Zwanenmeer

ALGEMEEN Wij gingen op zaterdag 30 november naar ‘Het Zwanenmeer’ toe. De voorstelling vond plaats in ‘de Stadsschouwburg van Utrecht’ in de ‘Douwe Egbertszaal’ (zaal rechts). Het is een dansvoorstelling. Scenografie: Jan Fabre; Assistentie en dramaturgie: Renée Copraij; Muziek: Pjotr Tsjaikovski; Choreografie: Jan Fabre en de dansers van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen; Belichting: Jan Fabre en Jan Dekeyser; Orkest: Vlaams Radio Orkest; Dirigent: Koen Kessels; Kostuums: Alexandre Vassiliev, Daphne Kitschen en Jan Fabre; Assistentie decor: Daphne Kitschen; Instudering: Chris Latré en Gideon Louw. De voorstelling wordt gedanst door het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. En de voorstelling duurt 2 uur en 50 minuten. Mijn verwachtingen van de voorstelling waren dat het een mooie en indrukwekkende voorstelling zou worden, met prachtige kleren voor de balletdansers. Ik heb vroeger ook op ballet gezeten dus het leek me eens leuk om voor een keer zo’n beroemd ballet te zien dansen. KENMERKEN Het Zwanenmeer is een (klassiek) balletstuk. In heel het stuk wordt niet gesproken. Dat vond ik wel jammer, vooral omdat we van tevoren niet wisten waar het over ging. We konden het dus moeilijk volgen. Maar eigenlijk is tekstgebruik ook nergens voor nodig bij een dansvoorstelling, want het gaat hier toch om het dansen en niet om een gesprek te gaan volgen. Het lichtgebruik was erg mooi. De dansers werden goed belicht. Soms viel er een schijnwerper op de belangrijkste danser(es) van die acte. Je zag ook goed wanneer het ‘s nachts was of overdag. Als het ‘s nachts was, dan werd er gebruik gemaakt van donkere lichten en als het overdag was dan gebruikte ze lichte kleuren. Er werd geen licht geschenen op het publiek. De belichting is in handen van Jan Fabre en hij wordt daarbij geholpen door Jan Dekeyser. De hele voorstelling hoor je muziek van Pjotr Tsjaikovski. Het werd gespeeld door het Vlaams Radio Orkest. De dirigent van dat orkest is Koen Kessels. Het is mooie klassieke muziek. Als het spannend wordt of er gebeurd iets belangrijks dan wordt de muziek harder en sneller. Het geluid van de voorstelling is de muziek van Pjotr Tsjaikovski. Het orkest zit onder het podium, dat vond ik wel raar. Ze maken live muziek de hele voorstelling. Het zijn geen bekende liedjes, want er wordt klassieke muziek gespeeld. Het geluid hoort wel echt bij de dansvoorstelling vind ik, want je kijkt naar een klassiek ballet en dan is klassieke muziek ook de beste oplossing om als muziek te gebruiken. De dansers hadden een mooie tutu aan. Sommige dansers hadden een witte aan, dan moesten ze een ‘witte zwaan’ uitbeelden en andere dansers hadden een zwarte, dan waren ze ‘zwarte zwanen’. Er worden niet zeer veel verschillende kostuums gedragen. Het zijn wel speciaal gemaakte kledingstukken voor de voorstelling, want je trekt niet zomaar een tutu aan als je thuis bent. Iedereen in het stuk draagt kleding, wat met het stuk te maken heeft. De kleuren van de kostuums zijn best saai. Het is veel wit, zwart en bruin. De tovenaar Rothbart heeft een bruin gewaad om zijn schouders hangen. En hij heeft ook altijd een uil op zijn hoofd, dat doen ze om het stuk meer realisme te geven. Alexandre Vassiliev, Daphne Kitschen en Jan Fabre werkten aan de kostuums. Er waren in totaal 4 aktes, met elk een ander decor. Zo hoorde bij de 1e akte een binnenplaats in het kasteel waar het begin van het verhaal zich afspeelt. Bij de 2e akte hoort een decor met maanlicht aan het meer. Bij de 3e akte hoort een danszaal van het kasteel en bij de 4e akte