Geweld in de Media

INHOUDSOPGAVE 1 Woord vooraf 1
2 Inleiding 2
3 Feit 2
4 Functies van televisie 2
5 Hypothesen 3
6 Welke films hebben agressiestimulerende werkingen en welke niet? 4
7 Effecten van tv-geweld op lange en korte termijn 5
7.1 Korte termijn gedragseffecten 5
7.2 Effecten op lange termijn 5
8 Tv geweld, een invloed op het identificatieproces? 5
9 Het aanleren van geweld 6
10 Het afleren van geweld 6
11 Slot 7
12 Bibliografie 8 1 Woord vooraf Op een dag kwam ik op school aan en begon het jongerentijdschrift Maks! te lezen. Ik kwam plots op een pagina dat mijn aandacht trok. Er stond een artikel in over het computerspel Grand Theft Auto Vice City . Twee Amerikaanse stiefbroers vervelen zich en besluiten op straat naar voorbijrijdende auto’s te schieten. Resultaat: één dode en een zwaargewonde. „Niet onze fout“, zeggen de broers, maar de schuld van het videogame Grand Theft Auto. Volgens de advocaat van de jonge schutters zetten gewelddadige games de spelers aan tot roekeloos gedrag in het échte leven. Ik wil graag leren om meer inzicht te krijgen in de oorzaken en gevolgen van agressief gedrag bij jonge kijkers. Ik wil op de hoogte zijn van dit thema zodat ik in dit veel besproken onderwerp mijn gefundeerd zegje zou kunnen doen want ik wil weten waar ik over spreek. En ook kijken hoe je je kinderen verantwoord televisie kunt laten kijken. Want geweld kan je nooit helemaal weghouden van kinderen, het is tenslotte de realiteit. Kijk maar naar het nieuws, daar kom je ook geweld tegen. Waar ligt de grens? Bepalen de kinderen die zelf, of moet je dat als ouder doen? En hoe doe je dat dan? In het kader van het vak moraalwetenschappen ga ik zo grondig mogelijk proberen te onderzoeken of geweld op televisie al dan niet een effect heeft op het gedrag van kinderen of adolescenten. Alvast veel leesplezier...
2 Inleiding Op tv en in de rest van de media zien we allerlei soorten films en tv-programma’s waarin steeds wel een aantal gewelddadige scènes voorkomen. Kijk maar naar de films met Arnold Schwarzenegger, Jean-Claude Van Damme, Steven Seagal, Bruce Willis…Geweld en actie blijken hierbij steeds de sleutel tot succes te zijn. De stijging van geweld heeft zich eveneens een weg gebaand in de wereld van de multimedia. Zo is het bij de meerderheid van de computerspelletjes de bedoeling om zo veel mogelijk mensen te doden. Beïnvloedt al dit geweld onze kinderen of zijn er andere oorzaken die leiden tot gewelddadig gedrag? Zullen deze kinderen door een overdosis aan geweld niet ongevoelig worden voor het lijden van andere mensen? Het is mogelijk dat velen nu al ongevoelig zijn voor de gruwelijke oorlogsbeelden en ellende die ze te zien krijgen op tv. Er zou dus blijken dat er een steeds grotere mate van onverschilligheid ontstaat in onze maatschappij. Ik zal dus proberen een duidelijk beeld te schetsen over welke invloed televisiegeweld kan hebben op mensen, meer bepaald kinderen. Want zij zijn onze toekomst. In dit werkje gaat het voornamelijk over de invloed van televisiegeweld op fysieke agressie. 3 Feit Eerst en vooral een belangrijk feit, er is wel degelijk een stijging van het aantal moordaanslagen. Dit is gestegen van 60 aanslagen per 100.000 inwoners in 1957 naar meer dan 440 per 100.000. Zelfs met een lichte daling in de afgelopen jaren is het aantal geweldsdelicten nog steeds op een ongekend hoog niveau. Je zou denken, dit zijn Amerikaanse cijfers maar neen, dit geldt voor de ganse wereld. De vraag is nu of dat deze cijfers misschien wel door het televisiegeweld verhoogd worden. 