Irak, Saddam Hussein en de Koerden

Het onderwerp: Irak en de Koerdische regio Ik ga onderzoek doen naar de aanhoudende spanningen binnen Irak en wat voor problemen er bestaan rond een eventueel onafhankelijk Irakees Koerdistan. Hierbij zal ik de volgende zaken gaan onderzoeken: 1. Onderzoek naar de aard van de cultuur van de Koerden plus wat het grootste probleem is inzage de Koerdische kwestie. 2. Wat zijn de ontwikellingen op cultureel gebied geweest in het tijdperk van het brits gezach, 1918 tot 2001
3. Hoe ziet de politiek economie van Iraaks Koerdistan er uit en wat heeft deze gebracht voor de bevolking? 4. Wat heeft het sanctie regime van de Verenigde Naties tegen Saddam Hussein voor gevolgen gehad voor Irak en zijn bevolking (de Koerden)? 5. Hoe ziet de geschiedenis van de samenwerking tussen de Koerdische politieke partijen, de Irakese oppositie en de Verenigde Staten er op politiek gebied uit? 6. Waarom werken de twee grootste Koerdische parijen niet samen en wat heeft dat voor gevolgen? 7. Om welke reden en op welke manier vluchten de Irakezen, de Koerden? 8. Wat heeft Turkije voor rol gespeeld bij het ontwikkelen van een eventueel onafhankelijk Koerdistan? Hierbij zal mijn hoofdvraag luiden: Welke problemen bestaan er rond de onafhankelijkheid van Irakees Koerdistan? Het Boek

Titel: “In de schaduw van Saddam, Het koerdische expiriment in Irak” Auteur: Bert Cornillie en Hans Declercq
Uitgever: Bulaaq, Amsterdam 2003 Inhoudsopgave Inleiding
1. Geschiedenis van de cultuur van de Koerden
2. Van Brits gezag tot Saddam Hussein
3. De politieke economie van Irak en Koerdistan
4. Het sanctie regime van de VS tegen Saddam Hussein
5. De Irakese oppositie, de Koerdische politieke partijen en de VS. 6. Rivaliteit tussen KDP en PUK sinds 1975
7. De Irakezen, Koerdische vluchtelingen
8. Turkije en de Koerden
Eindconclusie
Mijn Toekomstbeeld
Afkortingen
Nawoord
Literatuurlijst Inleiding In dit geschiedenis werkstuk ga ik een onderzoek doen naar de Irakese Koerden. Hierbij zal mijn hoofdvraag als volgt luiden: Welke problemen bestaan rond de onafhankelijkheid van Irakees Koerdistan? Ik zal mijn hoofdvraag gaan beantwoorden met behulp van een aantal deelvragen. Deze deelvragen vormen tevens mijn hoofdstukkenindeling. Aan het einde van elk hoofdstuk zal ik mijn conclusie schrijven. Deze deelconclusies maken het mogelijk om aan het einde van mijn onderzoek een eindconclusie te geven. In mijn eindconclusie zal ik dus antwoord geven op de hoofdvraag.Tot slot zal ik nog ingaan op mijn toekomstbeeld van Irak. Deelvraag 1 Geschiedenis van de cultuur van de Koerden Inleiding In dit hoofdstuk zal ik in het kort de algemene geschiedenis van de Koerden gaan onderzoeken. Ik zal gaan kijken naar de omstandigheden waarin de Koerden in de loop der jaren geleefd hebben en hoe hun recente vorm van cultuur tot stand is gekomen en wat het grootste probleem is bij hun ontwikkeling tot afhankelijkheid. Het eerst wat ik ontdekt heb wat ik is dat de Koerden lange tijd speelbal van omliggende landen zijn geweest. Dit kwam doordat de Koerden, omdat ze zich altijd vast hebben blijven houden aan de clancultuur, nooit een grote rol hebben gespeeld bij het proces van de staatsvorming, mede doordat ze geen inspraak hadden in de nationale politiek van de grote rijken die de wereld onder elkaar dachten te kunnen verdelen. Tot het einde van de eerste wereld oorlog vielen de meeste Koerden onder het Turks-Osmaanse rijk dat grote delen van het Midden Oosten beheerste. Toen dit rijk ophield te bestaan en Turkije het centrum van dit gebied ging vormen was er voor de Koerden geen eigen staat meer met als resultaat dat ze onderverdeelt raakten. De Koerden kregen het in Irak zwaar te verduren onder Saddam Hussein die ze als verrader behandelde omdat ze de kant van Iran tijdens de golfoorlog hadden gekozen. Na de tweede golfoorlog nam Bagdad de Koerden opnieuw onder vuur, deze sloegen op de vlucht, maar de internationale gemeenschap zorgde voor een veilige zone in Noord- Irak, waar het Irakese leger niet mocht komen. Dit zou een begin kunnen gaan betekenen voor een veilige onafhankelijke staat, maar dat zal later in dit onderzoek te sparake komen. Ik ga nu eerst de rol van de Koerden in de geschiedenis bekijken. De Koerden zijn net als de Perzen ooit in de geschiedenis tot de Islam bekeerd. Ze hebben alleen nooit deelgenomen aan het Arabisch islamitische centrum waardoor ze hun taal behouden en nooit de islamitische wetten in Koerdistan handhaafden. Nu is 95% v.d. Koerden sjiitisch. Hiernaast bestaan er nog een aantal andere afsplitsingen. De Koerden stammen af van nomaden en net als de Perzen hebben ze altijd een belangrijk deel van het Midden-Oosten uitgemaakt en gestreden tegen indringers. Zo ben ik nu ook tot de ontdekking gekomen dat de bekende Saladdin, die vocht tegen de kruisvaarders, een Koerd was. Ik vind het heel moeilijk om nu te kunnen vaststellen wat Koerdistan, Koerdisch gebied is. Men gebruikt meestal de regel, "het gebied waar de meerderheid van de bevolking Koerdisch moet zijn". Dit vind ik nog niet echt duidelijk en daarom is het beter om naar de voertaal te kijken. Het feit is wel dat het gebied ongeveer 500 000 vierkante kilometer groot is en verdeelt is over Turkije, Iran, Irak en Syrië. Hoeveel Koerden zijn er dan, vraag ik mij af. Dit is eveneens moeilijk vast te stellen omdat Turkije, Iran en Syrië niets in hun bevolkingsregisters zeggen over etnische of taalkundige afkomst. Geschat zijn er 30 miljoen Koerden waarvan de helft in Turkije. De Koerden zijn van oudsher een nomadisch volk, dat altijd op zoek is naar veilige graslanden in een onveilige omgeving. Ze opereren in stammen die zijn opgedeeld in de families. De leiding is in handen van de stamhoofden . De Koerden kenden geen centraal gezag, tot dat de urbanisatie plaatsvond. De clan en stamverbondenheid en de leiders hiervan geven altijd houvast wanneer het politiek gezien onzeker gaat. De clanmentaliteit bestaat nog steeds en dat zorgt ook voor een moeilijke democratie. Dit vind ik goed begrijpelijk want voor de intellectuele stammen is het mooi, zij kunnen makkelijker aan de macht komen en beloven tijdens verkiezingen wel van alles maar zorgen uiteindelijk vooral voor zich zelf, hun eigen stam, familie, waardoor de meerderheid achtergesteld word, hier is zal dus zeker sprake van zijn wanneer het bijvoorbeeld economisch gezien slechter gaat. Hier zie ik dus al dat door de clan mentaliteit de Koerden niet goed zijn in samen werken en zo dus moeilijk er voor kunnen zorgen om een eigen staat te regeren… Maar ook over deze factor die een rol speelt bij het ontwikkelen van een onafhankelijk Koerdistan zal ik verderop in mijn werkstuk nog gaan onderzoeken

Waarom is er geen onafhankelijke staat voor de Koerden gekomen ten tijde van de val van het Turks-Osmaanserijk? Op het moment dat tijdens de eerste wereldoorlog het duidelijk begon te worden dat het Turkse- Osmaanse Rijk ten val zou komen begonnen de Koerden te denken aan een eigen onafhankelijke staat, maar tegelijkertijd waren de Britten, Fransen en Russen bezig met een verdrag dat de Arabische provincies onder hen verdeeld zouden worden (het nooit formeel vastgestelde verdrag van Sèvres, 1920) dit verdrag werd in 1923 overgenomen door het Verdrag van Lausanne. Nu was het voor de Koerden onmogelijk geworden om een eigen staat te vormen, hun gebied was immers opgedeeld. Onder aanvoering van Mustafa Kemal 'Atatürk' werd de Osmaanse sultan in 1922 afgezet en kregen de nationalistische Turken het voor het zeggen. Zij verboden de Koerdische taal en noemde de Koerden simpelweg 'berg Turken'. Nogal vernederend lijkt mij! De Turkse natie werd uitgeroepen en deze probeerde samen met de Britten, die het gebied Mosoel bezaten een zo goed mogelijke economie te laten ontstaan. De Turken zijn nooit eerbiedig met de Koerden omgegaan en hebben ook niet in hun gebied geïnvesteerd met als resultaat dat veel Koerden wegtrokken, vluchten van het platte land. Dit zorgde voor aanhoudende spanningen in de steden. Er ontstond een tijd van politieke instabiliteit en de Koerdische arbeiders partij (PKK) begon in 1984 een gewapende strijd tegen de Turken. Deze militaire strijd zorgde voor internationale aandacht en verhoogde de militaire activiteit bij de zuiderburen. Ik zie hier dus dat de Koerden altijd veel te maken hebben gehad met andere grootmachten en de buur landen, wat altijd veel problemen heeft veroorzaakt omdat ze het buitenland in bepaald opzicht wel nodig hebben maar eigenlijk zo zelfstandig mogelijk willen zijn. Nu zal ik het laatste gedeelte van de Koerdische geschiedenis onder de loep nemen. Na de eerste wereld oorlog hebben de Britten de drie Osmaanse provincies bezet, Moesel Bagdad en Basra, tegenwoordig is dit Irak. De Britten investeerde niet veel in het gebied en kwamen er achter dat het erg moeilijk was om elke clan het naar zijn zin te maken. Om dat wat makkelijker te maken kroonden ze een zogenaamde afstammeling van de profeet Mohammed tot koning: Feisal al-Hoesein. Via hem, en met behulp van eigen wapens, zorgden de Britten er voor dat de koning meer macht kreeg dan de clans. De Britten beloofden de Koerden een onafhankelijke staat, die is er nooit gekomen, hier zal dus ook mijn verdere onderzoek over gaan, waarom deze onafhankelijke staat er niet is gekomen. De Britten hadden wel wat respect voor hun eigen taal maar toch waren de Koerden niet tevreden onder het Brits- Arabische bestuur en hadden liever een lokale autonomie onder Turkse voogdij. Ze begonnen samen met het Turkse leger een strijd om de provincie Mosoel te veroveren, dit lukte niet. Ik zie dus dat de Koerden nog wel degelijk een poging hebben gedaan om een onafhankelijke staat op te richten, maar helaas te vergeefs. Ik zal nu kijken of het de Britten lukte om rust in het Iraakse gebied te krijgen? Eind jaren twintig kwam ondanks de moeilijke tijden steeds meer structuur in Irak. De Britten lieten alleen nog maar adviseurs bij de Irakese ministeries toe en lieten het bestuur voor de rest over aan de Irakezen. Dit klinkt voor de Irakezen misschien leuker dan dat het in werkelijkheid werd, want de Britten hadden al lang de olie ontdekt en stelde meerdere voorwaarden in betrekking met de olie: Bagdad moest Londen exclusiviteit inzake olierechten geven en ze moesten tot 1950 de vliegvelden beschikbaar stellen aan de Britten. In 1932 werd Irak formeel onafhankelijk, maar achteraf gekeken vind ik dat er een groot schandaal heeft plaats gevonden: de Britten bleven tot 1958 heer en meester achter de politieke schermen in Bagdad! Tijdens en na de tweede wereldoorlog verloor Irak zijn populariteit als land in het midden- Oosten. Dit kwam mede door de oorlog tegen Israël en doordat er dienstplicht ontstond. Dit onpopulaire beeld versterkte nog meer doordat de Britten en de VS Irak samen met Turkije, Iran en Pakistan zagen als een goede pion tegen de Sovjet-Unie. Dit zorgde voor minder goede banden met de rest van de Arabische wereld voor Irak en leidde in 1958 tot een staatsgreep waarbij koning Feisal 2 werd omgebracht en het regiem werd overgenomen door brigadier Qassim. Qassim wilde Irak hervormen tot een communistische staat. Dit mislukte. De Koerden steunden Qassim vanwege zijn valse belofte dat de Koerden een gelijke partner zouden spelen bij de opbouw van het land. Qassim werd na vele aanslagen vanuit de Baath partij in 1963 omgebracht. De Baath partij kwam aan de macht, maar het was een zooitje en werden na negen maanden door het leger alweer afgezet. Er kwam in juli 1968 weer een staatsgreep vanuit de Baath partij met Saddam Hussein in haar midden, en zo kwam er ook een einde aan de burgerregering. De nieuwe machthebbers waren vooral soennieten van het platteland. Ze schuwden geweld noch afrekening binnen en buiten de partij. Het was een anti- Israëlisch regime. Zo te zien is het zo wel op binnenlands als buitenlands politiek gebied nooit rustig geweest in Irak, wat ten koste gaat van de samenleving, van de burgers. Ik ben nu aangekomen bij de situatie waarin de Baath partij met Saddam Hussein aan de macht is. Voor de Koerden had de politiek van de Baath- partij twee kanten: aan de ene kant zei de partij in 1970 dat ze mochten deelnemen aan het bestuur in hun regio's, openbare functies mochten bekleden, maar aan de andere kant deporteerde het Baath-regime de Koerden naar andere regio's en vernietigde het Koerdische dorp langs de Iranese grens. In 1979 werd Saddam Hussein officieel president en vanaf dat moment was hij alleenheerser over Irak. In 1980 ontstond de eerste golfoorlog, de directe aanleiding was onenigheid tussen Iran en Irak over de grens die belangrijk was door de olie. Tijdens deze oorlog sloten sommige Koerden dealen met Iran. Ze kregen wapens om tegen Bagdad te vechten maar gebruikte deze het meest voor de strijd tussen de twee Koerdische partijen PUK en KDP. In plaats van toe te kijken vanaf de zijlijn, vochten de Koerden heftig mee en hoopten ze op autonomie. Maar het liep dramatisch af voor de Koerden. Ze hadden immers de kant van Iran gekozen en dus zag Saddam ze als saboteurs en liet ze boeten door ondermeer de aanslag op de Koerdische stad Halabja. Hierbij kwamen in 1988 5,000 Koerden op een dag om door de aanvallen met chemische wapens. De internationale politiek was hierdoor verontwaardigd, maar tot mijn grote schrik en verbazing komt Saddam er in dit opzicht mee weg. In de eind jaren tachtig hebben de Koerden het erg zwaar gehad, velen dorpen zijn door Saddam Hussein van de kaart geveegd en velen Koerden werden gemarteld en vermoord. In 1987 heeft Iran een wapenstilstand met Irak geaccepteerd en eindigde verlopig de oorlog. Maar de strijd van Saddam tegen de Koerden ging heftig door. Zo kwam ook de democratische partij van de Koerden (KDP) aan de beurt en de aanhangers hiervan vluchtten massaal naar Turkije, deze ontving ze niet met open armen want ze vreesden dat de nieuwe Koerden samen met de vele die er al woonden weer meer gingen eisen. Saddam liet ze op een gegeven moment "veilig" terugkeren. Maar dit was een val en velen Koerden werden op de weg terug naar Irak gevangen genomen onder erbarmelijke omstandigheden. Ik vind het schandalig dat het westen niets heeft ondernomen toen ze kregen te horen van de gruwelijke gif aanslagen door Saddam. De argumenten die Engeland geeft als excuus dat er geen wetenschappers in Irak onderzoek mochten gaan doen naar gif aanvallen en ontsmettingsmiddelen in konden zetten was dat er simpelweg geen moderne technologie ingezet mocht worden in Irak! Dit vind ik een belachelijke reden want we hebben het hier wel over velen mensen levens. In 1994 werd er in het Human Rights Watch-rapport formeel geformuleerd wat er is gebeurd en dat er wel 100.000 doden door de gifaanvallen zijn gevallen. Nogmaals: schandalig! Nu ben ik aan gekomen om te gaan onderzoeken wat de tweede Golfoorlog voor de Koerden heeft gebracht? De tweede Golfoorlog heeft van half januari 1991 tot 26 februari dat zelfde jaar geduurd. In 1990 was Irak Koeweit binnengevallen omdat Saddam niet langer kon leven met de hoge olie prijzen. De Amerikanen, gesteund door een brede coalitie van westerse en Arabische landen verdreven het Iraakse leger uit Koeweit. Tijdens dit kortstondig conflict kozen de Koerden niet openlijk de zijde van de coalitie tegen Irak. Dit vind ik goed begrijpelijk want ze waren natuurlijk nog lang niet vergeten wat daar de vorige keer de consequenties van waren. Hiervoor werden ze ook gewaarschuwd door Saddam en de Koerden begrepen ook dat wanneer Irak overwonnen zou worden en onder de voed zou worden gelopen door Iran of Turkije, het zelfde voor hen zou gelden. Na de suggestie van George Bush om het Baath-regieme omver te werpen ontstond er een pandemonium: er ontstond vanuit het sjeitische zuiden een volksopstand, aangewakkerd door soldaten die op grote schaal waren gedeserteerd. Hierdoor hadden Saddam's zijn troepen het in het zuiden zwaar en zagen de Koerden samen met de pesjmerga's een goede kans om zich ook tegen Bagdad te keren door te vechten tegen de overgebleven troepen in het noorden. De honderdduizend man troepen van de Koerden onder leiding van Talbani en Barzani wisten controle te krijgen over het hele Koerdische gebied in Irak en de over Kirkoek, een belangrijke olieplek. Saddam Hussein werd woedend en vermoorde als represaille duizenden vrouwen en kinderen in de regio om Kirkoek heen. Dit vind ik een van de meest onmenselijke manieren hoe Saddam te werk kan gaan. Hij neemt heel vaak als doelwit onschuldige mensen die hij vervolgens op een afschuwelijke manier laat martelen, verkrachten en of vermoorden. Nadat Saddam de controle in het zuiden weer terug had gewonnen, waarbij naar schatting 100000 doden en gewonden zijn gevallen, liet hij zijn elitetroepen en Republikeinse Garde naar het noorden sturen. Kirkoek werd terug veroverd en aangezien de Koerden niet op het buitenland konden rekenen, die twijfelden over het omverwerpen van Saddam omdat ze geen nieuwe leider voor handen hadden, vluchten ze met zo'n bijna twee miljoen mensen uit de steden en van het platte land. Veel vluchtelingen zochten via de bergen toevlucht tot Iran of Turkije, maar ze waren met zulke grote aantallen dat ze een makkelijk doelwit werden voor de helikopters die wel mochten vliegen. Voor de rest was er namelijk een vliegverbod door Bush opgelegd, maar met uitzondering van helikopters vind ik dat weinig zin hebben, er werden als nog duizenden Koerden vanuit de lucht omgebracht. Ik vind het opvallend dat Bush samen met een coalitie er wel voor zorgt dat een olierijk land zoals Koeweit uit handen blijft van Saddam maar dat hij niets doet voor de Koerden. Ik kan mij goed voorstellen dat je als Koerd zijnde je erg verraden voelt. De Turkse regering en de Europese toppolitici zorgden in april 1991 wel voor een no-fly-zone en een save haven waar geallieerde troepen de burgerbevolking konden beschermen. (deze resolutie door de VN-Veiligheidsraad wordt resolutie 687 genoemd. Dit veilige gebied direct aan de zuidelijke grens van Turkije zorgde ervoor dat Turkije de vele Koerden niet meer het land in hoefden te laten. In de no-fly-zone heeft de Iraakse luchtmacht zware verliezen geleden en wat een heel grote invloed had voor onder andere de Koerden is dat zij samen met de pesjemerga's steeds meer dorpen konden innemen, omdat het Irakese leger niet kon standhouden zonder steun vanuit de lucht. De Koerden beschikken dus onderhand over aardig wat grond, maar zijn niet onafhankelijk. Zo bezitten de Koerden tegenwoordig over een gebied net zo groot als het gebied van de no-fly-zone. In mei 1992 zijn er verkiezingen gehouden in Iraaks Koerdistan waardoor een semi-autonome regio ontstond. Dit Koerdische experiment, deze enclave bestaat nu al meer dan tien jaar en er wonen zo'n 3,4 miljoen Koerden. In vergelijking tot het gebied wat onder controle staat van Bagdad is dat heel veel: 3,4 tegen 1,6 miljoen. Oppervlakkig gezegd vind ik het erg aardig van de VN Veiligheidsraad om de Koerden op deze manier te helpen, zij hebben eindelijk een meer onafhankelijke staat, maar aangezien de Veiligheidsraad niet de Sjeiten in het zuiden hebben geholpen kan ik zien dat het hen ook voornamelijk ging om vaste voet