SOA

Wat zijn Soa? Soa is een afkorting voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Per jaar lopen er in Nederland ongeveer 100.000 mensen een soa op. Sommige soa hebben erge gevolgen als ze niet op tijd worden behandeld. Maar de meeste soa zijn gemakkelijk te genezen. Soa zijn besmettelijk. Je kunt een soa hebben zonder dat je er wat van merkt, dus je kunt ze ook ongemerkt doorgeven. Voorbeelden van soa zijn: hiv, het virus dat aids veroorzaakt, chlamydia, genitale wratten, herpes genitalis, gonorroe, hepatitis B en syfilis. Hoe loop je het op? Soa worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact tussen slijmvliezen. Slijmvliezen zitten onder andere in de anus, penis, de vagina en de mond. De meeste soa worden opgelopen bij onveilig vrijen. Onveilig vrijen is: § Vaginale geslachtsgemeenschap zonder condoom. § Anale geslachtsgemeenschap zonder extra sterke condoom. § Orale seks (pijpen en beffen) zonder condoom of beflapje. Een aantal soa zijn ook overdraagbaar via bloed. Je kunt ze oplopen door het gevolg van een onhygiënische tatoeage of piercing. Of als je bij drugsgebruik naalden, spuiten of andere dingen van iemand anders gebruikt.Hiv, hepatitis B en syfilis kunnen tijdens de zwangerschap worden overgedragen van moeder op kind. Hiv, hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby. Een soa kun je niet krijgen door bijvoorbeeld uit het kopje van iemand anders te drinken. Je kan het ook niet krijgen via een hoestbui, insectenbeten of een vieze WC-bril.
Klachten en gevolgen. Soms heb je een soa maar haast geen of geen klachten. Of ze zijn zo vaag dat je er geen last van hebt. Vooral vrouwen merken vaak niet dat ze een soa hebben. Als er klachten zijn gaat het meestal om: § Afscheiding of pus uit penis, vagina of anus. Bij vrouwen is de afscheiding vaak meer dan normaal. De afscheiding kan waterig, melkachtig, gelig of groenig van kleur zijn en anders ruiken. § Branderig gevoel, geïrriteerdheid, pijn bij of na het plassen of kleine beetjes moeten plassen. § Zweertjes, wratjes, blaasjes op de penis, vagina, anus of mond. § Jeuk in het schaamhaar, aan de eikel, schaamlippen of anus. § Gezwollen klieren in de liezen. § Pijn in één of beide (bij-)ballen § Pijn in de onderbuik § Pijn bij het vrijen, of onregelmatig of abnormaal bloedverlies, bijvoorbeeld na het vrijen of tussen twee menstruatieperioden in. Testen op soa Soa gaan nooit vanzelf over. Als je onveilig hebt gevreeën en denkt dat je een soa hebt opgelopen, kun je daar beter niet mee blijven rondlopen. Soa kunnen nare gevolgen hebben. Ook ben je besmettelijk voor anderen, als je een soa-infectie hebt. Maar de kans is ook groter dat je hiv krijgt als je al een soa hebt. Daarom is het belangrijk om naar een arts te gaan. Dan kan hij/zij je testen op soa. Er kunne verschillende aanleidingen zijn om een soa-test te laten doen: § Je hebt onveilig gevreeën en bent bang dat je een soa hebt opgelopen. § Het condoom is gescheurd tijdens het vrijen. § Je bent gewaarschuwd door je partner of je ex-partner dat die een soa heeft, en die misschien aan jou heeft overgedragen. § Je hebt een vaste partner en wilt zonder condoom vrijen. § Je bent zwanger en wilt het risico dat je een soa overdraagt op je kind voorkomen. § Een andere belangrijke reden voor soa-test is zekerheid over je eigen gezondheid. Sommige soa zijn sluipend aanwezig. Als je in het verleden wel eens onveilig hebt gevreeën, kun je een soa-test én een hiv-test laten doen. Wanneer een soa-test? Als je onveilig hebt gevreeën of als het condoom is gescheurd, moet je minimaal één week wachten met een soa-test. Na die week is het pas zinvol om je te laten testen. Heb je klachten, ga dan direct naar een arts. Een hiv-test is pas drie maanden nadat je onveilig hebt gevreeën zinvol. Het duurt drie maanden voordat er antistoffen tegen hiv in je