Brazilie

Inleiding
In dit verslag wil ik het andere kant van Brazilië laten zien, het mooie kant van Brazilië. Als je over Brazilië begint te praten, denk iedereen aan een arme land met veel sloppenwijken, dat is wel waar, maar Brazilië heeft ook een rijke kant.
Carnaval, samba, zonovergoten droomstranden, machtige Amazone, kolkende watervallen van Iguaçu, opwindend Rio; dat alles, en nog veel meer, is Brazilië.
Eigenlijk is het een ondoenlijk zaak om die wereld in één verslag te vatten. Maar zeker is wel dat Brazilië een heerlijke en veelzijdige vakantiebestemmimg is, dat spreek ik van eigen ervaring. Ik heb daar 14 jaren gewoond en dat waren jaren om niet te vergeten! Maar jammer genoeg, heb ik ook met minder prettige aspecten te maken gekregen. De schaduwzijden in dit land vol tegenstellingen zijn de ellende in de sloppenwijken en de miserabele levensomstandigheden van de landarbeiders in het noordoosten. De Brazilianen houden van het leven en laten dat graag merken. Ze zijn gastvrij en uitbundig, ze praten graag en zijn ongelooflijk versierders. Brazilië is een land van tegenstellingen. Als je arm bent, ben je zo arm dat iedere dag die je overleefd een wonder is. Als je rijk bent, kan je je bijna alles vooroorloven.

Brazilië is gigantisch groot. Ik zou het hele Brazilië willen kennen, maar daar had ik niet genoeg tijd voor, dat wil ik zeker een keer doen. Ik heb in een Nederlandse kolonie gewoond en daar hebben mijn ouders een hotel gebouwd met een Nederlandse naam: "Hotel de Klomp" en met een paar klompen.

Statistieken, vergeleken met Nederland
BRAZILIË NEDERLAND
bevolking
159,1 miljoen
15,4 miljoen
levensverwachting
66 jaar
77 jaar
Sterftecijfer onder 5 jaar
61/1000
8/1000
Inkomen per hoofd van de bevolking
Hfl. 4.335,- Hfl. 27.217,- zuigelingensterfte
51/1000
6/1000

Aan de ene kant is Brazilië een land waar het grootste deel van de bevolking geen onderwijs heeft genoten en de meeste mensen nooit een boek lezen, aan de andere kant zorgt Brazilië voor de helft van de literaire uitgaven van Latijns-Amerika. Brazilië kent gebieden waar bijna niemand woont. Je vindt er misschien alleen kleine groepjes Indianen.
Tegelijkertijd is het land van miljoenensteden. Sao Paulo heeft een bevolking van zo'n tien miljoen mensen en Rio de Janeiro heeft ongeveer vijf miljoen inwoners. Niet alleen zijn veel mensen in Brazilië arm, ze hebben vaak honger, maar Brazilië is ondertussen ook één van de grootste voedselexporteurs ter wereld, samen met Frankrijk, de Verenigde Staten van Amerika en Nederland.


Ligging en grootte
Brazilië is qua oppervlakte het op vier na grootste land ter wereld en beslaat bijna de helft van Zuid-Amerika en qua bevolking het zesde. De totale oppervlakte is 8,5 miljoen km2, waarmee het ongeveer even groot als Europa is, 240 keer zo groot als Nederland.
Brazilië is administratief verdeeld in 23 staten, drie territoria en een hoofdstedelijk district waarin Brasilia ligt.

Taal
In Brazilië wordt portugees gesproken. De kustgebieden rond Blumenau en Florianopolis werden in eerste instantie bewoond door Duitse immigranten, waardoor veel mensen nog Duits spreken.

Bevolking
Brazilië heeft, volgens een in 1997 gehouden volkstelling, ongeveer 159,1 miljoen inwoners. Ongeveer 60% van de bevolking is blank. Hun voorouders zijn vooral afkomstig uit Portugal, Duitsland, Nederland of Italië. Circa 25% is mulat, 11% is kleurling en 1% is afkomstig uit Azië. Daarbij komen nog Indianen uit verschillende stammen die vooral in het Amazonegebied wonen. Hun aantal is geschat op 220.000.
Dertig procent van de Braziliaanse bevolking woont in de buurt van een van de tien grote steden.

Klimaat
De afzonderlijke deelgebieden van Brazilië verschillen sterkt, ook wat betreft klimaat. In de regenwouden in het noorden is het klimaat tropisch. Kenmerkend voor dit gebied is de vrijwel constante jaartemperatuur en de gelijkmatig over het jaar verdeelde neerslag. De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt 25 tot 27ºC.

