Hoofdstuk 3: Het Christendom als voorbeeld

3.1 Introductie
Het christendom is één van de 5 grote wereldgodsdiensten

Het christendom uit zich in vele vormen. dwz er zijn verschillende stromingen binnen het christendom; het behoudende christendom

Het vooruitstrevend christendom

De behoudende christenen zijn wat ouderwetser en de vooruitstrevende wat moderner, zij hebben geen moeite met seks voor het huwelijk of een vrouwelijke priester.

Overeenkomst; het geloof in Jezus Christus

Tot het christendom rekenen we de katholieke kerk en de protestante kerken(nederlands hervormde kerk, gereformeerde kerk) Ongeveer de helft van nederland behoort tot een van deze christelijke kerken.


In Nederland hebben we een christelijke cultuur dwz dat de manier waarop we in Nederland leven, sterk beïnvloed is door opvattingen vh christendom;

-wij gebruiken voornamen die afgeleid zijn van christelijke figuren

- wij hechten waarde aan het menselijk leven en wijzen martelen af.

-op de zijkant van de euro staat ‘god zij met ons’

-wij vieren uitgebreid christelijke feesten zoals Pasen en kerstmis

Door studie van het christendom kun je zelf tot een beter bewust standpunt komen, je hoeft het er niet altijd mee eens te zijn.


3.2 Geschiedenis van het christendom(voortaan cd)
Cd is ontstaan uit het jodendom. De joden spraken over messias(verlosser) die naar de wereld zou worden gezonden om vrede,geluk en rechtvaardigheid te brengen. De messias zal ervoor zorgen dat de mensen weer in harmonie met elkaar en met God zullen leven.

Jezus is een jood en verricht allerlei goede daden en spreekt van God en van naastenliefde, daardoor wordt hij als de messias gezien .Hij had vriend – apostelen genoemd- en ook vijanden. Hij wordt gevangen genomen en gekruisigd, 3 dagen hierna staat hij op uit de dood (Pasen)en 40 dagen na zijn opstanding vaart hij naar de hemel(Hemelvaart)

Zijn volgelingen roepen dat hij de zoon van God is en willendat je god en je naaste lief moet hebben.


Dat is het begin van het cd

De eerste christenen leefde in gemeenschap van goederen; ze deelden alees en ahdden geen persoonlijke bezittingen

Verbreiding van het cd;

In eerst eeuwen verbreidde het cd vanuit Jeruzalem over het Romeinse Rijk. Het cd komt op voor de zwakkeren – de slaven-.

Na 313 onder keizer Constantijn kreeg het cd een betere positie

In 338 verhief keizer Theodosius het cd tot staatsgodsdienst, men gaat het kruis gebruiken als teken van onoverwinnelijkheid.

Van 1095-1291 probeerde west-europa door kruistochten (HEILIGE OORLOGEN) verloren gebieden aan de islam terug te veroveren.

Tussen 12e en 14e eeuw Beleefde de christelijke cultuur een hoogtepunt

Reformatie
In 16e eeuw vindt binnen de westerse kerk een afsplitsing plaats die bekend staat als Reformatie of Hervorming.

De leiders van hun (calvijn, Luther en Zwingli) waren het niet eens een aantal zaken binnen de katholieke kerk en wilden terug naar de geestelijke bron; het woord van God dat in de Bijbel staat

We kennen ze nu als protestanten

Christendom in de nieuwe tijd


Na de 15e eeuw komen er nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en is er de opkomst van wetenschap en techniek. Daatdoor raken kerken hun invloed kwijt.


3.3 christelijke antwoorden op levensvragen
6 kernvragen;
1. Wat is belangrijk in het leven
Wie is god? Volgens gelovigen kun je god op verschillende manieren ontmoeten;
A) Door in de bijbel te lezen
B) In de goede dingen die er nu gebeuren
Volgens christenen is er 1 God die zich kenbaar maakt in de vorm van 3 personen
*God als vader die persoonlijk bij mensen betrokken is
*De zoon van god; als Jezus is hij onder de mensen gekomen
*De heilige geest; de kant van god die de mensen raakt
De christenen spreken van triniteit de heilige drie-eenheid
God als bevrijder; God staat aan de kant van mensen die het moeilijk hebben, armen en zieken.
God als schepper; God staat aan de oorsprong van het leven

2. Wie is de mens?

De mens is een geschenk van God!
Sommige dingen moet je aan God overlaten, o je een jongetje of meisje krijgt bijv.
Leef zoals God is; liefdevol, hulpvaardig en rechtvaardig.
De mens is door God geschapen en heeft vrijheid gekregen om keuzes te maken.

3.Hoe leven mensen met elkaar?
Mensen moeten respectvol met elkaar omgaan maar helaas komt jaloezie, agressie etc, ook veel voor.

