Glas

Geschiedenis Ongeveer 3000 jaar voor Christus ging men in Egypte voorwerpen maken die van glas waren. Dat glas leek weinig op het glas dat we nu kennen. Het leek meer op steen omdat het niet doorzichtig was. Er werden slierten gesmolten glas om klei heen gedraaid en daarna gesmolten. Later werd de klei er uit gekrabbeld en bleef er een hol glazen voorwerp over. Glas was zeer kostbaar, omdat het nogal eens mislukte en snel brak. De glazen potjes die men maakte waren nog zeer klein, teer en ondoorzichtig. Driehonderd jaar voor Christus heeft men het glasblazen uitgevonden. Waarvan wordt glas gemaakt? Glas wordt gemaakt van grondstoffen, die grondstoffen zijn: Zand, kalk en soda. In de fabriek wordt het in een soort molen gemengd. Wat er over blijft heet GEMENG. Meer dan de helft is zand (60%), dan 20% zand en 20% soda. Er worden ook nog glasscherven die je in de glasbak gooit bij gedaan. Het gemeng en de glasscherven gaan de oven in. Dit heet kruip- of bekkenoven. Aan beide kanten van deze oven spuiten branders vlammen over de glasmassa. Zo wordt het glas ongeveer 1500 graden Celsius, nu is het een oranje vloeiende stof en gloeiend heet, als lava uit een vulkaan. Als het afgekoeld is, wordt het in stukken geknipt. Die stukken heten druppels. Van iedere druppel wordt iets gemaakt, bijvoorbeeld een fles. De druppels glijden in de voorvormen. Het glas wordt opgeblazen, nu noemen we het parison. De parison wordt overgezwaaid naar de navorm en weer opgeblazen. Nu is het een fles geworden. De flessen worden met klauwtjes uit de navorm gepakt en op een band gezet, die naar de koeloven gaat. Hier worden de flessen langzaam afgekoeld naar 40 graden Celsius. Door verschillende machines wordt gekeken of de flessen goed zijn. Als ze niet goed zijn gaan ze automatisch weer de oven in. De goede flessen worden automatisch opgepakt en op een pallet gezet.
De glasblazer Een glasblazer haalt de vloeiende glasmassa uit de oven met een holle stalen pijp. Die pijp heet de holle. Dan legt hij de pijp op een walstafel. Daar draait hij de glasmassa totdat het een bol is geworden. Na het draaien blaast hij lucht in de pijp. In de bol komt dan lucht en de bol wordt groter. Nu kan hij een vaas of een ander hol voorwerp maken. Het maken van een wijnglas gaat zo: Eerst maakt hij de kelk, het gedeelte waar je uit drinkt. Dan knipt hij de rest van het glas af. Hij zorgt er wel voor dat er genoeg over blijft voor de steel. Met een tang rekt hij de massa uit, dat wordt de steel. Dan pakt hij de tweede glasblazerspijp. Aan die pijp zit ook wat massa. Daarvan wordt de voet gemaakt in een vorm, en die wordt aan de steel geplakt. Hij haalt de pijp van de massa af, daarna slijpt hij de randen. Om te voorkomen dat het glas springt, wordt het nog een keer verhit
tot 500 graden. Wat wordt er allemaal van glas gemaakt Glasplaten Dat gaat automatisch en computergestuurd. Aan één stuk door stroomt de glasmassa in een grote bak met gesmolten tin, een metaal. Omdat glas lichter is dan tin blijft het drijven. Zo ontstaat een grote glasplaat. Nadat de plaat is afgekoeld, wordt hij nog een keer in de oven verhit. Daarna wordt hij op de gewenste maat gesneden. In 1910 werd in Maassluis de eerste Nederlandse vensterglasfabriek gebouwd. Spiegels Glas laat niet alleen licht door, maar kaatst ook licht terug. Het spiegelt. Door glas te slijpen en heel lang op te wrijven (polijsten) zou je een echte spiegel kunnen maken. Zo werd dat lang geleden ook gedaan. Maar het slijpen en polijsten ging zeer moeizaam. Later ontdekte men dat je ook een laagje metaal op glas kon smeren om het te laten spiegelen. Vroeger gebruikte men daarvoor tin en kwik, nu wordt daarvoor zilver gebruikt. Optisch glas Glas speelt een belangrijke rol als hulpmiddel voor de ogen. B.v. de bril, een verrekijker of telescoop. Het glas in deze voorwerpen is als lens geslepen. Een lens is een stuk glas dat een speciale vorm heeft waardoor de richting van lichtstralen verandert. Het laat lichtstralen uit elkaar gaan en brengt ze bij elkaar. Dat helpt je ogen om dingen van ver of dichtbij beter te zien.
