Geloof als basis van oorlog

Inhoudsopgave Inleiding
Kruistochten
Beeldenstorm Burgeroorlog Noord-Ierland
Oorlog tegen Irak
Conclusie Inleiding We waren nieuwsgierig of het nou echt zo is dat oorlogen helemaal om het geloof gaat Dat zijn we gaan uitzoeken. We hebben vier verschillende oorlogen uitgeplozen, de kruistochten, de beeldenstorm, de burgeroorlog Noord-Ierland en de oorlog tegen Irak. We zijn benieuwd tussen welke geloven de oorlogen gaan en wat daarvan de aanleiding was. Ook zijn we benieuwd hoe de oorlogen verder zijn verlopen en of geloof ook dan een rol speeld. Kruistochten Aanleiding In het voorjaar van 1071 trok een groot leger van de Byzantijnen op naar het oosten. Het leger telde 100000 man. De keizer voerde het bevel zelf. Het doel was om de Turken te onderwerpen, die al enkele keren het Byzantijnse rijk waren binnengevallen. De Turken hadden de oostelijke provincies al veroverd. Nu was de tijd gekomen om deze gevaarlijke vijand te straffen. Maar het Byzantijnse leger was niet zo sterk als het eruit zag. De uitrusting van de soldaten was slecht. De helft van het leger bestond uit huurtroepen uit verre streken: Noormannen, Fransen en zelfs Turken. Zij vochten niet voor het Rijk, maar voor geld. In de nacht van 18 op 19 augustus werd het Byzantijnse leger verslagen door de Turken, dit kwam omdat de Turkse huurtroepen van de Byzantijnen overliepen. Zij wilden niet tegen hun eigen volk vechten. De gevolgen waren rampzalig. Bijna heel Klein -Azië viel in handen van de Turken. In 1090 zagen de Byzantijnen hun kans schoon, het Turkse Rijk was uit elkaar gevallen. De keizer besloot om de paus om hulp te vragen. In 1095 kwamen de Byzantijnse gezanten bij de paus. Deze besloot te helpen. In hetzelfde jaar riep hij een grote kerkvergadering bijeen. In een preek deelde hij de gelovigen mee, dat de goddeloze Turken in Palestina, het ‘Heilige Land’, pelgrims gevangen zetten en doodden. Het was tijd om Jeruzalem te bevrijden en weer in christelijke handen te brengen. Het enthousiasme van de toehoorders was groot. ‘God wil het’!, riepen de mensen. Ze naaiden kruizen op hun kleren en maakten zich klaar voor de tocht naar het verre oosten. Voor de paus kwam dit goed uit. Niets zou zijn macht nu duidelijker maken dan een grote veldtocht tegen deze ongelovigen onder zijn leiding. De edelen waren in Europa een probleem geworden. Ze voerden kleine oorlogen tegen elkaar. Een grote oorlog overzee was daarom ook een prachtige middel om rust in Europa te creëren. De paus maakte van de oorlogen tegen de Turken iets bijzonders. Het zou een ‘heilige oorlog’ zijn. Wat betekend dat God de oorlog zelf wilde. De deelnemers moesten een plechtige belofte afleggen aan de paus. Ze moesten beloven dat ze in opdracht van de paus de heidenen en ketters zouden bestrijden.