op vaste bodem van Irak te krijgen. De coalitie heeft voor de Koerden gekozen omdat ze wisten dat deze erg gastvrij waren (dat zijn ze namelijk volgens vele boeken al sinds de verre geschiedenis) en altijd in de geschiedenis een flexibele, onstabiele politiek hebben gehad. De sjeiten werden vervolgens dit keer het slachtoffer van de sadist Saddam Hussein, die de zogenaamde 'chemische Ali' weer zijn werk liet doen... Deelconclusie Ik vind het erg belangrijk om voor mijn verdere onderzoek te weten dat de Koerden van oorsprong nomadisch volk zijn en dat ze leven in stammen met een clanmentaliteit. Ze houden namelijk niet van centrale heerschappij. Dit staat dus een eventuele democratie in de weg en wanneer de Koerden in slechte tijden leven zullen ze altijd weer terug vallen op hun clanmentaliteit en dus niet samen voor elkaar zorgen. Dit staat een onafhankelijke staat sowieso al enorm in de weg, want deze clanmentaliteit zet ze dus niet echt aan om samen te werken (samen ben je sterk!) maar ze gaan eerder juist tegen elkaar in gevecht. Na de eerste wereld oorlog vielen de Koerden niet meer onder TurksOsmaanse heerschappij maar werden ze onderverdeeld waardoor ze naast de kans grepen om een onafhankelijke staat te vormen. De Britten waren tot 1932 formeel heersers in Irak en de Koerdisch regio, daarna werd Irak onafhankelijk. Na een staats greep komt Qusaim aan de macht maar deze word weer verstoten door de Baathpartij de leider Saddam Hussein komt aan de macht. In 1980 ontstaat de eerste golfoorlog. De Koerden kiezen de kant van Iran in hoop op autonomie, maar worden na de wapenstilstand tussen Iran en Irak zwaar door Saddam gestraft. Het is dus belangrijk om te weten dat de Koerden hier weer poging hebben gedaan om een onafhankelijke staat te vormen door samen te werken met Iran maar dat door de ze de oorlog verloren alleen maar het tegendraadse effect kregen. Voor mij is het wel duidelijk dat de Koerden altijd een speelbal van wraak vormen, ze moeten altijd een kant kiezen want alleen zijn ze niet sterk genoeg om voor hun rechten op te komen tegen de grootmachten. In 1990 had Saddam Koeweit bezet maar de VS, gesteund door een brede coalitie bevrijdde Koeweit. Er ontstond een bevolkingsopstand in het zuiden bij de Sjiieten en hierdoor zagen de Koerden en de Pesjmerga's hun kans in het noorden en wonnen daar veel gebied, onder andere Kirkoek. Maar Saddam werd, zoals begrijpelijk enorm boos en won het zuiden weer terug en later ook het Noorden. De Koerden vluchtten massaal naar Turkije en Iran. Ik vind het stom en echoistisch en belangrijk om te weten dat de VS dus wel Koeweit bevrijd uit eigen belang (Denk aan de olie!) maar niet de Koerden bevrijd van de onmenselijke dictator Saddam Hussein. Wel zorgde de VN Veiligheidsraad voor een veilig gebied voor de Koerden die daar en nog een groot naastgelegen gebied ondertussen al meer dan tien jaar als een semi-autonoom land bezitten. Deelvraag 2 Van Brits gezag tot Saddam Hussein Inleiding Ik zal in dit hoofdstuk verder ingaan op de geschiedenis van de Koerden en dan vooral met betrekking tot de taal en vooral tot de vrijheid en mensenrechten die de Koerden in het tijdperk, van 1918 tot 2001, hebben gehad. Ik begin het onderzoek vanaf het moment dat de Britten het gezag van het Turks Osmaanse-rijk overnemen. Hierbij zal ik ingaan op de vraag wat de Britten hebben betekend voor de (eventuele) onafhankelijkheid van de Koerden en of zij respect hadden voor de Koerdische taal. Daarna zal ik verder ingaan op het Baath-regime, wat er zich toen op taalgebied voor veranderingen hebben voorgedaan bij de Koerden en het belang voor hun onafhankelijkheid. Want als dat laatste ergens ooit zal ontstaan dan moet het haast wel in Irak gebeuren, hier wonen immers de meeste Koerden en dit land is het enige land dat ooit de Koerden als aparte natie in de grondwet opnam en het Koerdisch als co -officiële taal aanvaardde... Maar wat voor rechten kregen de Koerden van het Baath-regime?.. Ik vind het belangrijk om te beginnen in 1918 omdat op dit moment het Turks- Osmaanse-rijk uit elkaar valt en de Britten het gezag over de Koerdische provincies in Irak overnemen. Wat een verandering op zich betekent. Wat heeft de val van het Turks- Osmaanse-rijk in 1918 voor gevolgen gehad voor de Koerdische provincies in Noord Irak? Ten eerste wilde de Britten in de jaren '20 een Irak dat uit drie delen zou bestaan: de voormalige Osmaanse provincies Basra en Bagdad, deze waren Arabisch talig en de provincie Mosoel, deze was Koerdisch talig. Maar Turkije wilde in begin jaren '20 ook nog steeds de provincie Mosoel, waar erg veel Koerden leefden, die dus niet Arabisch moslims waren maar volgens de Turken bij Turkije hoorden. De Britten vonden dat er geen duidelijke aanwijzingen waren dat deze Koerden tot Turkije behoorden. Ik kan nu dus op een rijtje zetten dat de Turken, Britten en de Koerden allemaal het gebied van Mosoel willen hebben. Ik kan hier uit concluderen dat de Koerden dit stuk grond nooit voor een onafhankelijke staat kunnen bemachtigen. Ze zijn immers de minst machtige van allen drie. Ik vind het eigenlijk belachelijk wat er ten tijde van het verdrag van Sèvres gebeurt: er wordt over mensen gesproken of het kippen zijn en dan wordt er ruzie gemaakt of de kippen van jou of van de buurman zijn. Ik zou het zelf als Koerd zijnde verschrikkelijk vinden dat voor jou door het buitenland wordt besloten waartoe je nou eigenlijk hoort. Daarom zal ik nu gaan onderzoeken wat de Koerden zelf vonden. Het was duidelijk voor de Koerden en in principe geen moeilijke keuze welke kant te kiezen: Turkije had ze niets meer te bieden terwijl de Britten respect voor hun taal zouden hebben, waardoor de Koerden dus in ieder geval wel hun eigen taal zouden behouden. Maar tegelijkertijd met de taalproblemen denken de Koerden eigenlijk maar aan een ding: een eigen, autonoom Koerdistan. De Britten hebben in de geschiedenis het wel goed voorgehad met de Koerden want veel Britse ambtenaren wilden dat de zuivere Koerdische streken binnen Irak niet zouden worden opgenomen in een Arabische staat. Toch is, op het moment dat het hoofd van het Britse ministerie van koloniale zaken,Winston Churchill dat ook wilde, het gebeurd dat Irak tot een staat werd gevormd maar met de voorwaarden dat de Koerden niet onder de Arabieren hoefden te leven zolang ze dat niet wilden. Ik weet, vanuit het nieuws, dat het later in de de tijd wel is gebeurd. Het is belangrijk te weten dat de Britse hoge commissaris sir Percy Cox hier toendertijd voor heft gezorgd. Hij was namelijk altijd voorstander geweest van het idee dat Irak een unitaire staat moest zijn. Als Percy er niet in was geslaagd om de meeste ambtenaren te winnen voor zijn idee, dan was dit onderzoekswerkstuk misschien wel helemaal niet mogelijk, nodig geweest omdat de Koerden dan eigen staatjes binnen Irak hadden gekregen van de Britten. Hoe de provincie Mosoel, waar veel Koerden leven, toegevoegd is tot Iraaks Brits gebied ga ik nu onderzoeken. Ik vind het ten eerste belangrijk om te melden dat er verschillende voorwaarden waren gesteld door de Volkenbond, de voorloper van de Verenigde Natie's. De eerste voorwaarde is dat Mosoel minimal 25 jaar onder Brits mandaad moest vallen. De tweede voorwaarde was de garantie dat het Koerdisch gebied autonomie zou krijgen. De Volkenbond eisde dat de Britse regering ervoor moest zorgen dat het locale bestuur in handen van de Koerden zou komen. Hier waren de Koerden het natuurlijk helemaal mee eens en ze wilden ook dat deze Koerdische ambtenaren van het Koerdische "ras"zouden zijn. Ook zou de Sorani, de Koerdische taal, de officiële taal van bestuur, het onderwijs en rechtspraak worden. Ik vind dit allemaal erg positief klinken voor de Koerden, deze bleven zelf trouwens wel achterdochtig over de positie van de Britten. Dat vind ik ook meer dan logisch want we zijn nu aangekomen in het jaar 1925, dat betekent dat de Britten in 7 jaar tijd Irak weten in te nemen. Ik zou het een rare gedachten vinden dat Frankrijk bij ons binnen zou vallen en in een paar jaar tijd ons maakt tot een Franse Kolonie, dat wij als Nederlanders blij moesten zijn dat we nog onze eigen taal mochten spreken en dat de burgemeester een Nederlander mocht zijn. De Britten hielden zich goed aan afspraken en wisten hun beleid goed te verkopen aan de Volkenbond. Er werd vanuit Bagdad goed gewerkt aan de bevordering van de Koerdische taal en er werden bijvoorbeeld twee kranten uit gegeven in de Koerdische taal. Dit zou later onder Saddam Hussein ondenkbaar zijn. Ook de plaatselijke Koerdische leiders wisten op een vrije en goede manier samen te werken met de Britten. Het vooruitzicht was dus positief in de ogen van de Koerden, ze kregen immers respect voor hun eigen cultuur. Maar hoelang zou dit blijven goed gaan? Het is belangrijk om te weten dat de Koerden een minderheidsbevolking zijn ten opzichte van de vele Arabieren. Deze Arabieren vonden dus ook maar dat de Koerden moesten integreren in een onafhankelijk Irak. In 1930 werden er overleggen gehouden om Irak formeel onafhankelijk te maken. De Koerden zijn hier enorm in opstand tegen gekomen en veel intellectuelen gingen zich met de politiek bemoeien. Dit had tot gevolg dat er erg veel Koerden in Bagdad bij de overleggen aanwezig waren, maar omdat ze veel minder ervaring hadden dan de Arabische leiders hadden ze uiteindelijk veel invloed op de debatten. Dit leiden er toe dat er in 1932 al niet meer voldaan werd aan de eisen die in 1925 waren opgesteld door de volkenbond. Irak werd in 1932 formeel onafhankelijk terwijl de Koerden een eigen Koerdistan wilden. De Koerden kwamen massaal in opstand, maar hiermee kregen ze alleen maar het tegengestelde resultaat dan dat ze wilden: de Arabieren waren niet bereid tot concessies en de Koerdische taal werd niet meer als officieel ervaren. Bij deze ontwikkelingen denk ik meteen aan het feit dat de Britten verantwoordelijk waren om erop toe te zien dat er de afgesproken rechten voor de minderheden worden gehandhaafd. Hoe zal het zal het nu lopen met de rechten voor de Koerden, nu de Britten hier niet meer op toe zien? De Britten hebben als nog, gelukkig, ook wel ingegrepen: ze hebben met de Arabieren overlegd dat er nieuwe taal wetten moesten komen, omdat de Arabieren vonden dat iedereen maar Arabisch moest spreken. In 1933 is er een lokale taalwet opgesteld die ervoor zorgde dat de Sorani weer de officiële taal in Irakese Koerdistan werd. Dit zorgde ervoor dat er op de lagere scholen werd les gegeven in het Sorani's en dat er bij gerechtshoven gesproken werd in deze taal, bij bureaucraten werd het Sorani alleen gebruikt bij de schriftelijke correspondentie. In gemengde delen van Irak werd er Arabisch, Sorani of Turks gesproken. Dus ik kom tot de conclusie dat de Koerden het nu in 1932, ook in de onafhankelijke staat Irak zonder de kolonisatie van de Britten, nog steeds beter hebben dan dat ze het hadden onder het Turks Osmaanse-rijk, toen der tijd werd hun taal immers niet aanvaard. Hoe gaat het nu verder, want ik weet nu immers dat de Arabieren het liefst zien dat er overal in het Arabisch wordt les gegeven en geheel Koerdische plaatsen gewoon verdwijnen omdat ze integreren in de Arabische wereld. Dit bovenstaande is ook goed terug te vinden in de geschiedenis. Want zoals ik al eerder toelichten was in de beginjaren van de onafhankelijkheid de taal sowieso een kwestie die voor veel problemen zorgde bij de Irakese politiek. De Arabieren zagen de Koerdische delen als een tikkende tijdbom qua opstand. In de jaren dertig kreeg het nationale belang van Irak voorrang op de verlangens van de gemeenschappen als de Koerden, de Asyriers of de Sjiitische minderheid. De Soennitische minderheid zag een koning als een ideale voorman en bespeelde steeds meer een anti- Britse politiek. De Koerdische leider Moestafa Barzani durfde het aan om met de Soenitische Arabische leider, premier al- Said te onderhandelen over een Koerdisch deelgebied, dat echt helemaal onafhankelijk zou zijn van Irak. Al- Said was niet tegen en dacht zelfs dat het misschien de oplossing zou zijn om latere opstanden van de Koerden, die een Arabische gemeenschap toch nooit zouden accepteren, te voorkomen. Maar omdat al- Said door interne problemen tussen de leiders in Bagdad zijn ontslag moest indienen en werd vervangen door premier al- Pachachi werden alle toezeggingen aan Barzani geschrapt. Ik kan mij heel goed voorstellen dat Barzani dit niet op zich laat zitten, vooral niet omdat hij waarschijnlijk net verheugd raakte over het feitn dat de Koerden een betere, zelfstandige toekomst tegemoet konden zien. Als de gevolg ontstond er oorlog tussen Koerden en de Iraakse regering. Wanneer de Koerden de strijd zouden winnen zou dat betekenen dat zij de macht over heel Irak konden overnemen. Maar of dit ook gebeurd zal ik nu onderzoeken. Het blijkt zo te zijn, gebaseerd op de feiten uit het boek, dat in de strijd de Koerden lang stand hielden. Maar het blijkt ook zo te zijn dat, doordat veel Koerden te arm waren om mee te helpen in de streid en omdat veel Koerdische stammen Barzani, een grootgrondbezitter, helemaal niet wilden helpen, de strijd werd gewonnen door de Arabieren. Vervolgens is er niet meer over de onderhandelingen van Barzani gesproken. Ik stipte net heel kort het feit aan dat de Koerden zijn opgedeeld in allemaal verschillende stammen, families die onderling erg veel problemen hebben. Zo bestond er bij de Koerden onderling het probleem over taal: er was een grote groep Koerden die alles in het Sorani's deden, er ook hun politieke standpunten mee aan de buitenwereld probeerden duidelijk te maken omdat ze hiermee zo veel mogelijk het idee van een eigen onafhankelijke staat versterkten. Maar een tweede groep deed het heel anders: zij wilden dat hun politieke standpunten juist in het Arabisch en andere soorten taal in de buitenwereld zou gebracht werden omdat dan veel meer mensen het zouden kunnen lezen en zouden weten wat de Koerden wilden. Ik vind dat voor allebei de standpunten goede argumenten worden gegeven. Maar het is erg van belang dat de Koerden toch meer moeten samen werken om samen een onafhankelijke staat te kunnen voormen. Want door deze taalkwestie ontstaan er enorme ruzies bij de Koerden. Zo vindt de een dat de andere groep het Koerdisch probeert te verzwakken door hun pamfletten in andere talen te schrijven... Ik vind, nogmaals, dat er voor al deze zaken goede argumenten zijn, maar dat daar het belang nu niet zou moeten liggen, samenwerken moeten ze... De bovengeschetste situatie ging zo jaren door. Er kwam soms een andere Soennitisch Arabische partij in Bagdad aan de macht en er ontstonden zo nu en dan nog gewapende conflicten tussen de Koerden en Bagdad, maar grote veranderingen bleven uit. Totdat in 1968 de Baath- partij van Saddam Hussein aan de macht kwam. Wat voor gevolgen heeft het voor de Koerden dat de Baath partij, met Saddam Hussein, aan de macht kwam? De leider van de Baath- partij was tevens een oom van Saddam Hussein. Deze leider, genaamd Ahmad Hassan al- Bakr, was absoluut niet bang voor de Koerden, voor eventuele massale opstanden, omdat hij heel goed wist dat de Koerden onderling verdeeld waren en problemen met elkaar hadden. al- Bakr nam drie Koerdische politieke leiders, allemaal met heel verschillende standpunten, op in zijn kabinet. Maar na vijf weken al konden deze Koerdische leiders niet samenwerken en vertrokken de aanhangers van Barzani uit Bagdad. Ik vind dat dit ook was te verwachten, maar ik kan niet bedenken waarom deze al- Bakr dit deed, het lijkt wel een opzetje om de Koerden nog meer uit elkaar te drijven maar ook dat bleek later niet waar te zijn, waarom niet zal ik nu gaan toelichten. Op het moment dat Barzanie's aanhangers vertrekken uit Bagdad begint Barzani weer opnieuw een gewapende strijd, nu tegen het Baath regime. Het nieuwe regime was nog maar vijf maanden aan de macht dus het laatst dat ze wilden was een opstand in deze vorm. Daarom begrijp ik ook niet waarom al- Bakr dat indirect zelf veroorzaakt heeft. al- Bakr kwam in een vlaag van verzoening met veel beloften in de hoop dat Barzani zijn wapens weer neer zou leggen. Voor mijn gevoel klopt hier iets niet of heeft al- Bakr plannen in het geheim. Hij is immers veel machtiger dan Barzani en zou hem makkelijk met een gewapende strijd kunnen verslaan, zoals dat tot nu toe bijna altijd gebeurde bij opstanden van de Koerden. Ik weet dat het Baath- regime, dat later onder leiding van Saddam komt te staan, het regime is waaronder de Koerden ernstig kwamen te lijden. Maar daar is nu nog niets van te merken. Het Baath regime zou zorgen voor een Koerdische academie voor Wetenschappen in Bagdad zou, zorgen voor een Koerdisch talige universiteit, die in 1974 uiteindelijk open zou gaan. Maar omdat Barzani zijn wapens nog niet neerlegde kondigde Bagdad in 1969 aan dat er autonomie voor de Koerden in zicht was. Nu wilde Barzani wel weer aan de onderhandelingstafel. Het Manifest van 11 maart 1970 was het meest vergaande akkoord dat de Iraakse regering ooit had gesloten met de Koerden. Het akkoord bevestigde de erkenning van de Koerden als een van de twee basisnaties van Irak. Voortaan zouden de Koerden altijd deel uitmaken van de regering en zouden ze een regionaal parlement hebben. Ook werd Sorani op heel veel vlakken erkend als officiële taal, wat er toe leidde dat plotseling heel veel ambtenaren deze taal moesten leren. Het Sorani zou overal in Irak als tweede taal onderwezen worden. Het meest belangrijke is nog wel dat er nieuwe volkstellingen zouden komen en dat alle regio's met een Koerdische meerderheid in 1 regio samen ondergebracht zouden worden. Het regime zou voor dit alles tot 1974 de tijd hebben om het uit te voeren. Ik begrijp nog steeds niet dat het Baath- regime het zo goed voorheeft met de Koerden, er moet voor mijn gevoel nog wat achter zitten, want anders vind ik het zeer opmerkelijk dat al- Bakr de opstand van Barzani niet met geweld neerslaat... Veel van de beloften werden in die vier jaar uitgevoerd en zo gingen de Irakeze Koerden een voorbeeld vormen voor de Koerden in Iran en Turkije. Dit vind ik goed begrijpelijk want in die landen werden de Koerden als minderwaardig beschouwd en werd er helemaal geen respect getoond voor hun eigen taal en cultuur. Het blijkt nu dat de KDP leider Barzani dezelfde gedachte heeft gehad als ik nu heb, want er bleef wantrouwen tussen de KDP en Bagdad doordat Barzani ook dacht dat er een strategie achter de volkstellingen zou zitten. Dit klopte ook want het Baath- regime spoorde alle Arabieren op om zich allemaal in het noorden te vestigen, waar bijna alle Koerden zaten, omdat op die manier het Koerdische gebied zo klein mogelijk zou zijn en de regering wilde kosten wat kosten voorkomen dat de olierijke plaatsen als Kirkoek en de Mosoel- provincie in handen van de Koerden zouden vallen. Zo kwam het ook dat er uiteindelijk maar een klein gebied, buiten het bestaande autonome Koerdistan werd toegekend aan de Koerden. Op deze manier is het Baath- regime op een vriendelijke manier te werk gegaan en heeft er voor gezorgd dat de olierijke plaatsen in hun handen zouden blijven. De Koerdische leiders waren het met deze, valse, oneerlijke, gang