Hoofdstuk 1, Atoombouw

CHEMIE VWO 4
Wolters-Noordhoff Groningen, vierde druk. Hoofdstuk 1: Atoombouw Volgens Rutherford is een atoom opgebouwd uit een kern en daaromheen een elektronenwolk. In de kern bevinden zich positieve protonen en neutrale neutronen. De elektronen zijn negatief geladen deeltjes. De lading van een proton is 1+ en van een elektron 1-. Een atoom is neutraal. De massa van een elektron is 1ì en deze is even groot als die van een neutron. De massa van een elektron is te verwaarlozen. Atoomnummer = het aantal protonen in de kern Massagetal = de som van het aantal protonen en neutronen
Periodiek Systeem: De elementen in de rode hokjes (rechts + water) zijn niet-metalen, de metalen zijn de elementen in de gele hokjes (links en midden). - metalen uit groep 1: alkalimetalen. - niet-metalen uit groep 17: halogenen - niet-metalen uit groep 18: edelgassen

Isotopen: atomen met hetzelfde aantal protonen en elektronen, maar een verschillend aantal neutronen in de kern. Gelijksoortige ladingen stoten elkaar af. Ongelijksoortige ladingen trekken elkaar aan. Vanderwaalskrachten: Door de krachten tussen de molekulen (vanderwaalskrachten) ontstaat vanderwaalsbinding. Naarmate de molekulen groter zijn, bevatten ze meer elektronen en is de vanderwaalsbinding sterker. Het kookpunt is dan hoger. Kristalrooster: molekulen in de vaste fase zijn regelmatig gerangschikt en bevinden zich dicht bij elkaar en ze trillen. Molekuulrooster: een kristalrooster van molekulen
Metaalrooster: een kristalrooster van metaalatomen
Atoomrooster: een kristalrooster van niet-metaalatomen
Stroomgeleiding: Metalen: geleiden de stroom in zowel de vaste als de vloeibare fase. Molekulaire stoffen: geleiden de stroom in geen van beide fasen. Zouten: geleiden de stroom niet in de vaste fase, maar wel in de vloeibare fase. (Een zout is opgebouwd uit een combinatie van een metaalatoom en een niet-metaalatoom.) Metaalbinding: de chemische binding tussen de metaaldeeltjes: de atoomrest is positief geladen en de negatieve vrije elektronen houden deze positieve atoomresten bij elkaar. Atoombinding: binding tussen atomen door elektronen die positieve kernen bij elkaar houden (een gemeenschappelijk elektronenpaar). Covalentie: het aantal elektronen dat een atoom beschikbaar heeft voor de binding. Koolwaterstoffen: stoffen die de elementen koolstof en waterstof bevatten en die voldoen aan de algemene formule CnHm. De alkanen hebben de formule: CnH2n+2. Methaan, ethaan, propaan,butaan, pentaan, hexaan, heptaan, octaan, nonaan, decaan, haxadecaan. Isomeren: hebben dezelfde molekuulformule, maar een verschillende structuurformule. Systematische naamgeving: - Zoek de langste onvertakte koolstofketen op. We noemen dit de hoofdketen. De naam daarvan is de stamnaam. - Kijk welke atomen of atoomgroepen aan de hoofdketen zijn bevestigd en benoem ze. - Kijk aan welk C-atoom van de hoofdketen zich de zijgroepen bevinden. Dit geven we in de naam met een (zo laag mogelijk) plaatsnummer aan. - Zie verder hoofdstuk 3 van de samenvatting van het VWO 5 boek.