De Gevolgen De bedoeling van de Kruisvaarders met een kruistocht liepen nogal uiteen. Er waren echt Christenen die opstand kwamen tegen het geweld dat andere Christenen werd aangedaan. Er was heel wat moed voor nodig om alles achter te laten en in een veldtocht naar een compleet vreemd land te trekken met alle gevaren van dien. Enkel en alleen uit liefde voor Christus en het Christendom. Maar er waren ook genoeg mensen die hun eigen voordeel probeerden te behalen met een kruistocht. Zo waren er mensen bij die door het afleggen van de kruistochten probeerden hun straf te ontlopen. Ridders, koningen en keizers probeerden door de kruistochten hun macht te vergroten. De gevolgen van de Kruistochten liepen nogal uiteen. Er waren slechte gevolgen door de 2 eeuwen strijd. Zo was er een sterke toename van de onverdraagzaamheid tussen Christenen en Moslims, Christenen en Joden en zelfs Christenen onderling gekomen. Nu nog is er in het Midden-Oosten een religieuze strijd gaande tussen Christenen en Moslims. De Beeldenstorm In de Nederlandse geschiedenis zijn er een aantal oorlogen die men in verband kan brengen met geloof. Als voorbeeld hiervan hebben we de tachtig jarige oorlog gekozen met in het bijzonder de beeldenstorm. De beeldenstorm vond plaats in 1566. De Beeldenstorm begon in de zuidelijke in West-Vlaanderen en breidde zich binnen twee maanden over de Nederlanden uit. Meer dan 400 kerken en kloosters werden door de Beeldenstorm geteisterd. Het was een in de eerste plaats op godsdienstige motieven geïnspireerde beweging; de protestanten zagen de verering van beelden in de katholieke Kerk als afgoderij ook waren zij het niet eens met de biecht, aflaten en het pauselijke ambt. De Beeldenstorm kwam echter ook voort uit onvrede met prijsstijgingen, voedselgebrek en werkloosheid. Alle klassen deden eraan mee; de rijken vooral in de leidende en de armen in de uitvoerende rol. Vooraf aan de beeldenstorm gingen hagenpreken. In deze hagenpreken werd het protestantse geloof verkondigd en gingen rond trekkende predikanten voor in het gebed. In de 16e eeuw werden hagenpreken verboden en werden de hagenpreken voortaan buiten de stadsmuren gehouden, in het veld of in de duinen. Op 10 augustus 1566 liep een van de hagenpreken uit op de vernieling van beelden in het Sint-Laurentiusklooster bij Steenvoorde. De dienstdoende predikant, Sebastiaan Matte had die dag een zeer felle preek gehouden voor de bewoners van West-Vlaanderen. Na het stukslaan van deze kloosterbeelden, kwam de beweging pas goed op gang. Dit was het begin van de beeldenstorm die een maand lang door de Nederlanden zou razen. De interieurs van veel kerken en kloosters werden daarbij vernield. Eind maart 1567 was de gezagscrisis voorbij. Toen koning Fhilips II hoorde van de beeldenstorm stuurde hij de hertog van Alva naar Nederland om de schuldige te straffen en om het alleenrecht van de katholieke kerk te herstellen. Om de schuldige van de beeldenstorm te straffen stelde Alva De Raad Van Beroerte in die al spoedig door het volk de Bloedraad werd genoemd doordat er velen de doodstraf kregen ook als er geen duidelijke bewijzen waren. Ook een aantal edelen waaronder Willem van Oranje werden door De Raad Van Beroerte tot de dood veroordeeld doordat zij een smeekschrift bij de voormalige stadhouder Margaretha van Parma hadden ingediend over het minder streng vervolgen van ketters, de edelen hadden Margaretha van Parma zelfs geholpen de beeldenstorm te stoppen. Dit alles had tot gevolg dat niemand meer in verzet durfde te komen. Van het Calvinisme leek niets meer over en de Katholieke kerk had weer alleenrecht. Willem van oranje was voor De Raad Van Beroerte naar Duitsland gevlucht en kon niet terug naar Nederland zolang Alva regeerde en dus bracht hij een klein leger op de been om Alva van de troon te stoten. Het leger van Willem van Oranje was dan wel in de minderheid tegenover de 10.000 soldaten van Alva maar hij rekende op de steun van de bevolking. De hulp van de bevolking kreeg hij niet omdat de mensen bang waren voor een vervolging van De