van zaken natuurlij niet eens. Zelfs Koerden die altijd tegenstanders van Barzani waren geweest waren voor het hervatten van de strijd, maar omdat de steun van de Iranese kant, waar ik later in dit werkstuk nog verder op inga, er niet meer was, werd de strijdbijl niet weer op gegraven. Ik moet zeggen dat de Koerden eigenlijk wel erg veel willen. Aangezien al- Bakr al erg veel op cultureel gebied voor de Koerden heeft gedaan vind ik een eventuele opstand van de Koerden op dit moment onrechtvaardig. Natuurlijk weet ik ook dat wat er gebeurd is met de volkstellingen ook onrechtvaardig is. Het blijkt maar weer dat de Koerden waarschijnlijk nooit tevreden zullen zijn tot ze een eigen onafhankelijk landje hebben. Ik ken het Baath- regime van ondermeer Saddam Hussein van heel andere kanten, uit het nieuws, dan dat ik tot nog toe heb ontdekt over dit regime in dit werkstuk. Wanneer het regime een heel andere weg in is gelagen, en hoe dit gebeurde ga ik nu uit zoeken. Eind jaren zeventig, is de Baath partij een andere weg ingeslagen, een weg die achteraf gezien alleen maar vernedering, onderdrukking en afpersing voor de Koerden heeft gebracht. Het begon in deze tijd met het feit dat de partij opnieuw, op dezelfde oneerlijke manier, volkstellingen hield om ervoor te zorgen dat er steeds minder gebieden voor de Koerden waren. Het Baath- regime dwong duizenden Turken, Koerden en Asyriers ertoe om bepaalde gebieden te verlaten en pasten de wetten zo aan dat het moeilijk werd voor de Koerden om hun werk en eigendommen te behouden. Arabische mannen kregen financiële compensaties wanneer ze met een Koerdische vrouw trouwden, zo was de bedoeling om de Koerdische stammen een beetje uit te roeien. In 1980 waren er in totaal al ongeveer 60.000 Koerden gedeporteerd naar Iraaks Koerdistan, ze werden bij de grenzen weggehouden om ervoor te zorgen dat ze geen contact met het buitenland konden hebben. Ik vind wat er nu gebeurd onmenselijk en het doet mij denken aan de Tweede Wereldoorlog omdat toen ook een bepaalde groep mensen alleen nog maar op een bepaalde plek, op een grote hoop, mochten wonen. Het land wordt simpel gezegd van de Koerden afgepakt! Koerdische stammen verspreid over heel Irak die nooit in opstand waren gekomen, mochten hun eigen cultuur, taal en identiteit gewoon behouden. Maar op veel plaatsen werden de Koerdische scholen opgeslokt door de Arabieren en werd het Sorani taboe. Ik vind al deze ontwikkelingen, ook al zach ik het al aankomen vanaf de onafhankelijkheid vanaf Irak, vrij plotseling en waarom ze gebeurden is eigenlijk een groot vraagteken. Ik denk dat het gebeurde, aangezien het niet alleen de Koerden betreft en de Koerden vroeger relatief erg goed behandeld werden door het Baat- regime, omdat het Baath- regime zeker wilde zijn van zijn totalitaire macht en daarom alleen alle opstandelingen op een grote hoop gooiden, in een soort van afgesloten gebied, zodat ze bij een eventuele opstand alleen daar al hun militaire hoefden in te zetten. Ik zal nu in het kort ingaan op de zaken tot 2001 omdat ik op onderstaande zaken verderop in het werkstuk, verdeeld over verschillende hoofdstukken, deelvragen, in ga. Sinds de jaren '80 hebben de Koerden, Turkmenen en Asyriers zwaar te leiden onder het bewind van Saddam Hussein. Deze wilde namelijk, zoals boven ook wel duidelijk is geworden, heel Irak Arabiseren, en alle opstandelingen werden daarvoor gestraft. Na de opstand die ontstond na de Golfoorlog in 1991 nodigde Saddam Hussein de Koerdische leiders uit in Bagdad. Er werden veel beloften aan de Koerden gedaan die deels overeen kwamen met die in 1970 werden gedaan. Er werd een meerpartijsysteem, mensenrechten, persvrijheid etc beloofd. Het kwam geen akkoord maar er kwamen wel weer grotere gebieden waar groepen Koerden in vrijheid mochten leven. Het semi- autonome gebied, waar de VS voor heeft gezorgd, net als de no- fly- zone, waar veel Koerden leefden kwam voor grote uitdagingen te staan: ze moesten hun eigen onderwijs verzorgen en mochten deels hun eigen politiek beleid voeren. Op cultureel gebied veranderde er veel in de jaren '90, zo kwamen er veel Koerdische kranten bij, het Sorani werd weer meer gebruikt, er werden nieuwe Koerdische tv zenders ontwikkeld, er bestond immers persvrijheid. Deelconclusie Sinds Irak niet meer is opgedeeld en dat de Koerdische regio's niet meer behoren tot het Turks- Osmaanse-rijk maar onder Brits gezag vallen is er veel veranderd voor de Koerden. Om te beginnen: echte onafhankelijkheid voor de Koerden is er niet gekomen maar de Britten hebben wel veel voor de Koerden in positieve zin betekend. Zo komt in 1918 Irak onder Brits gezag. Maar ik ben blij met de eisen die de Volkenbond vervolgens stelt, want dit zorgde ervoor dat de Britten geen misbruik konden maken van de Koerden op wat voor manier dan ook. Zo moesten de Britten er juist voor zorgen dat er autonomie voor de Koerden zou bestaan en blijven bestaan. Ook zouden de Koerden lokaal zelf bestuur mogen hanteren en zou hun taal officieel behouden blijven in bestuur, het onderwijs en rechtspraak. Ik zie het zo: het betekent toch een beetje autonomie! Toch vind ik het begrijpelijk dat de Koerden nog niet tevreden waren, ze wilden immers eigenlijk een onafhankelijk Koerdistan. Maar in 1930 gaan de ontwikkelingen juist een heel andere kant op. De Arabische regering in Bagdad wil namelijk dat alle Koerden maar in een Arabisch Irakese staat integreren. Hier kwamen de Koerden tegen in opstand, maar desondanks werd in 1932 Irak tot een onafhankelijke staat benoemd en werd Koerdistan dus opgeslokt door de Arabieren. Gelukkig kan ik melden dat de Britten er ook nu weer voor hebben gezorgd dat de Koerden plaatselijk hun taal mochten behouden
De taal is sinds de jaren'30 een heikel punt geweest bij de politiek maar ook bij de Koerden onderling. De Koerden hebben onderling veel problemen over het taalgebruik en omdat ze het onderling niet met elkaar eens zijn zullen ze, denk ik nooit sterk genoeg zijn om de goed samenwerkende soenitische Arabieren te kunnen verslaan in een opstand. Totdat de Baath-partij aan de macht kwam traden er geen grote veranderingen voor de Koerden en hun gewenste onafhankelijkheid op. Maar op het moment dat de Baath partij aan de macht is en de KDP van Barzani weer in een gewapende opstand komt, belooft de Baath-partij enorm veel zaken op cultureel- autonoom gebied aan de Koerden. Zo wordt er in 1970 een akkoord met de Koerden gesloten, een akkoord was nog nooit zo vergaand geweest. De Koerden kregen ondermeer universiteiten, een eigen parlement en het Sorani werd als tweede taal in heel Irak onderwezen. Het is belangrijk om te weten dat de Koerden nu geen eigen staat hebben maar dat de Koerden hadden het in zo'n massale vorm, nu nergens elders in de wereld zo goed. Ook zouden de Koerden alle gebieden "krijgen" waar ze de meerderheid vormden, maar omdat de volkstellingen nooit eerlijk zijn verlopen werd het Koerdisch gebied maar heel matig uitgebreid en zeker niet met de olierijke plaatsen als Kirkoek en Mosoel. Ik vind dit trouwens allemaal erg opmerkelijk want in de afgelopen geschiedenis zijn de Koerden bij een opstand meestal met geweld neergeslagen en zo is het de eerste keer dat een regering er voor kiest om de opstand echt te proberen op te lossen door te werken aan de wensen van de Koerden. Ik kan mij ook niet voorstellen dat het Baath- regime hier geen bedoelingen mee had, ze zullen er zeker eigen belang bij hebben gehad. Ik kan mij het goed voorstellen dat de Baath- partij de opstand op deze manier probeerde neer te slaan wanneer ze bang moesten zijn voor de militaire druk van de Koerden, van Barzani, maar aangezien het Baath- regime veel machtiger is en zij dat ook weten kan ik mij alleen nog voorstellen dat ze het zo goed voorhadden met de Koerden om er 100% zeker van te zijn dat de olie rijke plaatsen zoals Kirkoek en Mosoel nooit in Koerdische handen zouden vallen. Want dat heeft het Baath- regime wel bereikt met de beloften van de nieuwe grondverdeling aan de hand van de valse volkstelling. Eind jaren '70 is Saddam Hussein de leider van het Baath- regime en hij is het, aangezien zijn maatregelen, denk ik helemaal zat. Hij wil een Arabische staat zien. Omdat veel Koerden, Turkmenen en Assyriers het hier niet mee eens zij en in opstand komen worden deze gedeporteerd naar een paar gebieden. Dit betekent dat het land en de mensenrechtenvan de Koerden werd afgepakt

Wat er vanaf de jaren '80 gebeurd vind ik onmenselijk. Ik den dat alles en iedereen die Saddam Husseins ideeën in de weg staan, hij het liefst meteen uit de weg zou ruimen. Toch is dit niet gebeurd. In 1991 krijgen de Koerden, door ingrepen van de VS zelfs weer veel rechten en vrijheid terug van Saddam Hussein. Nu mogen de Koerden in hun Semi- autonome staat heel veel zelf bepalen en regelen. En hoe dit verder gaat onderzoek ik in de volgende deelvragen. Deelvraag 3 De politieke economie van Irak en Koerdistan Inleiding De eerste vraag die ik mijzelf natuurlijk heb gesteld, als ik het over de economie ga hebben, is wat hun grootste inkomstenbron is? Dit is vanzelfsprekend de olie, bijna 100% van de export wordt door de olie gevormd. Dit is niet altijd zo geweest: pas vanaf 1974 is de olie-industrie genationaliseerd, hierdoor konden alle inkomsten naar de regerende Baath- partij gaan. In de jaren zestig was het in Irak zo gesteld dat ze zichzelf eigenlijk niet in leven konden houden. De landbouw had zwaar te lijden, er vond veel urbanisatie plaats en de boeren konden onmogelijk concurreren met de goedkope importproducten. Wat de politiek economie voornamelijk in de afgelopen 30 jaar inhoud en wat voor invloed dit heeft gehad op de Iraakse samenleving, de burgers en de Koerden ga ik in dit hoofdstuk onderzoeken. Ik vind het belangrijk om te beginnen in de jaren '70. In deze tijd werd er namelijk in de steden enorm veel geld door regime van Saddam Hussein geïnvesteerd in particuliere bedrijven. Deze bedrijven profiteerden enorm van deze vorm van staatskapitalisme, want de overheid was ook de grootste afnemer van goederen en producten. Ook Koerdische ondernemers hebben hiervan kunnen profiteren. Maar de overheid deed deze investeringen niet voor niets: via deze weg werden alle bedrijven, politieke en economische elites, aan hen gebonden en kenden in meer of mindere mate dus geen vrijheid. Ook vele Koerdische bedrijven leken het op het oog dus erg goed te doen, ze deden goede zaken maar eigenlijk deed alleen de overheid van Saddam goede zaken en waren de mensen die voor het bedrijf werkten geheel afhankelijk van de overheid, wanneer deze geen geld meer zou investeren of producten zou kopen zou het bedrijf niet meer kunnen voortbestaan. Dit zou later ook duidelijk worden. Heeft de overheid dan ook ten tijde van de eerste Golfoorlog deze investeringen staande kunnen houden? Ik denk van niet, en het blijkt ook zo te zijn: Vanaf 1980 was Irak in een mens- en geldverslindende oorlog met Iran geraakt. Dit had dramatische gevolgen voor de economie en de bevolking, de Koerden. Saddam had enorm veel geld nodig voor deze oorlog en alles wat in de jaren zeventig was geïnvesteerd had hij nu nodig met als gevolg dat alles werd geprivatiseerd, verkocht. Ik zou denken dat dit de vrije markt alleen maar ten goede zou komen maar dit blijkt helemaal niet zo geweest te zijn. De prijzen werden steeds hoger waardoor mensen uiteindelijk niets meer konden kopen en doordat er al ontzettend veel corruptie van boven af, vanuit de overheid, bestond, ontwikkelde dat zich nu alleen maar verder. De mensen die een politieke of familieband hadden met het regime kwam het ten goede, zij werden prompt allemaal de eigenaars, de geldontvangers van allerlei bedrijven, zij hadden geld genoeg om een bedrijf te kopen. Zo ontstond er een razendsnelle afbraak van de welvaartstaat en alleen de mensen die waren betrokken met het regime hadden het nog erg goed, vooral doordat zij de olie industrie wel zelf in handen hielden. Maar het hield na deze oorlog niet op want de VN sancties in augustus 1990 (zie verder deelvraag 3) en de vernietiging van belangrijke delen van de infrastructuur in de Golfoorlog zorgden voor een nog slechtere levenskwaliteit van de bevolking. Mensen die afhankelijk waren van hun salaris hadden geen toekomst meer, als er water of elektriciteitcentrales beschadigd werden was er geen geld meer voor reparatie en ook het onderwijs stortte in, kortom de samenleving stortte in, en het werd meer een staat die was gebaseerd op, ieder voor zich, waarin alleen de rijke lui rondom Saddam het goed hadden. Om een beter beeld van deze situatie voor ogen te krijgen trek ik het in vergelijking met Nederland en stel mij voor dat Balkende met het huidige parlement de eigenaar en tevens de grootste afnemer is van alle Nederlandse bedrijven. Ten eerste denk ik dan dat er minder verschillende soorten bedrijven zouden bestaan: alleen die de overheid goed vindt en nodig acht, of gewoon leuk vindt. Als Balkende of geen van de andere ministers bijvoorbeeld biologisch eet dan zullen er dus ook geen biologische winkels bestaan en kunnen de mensen die wel biologisch eten willen kopen kort gezegd de pot op. Dit zal, in andere vorm dan, ook gebeuren in Irak: bedrijven waar Saddams regime niet in investeert zullen het moeilijk hebben om voort te bestaan. Buiten dat zijn alle werknemers dus afhankelijk van de overheid, wanneer zij geen uitgaven doen is er geen geld voor een salaris. Nu kan ik mij goed voorstellen dat bij het uitbreken van een oorlog in Irak, waar de overheid veel geld voor nodig heeft en dus al zijn investeringen stop zet en de bedrijven onafhankelijk maakt, heel de economie in een klap op zijn kop komt te staan: mensen hebben geen inkomsten meer, kunnen bedrijven dus niet opkopen, dit kunnen alleen de rijke mensen van het regime, die dus alleen nog maar rijker worden en al de andere mensen worden steeds armer. Hoe zit het met Iraaks- Koerdistan, is dit gebied afhankelijk van de verder Irakese economie of niet? Dit zal ik nu gaan onderzoeken wat dit is toch wel heel belangrijk voor mijn werkstuk: "zouden de Koerden zich bij een onafhankelijke staat zich zelf ook in leven kunnen houden?" Om te beginnen heerste na de eerste Golfoorlog in 1991 op politiek gebied in de Iraaks- Koerdische regio een enorme onstabiliteit. Dit kwam doordat er op dat moment geallieerde Amerikaanse troepen probeerden de orde en beschaving te beheersen evenals Koerdische Pesjmerga's en de troepen van Saddam waren ook nog in het gebied. Aan dit laatste kwam haast onbegrijpelijk een einde: de troepen van Saddam trokken vrijwillig terug uit het gebied, maar dit niet zonder reden: net over de grens legden ze een interne blokkade op. Deze blokkade zorgde er voor dat er geen, in het begin minder, olie en voedselproducten naar de regio konden komen en uiteindelijk haast niets meer. Dit kwam nog eens boven op het VN- embargo, de sancties die ook voor de noordelijke regio van Irak golden. Als gevolg van deze twee economische obstakels ontstonden er ontzettend grote tekorten binnen de regio. De regio was dus wel degelijk afhankelijk geweest van de rest van Irak en van de humanitaire hulp goederen. De VN kwam wel weer met nieuwe hulpprogramma's, maar ze hebben er nooit voor kunnen zorgen dat alle Koerden genoeg werden voorzien van rantsoenen met levensmiddelen. Maar tegelijkertijd met deze ondersteuning aan de Koerden steunt de VN eigenlijk ook Saddam Hussein zijn regime. Indirect ruilen ze namelijk: ze kopen (van de Irakese regering, dus van Saddam) olie en verkopen levensmiddelen (ruilen). Hoe zijn de Koerden omgegaan met deze situatie? Na de oorlog deden de Koerden in hun regio er alles aan om de schrikbarende schade op zowel sociaal als economisch gebied te herstellen, maar dit was eigenlijk niet te doen doordat ze geheel afhankelijk waren geworden van hulp en voedselrantsoenen. Daarnaast was er geen geld geweest om de industrie verder te ontwikkelen en de landbouw had ook geen bestaan meer, al het eten kwam immers uit het buitenland. Dit vind ik dus weer een duidelijk nadeel van het OVV- programma, de mensen krijgen wel eten maar zijn ten eerste afhankelijk en daarnaast raken velen hun werk kwijt: landarbeiders en boeren hebben geen werk meer omdat het eten uit het buitenland komt. Naast dit alles kwam nog eens dat in de afgelopen jaren vierduizend dorpen door Saddam met de grond gelijk zijn gemaakt. De Koerdische overheid kon dit alles moeilijk verbeteren doordat ze zelf niet veel geld hadden en dus haast geen salaris konden uitbetalen aan ambtenaren. De twee grootste Koerdische leiders: Jalal Talbani en Massoed Barzani haalden het meeste van het geld voor hun budget uit de, grotendeels illegale, oliehandel (smokkel) met Turkije. En de aanwezige hulp organisatie's konden niet goed helpen, ze wisten niet veel af van de economische structuur. Hiernaast was de buitenlandse hulp vaak niet goed te verdelen, waardoor delen van de Koerdische regio nog meer werden uitgemergeld. Gelukkig ben ik tot de ontdekking gekomen dat er ook wel hulpgeld wordt geïnvesteerd in de wederopbouw, de economie, en dan vooral in de landbouw, maar dit kon niet op tegen de politieke onrust en de veel goedkopere buitenlandse producten. De monetaire en andere economische ontwikkelingen bleven in het noorden gevoelig voor het beleid dat de regering in Bagdad voerde. Maar in het noorden hadden ze wel ander geld: de oude in Zwitserland gedrukte biljetten, terwijl in centraal Irak een nieuwe munt was ingevoerd. Hiervan was de wisselkoers erg onzeker en de mensen hadden geen vertrouwen. In mei 1993 werd er besloten door het regime dat de oude 25 dinar biljetten moesten worden omgeruild voor de nieuwe, maar omdat dit alleen in het regeringsgebied in centraal Irak kon gebeuren, waartoe veel Koerden niet instaat waren, raakten velen in een klap heel veel geld kwijt. Dit wilde de Irakese regering niet langer meer zo. Dit vind ik goed begrijpelijk want aan dit voorbeeld kun je zien hoe afhankelijk de Koerdische regio eigenlijk nog is van de beslissingen die in Bagdad worden gemaakt. Daarom vind ik het ook haast vanzelfsprekend dat de Koerden met het programma kwamen om de Irakese dinar in te ruilen voor de Turkse lira. Maar dit programma werd in eerste instantie niet afgewezen door de Turkse overheid maar stierf wel in een stille dood doordat het waarschijnlijk toch gezien zou worden als een stap richting economische onafhankelijkheid( wat het natuurlijk ook is!) en zou het dus als provocatie worden opgevat (en dus verboden worden?) Er is dus een enorme werkloosheid ontstaan, maar hoe de mensen zich toch in verder weten te redden ga ik nu onderzoeken: Door de enorme werkloosheid in heel Irak werd de economie heel informeel. Veel families zagen zich genoodzaakt om sieraden en andere spullen te gaan verkopen om het eten te kunnen betalen, kinderen gingen steeds vaker op jonge leeftijd al werken en niet meer naar school om op die manier ook de familie van het nodige geld te voorzien. Veel ambtenaren zagen zich genoodzaakt om bijbaantjes te zoeken om in hun vrije tijd ook wat te kunnen verdienen, ze werden straatverkopers of bijvoorbeeld taxichauffeur. In de (Koerdische) steden ontstond er een sterke toename