hoort weer een meer. Het decor speelt een zeer grote rol bij deze voorstelling, want je wilt toch weten waar het zich afspeelt. En dat kan je dan gemakkelijk zien aan het decor. Ik vond wel dat er maar saaie decors gebruikt werden. Het kasteel was eigenlijk meer een stellage en verder niets. En de 2e akte was bij het meer met maanlicht. Dan werd er alleen gebruik gemaakt van licht. Er werd dus niet echt op het decor gespecialiseerd. Het decor is in handen van Daphne Kitschen. Wij zaten op rij 10 ongeveer, dus wij konden niet echt goed zien hoe de make-up was. De dansers hadden heus wel make-up op, zoals mascara, lippenstift, rouge en wat poeder of crème om hun gezicht bruiner te laten lijken. Want als er licht op schijnt en je hebt dan geen make-up op, dan heb je een zeer lichte huid. Maar de dansers waren niet geschminkt. De spanningsopbouw was er wel, maar ik vond het niet zeer goed. Maar dat kwam ook vast, omdat wij het verhaal niet kenden. Maar wat er wel goed werd gedaan, vond ik dat was met het licht gebruik. Het werd donkerder als het spannender werd. En de muziek wordt ook harder als het spannender wordt. Het is waarschijnlijk ook niet echt de bedoeling, om het heel spannend te maken, want het gaat meer om het dansen. De samenspel van de dansers was zeer goed, maar dat moet ook wel als je met zoveel mensen tegelijk danst. De mannelijke dansers tilden de vrouwen vaak op en zetten ze weer zo neer dat ze weer gemakkelijk konden door dansen. Je merkt gewoon dat ze vaak hebben geoefend met z’n allen. Want als iemand op een verkeerde plek staat, en er een andere danser aankomt dan wordt je zo omver gelopen. Dat moeten ze dus allemaal afspreken met elkaar, wie waar staat. De dansers hadden echt talent en ze hebben een goede techniek. Al het instuderen ligt in handen van Chris Latré en Gideon Louw. De mise-en-scène is er bij een dansvoorstelling. De belangrijkste danser(es) staat voor op het podium (positie 1) en daar schijnt het licht dan ook vaak op. Er wordt ook een aantal keer twee schuine rijen naar achter gemaakt door de dansers, dan zie je de voorste twee goed, maar die helemaal achteraan staan zie je heel slecht. Wat mij heel erg opviel was een man die over het hele podium heel raar deed, hij ging een soort van kruipend over het podium heen.
INHOUD Een binnenplaats in het kasteel… Nadat zijn vader is overleden zal prins Siegfried tot koning worden gekroond en moet daarom trouwen. Hij vreest zijn vrijheid te verliezen en wenst geen bruid te kiezen waarvan hij niet houdt. Het is de nacht van zijn 21e verjaardag en zijn vrienden hebben zich verzameld op de binnenplaats om hem een kruisboog cadeau te doen. Zijn adjudant en vriend Benno heeft wat vermaak geregeld om hem afleiding te geven, maar te midden van de feestelijkheden komt onverwachts de koningin moeder. Ze is geschokt door al het vermaak terwijl het hof nog steeds officieel in rouw is en herinnert Siegfried er aan dat hij de volgende bruid moet kiezen. Ze vertrekt en laat Siegfried twijfelend achter. Benno probeert hem met de hulp van twee meisjes op te vrolijken en de mannen en brengen dansend een toast uit op de toekomstige koning. Als de dansers weg zijn, vliegt er een groep zwanen over en Benno suggereert Siegfried zijn nieuwe kruisboog uit te proberen. Zij gingen op jacht…. Bij maanlicht aan het meer… Aangekomen bij het meer prins Siegfried stuurt Benno er op uit om op zoek te gaan naar de zwanen. Alleen achterblijvend wordt hij zich bewust van een duivelse aanwezigheid, de tovenaar Baron von Rothbart. Plotseling komt er een zwaan naderbij en Siegfried kijkt