4.Wat is de betekenis van lijden en dood?
Je hebt 2 soorten lijden, geestelijk(psychisch) en lichamelijk(fysiek)
lichamelijk lijden ; pijn nadat je gevallen bent, hoofd gestoten
geestelijk lijden; verdriet om iets
Voor het vak lb zijn andere vragen over lijden belangrijk;
a. Lijden dat voorkomt uit de natuur(aardbevingen,overstromingen,ziek zijn).Het lijden komt voort uit de natuur de mens kan er niets aan doen.
b. Aan dit soort lijden kan de mens wel iets doen, bijv pesten,oorlogen, discriminatie etc. Voor dit soort lijden zijn mensen wel verantwoordelijk.
Het cd zegt over de 2e vorm van lijden; verbeter je leven, heb je naaste lief.


5. Wat is tijd?
Tijd heeft te maken met het verleden, heden en de toekomst.

6. wat is natuur?
Je moet de natuur met respect behandelen en niet vernietigen of vervuilen.



3.4 Uitingsvormen van het cd
Inspirerende christelijke personen;

Jezus van nazareth ; is de belangrijkste figuur van het cd.

Hij wordt Jezus van Nazereth genoemd omdat hij naar alle waarschijlijkheid daar is geboren.

Jezus was een rabbi (joodse leraar). Hij kreeg een groepje leerlingen die hij uit de TeNaCh (oude testament) lesgaf. Deze leerlingen worden ook discipelen of apostelen genoemd.

Jezus’ lessen gingen vooral om 2 dingen;

1.Veel mensen leefden niet naar de regels van de heilige boeken. Zo ontstonden grote verschillen tussen arm en rijk. De joodse leiders hielden zich al helemaal niet met de zaak van god bezig.

2.in de heilige boeken werd gesproken over iemand die vrede, geluk en vrijheid komt brengen. Jezus vertelde dat die vredige wereld er nu zou komen, maar dan moest iedereen wel beter gaan leven. Hij zei; Het rijk van God is nabij, bekeert U.


Veel mensen waren onder de indruk en Jezus hielp de zieken en armen mensen, daar waren de Joodse leider niet blij mee en zagen Jezus als een bedreiging srom namen ze hem gevangen en kruisigden ze hem.

Zijn volgelingen waren erg verdrietig maar wilden zijn ideeën verder vertellen en ze riepen; Jezus leeft!

MAARTEN LUTHER; ( 1483 – 1546 )
Één van de grondleggers van het protestantisme, duitser, studeerde rechten.

1507 werd hij priester

1512 werd hij dokter in theologie ( godgeleerdheid )

Hij had kritiek op de katholieke kerk;

• De paus is te belangrijk, leef naar wat er in de bijbel staat, iedereen moet de bijbel lezen

• Mensen die spijt hadden van iets dat ze verkeerd hadden gedaan konden voor de katholieken ook in de hemel komen maar Luther zei; alleen de gelovigen komen in de hemel

• Voor de katholieken werd de rijkdom, pracht en praal van de kerk belangrijk en Luther wees dit af

• De kath. Kerk kende 7 sacramenten. Luther erkende er maar 2; de doop en het avondmaal

In 1520 werd hij uit de kerk gezet.


Deze nieuwe vorming heet Hervorming of Reformatie.

In Nl 2 kerkgenootschappen;

-Nederlands hervormde kerk

-Gereformeerde kerk

De bijbel is het belangrijkste heilige boek van christenen. Pas rond het jaar 200 na Christus kwam vast te taan welke boeken wel en welke niet tot de ‘heilige schrift’ behoren. De bijbel bestaat uit twee gedeelten:
• Het Oude Testament. (TeNaCH).
• Het Nieuwe Testament.

1. het Oude Testament. (TeNaCH).
Dit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over:
• het verbond van God met stamvader Abraham;
• de uittocht van de joden uit de slavernij in Egypte(exodus);
• hoe Mozes de geboden van Jahwe in ontvangst neemt;
• de verovering van Kanaän, het beloofde land.

De verzameling boeken wordt onderverdeeld in drie groepen. De letters T(e)N(a)Ch vormen de beginletters van die drie bundels boeken:
1. Thora : ‘de wet’ of wegwijzer voor het leven.

2. Newi’iem: de profeten.
3. chetoewiem: de geschriften.

2. het Nieuwe Testament.
Hierin kun je lezen over het geloof in God van de volgelingen van Jezus. In het nieuwe Testament staan vier verhalen over Jezus, die evangelies worden genoemd. Het woord ‘evangelie’ betekent letterlijk ‘goed nieuws’. Die vier evangelies worden genoemd naar de schrijvers ervan; Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Ze worden de 4 evangelisten genoemd. De evangelies van Mattheüs, Marcus en Lucas lijken opvallend veel op elkaar. Behalve de 4 evangelies vinden we in het Nieuwe Testament:
• handelingen van de apostelen( verhalen over de eerste christenen).
• Brieven aan christenen in verschillende landen.
• Openbaring of Apocalyps(een gelovige toekomstvisie).

Het Oude Testament werd vastgelegd in ong. 1250 voor Christus. Het Nieuwe testament werd geschreven tussen 50 en 110 na Christus.