van corruptie en misdaad in kleine maar ook grote georganiseerde vorm. De economie werd hier steeds meer afhankelijk van en vooral van de illegale petroleum smokkel vanuit de Koerdische regio naar buurlanden en het verdere Irak. Maar bij deze informele handel was het maar sterk de vraag of het geld wel op de juiste plaatsen terecht kwam, en niet bijvoorbeeld bijna alleen maar in zakken van hoge functionarissen. Maar er was maar een kleine groep mensen die van deze handel profiteerden en daarom was het ook meteen weer een mooi punt om binnen de Koerdische politieke muren ruzie over te maken: de PUK (Patriottische Unie van Koerdistan) en KDP (Democratische partij van Koerdistan) kwamen er niet over uit hoe de opbrengsten van de olie verdeeld moesten worden. (het valt mij op dat dit in de jaren 90 was maar dat er vandaag de dag, 21 augustus 2005 nog steeds problemen zijn binnen Irak over de verdeling van de olieopbrengsten, het is namelijk samen met de rol die de islam moet spelen een van de punten die er voor zorgt dat de nieuwe Irakese grondwet die met hulp van de VN is opgesteld maar niet aangenomen wordt!) Waar ik het nu over heb speelde zich af in 1994 en had als gevolgen dat er nog meer onzekerheid en grimmigheid ontstond, de buitenlandse humanitaire hulp bleef in deze periode ook achter, ook door de continue gevaarlijke gevechten tussen de twee Koerdische partijen. Ik vind dit zo dom: in plaats van samen te gaan werken en zo meer macht te krijgen gaan de twee grootste Koerdische partijen juist constant met elkaar op de vuist, wat een eventuele onafhankelijkheid, zowel op politiek en economisch gebied, niet bevordert. Ik zie de situatie denk ik wel een beetje voor ogen, het is belachelijk en op zich wel te vergelijken met de Nederlandse politiek de afgelopen periode, die hadden het vaak ook al onderling moeilijk genoeg, laat staan dat ze nog aan het volk kunnen denken, waar het toch wel om gaat. Nu is dit alleen bij de Koerden veel sterker het geval. Ik ben nu aangekomen om verder in te gaan op de gevolgen die de slechte economische situatie met zich mee brengt. De burgers probeerden massaal uit de uitzichtloze situatie te komen, en dit meestal door middel van mensensmokkel ( zie ook deelvraag 4 de vluchtelingen stromen), hier verdiende dus ook weer een bepaalde groep mensen op een illegale manier veel geld aan, maar het is weer geen inkomstenbron die eerlijk is en wordt verdeelt over alle burgers... Op de langere termijn zou deze situatie waarschijnlijk alleen nog maar verslechteren doordat vooral hoogopgeleiden Koerden elders op de wereld probeerden een beter bestaan op te bouwen en de koerden die wel achterbleven werden vaak nog meer afhankelijk van hulp doordat ze vaak leefden van het geld dat vertrokken (gevluchte) verwanten vanuit het buitenland stuurden. Zoals ik al eerder gezegd heb is het olie voor voedselprogramma lang niet in alle opzichten goed voor de Irakese burgers. Op het moment dat dit programma zou worden ingevoerd hebben alle plaatselijke boeren enorm geleden: ze hebben nog snel, voor lage prijzen, geprobeerd hun voorraden te verkopen, wat namelijk zeker niet meer zou lukken als het OVV-Programma al in werking was getreden. En ook op de lange termijn heeft het er voor gezorgd dat vooral de Irakese landbouw niet meer voort kon bestaan doordat al het eten uit het buitenland kwam. Het OVVP heeft ook als nadeel dat Bagdad veel kan discrimineren, als Saddam Hussein niet wil dat bepaalde regio's eten krijgen dan kan hij daar bij de verdeling van de voedselrantsoenen voor zorgen en zo heeft hij alsnog veel macht in de Koerdische regio (zie ook deelvraag 3 "het sanctie regime"), het werkt inefficiënt en het is ontzettend corrupt. Ik kan mij ook ontzettend goed voorstellen dat dit is waar de Koerden jaren in opstand tegen gekomen zijn, ik zou er zelf ook niet aan moeten denken dat Balkende kan bepalen welke regio's, gemeenten wel eten, subsidies of investeringen krijgen en welke niet. Ik vind het ook belachelijk dat dit niet goed word gecontroleerd in Irak, er zou een veel betere controle moeten zijn op de eindbestemming van de voedselrantsoenen zodat niet alsnog duizenden gezinnen honger moeten leiden door een gemene vergeldingsactie van Saddam. Toch heeft het OVVP ook veel positiefs gebracht voor de Koerdische regio. De partijen stopten met de gevechten doordat ze onder anderen meer geld voor handen kregen en nu toch ook wel inzagen dat ze beter weer samen konden gaan werken en zo goed mogelijk moesten proberen om te gaan met en in te spelen op en gebruik te maken van de situatie. Zo verbeterden langzaam het onderwijs, de infrastructuur en de gezondheidszorg, en werd er begonnen aan het vernieuwen van het elektriciteitsnet. Maar dit alles heeft ontzettend te leiden onder de handelsbelemmeringen en ook samen met de VN- rantsoenen leven de noord Irakese burgers nog steeds in armoede. Ik deel deze deelvraag op in nog een deelvraag, waarbij ik verder onderzoek zal gaan doen naar heel het sanctieregime met het OVV- Programma inbegrepen. Maar nu eerst een conclusie tot dus ver: Deelconclusie In de jaren zeventig zorgt het Irakese regime er voor dat alle bedrijven van hun afhankelijk raken, door hun grote investeringen en afname van producten. Maar wanneer de oorlog met Iran uitbreekt heeft Saddam al dit geld nodig en blijkt alleen maar voor zich zelf te zorgen: hij verkoopt, privatiseert alle bedrijven en houdt zelf de olieproductie in handen. Vele mensen raken hun werk kwijt en leven in steeds grotere armoede, terwijl het regime alle inkomsten van de grote bedrijven opstrijken. Na de Golfoorlog hebben de Koerden in het noorden het erg moeilijk door de sancties van de VN en een blokkade van Saddam aan de grens tussen de Koerdische regio en Irak. Hierdoor hebben de Koerden niet genoeg te eten en raakt heel de regio afhankelijk van hulp. De Koerdische leiders hadden dus zelf niet genoeg geld en middelen om zich voor de Koerdische burgers te kunne zorgen. In loop van tijd zagen steeds meer Koerden zich genoodzaakt bezittingen te verkopen en de kinderen te laten werken, ambtenaren zochten bijbaantjes en er ontstond steeds meer corruptie en de illegale smokkel van olie speelde een steeds grotere rol in de bijna geheel informele economie. Er ontstaan grote verschillen tussen rijk en arm door de vele smokkel, de informele economie. Ik zie dus heel de samenleving enorm van kwaliteit zakken. De twee grootste Koerdische partijen gaan pas echt samen werken als het OVVP word ingevoerd, hiervoor hebben ze domweg alleen maar veel met elkaar gevochten om de verdeling van de illegale olie opbrengsten hierdoor konden ze helemaal niet zorgen voor de Koerdische burgers met gevolg dat velen, meest hoog opgeleiden Koerden, weg vluchten. Ik vind het ontzettend dom waarom de machtigste Koerdische leiders nooit eerder hebben samen gewerkt, want samen ben je sterk! Ik zal hier dus verder op in het werkstuk verder op in gaan. Via het OVVP steunde de VN eigenlijk ook Saddam zonder bedoeling door namelijk eten te ruilen voor Saddam's olie, hij ontvangt dus indirect inkomsten in vorm van humanitaire middelen en kan als nog zelf bepalen welke regio's dit wel of niet ontvangen. Ook heeft het OVVP programma er voor gezorgd dat de Irakezen afhankelijk raken van hulp en de boeren zelf geen werk meer hebben. Gelukkig heeft het voor de Koerden ook voordelen opgeleverd : de PKK en de KDP gaan samenwerken aan onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. maar door belemmerde handel leven nog steeds veel Koerden in armoede. En politiek gezien is de Koerdische regio sinds 1991 redelijk onafhankelijk te noemen, maar door het OVVP zeker niet op economisch gebied. Nog een stukje eigen commentaar met betrekking tot de VS: als de Koerden meer handel zouden kunnen drijven doordat de sancties worden opgeheven hebben ze het beter dan nu, dus eigenlijk vind ik de VN, die zekerheid wil hebben over de olie, de hoofdschuldige. Deelvraag 4 Het sanctie regime van de VS tegen Saddam Hussein Inleiding In dit hoofdstuk zal ik gaan onderzoeken hoe het embargo tot stand is gekomen, wat het inhoudt en hoofdzakelijk wat de gevolgen er van zijn, zowel internationaal als voor de plaatselijke economie en dan voornamelijk in betrekking met de Irakese burgers, de Koerden. Ik zal beginnen bij het einde van de Koude oorlog. Sinds dien is de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties de plaats waar grootmachten de internationale orde overzien. Zien ze ergens gevaar dan grijpen ze in. Ik vind trouwens wel dat de Verenigde Naties egoïstisch en zelfzuchtende werken. Ze grijpen vooral in wanneer dat voordelen zal brengen voor henzelf. Zo deden ze dat ook in 1991, toen Saddam Koeweit had bezet, ze zagen veel olie in verkeerde handen vallen. De Verenigde Naties bevrijdde Koeweit van de bezetting en legde Irak een embargo op. Hoe is het embargo tot stand gekomen, wat houd het in, en wat heeft het voor invloed voor de bevolking (de Koerden). Deze vragen zal ik nu gaan proberen te beantwoorden. Het embargo omvatte onder meer: een volledig import- en export verbod op goederen uit en naar Irak. Alle internationale tegoeden en fondsen werden bevroren en er werd alleen handel toegestaan in of met betaling van medicijnen en voedsel, om aan humanitaire doelen tegemoet te komen. Irak moest ook herstelbetalingen aan de buitenlandse regeringen doen, ze moesten de schadekosten die de bezetting had gebracht vergoeden. Ook moesten ze afzien van veel militaire soeverniteit, ze mochten geen lange afstandsraketten, chemische en biologische wapens produceren en moesten alle nucleaire wapens ontmantelen. Maar de Irak en de VS- inspectieteams speelden allebei vals: Irak hield informatie achter en de inspecteurs deden aan spionage voor de VS en Israël. Dit heeft er toe geleid dat in augustus 1998 de samenwerking tussen de inspecteurs en Irak werd stopgezet met als gevolg dat de internationale gemeenschap geen zicht meer heeft in Irak. Groot- Brittanie en de VS beginnen vervolgens met heftige bombardementen. Ik vind deze bombardementen dus onterecht: ze hebben immers zelf hun inspectie kans verspild door t spioneren. Over de invloed van het sanctie regime op de burgers: De sancties hebben, buiten dat er wel handel en hulp in humanitaire middelen wordt toegestaan, enorme invloed op de burgerbevolking. Maar nu denk ik zelf dat de Irakese burgers wel beschikken over voedsel en medicijnen maar na nader onderzoek blijkt dit nog helemaal niet zo zeker te zijn: om medicijnen en voedsel te kunnen importeren moet je immers wel geld te besteden hebben en omdat Irak geen export meer kende hadden ze ook geen geld meer. De Veiligheidsraad wilde gelukkig hier toch wel wat aan doen en zo is er na veel overleg en aanpassingen van het programma het Olie- Voor- Voedsel- Programma (OVVP) in dienst genomen. Dit stelde Irak in staat om een klein gedeelte van hun olie te exporteren en zo van dat geld humanitaire middelen te kunnen kopen. Zo kregen de burgers het vanaf mei 1996 iets beter in Irak. Dit geldt overigens niet voor de Irakese elite, deze hadden het al erg goed door de oliesmokkel naar de buurlanden. Dit programma heeft alleen al tot 2000 voor meer dan 15 miljard Euro voor gecontroleerde geëxporteerde olie gezorgd en zo voor ongeveer aan 9 miljard Euro aan humanitaire middelen voor de Irakese burgers. Zo hebben alle burgers voor elke maand een voedselpakket met de primaire behoeften zoals bloem, rijst, suiker, keukenolie, melkpoeder, kaas en zout. Over medicijnen beschikt Irak nog niet echt veel, doordat deze vak niet worden toegelaten door het sanctiecomité. Deze zeggen namelijk, en ik geef ze daar wel wat gelijk in, "deze kunnen dubbel gebruikt worden: door burgers maar ook door de militairen strijdkracht om biologische wapens te maken". Hoe het geld wat verdient wordt via het OVVP precies verdeeld word zal ik nu uitzoeken. Er gaat 30% naar de herstelbetalingen, er gaat een klein gedeelte naar de administratieve kosten en de wapeninspectieteams. De rest gaat naar de bevolking: 13% naar de 3,4 miljoen semi- autonome Koerden in het noorden en 53% naar het midden en zuiden waar 19 tot 20 miljoen mensen wonen. In dit gedeelte van het land bepaalt Bagdad (de Irakese overheid, Saddam) met welk bedrijf of land ze een contract sluiten en deze vervolgens voor leggen bij het sanctiecomité, maar in het Noorden bij de Koerden gaat het anders. Zij werken samen met 12 agentschappen zoals Unicef, de World Health Organization en de Food and Agricultural Organization. Zij sluiten de contracten die ze voorleggen aan het sanctiecomité. In deze procedure stelt het Irakese regime vaak zijn veto om bepaalde aankopen tegen te houden. Zo houdt de centrale regering van Irak toch nog controle over het Koerdische deel van het land. Als ik het nu zo bekijk heeft de Irakese bevolking het best goed onder het OVVP maar, ze hebben alle primaire levens behoeften. Maar zijn er dan geen nadelen aan het OVVP? Na deze vraag te hebben onderzocht ben ik er achter gekomen dat er weldegelijk een behoorlijk aantal nadelen zijn, zowel voor de bevolking als voor de internationale gemeenschap. Het gaat sowieso allemaal erg langzaam. alles wat Irak wil invoeren moet steeds opnieuw goedgekeurd worden door het sanctiecomité. Er is pas in december 1991 een lijst gemaakt met producten die Irak zonder controle of goedkeuring mag invoeren. Ik vind dat zo'n lijst veel sneller had moeten bestaan, dat had veel tijd en geld gescheeld. Doordat het OVVP voor alle primaire behoeftes zorgt word de lokale Irakese economie geheel afhankelijk van de hulp. Het is heel stom, maar ondanks dat de lokale boeren een enorm graanoverschot hebben zorgt de VS voor graan voor het OVVP dat afkomstig is uit Australië. Hierdoor zijn de boeren afhankelijk van het Irakese regime, ze kunnen alleen daar hun graan proberen kwijt te raken, of via smokkel. Door dit alles lopen de lokale boeren natuurlijk veel geld mis, wat terecht komt bij boeren in Australië. De VS ziet volgens mij het OVVP ook een beetje als een wapen: ze kunnen op deze manier de olie prijs onder controle houden, want geen olie handel via het OVVP betekent geen geld, hulp, via legale weg voor Irak. Maar Irak heeft zelf natuurlijk ook een machtig wapen: de op een na grootste oliereserve ter wereld. Via oliecontracten probeert Irak heel veel landen aan zich te binden. Het OVVP heeft als volgend probleem dat het eigenlijk helemaal niet werkt: Irak krijgt via enorm veel olie smokkel als nog veel geld binnen wat Saddam Hussein vervolgens besteedt aan luxe en wapens en de militairenstrijdkracht. Het ergst is misschien nog wel wat Bagdad via het OVVP producten kan "aanvragen", maar hierdoor kan Saddam Hussein vanuit Bagdad er voor zorgen dat bepaalde regio's extra worden beloond of worden gestraft door hier bijvoorbeeld geen eten en medicijnen naar toe te laten gaan. Dus lang niet heel de bevolking heeft het goed. Eigenlijk kent heel de wereld wel nadelen door het embargo: Irak is immers minder gaan handelen waardoor veel landen een belangrijke handelspartner deels of geheel zijn gaan missen. Gelukkig zijn de sancties in 2002 wat versoepeld. Wat brengen de veranderingen, versoepelingen van het sanctie regime voor de Irakese samenlving? De veranderingen lijken mij een erg positieve uitwerking te hebben: Irak kan nu alle producten invoeren behalve de producten die op de verboden middelen lijst staan. Dit zijn voornamelijk producten die makkelijk voor dubbelgebruik zouden kunnen worden gebruikt. En bij de nieuwe sancties hoort ook een betere grenscontrole wat de olie en wapen smokkel zou moeten verminderen. Ik vraag mij alleen wel af of de betrokken landen allemaal zouden mee willen werken, ze verdienen immers zelf ook aan de smokkel. Het volk lijd, na de tweede golfoorlog is Irak van een land met de zelfde welvaart als Irak geëvolueerd tot een soort ontwikkelingsland. De zorg sector is enorm verslechterd doordat veel simpele maar noodzakelijke middelen en medicijnen niet worden toegelaten door het OVVP. Het volk lijd aan ernstige ziekten, doordat er bijvoorbeeld geen schoon water voor handen is omdat simpel weg de zuivering installaties zijn gebombardeerd en nooit meer zijn opgebouwd omdat de middelen daarvoor niet werden toegelaten door het OVVP. De staat valt weer terug op familie en tribanale banden doordat de mensen elke dag weer opzoek zijn naar voedsel, ze moeten overleven, hoog opgeleiden moeten afzien van hun baan, waarmee ze de maatschappij altijd instant hadden gehouden, en moeten in familieband er voor zorgen dat ZIJ overleven. Ik zal nu kijken of dit ook voor de Koerden betekent: Voor de Koerden in het noorden geldt dit iets minder, zij hebben het door de samenwerking met de agentschappen wat beter, er worden sneller en meer producten toegestaan en omgerekend moet een Koerd in het noorden per jaar met zo'n 1700 dollar doen en de rest van de Irakezen in centraal-, zuid- Irak met zo'n 1003 dollar. Tevens zijn er in het noorden meer inkomsten uit de smokkel en zijn er meer bruikbare grondstoffen door het minder extreme klimaat. Wat zouden de twee grootste Koerdische partijen willen? Zij zouden graag een afschaffing van het sanctieregime willen maar wel een gegarandeerd deel van de olie-inkomsten behouden of in ieder geval een beter mechanisme: betere samenwerking tussen de VN- agentschappen en de Koerdische overheid. Deel conclusie Het embargo en het sanctiecomité is na de tweede Golfoorlog opgesteld, dit houdt in dat Irak alleen producten mag importeren en exporteren als dat word goedgekeurd door het comité. Irak krijgt in ruil voor zijn olie, via het OVVP, humanitaire hulp en de primaire levensbehoeften. Zo word er geprobeerd om er voor te zorgen dat de Irakese bevolking goed kan overleven en het regime van Saddam Hussein geen middelen en geld heeft voor andere doeleinden zoals luxe goederen en wapens. Ik moet zeggen dat het ik dacht dat dit allemaal een positieve uitwerking zou hebben, maar helaas is gebleken van niet, heel het programma werkt moeizaam en er zijn erg veel nadelen: Doordat al het eten uit het buitenland komt hebben de plaatselijke boeren geen werk meer en worden de Koerden en alle andere Irakezen geheel afhankelijk. Het ergste vind ik nog wel dat Saddam via het OVVP er voor kan zorgen dat bepaalde (Koerdische) regio's helemaal geen voedsel krijgen. Veel landen hebben Irak als handels partner moeten gaan missen. Het volk lijdt meer dan het Irakese regime: zij hebben door de vele oliesmokkel het wel erg goed en kunnen zo alsnog investeren in wapens etc, terwijl de bevolking lijd aan armoede en ziekte en bijna geen medicijnen voor handen hebben omdat die vanwege het dubbelgebruik niet worden toegelaten. Gemiddeld hebben de Koerden in het Noorden wel meer inkomsten dan de rest van de bevolking. Ook al komt dit vaak door illegale handel via de noordgrens. Kortom het regime waar de sancties tegen zijn gericht zit nog steeds stevig in zijn zadel en de bevolking, de staat is teruggevallen van een welvarend land tot een levensstandaard dat vergelijkbaar is met een ontwikkelingsland waarin mensen hongerlijden en ziektes niet goed kunnen worden tegen gaan. Ik vind dus dat de sancties veel negatieve gevolgen hebben mee gebracht.