verbaast toe terwijl de zwaan verandert in een beeldschone maagd. Zij is prinses Odette. Zij is samen met haar vrienden door Baron von Rothbart veranderd in zwanen en alleen ’s nachts kunnen zij terugkeren naar hun menselijk vorm. Odette d’r betovering kan alleen gebroken worden als iemand die nog niet eerder verliefd was een eed aflegt om eeuwige liefde en belooft haar te trouwen. Prins Siegfried verklaart haar zijn liefde en zweert oneindige trouw. Als von Rothbart verschijnt, tracht prins Siegfried op hem te schieten, maar Odette komt tussen beiden en verteld dat de betovering nooit meer kan worden verbroken als de tovenaar sterft. Ze waarschuwt hem dat als hij zijn belofte van liefde breekt ze voor altijd een zwaan zal blijven. Het wordt langzaam ochtend. Odette en haar vrienden gaan terug naar het meer en keren terug naar hun vermomming als zwanen. De danszaal van het kasteel… Prins Siegfried moet zijn bruid kiezen uit een drietal prinsessen. Elk van hun danst voor hem, maar zijn gedachten zijn ergens andere en hij weigert een keuze te maken. Een fanfare kondigt de aankomst van twee ongenodigde gasten aan. Het zijn von Rothbart, vermomd als ambassadeur en zijn dochter Odile, die door de tovenaar is verandert in het evenbeeld van Odette. De prins wordt volledig bedrogen door de verrassende gelijkenis van de twee onbekende bezoekers tot Odette dat hij gelooft dat zij de prinsesse zwaan is. Terwijl Odile en de prins samen dansen verschijnt er een visioen van Odette waarin zij Siegfried smeekt zich aan zijn belofte te houden, maar zijn aandacht wordt afgeleid door de tovenaars betovering. Verliefd vraagt Siegfried om Odile’s hand, von Rothbart laat hem zijn liefde haar zweren en terwijl Siegfried dat doet, verschijnt Odette bij het raam. Echter al te laat, hij heeft zijn woord aan een ander gegeven. Er breekt verwarring uit bij het hof en in wanhoop gaat de prins op zoek naar zijn liefde. Bij het meer… Odette keert terug naar de zwanen, radeloos van verdriet en ze wil zich verdrinken in het water van het meer nu ze nog in menselijk vorm is. Zich er van bewust dat Siegfried haar gevolgd is, creëert von Rothbart een storm in een ijdele poging om hem te stoppen. Siegfried weet bij Odette te komen en smeekt haar hem te vergeven. Verdrietig, vertelt ze hem te vergeven, maar dat niet kan veranderen dat hij zijn belofte heeft gebroken. Odette en Siegfried besluiten dat zij niet zonder elkaar kunnen leven en daarom samen zullen sterven. Odette werpt zich in het meer en von Rothbart wordt gedwarsboomd in zijn poging Siegfried te weerhouden haar te volgen. De ochtend breekt. En de verliefden zijn verenigd in de dood en de oneindige liefde. PERSOONLIJKE MENING Mijn verwachtingen zijn helemaal uitgekomen. Ik vond het een mooie voorstelling. Met mooie dans en ook schitterende muziek. De hele avond had ik de muziek van Het Zwanenmeer nog in mijn hoofd zitten en ik zat het ook de hele tijd te neuriën. Toen ik zat te kijken, kreeg ik weer kriebels om zelf ook weer aan ballet te gaan doen. Ik heb er met plezier naar gekeken. Mij eindconclusie is zeer positief, alleen vond ik het jammer dat we het verhaal niet snapten en dat maakte het af en toe langdradig en onbegrijpelijk. Maar nu ik het verhaal wel weet, snap ik het wel helemaal. Als ik voortaan weer naar een balletvoorstelling ga, dan ga ik eeerst het verhaal lezen, zodat ik helemaal begrijp waar het over gaat. Maar ik vind het zeker aan aanrader en ik heb absoluut geen spijt dat ik naar het Zwanenmeer ben geweest. Ik vond het een gezellige avond met de meiden. Het eten vooraf was ook lekker.