Raad Van Beroerte en dus verloor Willem van Oranje, later deed hij nog een aantal pogingen met legers van huurlingen en vrijwilligers. Willem van Oranje ging daarbij ook failliet door de hoge koste van de oorlog.In 1569 voerde Alva een nieuwe belasting in, de tiende penning. Hierdoor werden alle producten tien procent duurder en deze tien procent moesten de handelaren dan weer aan hun koning Fhilips de 2e betalen. Na de winst op Willem van Oranje dacht Alva dat hij alle macht had in Nederland, hij had alleen geen rekening gehouden met de Geuzen die je in het bos, de zogenaamde bosgeuzen, en op zee de watergeuzen kon vinden. Het waren dan ook de watergeuzen die Den Briel op 1 april 1572 veroverden door de haven van Den Briel in te varen op het moment dat er geen Spaanse soldaten in de waren. De geuzen waren op dat moment met ongeveer 1100 man en beloofde het stadsbestuur hen te beschermen tegen de Spanjaarden en het van de tiende penning af te helpen. Het stads bestuur stemde na lang beraad toe, ondertussen waren de edelen en andere belangrijke kooplieden al uit de stad gevlucht. Op 20 juni valt ook Gouda in de handen van de geuzen en daarna volgen er vele andere steden, sommige onder dwang anderen vrijwillig. In juli wordt Willem van Oranje door de opstandige steden erkend als stad houder. In de herfst van 1572 probeert Alva het oproer te stoppen door streng op te treden. Dit optreden gebeurt onder leiding van de zoon van Alva; Fadrique Alvarez. Het optreden lijden ook tot plunderingen en bloedbaden in Naarden, Zutphen en Mechelen. Nadat Alva acht maanden lang voor Haarlem zijn troepen had gelegerd gaf Haarlem zich over en ging Alva proberen om ook Alkmaar nog te veroveren. Op 8 oktober 1573 geeft Alva het op en neemt hij ontslag. In 1574 schaft De Raad Van Beroerte de tiende penning af en belegeren Spaanse soldaten tot twee keer toe Leiden maar de stad gaf zich niet over, bij de verdediging van Leiden worden de omliggende polders onderwater gezet zodat de soldaten de stad niet konden bereiken. Op 3 oktober 1574 wordt de stad ontzet met hulp van de Geuzen. Op 23 januari word door de provincies Holland, Zeeland, Utrecht, de Groninger Ommelanden en delen van Gelderland de Unie van Utrecht gesloten. In mei sluit de Unie van Utrecht vrede met Spanje en worden onafhankelijk. De rest van Nederland bleef nog onder de Spaanse heerschappij. In maart 1680 kiest de stadhouder van Friesland, Groningen, Overijssel en Drenthe de kant van Fhilips de 2e. Op 10 juli 1584 werd Willem van Oranje vermoord door Baltazar Gerat. In 1587 wordt de republiek van de zeven verenigde Nederlanden uitgeroepen. In 1598 is Fhilips 2e overleden . De Zuidelijke Provinciën bleven nog anderhalve eeuw een Spaans kolonie voordat ook zij van de Spaanse juk werden bevrijd. Burgeroorlog Noord-Ierland De Burgeroorlog in Ierland is een oorlog tussen Protestanten en de Katholieken, maar het was niet alleen een oorlog tussen geloven, de unionisten in Noord-Ierland willen nog steeds bij de Engelsen wouden horen, maar de nationalisten wouden één verenigd Ierland. Het gaat een tijdje terug in de tijd, om precies te zijn 1169 toen probeerde de Engelsen Ierland te betreden en Ierland te koloniseren. De Engelsen vergroten hun invloed op het eiland, in de eeuwen erna. De Engelsen begonnen met Ierse katholieken te vervolgen, omdat zij de Engelsen uit Ierland konden verbannen. Het leven van de Katholieken werd moeilijk gemaakt, met vreselijke wetten zodat ze niet in politieke functies mochten en het recht op onderwijs beperkt werd. De wetten verloren in de loop der tijd hun scherpe kantjes, maar de haat bleef er. De “act of Union” werd er vanaf 1800 wordt Ierland officieel bestuurd vanuit Londen. Na 1800 ontstonden diverse partijen die een onafhankelijk Ierland na streefden. Net na de eerste wereld oorlog, in 1916, bestormden de Ierse nationalisten in de paasweek belangrijke openbare gebouwen in het centrum van Dublin en riepen de Ierse Republiek uit. Dit mislukt echter en de meeste leiders worden geëxecuteerd. Deze gebeurtenis noemt men de