Deelvraag 5 De Irakese oppositie, de Koerdische politieke partijen en de VS. Inleiding Ik weet dat de oorlog die president Bush in 2001 tegen Saddam Hussein is begonnen als doel had om ondermeer de politieke organisatie in Irak te veranderen. Hij wilde een Irakese oppositie waarin ook de Koerdische organisatie een rol zou spelen. Maar hoe zat het eigenlijk voor deze oorlog: Hoe is de samenwerking tussen de Koerdische partijen en de rest van de Irakese oppositie? Zijn deze verschillende partijen nauwer gaan samenwerken in loop van de jaren. En natuurlijk wil ik weten wat de politiek van de VS, als leidende mogendheid, is geweest met betrekking tot Irak. Ik zal in dit hoofdstuk naar deze onderwerpen onderzoek gaan doen zodat ik in mijn deelconclusie hier ook antwoorden op kan geven. Ik vind het belangrijk om als eerste te melden dat een staatkundige eenheidis die is opgedeeld en versplinterd in verschillende partijen, die niet, zoals bij ons in Nederland altijd goed hebben samen gewerkt met het oog op de toekomst, maar die vaak alleen aan zich zelf dachten en aan de problemen op de korte termijn. Minderheidsregeringen proberen ook niet, zoals dat bij ons gelukkig eerlijk geregeld is, met verkiezingen, democratie, aan de macht te komen maar door geweld te gebruiken. Deze enorme verschillen tussen de partijen zijn ontstaan door de geloof verschillen, de verschillende interpretaties van de Islam, net als wij dat met het christelijke geloof hebben: katholiek, protestants etc. De soennitische Koerden, de sjiitische Arabieren, soennitische Arabieren, de sjiitische Falid- Koerden en dan ook nog de christelijke Assyriers, zijn hier voorbeelden van en zij leefden in de Turks- Osmaanse provincies, totdat in 1920 Irak werd opgedeeld, gevormd door de Britten, allemaal in hun eigen delen van het land, met hun eigen leiders. Maar in de loop van de daarop volgende 80 jaar is het nooit gelukt om van Irak een natie- staat te maken. Ook de islam zelf heeft er nooit voor kunnen zorgen dat de verschillende groepen zich samen bonden. Dit alles lijkt mij niet alleen maar iets negatiefs te hoeven opleveren voor het land, zo lang de verschillende groepen voor zichzelf goed kunnen zorgen en zich niet met elkaar bemoeien, hoeft er geen sprake te zijn van geweld. Helaas is hier wel sprake van en dit komt doordat de politieke macht in handen werd gelegd van de soenitische- Arabische bevolkingsgroep, die maar 20% van de bevolking uitmaakte. Hierdoor is een ontzettend grote meerderheid: 80% van de Irakese bevolking buiten het macht centrum geplaatst. Deze 55% sjiitische Arabieren en 20% Koerden en dan nog 5% Assyriers en Turkmenen, zijn het nooit eens geweest met de politieke leiders van de soenitische- Arabische machthebbers. En hoe moet een partij er voor zorgen dat 80% van de bevolking die het niet met je eens is, wel naar je luistert. Ik leg het woord misschien al in uw mond: door middel van geweld. En hiervan is Saddam Hussein wel het grootste voorbeeld. Maar ook onderling werd er gevochten: Turkmenen tegen de Koerden bijvoorbeeld en de twee grootste Koerdische partijen zijn met hun strijd in de jaren '90 hier ook een goed voorbeeld van. Al deze eindeloze gevechten en uitingen van structureel gewelddadige politiek heeft als gevolg dat het een soort van hypotheek op ieder politiek overleg legt. De enige oplossing voor dit eindeloze geweld lijkt een nieuwe grondwet waarin de politiek herverdeelt wordt op een eerlijke manier, waarbij de sjiitische - Arabieren en de Koerden meer te zeggen krijgen. Maar dit lijkt mij makkelijker gezegd dan gedaan: een nieuwe grondwet is een heel grote basis voor een land en stel je niet zomaar een, twee, drie op, er moet voor gezorgd worden dat er aan iedereen wordt gedacht en dat iedereen het ook in min of meerdere maten het met de nieuwe grondwet eens is, en om dat voor elkaar te krijgen, in een land als Irak kost veel tijd. Ik vind het belangrijk om te weten dat de Irakese oppositie kan globaal in vier categorieën van organisaties onderverdeeld worden: organisaties op etnische basis (Turkmenen, Koerden, Assyrische etc), op ideologische basis (bijvoorbeeld de communistische), op een Irakese nationalistische basis zoals het Irakese nationaal congres (INC) en het nationaal Irakese akkoord (INA) en op een Arabisch-nationalistische basis zoals de Baath partij (Saddam). Noch belangrijker vind ik dat binnen het Koerdische bevolkingsdeel veel verschillende verzetsbewegingen ontstaan en als politieke partijen naar voren zijn gekomen; de KDP en de PUK zijn de grootste hiervan. Deze partijen hebben ook geregeld kansen gezien, door de onrust binnen het centrale gezag als gevolg van vele oorlogen en staatsgrepen, om de macht over heel de staat over te nemen. Zoals ik al eerder heb gezegd is dit maar een globaal beeld, er zijn onderling ontzettend veel meer organisaties, samenwerkende partijen, fronten etc., geweest zoals ook bijvoorbeeld alle Koerdische organisaties in de eind jaren '80 zijn gaan samen werken onder de naam "Front van Iraaks Koerdistan" (IKF). Zij hebben op deze manier, door gezamenlijk(!) in overleg te gaan met de Britten, getracht een einde te maken aan het eenpartijstelsel en een begin te maken aan democratie met coalitieregering. Bij deze overleggen werd er ook vast gesteld dat dan de koerden ook deel zouden nemen aan de centrale regering van Irak en er werd ook een regionale autonomie beloofd. Maar pas naar tien maanden werd er een verklaring van dit alles naar buiten gebracht door de zogenaamde JAC, het Verenigd Irakese Nationaal Actie Comité (of dus: het Verenigd Actie Comité) wat bestaat uit 17 oppositie partijen: Koerdische, sjiitisch-islamitische, Arabisch-nationalistische en de communistische Partij van Irak. En het bleek te laat te zijn, het land was inmiddels al Koeweit binnen gevallen en Saddam Hussein zat in een crisis: in oorlog met Amerika en alle gevolgen van dien. Dan zou ik zeggen dat het juist een goed ogenbik is om een nieuwe politieke structuur in te voeren, omdat Saddam het toch al moeilijk had. Dit zou namelijk voor de Koerden veel goeds meebrengen: meer politieke rechten en afhankelijkheid. Maar helaas zijn de vele overleggen voor niets geweest ondanks de oproep van president George Bush senior, in 1991 toen de oorlog in volle gang was, aan de militairen en de bevolking van Irak om in opstand te komen tegen de dictator Saddam. Dit komt, en dat dacht ik zelf ook al, doordat Saddam Hussein natuurlijk niet zomaar van zijn troon gelicht kan worden, hij heeft veel aanhangers en een sterk leger, wat de andere Irakese legers, samen met de bevolking, nooit aan kan zonder verdere hulp. En zo is Saddam erin geslaagd om ook deze staatsgreep, die zou uitmonden in een georganiseerde Irakese oppositie, op afstand te houden. En er heeft nog veel meer gespeeld maar dit vind ik echt weer typisch Amerika, ze zetten in 1991 wel enorm veel militaire troepen in om Koeweit te bevrijden: om ervoor te zorgen dat ze niet een land wat een belangrijke rol speelt bij de olieproductie, zonder zouden wij weliswaar ook niet kunnen, maar Amerika zeker niet, in handen valt van een dictator als Saddam. Maar Amerika zet vervolgens geen troepen in om er verder voor te zorgen dat de politiek van Saddam Hussein word verstoten en zo dus plaats kan maken voor het rechtvaardiger democratische plan, de JAC verklaring. Hoe Saddam Hussein met dit soort opstanden, staatsgrepen omgaat zal ik nu gaan onderzoeken. Ik vind het niet vreemd dat vervolgens de gewelddadige Saddam ervoor zorgt dat de mensen die dit van plan waren, die in opstand kwamen tegen hem aan het einde van de oorlog met de VS, en het begin van het embargo, gestraft worden. Weer een duidelijke uiting van structurele geweldspolitiek want het is echt gebeurd: hij laat vele sjiitische Arabieren op gruwelijke manieren ombrengen en gaat dan op dezelfde soort represailles over bij de Koerden, die massaal het land ontvluchten. Geen nationale politiek rechten, het had zo mooi kunnen worden met als basis het plan van het JAC. Deze nieuwe ramp heeft ervoor gezorgd dat de leiding van het IKF is gaan proberen te onderhandelen met Saddam. De onderhandelingen brachten niet veel goeds: geen autonoom Koerdistan, geen democratie. Het IKF werd wel steeds krachtiger door een safe haven en de no-fly-zone, waar de Koerden dus niet hoefden te vrezen voor Saddam. Maar juist daarom liepen de onderhandelingen vast en wilde Saddam de Koerden juist weer straffen en zorgde er vervolgens voor dat in oktober 1991 al het overheidspersoneel uit Iraaks Koerdistan terug werd getrokken. Het bestaan van de no-fly-zone en de officiële breuk met het bestuur in Bagdad heeft ervoor gezorgd dat het IKF een bestuur op poten gingen zetten. En zo werden op 4 mei 1992 verkiezingen gehouden voor de Wetgevende raad en het parlement van Koerdistan. Dit vind ik erg "leuk" om te ontdekken; eindelijk gaan de Koerden goed en zelfstandig samenwerken, buiten Saddam Hussein om. Dit zou een grote stap naar een andere toekomst kunnen zijn. En zo ging (gelukkig!) in oktober van dat zelfde jaar de Wetgevende raad, die voor het merendeel werd gevormd door de KDP en de PUK, akkoord met een wetsvoorstel waarbinnen werd gesteld dat 'de Koerdische regio een federale entiteit binnen een federale, democratische staat dient te worden'. Maar de VS wil natuurlijk ook invloed hebben op de gang van zaken, over de manier hoe zij dit doen ga ik het nu hebben. Via het Irakese Nationaal Congres, dat opgericht is in Wenen, hoopten de Verenigde Staten meer invloed binnen de georganiseerde Irakese oppositie te winnen. Ze wilden dat de Koerden ook tot dit congres toetraden en dat gebeurde na een tijdje ook, verschillende takken van het JAC akkoord waren het eerst hier niet mee eens, maar de KDP en de PUK stemden meteen in met het voorstel. Zou dit voordelen voor de Koerden kunnen op leveren? Het zou zeker voordelen voor de Koerden gaan opbrengen, zo werd er gesproken over een resolutie waarin 'het recht van het Koerdische volk in Irak op zelfbeschikking binnen een verenigd Irak' aan de orde zou komen .Deze resolutie spoorde de Wetgevende raad van Koerdistan aan om het eerder genoemde voorstel omtrent een federale staat aan te nemen. Tijdens de eerste conferentie waar dus ook heel de JAC bij was, die werd gehouden in Irak zelf tussen 27 en 31 oktober 1992, vormden de verdere deelnemende organisaties samen 90% van de Irakese oppositie. Als ik nu terugkijk naar het begin van deze deelvraag, waar duidelijk wordt dat er ontzettend veel verschillende partijen binnen Irak bestaan, die geen van alle samenwerken, is deze conferentie een heel grote vooruitgang. Het valt mij op dat tijdens deze conferentie alle partijen elkaar kunnen vinden in een programma. Maar na verder onderzoek is het eigenlijk al minder opvallend want het blijkt dat dit programma als basis had om het regime van Saddam Hussein ten val te brengen en te beginnen aan een democratisch politiek bestel. Ook werd nogmaals bevestigd dat de Koerden over zelfbeschikking zouden gaan beschikken en ze een federale unie zouden vormen. Ik vind het dus belangrijk om te weten dat dit alles nooit gebeurd was als de KDP en de PUK niet waren toegetreden tot dit congres. Wat ik dan weer minder leuk vind om te ontdekken is dat in 2002 het Irakese Nationaal Congres en het Koerdische parlement er beide niet in geslaagd zijn om de afgesproken plannen (een federale Irakese structuur, waarmee invulling wordt gegeven aan het recht op zelfbeschikking, binnen een verenigde Irakese staat) ook in de praktijk uit te voeren. Met andere woorden, de lastige regeling over de zeggenschap over de bij Koerdistan gelegen olierijke plaats Kirkoek wordt maar uitgesteld. Er werd op het organisatorische vlak gekozen voor een presidentiele raad die werd gevormd door een sjiitische Arabier, een soennitische Arabier en een Koerd, KDP-leider Massoed Barzani. Hiernaast kwam een 26 leden tellend Uitvoerend Comite en een Nationale Raad, bestaande uit 234 leden. Het INC richt zijn hoofdkwartier op in Salahoedin in Koerdistan om zo steeds meer, met financiële steun van de VS, druk te kunnen gaan uitoefenen op de nog als maar zittende machthebber, de dictator Saddam Hussein. Maar de politiek van de VS ten aanzien van Irak is sinds de mislukte staats greep van Irakese militaire en burgers en de nederlaag van Saddam in de strijd met Koeweit, er altijd op gericht om Saddam's regime ten val te brengen. De VS heeft naast het oprichten van een no-fly-zone in noord- en zuid- Irak ook de CIA opdracht gegeven om zogenaamde voorwaarden te creëren voor het ten val brengen van Saddam Hoessein. De CIA probeerde dit met hulp van het INC. De mooiste situatie voor een staatsgreep was natuurlijk als er binnen Saddam's regime onrust zou heersen, en veel van zijn eigen troepen zo ontevreden zouden zijn dat ze zich met gemak tegen Saddam zouden keren. Dit gebeurde ook in 1995 maar de militaire staatsgreep kon de toch sterke Saddam niet van de troon lichten, dit bleek tot mijn stomme verbazing te komen doordat de CIA uiteindelijk niet mee had gewerkt met een front dat de PUK en de KDP en het INC hadden gevormd tegen Saddam's militairen. Het werd duidelijk dat de samenwerking met de CIA niet op een succes zou uitlopen. De situatie verslechterde nog meer op het moment dat er burgeroorlogen uitbreken tussen de KDP en de PUK. Ontzettend stom vind ik dit, ik vind het vergelijkbaar met dat Balkende samen met minister Zalm er voor willen zorgen dat een bepaald wetsvoorstel word aangenomen, ze zouden dan samen moeten gaan werken om er voor te zorgen dat Femke Halsema van Groenlinks, die tegen is, ook voor wordt. Maar wat doen ze vervolgens ze gaan eerst onderling de strijd aan om nog andere bijkomende zaken. Want dit gebeurd in Irak: de twee grootste Koerdische partijen willen dat Saddam Hussein ten val komt, maar gaan hier niet goed voor samen werken maar gaan eerst onderling de strijd aan omdat ze alle bij over grotere gebieden willen beschikken. Dit lukte voor de PUK ook, zij hebben met steun van Iran er voor kunnen zorgen dat ze over een groter Koerdisch gebied kunnen regeren. Maar ondertussen is de strijdbijl tegen Saddam zo goed als begraven: de samen werking tussen het INC en de CIA is afgelopen. Het wordt tot mijn schrik nog erger omdat Saddam een mogelijkheid ziet om van de situatie goed gebruik te kunnen maken: de KDP had namelijk een plan om de PUK terug te pakken: ze hadden de hulp van Irakese (dus van Saddam) millitairen gevraagd om de PUK terug te drijven uit hun gedeelte van het autonome Koerdistan. Dit gebeurde ook en dat betekende een over winning in de broederstrijd voor de KDP maar nu komt het: de militaire van Saddam Hussein vertrekken niet meteen uit het Koerdische gebied maar gaan eerst nog eventjes (stiekem) rondsnuffelen, zeg maar spioneren. Ze wisten belangrijke informatie van het INC te bemachtigen en hebben daarna nog even de Irakese oppositie laten weten wie hier nu echt de baas is, namelijk hun leider Saddam. Ze hebben namelijk 130 (!) strijders en functionarissen van het INC geëxecuteerd of vermoord tijdens gevechten. Alleen de CIA agenten wisten op tijd weg te komen, deze waren anders ook in de gemene, onverwachte strijd betrokken. Ik vind dit weer duidelijk een voorbeeld van het principe dat te veel Koerden (partijen) alleen aan zichzelf denken en aan de problemen op de korte termijn: de KDP denkt "wij willen het land van de PUK terugwinnen en gebruiken hiervoor gewoon even de Irakese troepen" , maar ze denken niet aan de eventuele gevolgen en al helemaal niet aan het idee dat het beter is om eerst de grotere problemen aan te pakken: zoals SAMEN met de PUK ervoor te zorgen dat zij op langere termijn zonder Saddam aan de macht hoeven te leven en niet langer meer te hoeven leiden en dan kunnen ze daarna misschien nog eens gaan praten over de Koerdische landverdeling onderling. Wat hebben al deze problemen voor gevolg voor het INC? Dit heeft als gevolg dat het INC meer en meer versnipperd raakt, het wordt gehuisvest in Londen en telt van u af aan niet meer als overkoepelende organisatie van de Irakese oppositie maar als een van de vele segmenten binnen de oppositie… Helaas blijkt het in de volgende jaren dat Saddam er weer helemaal bovenop kwam, de georganiseerde oppositie verzwakte en van de Koeweit crisis was het ergste voorbij. Saddam wist zelfs nog geld te verdienen via het OVVP en kon ervoor zorgen dat hij veel macht over heel Irak kon uit oefenen door bepaalde regio's geen voedselpakketten te laten bezorgen. Dit werd meestal toch via Bagdad geregeld. Ziet de VS dan niet dat dit belijd niet werkt en zo ja waarom grijpen ze dan niet in? Gelukkig heb ik ontdekt dat de VS, Bill Clinton, er inderdaad achter kwamen dat het beleid dat nu tegen in Irak was gericht niet het gewenste resultaat zou brengen: namelijk nieuwe politieke structuur zonder Saddam Hussein. Gelukkig komt op 31 oktober 1998 de VS met een nieuw beleid. Een beleid waarbij nogmaals het belangrijkste principe is, het steunen van de Irakese oppositie bij een overgang naar democratie (en dus weet ik dat daar ook een staatsgreep bij hoort omdat democratie nooit mogelijk zal zijn met een dictator als Saddam). Nu pakt de VS het anders aan ze stellen een budget van 97 miljoen dollar beschikbaar en beginnen met het trainen van de militairen van de Irakese oppositie. Ook wilde Clinton's regering dat er nieuwe, georganiseerde vormen van samenwerken tussen de vele segmenten van de Irakese oppositie kwamen met daarbij het liefst een centrale rol voor het INC. Met behulp van de Verenigde Staten kwam er een einde aan de broederstrijd tussen de KDP en de PUK. De VS begon met een lijst van alle oppositie groeperingen samen te stellen en zo kwamen uiteindelijk de volgende organisaties weer samen te werken: KDP, de PUK, het INC, het INA (Iraaks nationaal akkoord), de IMIK (Islamitische beweging van Iraaks Koerdistan), de BMC (beweging van constitutionele monarchie), en de Sciri (hoge raad voor de Islamitische revolutie in Irak). In 1999 was in Washington het eerste overleg maar helaas volgde hierop geen direct vervolg in de praktijk. Dit kwam omdat de VS weer eens wat anders belangrijker vond. Zo stonden sowieso de presidentiele verkiezingen voor de deur en hadden ze het te druk met onderhandelingen tussen de Palestijnen en de Israëliërs. Maar het duurde niet lang want bij het aantreden van president George Bush Junior en na de aanslagen van 11 september 2001 is er een militaire campagnes opgezet met als doel Saddam Hoessein's regime ten val te brengen. Na de aanslagen op 11 september hoorde Irak samen met Iran en Noord-Korea tot "de as van het kwade" en moest hard aangepakt worden om in het vervolg terroristen voor te zijn bij het plegen van aanslagen. Sinds 2002 zijn er in de VS en in Groot Britanie vele gesprekken gevoerd tussen de oppositie groepen en hoge functionarissen van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse zaken. Het hoofdonderwerp was hierbij hoe de democratische structuur in Irak gevormd moest worden. Dit bleek veel moeilijker te zijn dan dat het lijkt omdat ik inmiddels weet dat er tot op heden geen centraal akkoord is bereikt over de nieuwe grondwet, de basis voor democratie. Ik weet