De Queen Mum

The Queen Mum, de moeder van Koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk, werd op 4 augustus 1900 geboren als negende uit een gezin van tien kinderen als Elizabeth Bowes - Lyon op het Engelse landgoed Strathford. Haar vader, the Earl of Strathford (Claude George Bowes - Lyon, 1855 - 1944) en moeder Cecilia Nina Cavendish Bentinck (1862 - 1938) waren steenrijk en de jonge Elizabeth groeide op zonder een wolkje aan de lucht en beleefde een buitengewoon fijne, rijke en (blijkens talloze jeugdfoto's) goed gedocumenteerde jeugd waarbij ze ook nog eens haar vaders oogappeltje was. Toch duurde het vrij lang voor ze daadwerkelijk trouwde. In die tijd werden meisjes, zeker van de gegoede burgerij, jong uitgehuwelijkt en het was voor veel mensen zorgwekkend dat de jonge 'lady' nog niet was gehuwd. Er hadden zich verschillende rijke huwelijkskandidaten gemeld maar Elizabeth wilde meer uit het leven en knoopte doelbewust connecties aan met het Engelse hof. In het begin van de jaren twintig werd ze getipt als mogelijke huwelijkskandidaat voor de kroonprins Edward, de zoon van de toenmalige Koning George V (1865-1936) en Koningin Mary (1867-1953). Het was daarom een opvallende keuze dat Elizabeth een huwelijk verkoos met Edward's jongere broer Bertie (Albert), zoals hij in familiekring werd genoemd. Elizabeth was zelf een erg mooie, intelligente en charmante vrouw terwijl Bertie weinig charisma had en bovendien vreselijk stotterde. Ze trouwden in 1923 en vanaf dat moment was Elizabeth de Hertogin van York. Dit huwelijk was zeer bijzonder daar de koninklijke familie gebruikelijk alleen binnen Europese vorstenhuizen trouwde - zowel Bertie's moeder Koningin Mary als zijn grootmoeder Koningin Alexandra (1844-1925) waren afkomstig uit andere koninklijke families. Elizabeth was dan ook de eerste die als (rijk) burgermeisje in de familie trouwde. In die beginperiode werd de Hertogin al zeer populair en in 1927 verscheen de eerste biografie. Het krijgen van kinderen bleek echter een probleem. Na drie jaar was de hertogin nog niet zwanger, wat echter niet aan haar lag. In 1926 werd haar dochter, de huidige Britse vorstin Elizabeth II geboren als het resultaat van kunstmatige inseminatie. Dit was vanzelfsprekend een revolutionaire ontwikkeling in de jaren twintig. Vier jaar later volgde nog een dochter, prinses Margaret. Tot 1936 is Elizabeth vooral populair zoals Prinses Diana dat was toen zij nog leefde, vanzelfsprekend zonder de schandalen. Ze vertegenwoordige het koningshuis op reizen naar Kenia, Oeganda en Soedan en in 1927 ging ze naar Australie. Echter, in 1936 overleed haar schoonvader Koning George V. Zijn onverwachte dood deed het land in een lange constitutionele crisis belanden want de opvolger, Edward (1892-1971) was van plan te trouwen met de reeds twee maal gescheiden Amerikaanse Wallis Warfield Simpson (1896-1986) en daar kwam veel tegenstand tegen. Uiteindelijk werd hij voor de keus gezet: of de troon, of Wallis en Edward deed vervolgens in een emotionele radiotoespraak afstand van de troon, daar hij niet verder kon zonder de vrouw van wie hij hield. Elizabeth's man, als tweede zoon, was vervolgens troonopvolger. De vete tussen deze Wallis Warfield Simpson en de Queen Mum werd legendarisch (zij ontkende haar naar zeggen bijv. de titel 'koninklijke hoogheid') en duurde voort tot Wallis' dood in 1986. Toen werd Elizabeth's man Bertie gekroond tot Koning George VI (1896- 1952) en Elizabeth werd koningin-gemalin. Bertie zat helemaal niet te wachten op het koningschap en het werd voor hem een moeilijke tijd - zeker daar hij van nature erg verlegen was. Elizabeth wierp echter haar Hollywood-achtige stijl in de strijd en het lukte haar zelfs haar schuchtere man populair te maken, hoewel zij hem zelf ver in populariteit voorbij streefde. Ze zaten slechts drie jaar op de troon toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en op dat moment vierde de monarchie hoogtij. Koningin Elizabeth liet zich niet kennen en