bloed zijn aangemaakt en de arts kan bepalen of je seropositief bent. Waar kun je een soa test laten doen? Voor een soa-test kun je terecht bij de huisarts. De huisarts kan je ook doorverwijzen naar een dermatoloog (specialist huid- en geslachtsziektenspecialist) of gynaecoloog (vrouwenarts). Als je niet naar de huisarts durft, dan kun je ook naar de GGD gaan. De behandeling. De meeste soa zijn eenvoudig te genezen. Andere soa raak je nooit meer kwijt als je ze eenmaal hebt opgelopen. Soms kun je wel de klachten bestrijden, zoals bij herpes genitalis en genitale wratten. Omdat het virus in het lichaam aanwezig blijft, komen de verschijnselen soms terug. Dat gebeurt vaak als je weerstand vermindert, bijvoorbeeld omdat je gestresst bent of bij griep. Er zijn geen medicijnen om hiv en aids te genezen. Welke behandeling wordt voorgeschreven, verschilt per soa. Ook de duur van de behandeling is per soa verschillend. Meestal wordt afgeraden om tijdens de behandeling te vrijen. Je lichaam kan zich dan herstellen en je voorkomt dat je de soa aan je partner overdraagt. Als je toch wilt vrijen, gebruik dan een condoom. Om te voorkomen dat jij en je partner elkaar over en weer blijven besmetten, is het van belang dat je partner(s) zich ook laat (laten) behandelen. Als je onveilig vrijt kun je steeds opnieuw een soa oplopen. Soa top vijf 1. Chlamydia

Chlamydia is de soa die in Nederland het meest voorkomt. Per jaar lopen 60.000 mensen het op. Het wordt veroorzaakt door een bacterie, die zich nestelt in de slijmvliezen van de geslachtsdelen. Zowel voor mannen als voor vrouwen geldt dat een onbehandelde chlamydia-infectie besmettelijk is en je de ziekte ongemerkt kunt doorgeven. Het is daarom belangrijk dat de partner(s) waarmee je onveilig hebt gevreeën, zich laten onderzoeken en eventueel behandelen. 2. Genitale wratten
Wratten op of rond de geslachtsdelen (of de anus) komen veel voor. Per jaar worden 22.000 mensen ermee besmet. Genitale wratten worden bijna altijd overgedragen door onveilig seksueel contact. Het kan enkele weken tot zelfs meer dan een jaar na infectie duren voordat de eerste wratten ontstaan. Vaak zijn er eerst enkele kleine wratten die groter worden en zich uitbreiden. Ze doen geen pijn, maar kunnen jeuken. Omdat de wratten soms inwendig zitten, worden ze niet altijd opgemerkt. 3. Herpes genitalis
Per jaar lopen ongeveer 12.000 mensen herpes genitalis op. Herpes genitalis wordt veroorzaakt door een virus. Kenmerkend voor herpes genitalis zijn de blaasjes of kleine wondjes rond de geslachtsdelen. Herpes wordt overgedragen door in aanraking te komen met de uitslag op de huid, of met het slijmvlies van de mond, penis, anus of vagina van iemand die herpes heeft. Herpes is zeer besmettelijk. Vooral op het moment dat iemand wondjes of blaasjes heeft. 4. Gonorroe
Gonorroe (druiper) is een soa die vaak voorkomt. Als een man gonorroe heeft, merkt hij dat enkele dagen tot twee weken na het onveilig seksuele contact. Hij kan dan last hebben van geelgroene of waterige afscheiding uit de plasbuis. Plassen kan pijn doen. Vrouwen merken vaak niets. Soms is er iets meer afscheiding dan normaal. Ook als je niets van de gonorroe merkt, kan de infectie ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld ontstekingen van de eileiders (bij vrouwen) of de bijbal (bij mannen). 5. Hepatitis B
Hepatitis B is een ernstige infectieziekte, die wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus. Dit virus dringt de levercellen binnen en veroorzaakt daar een ontsteking. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking treden meer of minder klachten op. Klachten kunnen ook ontbreken. Hoe kan je voorkomen een soa op te lopen? Door elke keer als je met iemand naar bed gaat een condoom te gebruiken. Want de pil helpt er niet tegen, de pil zorgt er voor dat je niet zwanger raakt.