in grijsschaal getekend zijn. De verschillen met de schilderijen zijn dat de een met dieren is uitgebeeld onder en boven water en de ander is met willekeurige afbeeldingen en als horizon getekend. Nog een verschil is dat de een horizontaal en de ander diagonaal is getekend. KLEINE KABINET In het schilderij STILLEVEN EN STRAAT (hij plakt de directe voorgrond tegen de directe achtergrond aan zonder dat het meteen opvalt) en STILLEVEN MET SPIEGEL (hij haalt de wereld die buiten het onderwerp valt naar binnen. Je ziet het straatje buiten de kamer van het huis door de spiegel op de kaptafel verschijnen) komt een vreemd perspectief voor. Het lijkt net alsof je het schilderij induikt. Ook staat het afgebeelde schilderij op het bureau niet recht maar scheef. EERSTE GROTE VOORZAAL DAG EN NACHT uit 1938 is net als LUCHT EN WATER II maar dit werk zit ingewikkelder in elkaar. Je ziet echt hoe de donkere en lichte grijze vormen langzamerhand in vogels veranderen en hoe uit het donker weer de gelijke witte vogels tevoorschijn komen. Ook is dit werk in spiegelbeeld getekend. TWEEDE GROTE VOORZAAL In REPTIELEN 1943 vind een beweging plaats. De reptielen afgebeeld als een legpuzzel lopen uit de puzzel. Ze lopen een rondje en verdwijnen weer in de legpuzzel. GROTE ACHTERZAAL In de DRIE WERELDEN uit 1955 is het oppervlak ook een afscheiding. Net zoals een weerspiegeling van een flat in het water eveneens een afscheiding met het water is maar ook een oppervlak. In HAND MET DE SPIEGELENDE BOL uit 1935 (een zelfportret in bolspiegel). de DRIE BOLLEN die technisch nog knapper en ingewikkelder is dan HAND MET SPIEGELENDE BOL omdat in alle bollen van links naar rechts spiegelingen zijn te zien.
ACHTERKABINET De truc die Esher bij DRAAK uit 1951 toepast is dat de staart van de draak door zijn eigen vleugels gaan. Hierdoor krijgt het lijf van de draak ineens volume. Een woordspeling met dit schilderij is: Dat hij de draak met je steekt. (hij zet je op het verkeerde spoor) LAATSTE KABINET
RELATIVITEIT uit 1953, KLIMMEN EN DALEN uit 1960, WATERVAL 1961 en TRAPPENHUIS uit 1951 hebben allemaal iets van een doolhof waar je met geen mogelijkheid uit kunt komen. Dat kan door het ingewikkelde trappensysteem komen bij RELATIVITEIT of doordat er iets vreemd gebeurd zoals bij de andere werken. De tekst op de muur wil de nutteloosheid van de tekeningen weergeven. Je kunt altijd rondjes lopen terwijl je niets bereikt.