ontpopte zich als moeder van de natie terwijl Hitler het continent veroverde. Hitler noemde haar zelfs 'de gevaarlijkste vrouw van Europa' ; ietwat een overstatement omdat zij nimmer enige politieke macht had maar ze werd wel het boegbeeld van de Engelse moraal. Ze werd zeer populair toen zij het land weigerde te verlaten en scheen de legendarische woorden 'the children won't leave without me, I won't leave without the King and the King will never leave' te hebben gezegd. Natuurlijk kon de koninklijke familie zich terugtrekken op kastelen maar het pleitte zeer voor hen dat ze in Engeland bleven en de bombardementen trotseerden. Bovendien werd Buckingham Palace inderdaad getroffen door een luchtaanval toen de Koningin thuis was. Toen de oorlog voorbij was, was de liefde voor het koninklijk huis groter dan ooit en Elizabeth had een soort engelachtige status verkregen. In 1952 trok een schaduw over het land toen haar echtgenoot Koning George VI (Bertie dus) stierf aan longkanker. Aangezien haar oudste dochter Elizabeth troonopvolgster was, en nu dus koningin, was ze zich pijnlijk bewust van haar verlies aan status. Aangezien zij slechts koningin-gemalin was, en in principe geen aanspraak had op een koninklijke titel, bevond zij zich in een moeilijke positie. Vervolgens verzon zij, buiten het protocol om de titel 'Her Majesty Queen Elizabeth The Queen Mother' (Hare Majesteit Koningin Elizabeth De Koningin Moeder). Winston Churchill overtuigde haar van het belang van een koningin moeder, daar haar 26-jarige dochter nog jong en onervaren was en kon leren van de ervaring van de oud-koningin. Vanaf dat moment had het Verenigd Koninkrijk eigenlijk twee koninginnen (tot 1 jaar na de dood van de Koning zelfs drie, daar zijn moeder Koningin Mary ook nog leefde). De Queen Mum, zoals ze al snel liefkozend werd genoemd, bezocht vanaf die tijd talloze landen van het Gemenebest en haar rol voor dit Britse gezelschap is/was van onschatbare waarde. Tot op de dag van vandaag verricht de Queen Mum allerlei representatieve taken: ze heeft heel wat eerste bakstenen gelegd en schepen gedoopt), altijd met een stralende glimlach en de lijst van staatsbezoeken tot ver in de negentig verraden niets van haar hoge leeftijd. Ze is nog immer populair en het meest gerespecteerde lid van de koninklijke familie. Wat is nu het belang van de Queen Mum na al die jaren? Haar symbolische rol is zeer groot: Allereerst is zij de enige persoon die nog in leven is die een hoofdrol heeft gespeeld in WO II. Daardoor is zij voor veel mensen het vleesgeworden symbool van die tijd. Voor de aristocratie, die dingen niet graag ziet veranderen, is het een verademing en gerust stellend dat de koningin moeder als toonbeeld van hun klasse onsterfelijk lijkt
Bovendien is zij nu zo oud als deze eeuw en daardoor de verwezenlijking van de 20ste eeuw voor het Verenigd Koninkrijk. In de tussentijd geniet de Queen Mum van een onbezorgde oude dag. In 1996 brak ze haar heup, doch greep na de operatie onvermoeibaar een wandelstok, liep het eerste het beste bejaardenhuis binnen en rie[ 'ik ben de oudste hier!'. In 1998 brak ze opnieuw een heup en haar kleinzoon prins Charles noemde haar door haar voorspoedige herstel 'intominable' (onverwoestbaar/ontembaar). Hoe onaanvaardbaar het ook is voor de Britten, zo rond het Millennium zal toch de tijd komen dat ze afscheid moeten nemen van hun geliefde Queen Mum. Maar dat is iets waar die bewonderaars liever niet aan willen denken. In 1953 toen haar dochter werd gekroond tot Koningin werd er uitgeroepen "May The Queen Live Forever!". Misschien gaat haar moeder dat wel lukken. Haar talloze fans hopen in ieder geval op een wonder. Persoonlijke aanrader over dit onderwerp is: QUEEN ELIZABETH - A LIFE OF THE QUEEN MOTHER geschreven door Penelope Mortimer ; een bijzonder mooi geschreven biografie die leest als een roman. Verder hebben Dorothy Laird, GOdfrey Talbot en Elizabeth Longford allen biografieen geschreven, allen getiteld QUEEN ELIZABETH THE QUEEN MOTHER.