wel dat dit niet aan de Koerden ligt, deze kwamen meteen al met een ontwerpgrondwet naar buiten waarin Irak werd gevormd tot een republikeinse staat. Irak zou een federatie worden bestaande uit twee delen: centraal en zuid Irak zouden het Arabische deel worden en het noorden het Koerdische deel. Beide delen zouden een eigen president krijgen en het centrale deel zou zich ontfermen over de buitenlandse politiek en de veiligheid. Ze zouden het economische beleid uitstippelen en de federale wetgeving opstellen en het bevel voeren over de federale strijdkrachten. Ik vind het een slim plan dat de Koerden meteen hun eigen ideeën goed, tot in de details uitwerken in zo een ontwerpgrondwet, iedereen weet nu hoe zij het zouden willen, en ze hebben er op deze manier voor gezorgd dat er eigenlijk buiten hen om geen besluiten genomen kunnen worden waar zij het niet eens over zijn. Maar naarmate de er meer zekerheid komt over een militairen greep vanuit de VS tegen Saddam neemt de chaos binnen de oppositie leden toe en is er nog geen sprake over een nieuwe grondwet. Er waren namelijk andere zaken, die een belangrijke rol op de korte termijn speelde meer van belang: zo was het niet duidelijk wat de rol van de militairen van de oppositie leden zou spelen bij een militairen campagne. Hoe groter deze zou zijn hoe meer invloed de oppositie uiteindelijk zelf zou hebben op de grondwet. En ten tweede was het niet duidelijk wat voor garantie's de VS garandeerden inzage de veiligheid van de burgers, deze zouden een misschien een groot gevaar kunnen verwachten bij een oorlog tegen Saddam Hoessein, waar misschien de oppositie het helemaal niet mee eens is. Zoals ik nu en in de afgelopen tijd de oorlog in Irak heb bekeken is vanzelfsprekend met westerse ogen. Maar het is ook goed om het eens vanuit ander mans ogen te bekijken en in dat opzicht lopen de Koerden een groot gevaar. Ze hebben namelijk altijd moeten vechten voor een autonoom Koerdistan en wie zal hen garanderen dat zij dat in de toekomst niet ook moeten doen tegen andere machthebbers. Met andere woorden hun toekomst onder Saddam Hoessein is onzeker maar zonder Saddam weten de Koerden misschien nog wel minder waar ze aan toe zijn. Gelukkig is er af te leiden aan de Arabische media dat er de afgelopen jaren meer aandacht is geschonken aan het onrecht dat de Koerden de afgelopen decennia is aangedaan door Arabische regimes. Dit zou er in het vervolg voor kunnen zorgen dat er meer rekening met de Koerden word gehouden. Dit alles geld trouwens ook voor de sjiieten die sinds de jaren 70 ontzettend onderdrukt zijn door Saddam. Een nieuwe grondwet zou een goed begin vormen voor een tijdperk waarin er aan de rechten van alle verschillende groepen mensen in Irak aandacht word't geschonken. Ook aan de soennitische Arabische mensen. Want deze hebben natuurlijk hun mede mensen met de partij van Saddam natuurlijk veel onrecht aangedaan en er moet er voor gezorgd worden dat er geen represailles komen. Deelconclusie Door etnische en religieuze verschillen bestaan er heel de geschiedenis al enorme verschillen tussen de politieke partijen binnen Irak. Daarom ook is niets of niemand erin geslaagd een natie te vormen. Aangezien de afgelopen 30 jaar de soennitische Arabieren de macht in handen hebben (nemen) en deze maar 20% van de bevolking uitmaken is er een structureel gewelddadige politiek ontstaan, om die ander 80%, die het niet met de machthebbers eens zijn onder de knie te houden. De enige langdurige oplossing hiervoor zou een nieuwe grondwet zijn met democratie als fundament. Pas in 1988 gaan de Koerdische organisatie's en de andere 17 oppositie leden allemaal samen werken in een verenigd Irakese actie comité (het JAC). Dit is een enorme stap naar vooruitgang want hiervoor hebben alle oppositieleden alleen maar onderling ruzie gemaakt en nooit samen gewerkt voor een langdurig betere toekomst zonder Saddam. Er worden verschillende pogingen tot een staatsgreep gedaan maar omdat vaak de beloofde hulp van de VS op het laatste moment uitbleef, nooit met succes. Naar mijn idee helpen de VS alleen als het voordeel voor henzelf meebrengt, want ze bevrijden wel heel Koeweit van Saddam Hoessein. Saddam straft altijd degenen die in opstand komen en zo ontstaan er enorme vluchtelingenstromen onder de sjiieten en de Koerden terwijl Saddam nog stevig in het zadel zit en de VS via het olie-voor-voedsel-programma weer zekerheid hebben over de olie productie. Door de no-fly-zone, waar de VS wel voor gezorgd hebben, komt het Front van Iraaks Koerdistan op een sterkere positie te staan binnen de onderhandelingen met Bagdad, maar hierdoor lopen deze juist vast. Dit heeft als gevolg dat de Koerden voor het eerst zelf verkiezingen organiseren. De KDP en de PUK gaan akkoord met een wetsvoorstel waarbinnen Koerdistan een federale entiteit binnen een federale, democratische staat moet worden. In oktober 1992 komt er een enorme vooruitgang: 90% van de oppositieleden gaan samenwerken binnen het Irakese Nationaal Congres tegen Saddam. Maar hierop volgende staatsgrepen, in samenwerking met de CIA, slagen weer niet. Er breekt weer een heftige strijd uit tussen de KDP en PUK, die nog steeds niet hadden geleerd van hun fouten (dat samenwerken beter is op de lange termijn) en door een stomme fout van de KDP weten Saddams troepen veel medewerkers van het INC, wat vervolgens uiteenvalt, te vermoorden. Saddam wordt weer sterker maar de VS grijpen in met een nieuw beleid. Alle oppositie leden worden weer op getrommeld en na de aanslagen van 11 september zorgt Bush junior ervoor dat militaire campagne tegen Saddam op touw wordt gezet en wordt er opnieuw overlegd over de noodzakelijke nieuwe grondwet en democratie. Vervolgens komen de Koerden meteen met ontwerpgrondwet, maar eerst blijken er nog andere zaken aan de orde te komen. Deelvraag 6 Rivaliteit tussen KDP en PUK sinds 1975 Ik weet dat de Koerden van oorsprong een clanmentaliteit hebben en dat ze, in tijden dat het minder goed gaat, hier altijd weer op terugvallen. Aangezien het maar enkele keren echt goed gaat tussen Irak en Koerdistan vallen de Koerden constant uit elkaar in verschillende clans. Deze clans hebben hun eigen leiders die voor hun eigen clan opkomen ten koste van de andere. Dit gebeurde in de jaren '90 volop. De twee belangrijkste leiders Massoed Barzani van de KDP en Jalal Talabani van de PUK zijn constant met elkaar in machtsstrijd. Dit heeft vaak alleen maar negatieve gevolgen voor de burgers. De twee grootste Koerdische partijen zouden juist moeten samenwerken, moeten tonen dat ze zelf een autonoom Koerdistan kunnen regeren en samen moeten werken tegen Saddam Hoessein. Maar waarom dit nooit gelukt is zal ik nu gaan onderzoeken. Ik vind het belangrijk om eerst te gaan kijken waar de oorsprong van de twee grootste Koerdische leiders ligt. Zowel Barzani als Talabani's komen oorspronkelijk uit families van sjeiks. Sjeiks zijn geestelijke leiders. Zij hebben het nu tot wereldlijke leiders of beter gezegd tot tribale voormannen gebracht. Dit vind ik normaal klinken want veel ministers hier in Nederland zijn namelijk ook ooit begonnen als bijvoorbeeld voorzitters van de leerlingenraad en zijn zo steeds verder gegroeid. Voor de rest komen de twee leiders nergens met elkaar overeen. Barzani beschikt over het Koerdische gebied aan de Turkse grens en Talabani over het gebied in zuid oost Koerdistan aan de Iranese grens. Beide zijn het soennitische moslims maar wel met een heel andere etnische achtergrond en zo hebben ze dus ook allebei een heel andere interpretatie van het geloof. Ik zal niet verder ingaan op de oorsprong van hun geloof en op twee familiestambomen, maar het is wel van belang om te weten dat ze allebei van oorsprong een heel andere etnische en religieuze achtergrond hebben. Dit is een factor die misschien wel de hoofdrol speelt bij het tot stand komen van de constante broederstrijd. Ik vind het, zoals ik al in het bovenkopje heb gezegd, pas interessant worden vanaf 1975. In dit jaar scheiden de wegen van de twee grootste Koerdische partijen zich namelijk voor een lange periode. De KDP die tot 1975 een monopolie positie had in Koerdistan voor wat betreft het uitoefenen van macht, verloor deze positie in dit jaar. In 1977 kwamen er steeds meer pesjmerga’s strijders van de PUK naar het Koerdische gebied. Deze strijders waren inpricipe bedoeld om tegen Sadam's zijn strijders in te zetten en de KDP volgde door ook dit te doen. Maar op het moment dat beide tribale leiders over zoveel militaire macht beschikken kunnen ze het niet laten om het ook tegen elkaar in te zetten. En zo vochten ze even veel tegen elkaar als tegen het Irakese leger. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen hoe dom ik het vind dat ze niet samen werken, want samen ben je sterk! Is er eigenlijk ook veel rivaliteit tussen de twee partijen als heel het land in oorlog is met een ander land zoals met de Iraans- Iraakse oorlog gebeurde in 1980 tot 1988? Helaas ben ik er achter gekomen dat ook hier sprake is van veel onderlinge strijd bij de Koerden. Beide partijen vormden namelijk fronten met allemaal andere kleine partijtjes en juist omdat het soms zelfs de zelfde waren liep dit vaak tijdens bloedige gevechten uit de hand. Maar veel belangrijker vind ik de grote ontwikkeling die plaatsvindt. Jalal Talabani probeerde namelijk meerdere keren in de periode 1983- 1984 tot een akkoord te komen met Saddam over de bevoegdheden voor de autonome regio. Hij had namelijk hoop dat een verzwakte Saddam hier wel mee in zou stemmen. Maar tegelijkertijd doet de KDP iets heel anders. Barzani kiest er namelijk niet voor om met Saddam te gaan onderhandelen maar met zijn tegenstander, Iran, te gaan samen werken. De onderhandelingen liepen voor de PUK op niets uit en hebben in 1985 maar weer besloten om ook de wapens op te pakken tegen het Iraakse leger.Zo werkten de beide partijen weer eens samen. Dit leidde er toe dat in 1988 het Front van Iraaks Koerdistan werd gevormd (IKF), bestaande uit 6 Koerdische partijen die openlijk de kant van Iran kozen. In het door hun op gerichte programma stond omverwerping van Saddam Hoessein's regime, invoering van democratie en een federaal statuut voor Koerdistan. Talabani en Barzani waren allebei co- presidenten van het IKF. Voor mijn idee gaat het nu dus eindelijk de goede kant op, de Koerden hebben eindelijk ontdekt dat samen werken sterker maakt. Maar toch gaat het weer mis. Doordat het duidelijk word dat Iran de oorlog gaat verliezen worden de Koerden bang voor represailles van Saddam en slaan zo massaal op de vlucht. Ik ga nu verder onderzoek doen naar de ontwikkelingen vanaf de Koeweit crisis. Ik vind het duidelijk dat beide leiders hebben geleerd van hun fouten want ze komen tijdens de oorlog met Koeweit niet weer meteen in opstand tegen Saddam Hoessein. Wanneer George Bush senior oproep doet om wel in opstand te komen. Dit had veel gevolgen behalve succes. Gelukkig kwamen de VS in 1991 met een beter plan. Ze hadden namelijk veilige zones voor de Koerden ingesteld. En nu de Koerden hier veilig in hun dorpen konden verblijven begonnen ze te onderhandelen met Saddam Hoessein. Dit tot grote ontsteltenis van de rest van de oppositie. Eindelijk werken de Koerden dus echt samen, maar niet voor definitief. Doordat de onderhandelingen niet goed gingen volgens de VS en de VS opriep ze te stoppen werd Talabani uiteindelijk de man die de onderhandelingen opblies. Hij wilde meer dan Bagdad de Koerden aanbood. Maar de KDP had weer eens heel andere gedachten. Zij hadden geen vertrouwen in de westerse adviezen en wilden liever nemen wat er te krijgen viel van Saddam Hoessein. Heel opvallend vind ik ook dat Jalal Talabani een makkelijke overloper is. Want de leider van de PUK had in de geschiedenis altijd vriendschap gehad met de Sovjet Unie en kreeg van hen altijd wapens. Maar nu de communistische staat is gevallen kiezen ze maar de kant van de VS. Ik verwacht dat het nu weer de geheel verkeerde kant gaat oplopen doordat de KDP en de PUK het weer niet met elkaar eens zijn. Of dit ook gaat gebeuren ga ik nu onderzoeken. Op het eerste gezicht gebeurt dit zeker niet. In 1992 worden er juist verkiezingen binnen de autonome regio georganiseerd waarbij de PUK op de tweede plaats kwam te staan de de KDP de winnaar was. Zo gingen deze partijen SAMEN werken en hadden samen 100 van de 105 zetels in bezit. De rest van het parlement werd gevormd door Assyrische partijen. De partijen waren van plan om een groot voorbeeld voor de rest van Koerdistan te vormen door de democratie die zij wilden invoeren. Maar dat lukte toch niet helemaal. En waarom niet? Ik kan niet meer ontdekken dan dat de twee grootste leiders, Barzani en Talabani, gewoon geen overeenstemming konden krijgen over veel zaken. Het zijn dan voornamelijk autoritaire zaken waar ze moeilijkheden mee hebben: zo kan Barzani simpelweg niet aanzien dat de invoerrechten vanuit Turkije gedeeld moesten worden met Talabani. Dit is naar mijn mening eigenlijk een onzinnige reden want volgens Barzani zou het gaan om 1 miljoen dollar per dag terwijl het in werkelijkheid maar om 100 tot 200 dollar per dag gaat. Dit zelfde geldt eigenlijk ook voor Talabani zijn kant alleen in verband met de Iraanse grenshandel. Ik vind het echt niet leuk maar het is wel de waarheid: deze onenigheid liep uit op een dramatische burgeroorlog. En ondanks de verkiezingen bleven de twee leiders eigenlijk de tribale heersers die overal over beslisten. Ik zie dus dat ze wel een voorbeeld willen zijn en een democratische staat willen vormen maar dat ze het eigenlijk niet zelfstandig kunnen, want het lukt nu niet zonder dat ze problemen van buiten af hebben. De burgeroorlogen zorgen voor ontzettend veel negatieve gevolgen, het word bijvoorbeeld heel onveilig binnen het Koerdisch gebied maar de samenwerking is ook nergens meer terug te zien. Pas in 1997 stapt de PUK naar de KDP met serieuze plannen om de strijdbijl definitief te begraven. Zo komen er in 1998 in Washington overleggen tussen Barzani en Talabani en met Amerikaanse bemiddeling slagen ze er in om een einde te maken aan de veel te lang durende broederstrijd. Ik vind het opvallend dat de twee leiders er weer niet in geslaagd zijn om zelfstandig tot een vredesakkoord te komen, dat ze weer hulp nodig helpen. Zo begin ik er zelfs aan te twijfelen of ze wel een onafhankelijke staat verdienen en ik vraag mij sowieso af of ze het überhaupt aan zouden kunnen. Ik heb ook in het boek, aan de hand waarvan ik dit werkstuk heb genaakt, gelezen dat de twee leiders het zelf ook zijn gaan inzien dat het niet echt mogelijk is om Irak tot een federale staat te ontwikkelen omdat ze zelf nog niet eens hun mini staatjes goed kunnen regeren en zo ook niet kunnen dienen als voorbeeld voor de rest van het land. Ik zal nu gaan onderzoeken hoe de situatie tussen de KDP en de PUK in 2000-2002 is gesteld. Zoals ik al eerder zei hebben Talabani en Barzani de strijdbijl begraven maar het moet goed duidelijk zijn dat ze het nog niet overal mee over eens zijn. Barzani verzet zich juist tegen de VS en hun mogelijke aanval op Irak, terwijl Talabani juist wel de VS een aanval wil zien doen en daarom ook veel linken legt tussen Saddam Hussein en al- Qaeda- beweging terwijl Tallabani alle overeenkomsten met Bagdad verwerpt. Voor beide leiders is de situatie binnen Koerdistan ideaal omdat ze beiden hun eigen gebied controleren en veel buitenlandse hulp ontvangen. Wel is er angst voor de onzekere toekomst want wanneer er vanuit het land het regime van Saddam omver geworpen wordt is het maar de vraag wat voor leider ze er voor terugkrijgen en dit geldt eigenlijk ook indien als het regime door het buitenland omvergeworpen wordt, want wie garandeert dat Iraaks Koerdistan dan niet in buitenlandse handen valt... Deelconclusie Ik vind het ten eerste opvallend dat ondanks dat de twee grootste Koerdische leiders, Jala Talabani van de van de PUK en Massoed Barzani van KDP , allebei soenitische moslims zijn het nooi met elkaar eens kunnen worden. Dit komt denk ik deels doordat ze toch van oorsprong een heel verschillende etnische achtergrond en dus cultuur hebben. Het zijn tribale leiders die constant niet samen willen werken maar wel elkaar en Saddam Hussein willen uitschakelen. Ik kan niet vaak genoeg zeggen hoe dom ik dit vind want samen zouden ze veel sterker zijn en buiten dat zijn er vaak helemaal geen goede redenen om het niet met elkaar eens te zijn maar gaat het vooral gewoon om eigen belang op de korte duur en het elkaar niet willen gunnen van andermans zaken, inkomsten. De twee leiders kiezen vaak ook partij voor een andere kant. De een werkt samen met Turkije terwijl de ander juist met Iran aan het samenwerken is. Dit loopt vaak uit op conflicten. Zo ook gebeurt dit tijdens de eerste Golfoorlog: de PUK kiest ervoor om te onderhandelen met Saddam en KDP kiest er juist voor om Iraanse kant te kiezen. Uiteindelijk besluit de PUK ook maar te gaan samen werken met Iran en de KDP en zo ontstaan het IKF. Opvallend is dus ook dat beide leiders wel kunnen samenwerken, zoals dat nu gebeurde binnen het IKF, maar ook dit was niet van lange duur want doordat Iran de oorlog met Irak verloor slaan alle koerden massaal op de vlucht uit angst voor de represailles van Saddam. Na de tweede golfoorlog besluiten beide Koerdische leiders te gaan onderhandelen met Saddam over een autonome staat. Maar ook hier weer gaat het mis want uiteindelijk vindt de PUK dat de VS gelijk heeft en dat ze niet genoeg krijgen van Bagdad dit terwijl KDP juist wil nemen wat er te krijgen valt en geen vertrouwen heeft in de westerse adviezen. De volgende interessante ontwikkeling vind ik de verkiezingen in 1992 binnen Koerdistan. De KDP en de PUK zagen namelijk op dat moment wel allebei in dat de onderhandelingen met Sadam tot niets zouden leiden en ze eigenlijk een democratisch voorbeeld willen zijn voor de rest van Irak. Maar ook dit lukt weer niet. Beiden leiders worden het over verschillende zaken niet eens, zoals de verdeling van de inkomsten van beide grenshandel en door deze onenigheden ontstaat er zelfs een burgeroorlog die pas in 1997 met buitenlandse hulp word bijgelegd doordat de PUK en de KDP in Washington met succes in overleg gingen. In 2002 bestaat er wel nog steeds oneindigheid tussen de KDP en de PUK maar de situatie is onder controle en de leiders controleren hun eigen gebieden binnen Koerdistan. Ik zie zeker geen onafhankelijkheid Koerdistan ontstaan wanneer Tallabani en Barzani daar allebei een belangrijke rol bij spelen omdat ze het nooit met elkaar eens zijn en hier is inpricipe niets mis mee want je kunt overleggen voeren en zo alsnog tot een akkoord komen net zoals dat bij ons in Nederland gebeurd, maar Talabani en Barzani hebben dat in de geschiedenis nooit gekund zonder buitenlandse hulp dus dan zie ik niet dat ze ooit een onafhankelijke staat samen kunnen regeren, want dat zou dan ook zonder buitenlandse bemoeienis zijn. Ik heb gelezen dat de Koerden officieel ook alleen maar een Koerdische deelstaat binnen een Iraaks federatie willen maar ook dat is onzeker met de oorlog die George Bush junior in 2002 begint want het is niet zeker wat voor leiding er komt wanneer Saddam is afgezet.