4 Functies van televisie Uit onderzoek naar de functies die de televisie vervult, komen er 2 dingen duidelijk naar voor. Televisie is voor kinderen een multifunctioneel medium dat niet kan ontbreken.Want waar mama en papa tekort schieten is gelukkig de televisie er nog. Eén functie is het allerbelangrijkst, en dit is de ontspanningsfunctie. Want mensen kijken naar tv om zich te vermaken, te ontspannen. Wanneer kinderen thuiskomen van een schooldag eten ze misschien eerst iets, maken hun huiswerk en zetten dan alles van zich af om rustig naar hun favoriete programma’s te kijken. Uit veel onderzoekingen blijken dat kinderen zeggen dat zij van de televisie dingen kunnen leren. Televisie heeft dus een informatieve functie. Niet alle kinderen kijken om geïnformeerd te worden, maar het komt toch voor. Of het nu de bedoeling is of niet, kinderen van alle leeftijden doen via tv informatie op. Net als de krant geeft de tv info over het wereldgebeuren. De derde functie die de tv vervult is de sociale functie. Televisieprogramma’s zorgen veel voor belangrijke gespreksstoffen. Op school wordt er toch veel verteld van wat kinderen de vorige dag op de buis gezien hebben. Kinderen kunnen een bijna reëel contact hebben met figuren op het scherm, zelfs een bijna-vriendschapsrelatie. Sommigen zeggen dat de opkomst van de televisie ervoor zorgt dat er in gezinnen minder gepraat wordt. Het feit dat de televisie in het algemeen een informatieve functie vervult, kan van groot belang zijn voor wat geweldfilms uitrichten. Als kinderen zeggen dat ze via televisieprogramma’s ideeën opdoen, leren over wat goed en kwaad is en zich een welbepaald beeld vormen van de werkelijkheid, kan dit ook voor geweldfilms gelden. Hieruit blijkt te vermoeden dat geweldfilms wel een invloed hebben. 5 Hypothesen We kunnen drie hypothesen stellen omtrent het mediageweld. Stimulatiehypothesen, reductiehypothesen en ‘geen effect’-hypothesen. Veel mensen geloven dat geweldbeelden leiden tot agressie. Zo komen we bij de stimulatiehypothese. Vooral socio-psychologen verdedigen deze stelling. Hierbij stelt men zich de vraag of geweldbeelden leidt tot een versterking van agressie of eventueel imitatie. Geweld op televisie zorgt voor een versnelde hartslag en meer transpiratie. Na het zien van de actie verdwijnt dat niet helemaal, er blijft nog iets van over waardoor alles wat je na de film doet nog iets intenser wordt. Door naar actie te kijken leren kinderen nieuwe en nog agressievere technieken. Ze leren de kinderen dus hoe je moet agressief zijn. Bovendien leer je in vele films dat geweld goed is en dat het je iets oplevert. Meestal is geweld het middel om te krijgen wat je zoekt. Je zou kunnen zeggen dat toch op het einde altijd de slechterik ‘gestraft’ wordt? Akkoord maar de held van het verhaal wordt bijna altijd beloond. Diegene die dus het recht aan zijn zijde heeft wordt aangemoedigd tot geweld, de andere ontmoedigd. Op de televisie ziet men dus wat er gebeurt met agressief gedrag. Als je dit doet met slechte bedoelingen komt er een straf maar als je het doet om iets goeds te doen wordt het beloond. Dit is het probleem want iedereen denkt dat als hij iets doet, het altijd goed is. Volgens deze hypothese versterken geweldfilms dus de agressie, waardoor de mogelijkheid tot agressief handelen bestaat en men hier zelfs plezier in krijgt. In de stimulatiehypothese kunnen we nog een andere hypothese stellen. Dit is de desensitisatiehypothese. Wanneer men veel geweld op tv ziet gaat de emotionele reactie of je emotionele drempelwaarde op geweldbeelden sterk afnemen. De jonge kijker heeft zoiets in die aard al eens gezien waardoor men het als minder erg zal aanvaarden. Dit kan men ook een habituatie-effect noemen.Als men regelmatig naar geweld kijkt gaat men dat geweld niet meer als geweld beschouwen. Bovendien gaat men beginnen steeds liever en vaker naar geweld kijken. Zo bekeken is het dus inderdaad bewezen dat televisiegeweld een agressiestimulerende werking heeft. Maar anderzijds kun je dan zeggen dat deze theorie agressiereducerend werkt. Door de desensitisatie