Glas-in-lood In de middeleeuwen konden weinig mensen lezen. Maar de glas-in-loodramen van de kerken vertelden de verhalen uit de bijbel. Glas-in-loodramen worden nu nog op dezelfde manier gemaakt als toen. Het ontwerp wordt op papier getekend. Naar dit ontwerp wordt gekleurd glas op maat gesneden. De kunstenaar legt de delen als een legpuzzel in elkaar en maakt ze één voor één vast aan loden staafjes. Gekleurd glas De kleur van glas kan veranderen door het glas te verven of er plastic over heen te doen. Maar dat zie je alleen aan de buitenkant. Bij de fabriek kunnen ze het zo kleuren dat het toch nog doorzichtig blijft, door kleurstoffen toe te voegen. De meeste kleurstoffen zijn gebaseerd op metaalhoudende mineralen. Kleurstoffen met koper maken het glas rood of lichtblauw. En chroom maakt het groen. Glasvezel Glasvezels zijn zeer dunne draden van glas. Ze worden gebundeld in een koker, dit wordt dan de glasvezelkabel. Zoals je weet laat glas snel en makkelijk licht door. Glas vervoert licht, kun je zeggen. Glasvezelkabels zijn gemaakt van glasvezels. Ze worden gebruikt om gegevens te vervoeren tussen een zender en een ontvanger. E-mailberichten of televisiebeelden bijvoorbeeld. Woorden en beelden worden omgezet in lichtflitsen. Deze reizen met hoge snelheid door de glasvezel en geven minder storing dan door koper stroomdraden. Wetenswaardigheden: Als je om je heen kijkt zie je overal glas. En je kunt er van alles mee maken. Ruiten, etalages, flessen, drinkglazen, jampotten, gloeilampen, brillen, reageerbuisjes, spiegels en vele andere voorwerpen. In 1765 werd in Leerdam de eerste flessenblazerij gebouwd. De productie bleef beperkt tot het maken van flessen van een zeer donkergroene kleur. In 1912 wordt de flessenblazerij overgenomen door de Verenigde Glasfabriek. Hier komt een machine die zowel donker als licht glas kan maken. Glas laat licht door, het is doorschijnend. Het houdt de kou tegen en isoleert. Dubbelglas houdt de kou nog beter tegen en ook het lawaai. Recyclen: Glasafval is afval dat mensen produceren. Vroeger werd alles gewoon weggegooid en naar de afvalverwerking gedaan, waarbij bij de verbranding schadelijke stoffen in de lucht komen. Tegenwoordig scheidden we het afval en staan er overal in Nederland glasbakken (± 25.000). Van de circa 30 kilo verpakkingsglas die iedere Nederlander jaarlijks gebruikt, komt 78% in de glasbak terecht. Dat glas wordt gebruikt bij het maken van nieuw glas. Het gebruik van oud glas bij de productie van nieuw glas levert een energiebesparing van 25% op. Nieuw wit (doorzichtig) glas kan alleen maar gemaakt worden van witte scherven. En groen en bruin glas kan het beste gemaakt worden van groene en bruine scherven. Vandaar de verschillende glasbakken. Het niet-glas wordt verwijderd (b.v. de doppen) en de etiketten worden losgeweekt. De scherven worden tot kleinere stukjes gemaakt en het wordt opnieuw gesmolten.
De voordelen van recyclen zijn: 1. kleinere afvalberg
2. energiebesparing (de hoeveelheid warmte die nodig is voor het smelten van oud glas is kleiner dan die voor normale grondstoffen) 3. grondstofbesparing (vermindering van zandafgravingen) Inhoudsopgave: Geschiedenis
Waarvan wordt glas gemaakt? De glasblazer Wat wordt er allemaal van glas gemaakt? Wetenswaardigheden Recyclen