Deelvraag 7 De Irakezen, Koerdische vluchtelingen Inleiding Het is mij reeds bekend dat er velen Koerden en Irakezen uit hun moederland vandaan vluchten, al is het alleen al doordat er bij mij in de buurt een aantal Koerden leven. Dit is op zich al een teken van onvrijheid, onderdrukking of is er alleen sprake van ontevredenheid en het willen van meer luxe? In dit hoofdstuk zal ik de redenen en de manier waarover uiteindelijk gevlucht wordt onderzoeken. Vanwege turbulente geschiedenis van Iraaks Koerdistan hebben duizenden Koerden zich, vaak meerdere malen, gedwongen gezien om te vluchten van hun traditionele woongebied. Ze vluchten naar het buitenland, Turkije, Iran of naar veiligere gebieden binnen de Irakese grens. De grootste vluchtelingenstromingen hebben in de jaren 70 plaatsgevonden. Daarom zal ik hier ook nader onderzoek naar gaan doen. Naar aanleiding van de oorlog van 1974- 1975 zijn veel Koerden naar Iran gevlucht. Na de oorlog zijn deze Koerden deels weer teruggekeerd naar Noord Irak, maar zijn deels ook gebleven in Iran. Hier leefden ze trouwens niet echt veilig, het gevaar bestond dat Iran ze met Irak zou ruilen tegen leden van Iraanse oppositiegroeperingen die in Irak vastzaten. Een aantal van deze Koerden zijn vervolgens gevlucht naar Europa. Veel Koerden zijn gevlucht omdat ze het niet eens waren met politiek machtigere partijen en daardoor de kans liepen om gemarteld te worden. De Koerden zijn in 1988 massaal op de vlucht geslagen omdat Saddam Hussein in het Noorden represailles liet plegen waarbij veel Koerden op een afgrijselijke manier om het leven kwamen. Bij deze aanslagen zorgde Saddam er voor dat hele dorpen, vrouwen, kinderen, alle inwoners werden om gebracht. Maar ook veel Koerden zijn gevlucht vanwege de dienstplicht, tot 1991, tot de stichting van het semi- autonoom Koerdisch Irak bestond er dienstplicht voor het Irakese leger. Waarom wilden de Koerden dan absoluut niet in dienst? Dit was vooral omdat ze bang waren om tegen hun eigen Koerdische landgenoten te worden ingezet. Deze kans was groot tijdens de oorlog tussen Iran en Irak omdat veel Koerden openlijk voor de Iranese kant hadden gekozen. Deze weigeraars zijn vervolgens massaal gevlucht om de traditionele doodstraf te ontlopen. Veel Koerden vluchten om redenen die voor mij er mee te maken hebben dat er haast geen mensen rechten lijken te bestaan in Irak. Zoals er hier in Nederland misschien niet genoeg word gedaan aan dierenrechten, denk aan de duizenden koeien, varkens en kippen die levend geslacht te worden, word er in Irak te weinig gedaan aan mensenrechten. Het kan toch niet zijn dat je groepen mensen mag om brengen zonder directe redenen. Ik vind het daarom ook niet raar dat er zo veel vluchtelingen zijn, deze mensen hebben geen rechten, geen zekerheid over hun leven. Ik zou denken dat na de stichting van de semi- autonome Koerdische staat de Koerden daar ook een beter leven krijgen en dat er dus minder zullen vluchten. Dit blijkt tot mijn verbazing helemaal niet zo te zijn, doordat de twee grootste partijen, de arbeiders partij van Koerdistan (PUK) en de democratische partij van Koerdistan (KDP), er niet in slagen om veiligheid te brengen en te houden in Iraaks Koedristan en er tussen deze twee partijen en tussen islamitische groeperingen veel word gestreden, vluchten alsnog veel Koerden. De Koerden in het semi- autonome gebied leven in constante angst en onzekerheid. Onzekerheid over de toekomst en angst voor Saddam Hussein. Saddam staat met zijn leger direct aan de grens van Koerdistan en valt geregeld met grof geweld binnen en bezet dan een aantal dorpen die onder Koerdisch gezag vallen. Dit vind ik niet kloppen: De Koerden zouden niet bang hoeven te zijn voor Saddam want de VS beschermt ze toch?! Dit is ook wel zo maar het blijkt in de praktijk nog niet zo makkelijk te zijn: de snelheid en de vorm van de westerse interventie is zeer onzeker. Deze constante dreiging heeft enorme invloed op het politieke, economische en sociale leven in de regio. Sinds de aanslagen op 11 september is de angst onder de Koerden nog groter geworden. Bij dit alles komt nog dat het wantrouwen tegenover de Koerdische leiders nog meer word versterkt doordat zij allemaal over een buitenlands paspoort beschikken, wanneer ze worden aangevallen vluchten zij terwijl het volk achterblijft. De slechte economische situatie in de regio zorgt er voor dat de Koerden in armoede leven: de werkloosheid is hoog en de lonen zijn laag. Door de gratis voedsel verstrekking van het OVVP programma zijn er veel plaatselijke boeren die niet genoeg afzet kunnen vinden voor hun eigen producten. Omdat vooral veel hoog opgeleiden Koerden een betere toekomst ergens anders in de wereld zien en dus vluchten gaat het in de loop der tijd steeds slechter met de Koerdische regio en zijn er veel Koerden die hun geluk elders op de wereld willen beproeven. Hoe ziet het vluchten er zelf uit? Het is mij wel duidelijk geworden dat het vluchten absoluut geen pretje is, wat je eventjes doet. Ten eerste moet je afscheid kunnen nemen van familie, vrienden je geboorteland etc. En ten tweede kost het vluchten meestal erg veel geld en tijd. Aangezien bijna geen Koerden uit de regio in het bezit is van een legaal paspoort moeten ze eerst een illegaal (of bijna nooit legaal) paspoort regelen, dit kost heel veel geld wat de meeste Koerden niet hebben. Maar voor een legale reis is ook nog een een visum nodig, aangezien de meeste Koerden proberen te vluchten via Turkije en Turkije ten hoogste 20 visums per dag verleent kan ik mij goed voorstellen dat deze weg erg lang duurt en veel Koerden voor een illegale weg kiezen. Ze reizen door de bergen, door mijnenvelden naar een onbekende bestemming. Onderweg sterven er velen. Of er wordt gebruik gemaakt van, het iets goedkopere als de legale weg, mensensmokkel. Maar hierbij is de eindbestemming meestal ook niet duidelijk en sterven er ook velen onderweg door de slechte situatie. Familie’s zien zich genoodzaakt om al hun bezittingen af te staan om de reis te betalen, een reis waarvan niet eens zeker is of het wel wat beters als de huidige situatie zal brengen. Moet je voorstellen in wat voor slechte situatie die Koerden dan leven. Deelconclusie In de geschiedenis en nog steeds vluchten er ontzettend veel Koerden om persoonlijke, politieke, maatschappelijke en economische situaties en vooruitzichten. Ik ben er echter gekomen dat de Irakezen, Koerden vooral vluchten uit angst. En dit is een teken dat ze dus niet in vrijheid leven in hun autonome regio, maar leven onder constante angst en onderdrukking. De Koerden leven namelijk vaak in angst voor marteling of de dienstplicht, omdat ze het niet eens zijn met machtiger partij, of openlijk tegen Saddam zijn Baath- regime zijn. De Koerden vluchten vanwege represaille’s en de constante dreiging hiervan van Saddam. Ik vind het dus belangrijk om te weten dat ze dan misschien wel een eigen regio hebben maar daar in iedergeval niet veilig kunnen leven. Koerden leven in constante onzekerheid en angst en dit heeft grote invloed op het sociale, economisch en politieke leven. Op politieke leiders kunnen de burgers niet vertrouwen: veel vluchten doordat het niet veilig is in de regio en doordat leiders niet echt te vertrouwen zijn: zij hebben wel buitenlandse passpoorten en kunnen zo vluchten bij een aanval terwijl het volk achterblijft. Hier kan ik duidelijk uit opmaken dat de Koerdische leiders eigenlijk helemaal niet de verantwoordelijkheid aan kunnen om een onafhankelijke staat te regeren. Om te vluchten moet veel tijd en geld ter beschikking zijn, familie’s moeten afzien van al hun bezittingen om een paspoort en visum te kunnen kopen. Velen kunnen dit niet betalen en vluchten via smokkel of op eigen houtje en velen sterven tijdens de gevaarlijke reis naar het onbekende. Omdat de Koerden toch besluiten te vluchten terwijl het ondernemen van zo een reis enorm veel geld, tijd en kosten mee brengt maakt voor mij duidelijk hoe ontzettend graag ze weg willen uit het land en hier dat ze in Irak absoluut niet in vrijheid leven. Deelvraag 8 Turkije en de Koerden Ik weet dat Turkije een buurland is van Irak en ik weet ook dat de Irakese Koerden meerdere malen in de geschiedenis massaal op de vlucht zijn geslagen naar het buitenland, dus waarschijnlijk ook wel naar Turkije maar hoe is Turkije hier mee omgegaan? In dit hoofdstuk zal ik uit gaan zoeken hoe Turkije überhaupt met de Koerden in de loop van de geschiedenis is omgegaan en wat voor rol ze heeft gespeeld bij het ontwikkelen van een autonome staat.. Laat ik beginnen te vertellen dat Turkije ontzettend graag wil toetreden tot de EU en er daarom altijd uit is om een goede naam te behalen. Zo heeft Turkije als NAVO- bondgenoot volop deelgenomen aan de anti- Irak- coalitie om Koeweit te bevrijden. Dit is gelukt maar het daarop volgende scenario was alles behalve zoals Turkije wilde. Doordat veel Koerden in opstand waren gekomen tegen Saddam Hussein, zoals ik al eerder behandeld heb in dit werkstuk, begon Saddam met represailles. Dit leverde enorm veel Koerdische vluchtelingen op die allemaal massaal Turkije binnen wilden treden. Maar de toenmalige Turkse president Turgut Ozal wist niet wat hij met al deze Koerden in zijn achtertuin aan moest. Hij nam het volgende besluit om ze niet het land in te laten en hoe wil de hij dat vorkomen zonder geweld te gebruiken? Niet, hij liet zijn leger alle Koerden die de Haboer-rivier overstaken afschieten. Dit is een feit, is vast gelegd door de aanwezige pers en staat zo ook in mijn boek. Dit vind ik echt onmenselijk, ik vind dat er hier in Nederland soms al onmenselijk wordt omgegaan met vluchtelingen, maar dat is niets vergeleken met dit. Gelukkig waren er veel journalisten in het gebied aanwezig en omdat het geen goed beeld voor Turkije op zou leveren liet hij de Koerden toch maar toe in zijn land. Dit is ook het moment, 1991, dat Turkije sinds 1920 weer voor het eerst identiteit aan Koerden toekent. Ik merk dat Turkije ook een grote rol speelde bij het autonome gebied van de Koerden en de no-fly- zone in Noord Irak omdat Turkije meer dan tien jaar later nog steeds vliegvelden ter beschikking stelt aan de VS die daarvandaan deze Koerdische gebieden beschermen. Maar als Turkije daar voor in de ruil niet heel veel geld kreeg via de VS die dat voor hen regelden met het International Monetair Fonds dan zouden ze deze zogenaamde gastvrijheid en hulpbehoevendheid al lang hebben opgegeven. Ondertussen heeft Turkije een staatsschuld van wel 160 miljard dollar en omdat ze maar niet toegelaten worden tot de EU worden de leiders steeds sterker verbonden met de VS. Maar wat mij opvalt is dat Turkije heel slim omgaat met de situatie. Ze maken gebruik van de militaire troepen van de VS die boven Koerdistan patrouieren doordat ze hiermee hun eigen strijd tegen de Koerdische partij de PKK weten te verbeteren. Ze maken namelijk gebruik van de verkenningsvluchten van de VS en weten zo een eigen sterke militaire strategie op te bouwen. Ik vind dit echt schandalig dat dit onder de ogen van de VS gebeurt en ik begrijp ook niet hoe dit kan gebeuren. Maar ik ben er achter gekomen dat de VS hier gewoon van afwisten maar het al lang best vond omdat zij namelijk Turkse vliegtuigbasissen mochten gebruiken. Ook wist Europa er vanaf dat Turkije een strijd tegen de PUK was begonnen omdat ze bang waren grond te verliezen. Gelukkig hebben verschillend Europese landen, waaronder Nederland, hierop gereageerd door een wapen Embargo op te stellen tegen Turkije. Ik begrijp heel goed dat Turkije er alle belang bij heeft om ervoor te zorgen dat er niet weer uit Bagdad vandaan een strijd begint tegen de Koerden dat dan weer zo veel vluchtelingen zou ver oorzaken. En omdat Turkije ook nog in het krijt staat bij de VS besluit ze om volop deel te nemen aan de anti- Irak- coalitie die er in 2002 voor wilde gaan zorgen dat Saddam werd opgepakt. Maar wat ik heel belangrijk vind om te melden is dat voor Turkije toch eigen belang voorop gaat bij de Iraakse stabiliteit. Zo is Turkije niet van plan zich eerder terug te trekken uit Noord Irak dan dat er aan de volgende vier eizen is voldaan: 1 Er kan geen Koerdische staat in Noord- Irak komen. 2 Er moet een compensatie komen voor het VN- embargo (het sanctie regime) tegen Irak dat ook Turkije veel leed aan deed. 3 Alle bevolking groepen, dus ook de Turkmenen, moeten een plaats krijgen in het nieuwe regime. 4 De plaats Mosoel en Kirkoek mag nooit aan het bestuur van de Koerden worden toevertrouwd. Ik kan mij in alle punten wel inleven met Turkije maar ik zie zelf niet meteen de reden waarom er geen Koerdische regio in het noorden van Irak mag komen en daarom zal ik daar zo verder onderzoek naar gaan doen. Ik vind het geen fijn gevoel dat Turkije vervolgens met deze standpunten Noord- Irak inneemt. Want wat zal dit brengen aan de Koerden. Waarom vinden de Turken dat er geen Koerdische staat mag komen in Noord- Irak? Het is erg belangrijk om te weten dat de Turken altijd erg bang zijn geweest om hun eigen staat te verliezen. Ze leidden, nadat in 1920 het Turks Osamaanse Rijk met het Sevres- verdrag is opgedeeld , aan de zogenaamde Sevres- fobie. Deze angst kwam in de jaren '90 opnieuw opzetten met het invoeren van een autonoom Koerdisch gebied aan hun grens. Want dit was eerst helemaal niet de bedoeling want het was eerst alleen de bedoeling om humanitaire hulp te geven. Ik begrijp de angst wel van de Turken want ze zijn meteen weer bang voor landverlies in het grensgebied met Irak, omdat er in hun land immers daar ook veel Koerden wonen. Maar de Turken hoeven voorlopig niet bang te zijn want de Koerden hebben zelfs wat gedaan voor de Turken: ze hebben gezegd dat al hun acties van nu af aan gekoppeld zijn aan territoriale respect voor Turkije. Maar kortom is het dus duidelijk dat Turkije niet echt blij is met deze stappen in de geschiedenis, met het Koerdisch experiment en de Koerden weten dat ook erg goed en deze zijn dus vervolgens weer bang om in de toekomst bezet te worden door Turkije. Turkije heeft er ook verschillende malen geprobeerd de autonomieverklaring van Koerdistan of een eventuele uitbereiding hiervan tegen te werken. Zo heeft Turkije gezorgd dat onderhandelingen tussen de twee belangrijkste leiders van de Koerden, Jalal Talbani (PUK) en Massoed Barzani (KDP), en ministers van buitenlandse zaken niet zijn doorgegaan door ze simpelweg geen doorgang te verlenen. Met al deze informatie in mijn achterhoofd ben ik blij dat Turkije niet in zijn eentje het Koerdische gebied in de strijd tegen Saddam Hussein inneemt, omdat ze dan misschien nog wel eens te veel aan zichzelf zouden willen gaan denken. Ik zal nu nog in het kort ingaan op de andere 3 eisen van Turkije om zo een goed totaalbeeld te kunnen schetsen van de houding van Turkije naar de Koerden toe. Turkije wil economische compensatie. Dit vind goed begrijpelijk want het blijkt zo te zijn geweest dat voor het handelsembargo tegen Irak er tot wel 10 keer meer handel met Irak was. Ik vind het daarom ook goed begrijpelijk dat Turkije altijd een van de grootste tegenstanders van het embargo is geweest. Zo is het ook belangrijk om te weten dat de relatie tussen de VS en Turkije ook meerdere keren in gevaar is gekomen doordat Turkije zich niet hield aan het embargo. Aan deze smokkel die is ontstaan tussen Bagdad en het buitenland, Turkije, heb ik al eerder dit werkstuk aandacht gegeven. Ik vind het voor mijn onderzoek niet van belang hier nog verder aandacht aan te schenken en daarom ga ik meteen door met de derde eis: Een plaats voor de Turkmenen. Ik zal nu gaan vertellen over de manier waarop Turkije voor de Turkmenen in Irak de afgelopen jaren heeft willen zorgen en wat voor effect dat heeft gehad voor de Koerden. Ik vind het erg belangrijk om eerst duidelijk te maken dat de Turkmenen maar 2 procent van de bevolking van Irak uitmaken. Maar desondanks heeft Turkije er altijd voor proberen te zorgen dat de, meestal soennitische, Turken een speciale bescherming kregen tegen het sjiitische regime van Saddam Hussein, net als dat voor de Koerden is geregeld. Zo probeert Turkije een autonoom gebied voor de Turkmenen binnen het gebied van de KDP in Noord- Irak te regelen. Hiervoor heeft Turkije enorme druk uitgeoefend op de leider Massoen Barzani maar deze heeft nooit toegegeven. Dit betekende dus dat er nooit een speciale erkenning aan de Turkmenen is geweest. Ik vind dat Turkije in dit opzicht ook wel veelwillend is, ze gunnen de Koerden die een enorm deel uitmaken van de Irakese bevolking geen veilig, autonoom gebied uit angst, maar vinden wel dat het kleine groepje Turken een speciale behandeling moet krijgen, een beetje scheef!! Waarom mogen de Koerden van de Turken niet over Mosoel en over Kirkoek Beschikken. Ik kan mij voorstellen dat de Turken deze waardevolle olieplaatsen niet toevertrouwen aan de Koerden omdat zij de afgelopen jaren nou niet bepaald hebben laten zien dat ze goed kunnen samen werken en kunnen zorgen voor het land, laat staan voor een goed verloop van wereldhandel... Maar het blijkt anders te zitten: deze vierde eis komt vooral tot stand uit eigen belang en heb zucht. Ze willen namelijk gewoon zelf beschikken over de olieproductie en gunnen het de Koerden niet. Want de Turken willen niet alleen land meer hoeven afstaan in de toekomst maar wil ook weer de ooit Turks Osmaanse provincies terugveroveren. En daarom zag Turkije hier een mooie kans voor met de anti- Irak- coalitie in 2002. Gelukkig houden andere NAVO landen ook een oogje in het zeil, maar het zal dus zeker zijn dat Turkije deze twee plaatsen extra in de gaten zal blijven houden in de toekomst want meer kunnen ze niet doen met een massale aandacht van de pers in het gebied. Ik zie dus dat de Koerden en de Turken elkaar op dit gebied aardig tegen kunnen werken: de Koerden willen dat Kirkoek een hoofdstad van hun autonome Koerdistan gaat vormen maar geven een federaal statuut aan de olievelden en Turkije wil Kirkoek zien als hoofdstad in een Turkmeense provincie. Waarschijnlijk word het nog op een andere manier geregeld want de VS heeft in 2002 al aan Turkije laten weten dat ze niet akkoord zouden gaan met het voorstel van de Koerden. Volgens mij is de band tussen de Koerden en de Turken nog steeds niet goed aangezien het in 2002 een aantal keer verkeerd ging. Er zijn verschillende keren geweest dat Massoed Barzani voor onderhandelingen naar het buitenland moest en dat Turkije hem weigerde een visum te verlenen. Dan bood de VS een privé vliegtuig aan om Barzani op te halen maar dat weigerde hij zelf en Turkije wilde ook niet dat de Koerdische vliegtuigbasissen weer in gebruik werden genomen. En natuurlijk loopt het zo nu en dan nog wel eens op confrontaties tussen de Koerden en de Turken uit omdat de Turken nu toch constant in het gebied zijn en iedereen weet dat ze daar eigenlijk maar al te graag zouden willen blijven, maar zonder de Koerden dan... Wat er ondertussen onderling bij de Koerdische partijen gebeurd is ook wel interessant. Alle leiders proberen elkaar af te schetsen als rebelse leiders die alleen maar fouten maken. Het gaat er eigenlijk net zo aan toe zo als het bij ons gaat wanneer de verkiezingstijd is aangebroken. Dan proberen alle politieke leiders ook elkaar af te troeven op minpunten. Ook proberen ze zichzelf beter voor te doen dan ze zijn. Deelconclusie Ik vind dat Turkije op het eerste gezicht veel goeds heeft gedaan voor de Koerden. Turkije heeft geholpen Koeweit te bevrijden maar komt vervolgens met enorm veel Koerdische vluchtelingen te zitten. Ook helpt Turkije de VS bij het beschermen van de no- fly- zone en het Koerdisch autonome gebied maar in ruil voor erg veel geld. Maar Turkije heeft deze zaken alleen maar gedaan om er zelf veel voordeel uit te kunnen halen: ze willen een goede naam krijgen om zo te kunnen toe treden tot de EU en