worden de agressieve prikkels die je ontvangt altijd maar kleiner en kleiner. Dan hebben we de reductiehypothese. De mensen die in deze veronderstelling geloven vinden we niet zo erg veel. De meesten zijn dan ook nogal van psychiatrische huize. Kinderen die veel alleen thuis zitten doordat de ouders veel en lang moeten werken worden vaak verwaarloosd. Die kinderen hebben echt nood aan televisie. Sommigen zeggen wel dat de televisie een vluchtende functie kan hebben. Er zijn veel kinderen die wat beweging missen in hun leven, en dan kan de buis als vervangingsmiddel dienen. De vluchtende functie van de televisie zou dus wel een redelijk belangrijke functie van de tv zijn. Je zou kunnen zeggen dat als kinderen niet bang worden van naar geweldbeelden te kijken, het geen kwaad kan. Agressie zit in de mens en het moet er soms eens uitkomen, in welke omgeving je je ook bevindt. Dit kan ik besluiten doordat ik deze vraag aan 10 verschillend personen heb gevraagd. Allemaal gaven ze een antwoord en dit is mijn conclusie. En het is juist de kunst om die agressie zodanig te uiten zodat je toch op een aanvaardbare manier met elkaar kunt omgaan.. Volgens psychoanalytici vindt er tijdens het kijken een soort overgangsproces plaats. Het kind dat naar geweld kijkt zou dan zijn te veel aan agressie aan de tv kwijt kunnen. Deze zeggen ook dat wanneer men andere personen agressief ziet handelen, het een vermindering van de agressie teweeg brengt. Want wanneer je naar geweld op tv kijkt, je als het ware stoom afblaast
Hierbij sluit aan dat wanneer men anderen agressief ziet handelen, het een agressiereducerende werking zou hebben. Wanneer men dan naar agressie op televisie kijkt, blaast men dus als het ware stoom af, waardoor de kans op agressie vermindert. Sommigen durven ook te beweren dat er geen effect optreedt wanneer men naar geweld kijkt. De vertegenwoordigers van deze klasse vinden we het meest bij mensen van sociaal-culturele wetenschappelijke aard. Volgens sommige wetenschappers hebben geweldbeelden geen invloed op het gedrag van de kijker. Dit is wel maar een kleine minderheid die dit zegt. Zij stellen dit vast door twee hypothesen. De eerste steunde op veldonderzoek waarbij inderdaad geen invloed werd vastgesteld. De andere ging zei dat alle stimulatiehypothesen – en onderzoeken die werden uitgevoerd, steeds een proefpersoon hadden die al vooraf boos waren.
6 Welke films hebben agressiestimulerende werkingen en welke niet? Geweldfilms werken niet altijd agressieverhogend. Het ene type van geweldfilm roept al eerder agressie op dan een andere. Het effect hangt ook af van het kind. De situatie waarin het kind kijkt, bepaalt mee hoe de effecten van geweldfilms tot uiting komen. Hier volgen enkele feiten over geweldfilms met hun kenmerken en hoe ze de kinderen beïnvloeden. Ziehier dit schema . Filmkenmerken kans op agressiestimulatie
Aantrekkelijkheid daders
Geweldacties van ‘goede partij’ ja
Geweldacties van ‘slechte partij’ ? Beloning en straf
Geweld dat beloond wordt ja
Geweld dat ongestraft blijft ja
Geweld dat bestraft wordt nee
Rechtvaardiging geweld
Gerechtvaardigd geweld ja
Ongerechtvaardigd geweld ja
Consequenties geweld
Geen zichtbare consequenties ja
Zichtbare pijn en schade nee
Opwindende geweldbeelden ja
Humoristische geweldbeelden ? Realistische geweldbeelden ja
7 Effecten van tv-geweld op lange en korte termijn
7.1 Korte termijn gedragseffecten