Paasopstand. Deze actie heeft veel sympathie met zich meegebracht voor de net opgerichte Ierse republikeinse partij Sinn Féin. De populariteit is duidelijk af te lezen in de uitslag van de verkiezingen van 1918: Sinn Féin wint met 73 zetels tegenover 31 zetels voor de Unionisten. Dit gaf uiteindelijk de doorslag van een bloederige onafhankelijkheids- oorlog, die eindigde in een opsplitsing van het noordelijk en zuidelijk Ierland in 1920. In Belfast werd het regeringscentrum van Noord-Ierland geplaatst en het van het zuidelijk deel in Dublin. December 1921 werd Het Brits - Iers verdrag getekend door Sinn Féin en Groot-Brittannië, waarin de onafhankelijkheid van Ierland en de verbondenheid van Groot-Brittannië met Noord-Ierland staat. De Ierse Republikeinen wilden geen opsplitsing, en besluiten met geweld te strijden voor één onafhankelijk Ierland. Het leger van de Ierse republikeinen de IRA, start met gewelddadige acties tegen dit verdrag. In 1936 wordt de IRA illegaal verklaard, maar deze groep gaat ondergronds door met haar acties. Na 1946 is er een tijd van relatieve rust, in 1968 veranderd dit als de Noord-Ierse katholieken een grote demonstratie houden, tegen discriminatie op het gebied van stemrechten, behuizing en werkloosheid. De politie treedt hard op tegen de demonstranten, wat in het verkeerde keelgat valt bij de katholieken. Dit was het startsignaal voor een periode van veel problemen waarin veel bloed is gevloeid aan beide zijden. Op 30 januari 1972 openen Britse militairen het vuur op ongewapende Katholieke demonstranten, tijdens een vredesmars in Derry. Hierbij worden er 14 mensen gedood en 13 mensen raken gewond. Deze dag word “Bloody Sunday” genoemd. In begin van de jaren ’90 zoeken de Britten meer toenadering tot de Noord-Ierse protestanten, met als resultaat dat de Unionisten en Sinn Féin worden uitgenodigd om mee te praten over de toekomst van Noord-Ierland, mits deze afzien van geweld. Deze bijeenkomst heet “Downing Street Declaration”. Voordat er een echt akkoord over de zelfbestuur kwam, duurde nog tot 1998 toen het legendarische Goede Vrijdagakkoord werd gesloten. In dit akkoord staat dat de Katholieke minderheid meer invloed zou krijgen, maar dat Noord-Ierland nog wel een onderdeel van Groot-Brittannië bleef, ook stond erin dat Noord-Ierland het politie korps moet hervormen. Een ander deel van het akkoord is dat Republikeinse gevangenen vervroegd worden vrijgelaten. Dit punt lijd nog tot veel problemen na het akkoord. Het akkoord stootte op een aantal problemen, bijvoorbeeld in augustus 1998 wordt er door de Real IRA een aanslag gepleegd in Omagh waarbij 28 mensen omkomen. Voor de mensen die voor het vredesproces waren was deze aanslag een enorme tegenslag, ze hadden gehoopt dat er eindelijk een einde was gekomen aan de 30-jarige strijd waarbij ongeveer 3400 doden waren gevallen. Op 29 november 1999 werd de eerste Katholiek/Protestantse regionale regering in Noord-Ierland met protestantse David Trimble als premier. Twee maanden later wordt het zelfbestuur van Noord-Ierland opgeheven en wordt het weer rechtstreeks uit Londen bestuurt. Dit was besloten omdat er te weinig vooruit gang werd geboekt in het ontwapenen van de Paramilitaire organisaties. In maart 2000 wil Trimble de draad weer oppakken zonder dat de IRA hun wapens in levert, wel op voorwaarden dat dit probleem stevig word aangepakt. Maar dit ging niet goed en het stelt hem teleur, op 1 juli 2001 stapt hij voor goed op. Nu in 2003 is het rustig in het land, er zijn geen aanslagen meer. De oorlog tegen Irak De hoofdvraagbij dit onderwerp is: Waarom een oorlog tegen Irak? De president van de Verenigde staten(George Bush) heeft hier zijn zegje op, hij heeft namelijk zijn 10 redenen voor een oorlog tegen Irak. De eerste reden is: dat Irak volgens de V.S. verboden raketten, zenuwgas en mosterdgas verborgen houd, en ook stoffen die ziektes kunnen veroorzaken. De tweede reden is: dat Bush vond dat de VN het probleem ‘Saddam’ niet langer moesten negeren. Na enkele maanden van onderhandelen werden de landen in de VN