Bruggen

Geschiedenis van de brug.

In de oudheid waren er natuurlijke bruggen door omgevallen bomen, door de wind of het water uitgeslepen gaten in gesteenten. Onze verre voorouders maakten gebruik van deze voorbeelden en maakten ook nieuwe verbindingen, waar deze nodig waren. Dit gebeurde door boomstammen of lange stenen naar de goede plaats werden getransporteerd. Als dat niet werkte of als grote stenen en lange boomstammen niet voorradig waren of te kort bleken voor de gewenste verbinding, moest men andere methoden gebruiken. Een van de gebruikte constructie methoden was het tegen elkaar stapelen van stenen. Later gebruikte men in verband met de stabiliteit een specielaag. Ook leerde men gevlochten kabels van lianen en touw toepassen , waardoor hangbruggen over diepe ravijnen of bredere rivieren konden worden gemaakt.

Nederland waterland.

In Nederland is veel water. Niet alleen slootjes maar ook grachten, meren, rivieren en kanalen. Elke dag moeten veel mensen dat water over. Mensen die lopen, fietsen, in een auto rijden of in een trein zitten. Om van de ene kant naar de andere kant van het water te kunnen komen, zijn bruggen gebouwd. In Nederland zijn veel bruggen. Alleen in Amsterdam zijn er al duizend.

Heel vroeger waren de meeste bruggen van hout. Toen waren er nog geen treinen of auto’s. Mensen liepen over een houten brug die stevig genoeg was om hun gewicht te dragen. In onze tijd moet een brug sterker zijn. Zo sterk dat hij bijvoorbeeld een trein vol mensen moet kunnen dragen. Die trein is te zwaar voor een houten brug. Hij zou meteen instorten. Daarom werden er steeds meer bruggen van steen gebouwd, en later van ijzer of staal. Een architect bedenkt hoe de bruggen worden gebouwd en maakt de ontwerpen.

Soorten bruggen.

Beweegbare bruggen.
Bruggen zijn er in veel soorten en maten. Je hebt vaste en beweegbare bruggen. De belangrijkste beweegbare bruggen zijn de ophaalbrug, de basculebrug, de draaibrug en de hefbrug. Beweegbare bruggen zijn meestal niet erg groot en vrij laag. Een vaartuig met een hoge mast kan niet onder zo’n brug doorvaren. Pas als de beweegbare brug helemaal openstaat, kan een boot met een hoge mast verder varen.

Draaibruggen.
De draaibrug draait om een verticale as. Een draaibrug kan twee gelijke armen hebben waardoor in geopende stand twee doorvaartopeningen ontstaan. Als er maar één doorvaartopening nodig is kan een ongelijkarmige draaibrug worden toegepast. Een bekende brug is de gelijkarmige Bolgerijensebrug in het Merwedekanaal.

Ophaalbruggen.
De kastelen die wij kennen, zijn meestal omringd door een gracht. Men kan in het kasteel komen door over een "valbrug" te gaan, die over de gracht is gebouwd. Mochten vijanden een aanval op het kasteel willen doen dan kan men de valbrug omhoog trekken, waarbij het val zowel de overbrugging over de gracht onderbreekt als de toegangspoort tot het kasteel afsluit. Uit deze valbrug is de ophaalbrug afgeleid. Een ophaalbrug maak je meestal als je maar een klein stukje water over moet.

Hefbruggen.
Het wegdek van een hefbrug wordt in horizontale stand omhoog geheven. Dit wegdek wordt opgehangen aan evenwichtskabels, die over de evenwichtswielen, die gedragen worden door de heftorens, lopen. De hijskabels zorgen ervoor dat de brug kan worden geheven. Deze kabels zijn aan één zijde van de brug aanwezig. De rechthoudkabels zijn nodig om te voorkomen dat de brug tijdens het bewegen scheef gaat hangen. Rechthoudkabels kunnen enkel of dubbel worden gemaakt. Een bekende Hefbrug is De Hef in Rotterdam.


Basculebruggen.
De basculebrug is eigenlijk een ophaalbrug alleen de basculebrug heeft geen geraamte en geen balant. De kleinste vorm van een basculebrug is de brug met oorgat, een opening van ongeveer 100 cm, die met een plaat die open kan is afgedekt. Door die plaat open te doen kan een schip met lange mast deze brug langs. De brug is aan één zijde langer gemaakt met een zogenaamde staart, aan het einde waarvan een ballastkist met ballast is ingedaan. De staart met ballastkist draait in een basculekelder, die onder de rijweg ligt. Om er voor te zorgen dat de brug open gaat zit er een soort cirkelvormige tandbaan die aanwordt gedreven door een electromotortje, daardoor gaat het gewicht naar beneden en de brug open. Een bekende basculebrug is de Van Brienenoordbrug.

Vaste bruggen.

Als er vaak grote schepen onder een brug doormoeten, is een beweegbare brug niet handig. De brug moet dan te vaak open en dicht. Zo ontstaan er lange rijen van wachtende auto’s en fietsers. Het is dan slimmer om een vaste brug te bouwen. Deze brug kan niet open en dicht. Maar dat hoeft ook niet, want hij is zo hoog dat schepen er onderdoor kunnen varen.
Vaste bruggen zie je vaak over de grote rivieren of kanalen. Bijvoorbeeld over de Rijn, de Waal en het Amsterdam-Rijnkanaal. Ze zijn meestal groter dan beweegbare bruggen. Er zijn ook vaste bruggen met een beweegbaar deel. Als er grote schepen passeren, gaat alleen dat deel van de brug omlaag.
Ook moeten sommige bruggen wel vaste bruggen worden. Bijvoorbeeld als een trein over moet: een trein kan ten slotte niet elke keer stoppen als de brug opengaat.

Hangbruggen.

Bij een hangbrug brengen de hangkabels de belasting op de brug over op draagkabels, die tussen twee torens zijn opgehangen en in landhoofden zijn verankerd. In Nederland zijn (nog) geen hangbruggen gebouwd, omdat de krachten in de draagkabels heel groot zijn en daardoor grote horizontale krachten op de landhoofden worden uitgeoefend. Doordat de draagkracht van de bodem in Nederland niet groot is zijn deze landhoofden erg kostbaar. Pas bij hele grote overspanningen (groter dan 500 meter) zijn deze bruggen aantrekkelijk. In het buitenland zijn vele hangbruggen gebouwd, de bekendste is wel de Golden Gate Bridge in San Francisco.

Tuibruggen.
Tuibruggen lijken op hangbruggen, maar bij tuibruggen worden de tuien van de torens rechtstreeks aan het wegdek vast gemaakt en bij hangbruggen gaat het eerst van de ene naar de ander toren en dan word het pas aan het wegdek vast gemaakt. Er zijn dus geen hang- en draagkabels .Een bekende tuibrug is de Erasmus brug in Rotterdam.


Boogbruggen.
Een grote boog die in beide oevers is verankerd, steunt de brug. Meestal ziten er ook nog balken aan het wegdek vast. Een boogconstructie is erg sterk. Het weg dek kan op verschillende hoogtes worden geplaatst, het wegdek kan boven de boog, in de boog en onder de boog. Een bekende boogbrug is de Vakwerkboogbrug over de Waal in Nijmegen.