Economie
Pogingen om Brazilië te moderniseren met behulp van enorme buitenlandse leningen sinds het midden van de jaren veertig, hebben het land ernstig verzwakt. Sinds 1980 is de inflatie schikbarend gestegen. Inspanningen om de inflatie een halt toe te roepen door loonmaatregelen, stabilisatieplannen en prijscontrole zijn onder succes gebleven. Het grillig schommelende inflatiecijfer in Brazilië heeft zijn rol geëist van de miljoenen arme mensen die in de favelas (=sloppenwijken) wonen en $60 per maand verdienen als verkoper, dienstmeisje of ongeschoold arbeider.


Carnaval
Carnaval is de grote gekte, het feest der feesten voor de Brazilianen. Vijf dagen lang, voorafgaand aan Aswoensdag, moet alles hiervoor wijken. Het dagelijkse leven in de stad ligt dan volledig stil en iedereen, van rijk tot arm, geeft zich over aan muziek, dans en drank. Het meest uitbundig wordt carnaval gevierd in Rio, Salvador, Recife en Olinda. In Rio is er een speciaal stadion - het Sambodromo - voor gebouwd, waar alleen de beste sambascholen van Rio optreden.

Voetbal
Voor de meeste Brazilianen is voetbal het belangrijkste dat er bestaat. Belangrijker dan carnaval dat toch een uitlaatklep is voor allerlei frustraties, krijgt voetbal in Brazilië een bijna godsdienstige betekenis. Pele wordt samen met Johan Cruyff wel eens de beste voetballer aller tijden genoemd. Of dat zo is, valt natuurlijk moeilijk na te gaan. Feit is dat hij Brazilië twee keer aan een wereldkampioenschap helpt.

Hollanders
Verspreid in het zuidoosten van Brazilië liggen verschillende Hollandse kolonies. De oudste is Carambeí in de deelstaat Paraná, waarvan de oorsprong teruggaat tot 1905, toen een groep werkloze Rotterdamse dokwerkers naar Brazilië vertrok in de hoop daar een beter bestaan op te bouwen. Carambeí is in Brazilië vermaard om zijn zuivelproducten. In 1952 werd niet ver van Carambeí een nieuwe protestantse kolonie gesticht Castrolanda. Ook hier is veeteelt de hoofdbestaansbron, wat de Hollandse boeren geen windeieren heeft gelegd. Ze behoren tot de rijkste bewoners van het gebied. 'Ze zijn stuk voor stuk miljonair,' schrijft de journalist Frank Westernman in zijn reportage Wij Hollanders in Braziel. 'Her en der verspreid in het glooiende grasland zie je kleine parkjes waarin luxe villa's een privé-zwembaden liggen verscholen. 's Avonds, als het niet meer zo warm is, spelen de dames op de verlichte gravelbaan achter het huis.

Watervallen van Foz do Iguaçu in het Zuiden
Zuiden is het rijkste streek van Brazilië. In het uiterste westen van Paraná ligt een van de wereldwonderen van Brazilië: de Cataratas do Iguaçu, de watervallen van Iguaçu-rivier. Iguaçu is Guarani voor 'grote rivier'. Een toepasselijker naam kan niet bedacht worden voor de 275 watervallen die samen voor een ongeëvenaard natuurspektakel zorgen.

Pao de Açucar en de Corcovado in het zuidwesten van Rio de Janeiro
Pao de Açucar: toen de Portugese zeevaarders de baai van Guanabara binnenvoeren waren ze diep onder de indruk van de machtige rots die voor hun ogen opdoemde. Ze noemden hem Pao de Açucar (Suikerboord) vanwege de bijzondere vorm. Aan de voet van de rots ontstond Sao Sebastiao de Rio de Janeiro.


Corcovado: Op een 710 m hoge rots staat en 38 m hoog Christusbeeld met uitgestrekte armen.

Het Amazonegebied
De Amazone is de grootste rivier ter wereld in termen van hoeveelheid water, terwijl het laagland van Brazilië het grootste regenwoud ter wereld (7 miljoen km2) vormt en 15% van de wereldzuurstof levert. In het oerwoud leven ongeveer tweeduizend vogelsoorten en tweehonderdvijftig soorten zoogdieren.

Stranden in het zuidoosten
Het strand van Copacabana heeft veel weg van één grote, langgerekte zandbak.