Wanneer kinderen naar geweld kijken raken ze opgewonden door de flitsende beelden, luide muziek en veel actie. Wanneer de film uit is, is het maar logisch dat die gevoelens niet zo maar in één-twee-drie verdwijnen. Wetenschappers als Albert Bandura hebben veel experimenten uitgevoerd waaruit men kon afleiden dat mensen veel handelingen imiteren. Na het zien van geweld op de buis gaan kinderen zich minder sociaal opstellen. De kinderen zullen zich minder geneigd voelen om elkaar te helpen, delen en om met elkaar samen te werken of spelen. Dit in tegenstelling tot rustige, geweldloze, leerrijke programma’s. Een veel bekend gedragseffect kennen alle ouders wel. Denkt U maar aan de nachten waarvoor uw kind een horrorfilm zag bijvoorbeeld Jurassic Park, Godzilla…Inderdaad, nachtmerries en slaapstoornissen komen heel frequent voor. Maar de meeste ouders bekijken de slaapstoornissen als een serieuzer probleem of het geweld op de tv waaraan hun kind wordt blootgesteld. Als ouder moet je beseffen dat je kind dergelijke films emotioneel niet aankan. Moesten ze een beetje op hun kinderen letten tijdens dergelijke films zouden ze zien dat ze reageren door hun hoofd weg te draaien of hun handen voor het gezicht slaan bij zulke angstaanjagende scènes. De nachtmerries zijn te wijten aan het feit dat kinderen zulke beelden niet verwerkt krijgen waardoor de hersenen geprikkeld worden. Bijgevolg kan men hierdoor niet tot rust komen en krijgt men een paniekgevoel. 7.2 Effecten op lange termijn Op lange termijn kan het gewelddadig gedrag gaan toenemen wat kan leiden tot een toename van de agressiviteit of zelfs tot criminaliteit. Dit kan ook een slechte invloed hebben op de vriendenkring van de kijker. Doordat hij zich agressiever zal opstellen zal er vaker ruzie komen en gaat misschien zo wel een stuk van zijn/haar vrienden verliezen. Ze gaan zich net zoals op korte termijn affectief gaan gedragen, soms ook wel beangstigend. Al deze factoren hebben een effect op onze hersenen. Ze zullen er uiteindelijk toe leiden dat de jongere een vertekend beeld van de werkelijkheid krijgt. Dit proces, ook wel eens cultivatie genoemd, definieert Tom Van der Voort als "door het kijken naar televisiedrama, krijgen we ideeën over de sociale werkelijkheid".
8 Tv geweld, een invloed op het identificatieproces? We hebben allemaal een geweten. Dit is opgebouwd uit normen en waarden. In je kinderjaren leer je dingen van wat wel en niet mag. Dit is vaak door straf en beloning . Als kind is het beeld van de ouders zeer belangrijk. Ze zijn een voorbeeldfunctie. Op zo’n jonge leeftijd ontstaat een imitatiegedrag. De kinderen gaan de handelingen van hun ouders gaan nadoen. Wanneer ze naar het lager onderwijs stappen doen ze dikwijls hun televisiehelden na. Ik weet nog als ik jong was dat ik altijd naar de power rangers keek en daar ook veel mee bezig was op school. De held op televisie krijgt regelmatig beloning voor zijn gewelddadige handelingen. Als jonge kijker zie je dan dat wanneer je held kwaad wordt, hij begint te vechten. En dan denk jij van als je zelf kwaad wordt, je ook gaat beginnen vechten. Wanneer je eigen agressief gedrag dan nog eens zal beloond worden door je vriendjes door complimentjes en respect, wordt het blijven van imiteren steeds waarschijnlijker. 9 Het aanleren van geweld Is there a method in this madness? Als we aan mensen vragen, “waar kunnen we geweld aanleren?”, dan geven ze meestal het leger als eerste antwoord. Het leger heeft inderdaad trainingsmethoden. Enkele voorbeelden hiervan zijn : dehumanisering (zimbardo), het aanleren van rolpatronen en africhten. Door het mediageweld gebeurt er iets dergelijks met de kinderen, maar dit kan al beginnen vanaf 18 maanden in plaats van 18 jaar. Bij die leeftijd kan het kind begrijpen en nadoen van wat het op de tv ziet. Totdat het ongeveer 7 jaar is, is het psychisch en fysisch niet in staat om fictie met werkelijkheid te onderscheiden. De klassieke conditionering wordt nog toegepast bij sommige misdaden. De klassieke conditionering kennen we allemaal dankzij de hond van Pavlov . Dit is een voorbeeld dat ook verband houdt met het onderwerp van dit dossier. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werden de jonge Japanse soldaten gedwongen om onschuldige gevangenen met bajonetsteken te vermoorden. Daarna werden zij “beloond” met lekker eten en “troostmeisjes”. Zij leerden geweld te associëren met plezier. 10 Het afleren van geweld