§4.3 Christelijke rituelen, feesten en symbolen.
Rituelen (sacramenten).
Rituelen zijn handelingen die steeds terugkeren op een vast tijdstip of bij een bepaalde gelegenheid. Christelijke rituelen bij belangrijke momenten in het leven noemen we sacramenten. Door deze rituelen komt een ontmoeting tot stand van God met de gelovige. Rituelen helpen christenen iets te ervaren van het wezen van het bestaan dat gelegen is in God. De protestants-christelijke kerken kennen 2 sacramenten;
• Het doopsel.

• Het avondmaal.

Volgens Luther en Calvijn zijn alleen deze twee sacramenten door Jezus zélf ingesteld. De katholieke kerk kent nog 5 andere sacramenten.
• Het vormsel.
• Boete en verzoening.
• De ziekenzalving.
• De priesterwijding.
• Het huwelijk.

Onderdeel van een ritueel;
Doop= water.
Vormsel= volwassen worden.
Huwelijk= ringen.
Ziekenzalving= heilig oliesel.
Communie= samen zijn met Jezus.
Boete en verzoening= penitentie.

Dus er zijn 7 sacramenten;
• Het doopsel.
• Het avondmaal.
• Het vormsel.
• Boete en verzoening.
• De ziekenzalving.
• De priesterwijding.
• Het huwelijk.

Het huwelijk
Alleen de katholieke kerk beschouwt het huwelijk als een sacrament. Er zijn meerdere redenen voor mensen om te trouwen;

Het huwelijk is door God ingesteld.


Je belooft voor God en de kerk of de gemeenschap van gelovigen dat je elkaar trouw blijft.

Je belooft voor God elkaar te steunen in goede en in slechte tijden.

Een belangrijk huwelijksritueel in de katholieke kerk is het uitwisselen van de ringen. De ringen zijn symbool van wederzijdse verbondenheid en trouw.

Feesten
Kerstmis
Dit is het feest ter herdenking van de geboorte van Jezus. Dit wordt gevierd op 25 december. Enkele kerstgebruiken zijn:
Het zetten van een kerstal in de huiskamer en in de kerk.
• Het zingen van kerstliederen.
• Het plaatsen van een kerstboom in kerk of huiskamer.

Pasen
De oorsprong van de christelijke paasviering ligt in het joodse geloof. Daar werd en wordt tijdens de ‘Pesach’ de bevrijding van het joodse volk uit de slavernij in Egypte herdacht. Dit wordt de ‘uittocht’ of ‘Exodus’ genoemd. Bij het christelijk paasfeest staat de opstanding van Jezus centraal. Drie dagen nadat Jezus begraven was, liet God Hem ‘opstaan’. Jezus verrees uit de dood. De dagen vóór Pasen wordt het lijden en de dood van Jezus herdacht. Pasen is het allerbelangrijkste christelijke feest.

Hemelvaart en Pinksteren.

Andere christelijke feesten zijn Hemelvaart en Pinksteren. Met Hemelvaart herdenken christenen dat Jezus – volgens het boek Handelingen in de bijbel – veertig dagen na Pasen terugkeerde naar God de Vader. Pinksteren wordt vijftig dagen na Pasen gevierd: zeven maar zeven plus een. Zeven is in de bijbel het getal van volheid en voltooiing. Met Pinksteren vieren christenen de uitstorting van de Heilige Geest over de eerste kerkgemeenschap te Jeruzalem.

Symbolen.
Symbolen zijn dingen die verwijzen naar belangrijke zaken in het leven. Een symbool verwijst naar iets anders. In het christendom tref je bij het ritueel van de doop een duidelijk voorbeeld aan van een symbool. Dit zijn enkele symbolen;

Zout= het beschermd, het geeft pit.

Het kruis= dood. Het hoort bij Jezus kunt zo zien dat ’t bij ’t Christendom hoort.

Zalf= het beschermd, en ’t reinigt en je wordt er ook mooi van.

Getal 7, omdat er 7 sacramenten zijn. Het is heilig. Het is ’t getal van voltooiing.

Getal 8, omdat het oneindig is.

Getal 10, omdat er de 10 geboden zijn.


§4.4
Kerken.
Het Christendom is in de loop van de eeuwen nogal verdeeld geraakt. Zo vond in het jaar 1054 een breuk plaats tussen de katholieke kerk van Rome en de Oosterse kerken van Constantinopel. Oosterse kerken zagen de paus als bisschop van de eerste(hoofd)stad van het rijk: als ‘eerste onder gelijken’. Deze opvattingen botsen. In de 16de eeuw scheidden zich een aantal groepen af van de katholieke kerk die we nu ‘protestantse kerken’ noemen:

lutherse of evangelische kerken. (gebaseerd op Luther)


hervormde of gereformeerde kerken. (Calvijn)

doopsgezinden;

anglicanisme(1534)

Kerkorganisatie

Generale synodePaus Synode Kardinaal Classesbisschoppen gemeenten dekens pastores leken

Kerken in Nederland.

In Nederland zijn drie grote christelijke kerken en talloze kleinere. De drie belangrijkste christelijke kerken in Nederland zijn:
- De Rooms-Katholieke kerk;
- De Nederlandse Hervormde kerk;
- De Gereformeerde Kerken in Nederland.

Andere christelijke organisaties:
- CDA
- CNV
- EO
- NCRV