Turkije maakt van de zijn verkenningsvluchten van de VS gebruik om de Koerdische PKK te bestrijden. Want volgens mij is Turkije alleen maar heel erg bang om zelf weer land te verliezen doordat ze al weer zien dat een grensgebied waar veel koerden woonden in Irak een autonome staat is geworden voor de Koerden. En aangezien er in Turkije ook erg veel Koerden leven zouden deze wel eens het zelfde willen en dat zou voor Turkije grondverlies betekenen, terwijl ze alleen maar grond willen terug veroveren. Het belangrijkst is dus wel dat Turkije eigenlijk tegen de autonomie van Koerdistan is en juist wilde dat de Turkmenen in dit gebied een eigen autonomie krijgen. Zo willen ze ook dat de olie rijke plaatsen, Kirkoek en Mossoel weer bij de Turken gaan horen, net als vroeger tijdens het Turks Osmaanse rijk voor de jaren '20. De Turken helpen de anti Irak coalitie bij het strijden tegen Saddam Hussein, maar stellen daar bij 4 eisen en ze zullen zich niet eerder terugtrekken uit noord Irak voordat er aan deze eisen is voldaan. Ik ben er dus achtergekomen dat ze eigenbelang voor de stabiliteit van Irak stellen. Turkije heeft ook meerdere keren de autonomie van de Koerden tegengewerkt en wil eigenlijk voorkomen dat Irak een federale staat wordt met als 1 deel Koerdistan.. Ik vind de Turken erg veel eisend en asociaal tegen de Koerden. Ze moeten het verleden loslaten en beseffen dat het Koerdische gebied niet meer bij hen hoort. Ik heb gemerkt dat Turkije en de Koerden elkaar aardig kunnen tegenwerken: ze willen allebei Kirkoek als hoofdstad zien, de een van een Koerdische provincie en de ander van een Turkmeense provincie. Al deze Turkse ambities werken de Koerden alleen maar tegen en ik vind het geen goed vooruitzicht dat Turkije ook meehelpt met de oorlog tegen Irak en daardoor continu in het Koerdisch gebied aanwezig is. Want het liefst zouden ze daar willen blijven, zonder Koerden... Eindconclusie Ik zal nu mijn eindconclusie schrijven over alles wdt ik heb geleerd tijdens mijn onderzoek en zal hierin antwoord geven op mijn hoofdvraag. Om te beginnen vind ik het erg belangrijk om te melden dat het probleem ten eerste al bij de Koerden zelf ligt. De Koerden zijn namelijk van oorsprong een nomadisch volk en hebben altijd, nu nog steeds, een clanmentaliteit gehad. Dit heeft er voor gezorgd dat de Koerden bijna nooit efficiënt hebben samengewerkt. Ze hadden altijd te veel problemen onderling. Of het nu gaat om de verdeling van de opbrengsten van de illegale olie smokkel ten tijde van de golfoorlog, of om welke taal er moet worden gesproken, of om de vraag: onderhandelen of de strijd verklaren, altijd waren er zaken waar ze het niet over eens raken. En net als dat ook hier in Nederland binnen politieke partijen gebeurd: wanneer er te veel interne problemen zijn valt het uit elkaar. De Koerden zijn in slechtere tijden ook altijd op hun clanmentaliteit teruggevallen: ze zorgen dan alleen voor hun eigen stam en niet voor elkaar. Met andere woorden: de Koerden zijn altijd elkaar vijand geweest. Hierdoor hebben ze nooit goed samengewerkt en zijn ze nooit samen sterk genoeg geweest om in een opstand te komen die ook echt resultaat zou hebben. Ik kan ook niet vaak genoeg zeggen hoe stom ik dit wel vind, iedereen weet toch samen ben je sterk. Nu kom ik ook meteen bij het punt aan dat ik mij afvraag of de Koerden wel een eigen staat verdienen. Aangezien de leiders pas na de invoer van het OVVP echt zijn gaan samen werken en echt gemeenschappelijk voor de Koerdische bevolking zijn gaan zorgen, denk ik dat ze het eigenlijk helemaal ook niet kunnen. Ze hebben altijd hulp van buitenaf nodig, of het nu economisch of politiek is. Hierdoor zullen ze nooit een geheel onafhankelijke staat kunnen vormen. Dit kunnen maar erg weinig landen. Op economisch gebied zijn de Koerden ook nooit onafhankelijk geweest, en ik denk dat ze dat ook nooit zouden kunnen worden omdat ze op een relatief klein stuk land leven waar je simpelweg niet alle levensbehoeften voor de mens van af kunt halen, dit accepteren ze ook. Verder zijn de Koerden in de geschiedenis ook niet bepaal gestimuleerd om voor zichzelf te kunnen zorgen op economisch gebied. Alle olierijke plaatsen werden sowieso altijd uit handen van de Koerden gehouden, vind ik eigenlijk nog wel terecht want ik vraag mij af of de Koerdische leiders zo veel geld en macht aan zouden kunnen, volgens mij zouden ze elkaar dan meteen uitmoorden omdat ze alle olie voor zich zelf willen hebben, wat een ramp zou betekenen voor de verdere wereld. Ook in de jaren ’70 zijn de Koerden afhankelijk, op economisch gebied, maar dan echt van het Baath- regime. Dit regime zorgde ervoor, door enorm veel te investeren in alle bedrijven en tevens bijna de enige afnemer van alle bedrijven te zijn, dat alle bedrijven afhankelijk van hun waren. Dit Koerden hebben dit deels ook zelf gedaan, maar dat was goed begrijpelijk want anders hadden ze in een heel grote armoede geleefd. Het gevaar hiervan is duidelijk geworden wanneer de oorlog met Iran uitbrak en al het geld nodig was voor de oorlog. Met één klap leefden de Koerden in de grootste armoede en bleken dus enorm afhankelijk te zijn. Wanneer het OVVP wordt ingevoerd wordt er weer overal zogenaamd voor gezorgd qua voeding en medicijnen, maar dan behalve het feit dat de Koerden voor zich zelf wilden zorgen. Want nu kwam al het eten uit het buitenland, waardoor de Koerdische boeren geen werk meer hadden en geheel afhankelijk raakten van het eten uit het buitenland… Nu ben ik aangekomen bij heel het sanctie regime dat in 1991 is opgesteld. Dit vind ik namelijk op het eerste gezicht efficiënt werken, maar dat deed het helemaal niet. Ik denk dat wanneer de VS de sancties zou opheffen de Koerden dan eindelijk zelf weer kunnen gaan handeldrijven en zichzelf kunnen voorzien van eten. En in dit opzicht vind ik eigenlijk dat de VS de hoofdschuldige is van een afhankelijk Koerdistan op economisch gebied. De VS zorgt er namelijk ook voor, omdat zij zelf zekerheid over de olie willen hebben, dat Saddam Hoessein op politiek gebied ook nog eens heel veel macht over de Koerden kan uitoefenen, waardoor zij op dit gebied ook van Saddam Hussein afhankelijk zijn. Saddam bepaald immers waar het eten wel en niet naar toe gaat. Ik zie dit als een makkelijke manier voor Saddam om bepaalde regio’s te straffen. Het is algemeen bekend dat dit ook gebeurde. Ik vind dat de VS trouwens heel vaak niets positiefs heeft betekend ten opzichte van de onafhankelijkheid van Koerdistan. Ik vind dat het lijkt of ze alleen ingrijpen wanneer ze daar zelf veel belang bij hebben. Zo bevrijdden ze wel het olieproducerende land Koeweit van Saddam Hoessein, maar niet de Koerdische Iraakse bevolking die jaren lang onder drukt werd door Saddam Hoessein. Op politiek gebied vind ik eigenlijk dat er nooit over onafhankelijkheid gesproken kan worden. Ten eerste omdat dat ze dus niet samen kunnen werken, maar ten tweede doordat ze hier eigenlijk ook nooit de kans toe hebben gekregen. Laat ik beginnen in 1918. Ik vind dat in deze tijd de Koerden nog wel redelijk dicht bij een onafhankelijke staat zijn gekomen doordat de Britten er voor moesten zorgen dat er een semi- autonoom Koerdistan zou bestaan en dat de Koerden plaatselijk eigen leiders zouden hebben. Maar dit hield snel op want sinds 1932, de onafhankelijkheid van Irak, zijn de Koerden eigenlijk alleen maar onderdrukt. Doordat er Soenitische Arabieren aan de macht waren en deze maar 20% van de gehele Iraakse bevolking uitmaken is er een structurele- geweldspolitiek ontstaan. Hoe moesten de Arabieren anders die ander 80% van de bevolking onder de knie houden. De Koerden zijn nooit sterk genoeg geweest om voor grote veranderingen te kunnen zorgen. Het zelfde geld wanneer Saddam Hoessein aan de macht komt. Ik vind dat zijn leiderschap, dictator schap, een van de grootste problemen rond de eventuele onafhankelijkheid van Koerdistan is. Hij heeft in de jaren ’70 het land van de Koerden op een brute manier afgepakt, Strafde de Koerden omdat de ten tijde van de golfoorlog de kant van Iran hadden gekozen. Zo hebben de Koerden tot het ingrijpen van de VS in 1991 geen rechten gekend en helemaal geen eigen staatje. In de tijd van de jaren ’70 tot 1991 hebben de Koerden enorm onder de politieke structurele gewelddadigheid geleefd. Ik denk dat de enige oplossing voor dit geweld een nieuwe grondwet had kunnen zijn en aangezien ze daar heden, in 2005, nog steeds mee bezig zijn om in te voeren, omdat alle partijtjes binnen Irak het niet met elkaar eens kunnen worden, was dit eigenlijk maar een onrealistische oplossing van mij. Ik vind dat er in 1988 voor het eerst een grote stap richting politieke onafhankelijk word gedaan. Alle oppositieleden gaan immers binnen het JAC samenwerken om Saddam Hussein te kunnen afzetten. Er volgden ook wel degelijk staats grepen maar nooit met succes. Dit doordat de beloofde hulp van de VS vaak weg bleef. Ik vraag mij sowieso af of een staatsgreep wel tot onafhankelijkheid van Koerdistan had kunnen leiden. Het is immers nog altijd maar de vraag wat voor vervangende leider er voor het Baath- regime in de plaats zou komen… Ik kan nu eindelijk eens iets positiefs zeggen over de VS: doordat zij voor een no- fly- zone zorgden, zorgden zij ervoor dat de Koerden een machtigere positie kregen. Nu hoefden de Koerden niet meer bang te zijn voor eventuele aanslagen van Saddam Hoessein. De Koerden en de oppositie leden hebben nu een beter standpunt in de onderhandelingen met Saddam Hoessein, maar juist hierdoor lopen zij vast. Ik vind het belangrijk om te melden dat de Koerden nu wel echt hun best doen om onafhankelijkheid te bereiken: ze doen immers verschillende wetsvoorstellen in deze richting, maar helaas allemaal te vergeefs. Doordat de onderhandelingen helemaal waren vast gelopen met Saddam Hoessein besloten de Koerden toch maar gewoon om voor zich zelf te gaan zorgen, dan maar zonder toestemming. Het bleek dat ze het heel graag wilden, dat ze heel graag een democratie’s voorbeeld voor de rest van Irak wilden zijn, maar dat ze het simpel weg gewoon niet kunnen. Ik denk dat ze het ten eerste niet konden omdat ze ook te weinig geld en middelen hadden om in te zetten voor een goede gezondheidszorg, infrastructuur en onderwijs. Maar ik denk dat ze het nooit zullen kunnen door de rivaliteit die altijd heeft bestaan tussen Talabani en Barzani. Zij hebben altijd te grote gedachtenverschillen en zijn het nooit met elkaar eens. Zo ook ging het nu enorm fout binnen de Koerdische regio en er braken burgeroorlogen uit die pas weer stopten op het moment dat er buitenlandse hulp kwam! Ik vind dit weer een opmerkelijk punt waar ik uit op kan maken dat ze een eigen staat misschien helemaal niet verdienen. Ze worden nu immers door de no-fly- zone beschermd, hoeven geen oorlog met Saddam Hoessein te voeren, hoeven niet bang te zijn, Wat doen ze vervolgens: met elkaar op de vuist gaan… Mijn conclusie: de Koerden zouden het misschien op politiek gebied wel een eigen onafhankelijke staat kunnen regeren maar zeker niet met de beide leiders Barzani en Talabani, dan gaan ze zeker met elkaar op de vuist. Een volgende grote vooruitgang wordt gemaakt wanneer 90% van de oppositieleden samen komen te werken binnen het INC. Maar de staatsgrepen die hieruit voortvloeien hebben weer geen positief resultaat. Doordat de KDP en de PUK het toch weer niet met elkaar eens zijn, waardoor er weer een broederstrijd ontstaat, valt uiteindelijk dit INC uit elkaar. Alle oppositieleden worden weer op getrommeld na de aanslagen van 11 september 2001 en dan zorgt Bush junior ervoor dat er een militaire campagne tegen Saddam op touw wordt gezet. Er wordt opnieuw overlegd over de noodzakelijke nieuwe grondwet en democratie. Vervolgens komen de Koerden meteen met ontwerpgrondwet, maar eerst blijken er nog andere zaken aan de orde te komen. Deze ontwerpgrondwet van de Koerden betekent voor mij dat zij er onderling wel over eens zijn hoe ze de toekomst willen zien. Zelf zouden ze nu een onafhankelijke Koerdistan op politiek gebied aankunnen, maar nu moeten de andere Irakezen en Amerikanen en heel de verdere wereld het er wel mee eens zijn en toestemming verlenen. Aangezien er in het heden (2005) nog steeds geen goed definitief akkoord is gesloten over hoe de nieuwe grondwet er uit moet zien denk ik dat een onafhankelijke Koerdistan nog erg ver weg is. Men kan het binnen Irak immers niet bepaald snel met elkaar eens worden. Het buurland Turkije is ook in de geschiedenis een lastige schakel geweest voor een eventuele onafhankelijkheid van Koerdistan. Ten eerste gunnen de Turken de Koerden helmaal geen eigen regio, en zeker niet de regio die bij hun aan het land grenst, de regio van Kirkoek en Mosoel. Ik denk dat er twee hoofdredenen zijn: ten eerste heeft Turkije altijd het liefst gezien dat deze twee olierijke plaatsen weer bij Turkije horen omdat dat ooit, ten tijden van het Turks Osmaanse- rijk ook het geval was en omdat er ook veel Turkmenen wonen. Dus begrijpelijk zeggen de Turken over de Koerden: waarom zij wel en wij niet, dat gaat mooi niet door. Ten tweede is Turkije, denk ik, altijd erg bang geweest voor zijn eigen Koerden, want wanneer deze in Turkije hetzelfde zouden gaan eisen dan dat ze deden in Irak, zou dat tot ontzettend veel problemen leiden. De Koerden in Turkije werden immers altijd behandeld als minderwaardigen, terwijl dat bij de Koerden grote perioden veel meer rechten hebben gehad. Ik kan vanuit deze twee standpunten met zekerheid concluderen dat wat de Turken in Irak ook doen, een onafhankelijk Koerdistan zullen ze niet steunen en zeker niet in de noordelijke Iraakse provincie’s want die willen ze zelf maar al te graag. Ik denk ook dat de oorlog die Bush met een brede coalitie, waaronder Turkije in Irak, een gevaarlijke zet had kunnen zij m wat betreft de Koerden. Want op het moment dat de Turken in 2001 Irak binnen trekken zouden ze het liefst daar nooit meer vertrekken. Ik wens de Koerden zeker een toekomst toe zoals ze die zelf willen ook al vind ik nu nog dat ze die niet verdienen. Maar misschien kunnen ze bewijzen dat ze het aankunnen. Ze hebben het er in ieder geval moeilijk genoeg voor gehad om een eigen staatje als compensatie voor de afgelopen geschiedenis te krijgen. Mijn Toekomstbeeld Doordat ik mij ontzettend ben gaan verdiepen in een aspect uit de geschiedenis heb ik hier over veel geleerd en ben ik ook mijn eigen gedachten en standpunten gaan vormen wat betreft het onderwerp. Daarom zal ik in het kort ingaan op een toekomst van Irak, koerdistan, zoals ik die hoop of denk te zien. Ik zie zeker geen onafhankelijk Koerdistan ontstaan met de leiders Talabani en Barzini samen, aangezien zij al velen jaren de grootste en machtigste leiders zijn zal het lastig zijn om een heel nieuwe weg zonder hen in te stappen, omdat ze veel aanhangers zullen houden. Vele Koerden zijn denk ik gehecht geraakt aan een van de twee leiders, en dat betekent dat zou denk ik kunnen betekenen dat wanneer er een andere leider voor in de plaats komt het uit loop tot vele opstanden en rellen en aanslagen vanuit de aanhangers van Talabani en Barzini. Ik denk ook dat het voor heel Irak erg belangrijk is dat de verschillende bevolkings groepen: Arabieren, Koerden, Turkmenen, Assyriers moeten leren samen te leven zonder geweld te gebruiken. En in dit opzicht is er nog een heel lange weg te gaan. Want vandaag de dag hoef maar een willekeurige krant open te slaan en ik kan er bijna zeker van zijn dat er wel weer een artikel in staat over een aanslag binnen Irak. Of deze nou op de Amerikanen, Iraakse politie’s of op Soenitische of sjiitische mensen zijn gericht doet er niet toe: geweld is geweld. Ik denk dat de enige oplossing om dit geweld tegen te gaan is een nieuwe grondwet en democratie. Democratie die er voor zorgt dat elke volwassen burger een eigen stem kan uit brengen dat dat er kabinetten ontstaan uit verschillende bevolking groepen zodat er aan elke bevolkingsgroep wordt gedacht en rekening mee wordt gehouden. Maar ook wat dit betrefd denk ik dat er nog een lange weg te gaan is: er bestaan zo veel verschillen in geloof en etnische afkomst binnen Irak en aangezien er nu in 2005, met hulp van de Amerikanen, nog steeds geen devenitieve nieuwe grondwet is, omdat men het niet eens kan worden, zal dit nog lang kunnen gaan duren. Een onafhankelijk Koerdistan zal ook zeker niet bij de invoering van een nieuwe grondwet op de agenda staan. Er zal eerst rust moeten komen binnen Irak en een goede democratiche structuur binnen de politiek. Dan kunnen de Koerden misschien nog een keer aan de onderhandelingstafel aanschuiven. En dan is het nog maar de vraag of de Koerden het ook echt wel kunnen. Ik heb gelezen dat de Koerden officieel ook alleen maar een Koerdische deelstaat binnen een Iraaks federatie willen maar ook dat is onzeker met de oorlog die George Bush junior in 2002 is begonnen. Het is immers niet zeker, ook bij democratie, wat voor politieke leiding er na Saddam Hoessein aan de macht komt en wat voor rechten er voor de Koerden zullen ontstaan. Op economisch gebied zal de Koerdische regio nooit echt onafhankelijk worden, net als de meeste anderen landen moet je dan over genoeg grondstoffen beschikken om je eigen bevolking van voedsel te voorzien, en dat hebben de Koerden simpelweg niet op hun kleine bergzame stuk land. Ik denk dat verdere ontplooiing van culturele autonomie zal afhangen van de olie inkomsten. Kranten, radio en tv alleen blijven alleen bestaan bij de koerden wanneer ze zelf genoeg geld voor hebben. En de verdeling, zeker met de invasie van de Amerikanen die zelf maar al te graag de macht willen hebben over de olie, van de opbrengsten van de olie zal een heikel punt worden binnen de afspraken die er gemaakt worden. Nogmaals, ik hoop dat er binnen een korte tijd rust en politiek democratische structuur binnen Irak ontstaat die er voor zal zorgen dat er eerlijke rechten zijn voor alle bevolkingsgroepen en dus ook voor de Koerden. Verder wordt het nog maar afwachten wat de tijd gaat brengen want weer hebben de Amerikanen niet zo zeer voor de mensen rechten van de de Iraakse bevolking ingegrepen, maar pas na de aanslagen van 11 september 2001, nu hebben zij er zelf weer belang bij: de tereur drijging, nucliaire wapens en natuurlijk nog steeds de olie etc… Afkortingen Voor de duidelijkheid geef ik hier onder wat uitleg bij enkele gebruikte afkortingen. 1. KDP- Democratische Partij van Koerdistan
2. PUK- Patriottische Unie van Koerdistan
3. PKK- Arbeiderspartij van Koerdistan
5. OVVP olie- voor- voedsel- programma
6. NGO- Niet- gouvermentele organisatie
7. JAC- Verenigd Iraaks Nationaal Actie Comité (Verenigd Actie Comité) 8. INC- Iraaks Nationaal Congres
9. IKF- Front van Iraaks Koerdistan Nawoord Ten eerste wil ik zeggen dat ik blij ben dat ik zo een werkstuk als deze nog voor het vak geschiedenis moest maken. Het heeft mij veel inzicht gegeven in zaken waar ik eigenlijk nog helemaal niets van afwist en waarvan ik het, nu achteraf gezien, wel belangrijk vind om van op de hoogte te zijn. Ik ben mij door dit werkstuk meer bewust geworden van wat er om mij heen in de wereld wel allemaal gebeurd waar je niets van afweet, waar ik in het dagelijks leven in ieder geval niet echt bij stil sta, maar wat ander mans leven geheel over hoop kan halen. Ik vind het onderwerp wat ik heb gekozen nog steeds interessant en omdat ik het onderwerp leuk vond heb ik ook enorm veel tijd gestoken in dit werkstuk. Ik hoop dat al deze zorg, tijd die in dit werkstuk is gestoken ook goed zichtbaar is geworden in het resultaat. Doordat ik was geschrokken van het cijfer voor mijn eerste hoofdstuk (6,5) en de uitleg over hoe dit cijfer tot stand is gekomen pas na de zomervakantie heb gekregen, kon ik alle hoofdstukken die ik in de vakantie had gemaakt voor de zoveelste keer aanpassen. Dat dit gebeurd, is door de vakantie die er tussen zat, vind ik jammer. Ik vind het sowieso niet echt lekker werken om een werkstuk verdeeld over zo’n grote periode te maken. Ik vond het lastig om elke keer weer goed thuis te raken in de stof (die ik al behandeld had).Gelukkig heb ik de laatste hoofdstukken meteen op de juiste manier kunnen maken, overzichtelijk met veel eigen sturing bedoel ik dan. Ik hoop dat het interessant is om mijn werkstuk te lezen. Groeten, Joris van Trotsenburg Literatuurlijst Titel In de schaduw van Saddam

Het Koerdische experiment in Irak
Auteur Bert Cornillie & Hans Declercq
Uitgever Bulaaq/ van Halewyck
Amsterdam 2003