Als we het probleem van televisiegeweld bespreken, dan zou een gemakkelijke oplossing zijn, gewoon de televisie uit laten. Maar probeer dit maar eens duidelijk te maken aan de ouders van de slachtoffers. Een andere mogelijkheid om geweldmisdaad tegen te gaan is om binnen te dringen in de persoonlijke levenssfeer van de persoon. We zouden moeten de vrijheden van volwassenen beperken omtrent deze zaken. Dit kan volgens mij een oplossing zijn, maar er is een betere. We zouden moeten eens gaan praten met de geweldindustrie. Want het zijn zij die geweld aan de kinderen verkopen. Zij kunnen de verkoop van geweldsbeelden aan de kinderen meer controleren. Dit kan dan terwijl de vrije toegang blijft bestaan voor volwassenen. Dit doen ze nu ook al met wapens, porno, alcohol, tabak en seks.Dus volgens mij kunnen ze dit ook wel realiseren. Nu al voeren we een strijd tegen armoede, racisme, kindermisbruik. Nu komt daar nog eens de strijd tegen het mediageweld bij. We zijn bijna zover dat we televisienetwerken kunnen aanklagen zoals ook de tabaksindustrie is aangeklaagd. Er komt ooit wel eens een dag dat we de televisienetwerken kunnen treffen waar het het meest pijn doet, hun portemonnee. Aan president Leslie Moonves werd eens gevraagd of hij dacht dat de moordpartij in de school in Littleton, Colorado iets met de media had te maken, antwoordde hij: “Iedereen die denkt dat de media er niets mee te maken hebben, is een idioot.” 11 Slot Ikzelf vind dat geweld op televisie geen onschuldige rol speelt. Maar dat het agressie veroorzaakt is overdreven. Volgens mij kan het agressieve gevoelens versterken maar niet plotseling naar boven halen. De agressie moet al aanwezig geweest zijn terwijl je aan het kijken was. Als men bijvoorbeeld pas een slechte ervaring achter de rug heeft, gaat men zich iets agressiever gaan gedragen en ga je moeilijker zijn om mee om te gaan. Je zult iets terug willen doen om je af te reageren. En wanneer men dan nog eens met geweld geconfronteerd wordt (bijvoorbeeld op televisie), gaat je gevoel om je af te reageren alleen nog maar toenemen. Geweld is geen spel, het is geen plezier en het is zeker niet iets dat wij aan onze kinderen geven als amusement. Geweld is NIET geweldig en veroorzaakt doden! Maar we mogen niet vergeten dat televisiegeweld slechts één van de factoren is van agressief gedrag. We kunnen besluiten dat televisiegeweld het optreden van agressie kan beïnvloeden of teweeg brengen. Het leert nieuwe agressieve gedragsvormen, het brengt mensen op ideeën omtrent niet eerder overwogen geweldacties, het kan de angst voor agressie doen wegnemen en het kan je een steeds positievere houding aangeven ten opzichte van geweld. Tijdens het maken van dit werkstuk heb ik enorm veel bijgeleerd. Ik vond het boeiend om eraan te werken en heb er dan ook veel plezier mee gehad. 12 Bibliografie  Schuyt K. en Van den Brink G. (red.), Publiek Geweld, Amsterdam University Press - 2003  Van der Voort Tom, de invloed van televisiegeweld, derde druk, 1997, Swets & Zeitlinger  http://home.student.uva.nl/vincent.vanbeek/inleiding.htm  http://www.tvgeweld.nl  http://home.student.uva.nl/vincent.vanbeek/inleiding.htm  http://www.tiscali.nl/content/article/cmult/594962.htm 
http://www.gamer.nl/nieuws/3919  http://memling.rug.ac.be/mnw/berichtenmnw3/51.html  http://tvgeweld.nl/tv02/doorn2.html  http://mediageweld.freeservers.com/#artikel  http://tvgeweld.nl/tvgeweld/marisk.html  http://www.extra-media.nl/nummer13/index.html?mediageweld.html  http://members.lycos.nl/zinloosgeweld/experiences.html  http://www.nrc.nl/W2/Columns/Draad/980219.html