het eens dat Saddam zich moest ontwapenen. Het is wel duidelijk dat de belangrijkste landen in de VN van mening verschillen over de samenwerking met de V.S. en met het tijdstip van aanvallen. Maar vroeg of laat zal de VN voor de vraag staan wie het meest geloofwaardig is: George Bush of Saddam Hussein. De derde reden is: dat de mensen van Irak onder een leven van dictatuur wonen met een monster dat Saddam heet. Saddam Hussein gebruikte eind jaren 80´ gifgas tegen z´n eigen Koerdische bevolking, ook dat heeft de V.S. als een groot probleem gezien, heleboel mensen in Irak leven al heel lang onder het terreur van Saddam. De vierde reden is: dat als de V.S. Irak met dit alles laat doorgaan, dat de stabiliteit in het Midden-Oosten veel slechter zal worden, dus de V.S. zegt dat als ze Irak zouden ontdoen van Sadam dat er een nieuwe Arabische wereld zou kunnen ontstaan. De vijfde reden is: dat Irak een slecht voorbeeld geeft aan het Midden-Oosten, van hoe het OOK kan. De zesde reden is: dat de V.S. minder afhankelijk van Saudi-Arabie is geworden, want na 11 september is Saudi-Arabie onder vuur komen te liggen als bron van extreem moslimterrorisme, vanwege het gebrek aan vrijheid en mensenrechten en de omkoopbare macht van de koninklijke familie in het Arabische land. De zevende reden is: dat volgens de V.S. de vrijheid van Palestina bij Bagdad ligt, als Saddam zou worden verslagen dan komt er ook een einde aan de Palestijnse zelfmoordaanvallen. De achtste reden is: dat Amerika Saddam ziet als een bedreiging voor de ongestoorde olietoevoer uit Saudi-Arabie, die verreweg de grootste olieproducent is. De negende reden is: dat de verboden wapenmagazijn van Saddam in handen kan komen in terreurgroepen als, al-Qaeda. Dus een samenwerking tussen twee van dat soort terroristische groepen vormen het grootste gevaar in deze tijd volgens de V.S. De tiende en laatste reden is: dat Bush zegt dat Saddam Hussein de man was die zijn vader probeerde te vermoorden. Dit zijn dus 10 redenen van George Bush waarom hij Irak aan heeft gevallen vallen. De oorlog tussen de Verenigde Staten en Irak is begonnen. De Amerikaanse president Bush zegt zeker te weten dat er in Irak verboden wapens worden gemaakt. Irak zegt dat de V.S. liegt en geen enkel bewijs heeft. Allemaal belangrijke vragen, waarom wil Bush Irak aanvallen?(staat in het begin bij de 10 redenen van George Bush)wat is er bekend over Irak en Saddam Hussein? En wat vind de rest van de wereld van de oorlog? Ik ga het nu even hebben over de geschiedenis van Irak. De ruzie tussen de Verenigde Staten en Irak heeft te maken met een oorlog van zo’n twaalf jaar geleden: de golfoorlog, het begint allemaal als Irak het buurlandje Koeweit binnenvalt. Als het leger van Irak Koeweit binnenvalt, word er direct in de hele wereld alarm geslagen, want de leider van Irak, Saddam Hussein, staat bekend als een gevaarlijk man. Iedereen rekent erop dat de mensen in Koeweit een moeilijke tijd tegemoet gaan. Maar wat nog belangrijker is: iedereen vindt dat Saddam Hussein te machtig wordt. Want in Koeweit zit heel veel olie in de grond, olie waar veel landen gebruik van maken, en waar ontzettend veel geld mee word verdiend. Stel je voor dat Saddam Hussein dat in handen krijgt. Daarom besloten de Verenigde Naties om Irak aan te vallen. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië gaan voorop. Met luchtaanvallen vallen ze het leger van Irak aan en bombarderen de wapenfabrieken. Ook andere landen hielpen mee aan de oorlog. Nederland stuurde bijvoorbeeld oorlogsschepen naar het gebied, voor bewaking en controle van de zee. Natuurlijk was niet iedereen het eens op de aanvallen op Irak. Maar de aanvallers waren samen zo sterk dat ze het leger van Irak versloegen en Koeweit betraden. Na de golfoorlog zijn er een aantal belangrijke afspraken gemaakt met Irak, waaronder de afspraak dat Irak alle verboden wapens moest vernietigen die het nog had. Ik wil het nu even hebben over het Amerikaanse aanvalsplan. Zo’n 280.000 militairen en hun gevechtsspullen zijn op dit moment in of rond Irak. Irak zal worden aangevallen van verschillende kanten. Natuurlijk gaan de Amerikanen niet helemaal verklappen hoe ze dit precies gaan doen. Maar er zijn wel een paar dingen over bekend. De aanval gebeurt onder andere met vliegtuigen: verkenningsvliegtuigen, bommenwerpers en straaljagers. De vliegtuigen zullen opstijgen vanuit de Middellandse Zee en de Perzische Golf, of van vliegvelden in de buurt van Irak. Vanaf zee kan Irak ook aangevallen worden. Er liggen Schepen in de Middellandse Zee en in de Perzische Golf. Er kan ook aangevallen worden met de schepen, vanaf de schepen kunnen de vliegtuigen landen en ook weer opstijgen. Amerikaanse militairen met hun tanks zijn Irak al binnengedrongen, ze zijn op weg naar de hoofdstad van Irak, Bagdad, waar als het goed is Saddam en zijn regering zitten. Onderweg vecht het Irakese leger hard terug tegen de Amerikanen. De vraag is natuurlijk of Irak zich kan verdedigen tegen zo’n groot leger. Deskundigen denken dat, dit moeilijk zal worden en dat dus ook de oorlog niet lang zal duren. Over het Irakese leger is niet alles bekend. Inspecteurs hebben de afgelopen tijd naar massavernietigingswapens in Irak gezocht. Als Irak dus echt dat soort verboden wapens heeft, dan zal Saddam ze ook gebruiken, want hij heeft toch niks meer te verliezen, hij weet dat ze op hem af zijn, dus waarom het niet zo lang mogelijk volhouden op deze manier. Extra nieuwtje: Er blijkt dat Saddam Hussein een stuk of 30 dubbelgangers heeft die soms wel eens voor hem invallen, dit nieuws kwam van een arts uit Iran die zag dat de oren van de andere Saddam’s anders waren dan van de echte. Deze dubbelgangers zijn getraind om te praten en zich te gedragen en zicht te bewegen zoals Saddam Hussein. Er werd namelijk eerst getwijfeld aan het nog bestaan van Saddam, omdat hij een hele poos ernstig ziek is geweest. Nu nog maar afwachten of Amerika de juiste Saddam aanvalt. Maar gaat deze oorlog eigenlijk wel over geloof? Veel moslims zien de oorlog als een oorlog tegen de Islam. De moslims zien de westerlingen als godeloze mensen, die je niet serieus kunt nemen, vele moslims trekken dan ook ten strijden in de Jihad (heilige oorlog). De Jihad is uitgeroepen door Saddam om zo veel mogelijk strijders te werven voor de oorlog. Het westen doet zijn best om het idee dat de oorlog tegen de islam gericht is te bestrijden, het westen zegt dat ze er op uit zijn om Sadam te verslaan en dan van Irak een demoncratie te maken.
De Conclusie De aanleiding dat we dit onderwerp hebben gekozen is dat we meer wilden weten over het de oorzaak van een oorlog. We wisten al dat geloof een basis van een oorlog kan zijn en het leek ons leuk om dat verder uit te zoeken. Toen hebben we vier verschillende oorlogen uitgeplozen hoe dat nou eigenlijk zat.We zijn er achter gekomen dat een oorlog nooit allen om geloof gaat maar dat er meer reden zijn zoals, armoede, ontevredenheid en macht. Het onderwerp is ons meegevallen doordat we eerst een goed werkschema hadden gemaakt en het werk goed hadden verdeeld, toch was het soms lastig om aan kloppende informatie te vinden omdat veel informatie elkaar tegensprak. Onze conclusie is dat geloof vaak een van de aanleidingen is voor een oorlog maar bijna nooit de enige oorzaak. Vaak wordt de naam God misbruikt om meer macht te krijgen. Dat merk je nu ook bij de oorlog in Irak, Saddam heeft de oorlog tot een Jehad gedoopt om meer mensen achter zich te krijgen, hij houdt zijn soldaten voor dat de oorlog tegen de Islam wordt gevoerd in plaats van tegen hem. Zo zijn de kruistochten gehouden om de ‘heidense’ Turken tot het ‘enige juiste’ christelijke geloof te bekeren, toch speelde hierbij ook macht een grote rol. Door de Turken te bekeren kreeg de paus namelijk nog meer macht in de wereld. Ook speelde geloof een grote rol bij de tachtigjarige oorlog, een van de aanleidingen was namelijk de beeldenstorm. Later in deze oorlog toen een groot deel van Nederland protestants was geworden stuurde Philip 2e een leger om Nederland weer katholiek te maken en werd het protestante geloof verboden