Introductie
Nivel fónico (geluid)
Muzikaal: ritme, assonantie
Letters: o/u à verdriet, duisternis; e/a à licht, vreugde
Nivel mofrosintástico (vorm)
Woordpositie, woordkeuze
Nivel semántico (betekenis)
Thema, spelen met woordbetekenissen
Generatie van 1898
Spanje verliest laatste koloniën aan VS. Spanje dieptepunt in het internationaal aanzien, terwijl het zichzelf nog steeds ziet al een koloniale mogendheid. Binnenlands zeer zwakke democratie, koning steun op leger, dat via geweld en staatsgrepen democratische ontwikkelingen tegenhoudt. Hierdoor wordt de arbeidersbeweging radicaler.
Jonge schrijvers zijn op zoek naar de ware identiteit (la esencia española) van Spanje:
- Castilliaanse landschap en bewoners als uitgangspunt
- Kritiek op moreel verval van leidende klasse
- Literaire vorm aanpassen: weerspiegeling werkelijke aard van Spanje à korte eenvoudige melodieuze taal.
Sobere gedichten van Antonio Machado: “Todo pasa y todo queda” à de levensweg
Generatie van 1927
Einde van militaire dictatuur, koning Alfonso XIII in ballingschap.
Tweede Spaanse republiek (progressief-intellectuele regeringscoalitie) oplossing zoeken voor belangrijkste problemen:
- RK-kerk (conservatief + onderwijs in handen)
- Verlangen naar autonomie van o.a. Catalonië en Baskenland
- Ondergeschikte positie van de vrouw
- Ongelijke verdeling van grondbezit
- Dreiging staatsgreep van conservatieve Spaanse leger
à Conservatieve generaal Franco pleegt een staatsgreep, bloedige burgeroorlog tussen Republikeinen en nationalisten volgt. Nationalisten winnen dankzij Hitler en Mussolini.
Deze generatie wordt ook wel de generatie van de Republiek genoemd omdat bijna alle leden de Republiek steunden.
Het getal ’27:
- 300e sterfdag van barokdichter Luis de Góngora (voorbeeld)
- oprichting tijdschrijft in 1927 waarin de ‘27ers hun werk publiceerden
De generatie van 1927 is een generatie van vooral dichters, die trachten een evenwicht te vinden tussen traditie en vernieuwing. Eén groep dichters schrijft intellectuele en gecultiveerde gedichten (poëzie van de geest), de andere groep dichters schrijft traditionele volkspoëzie van Spanje (poëzie van het gevoel). Invloeden:
- elementen uit de traditionele Spaanse lyriek en volkspoëzie
- moderne Europese kunststromingen
- invloeden van zowel grote moderne dichters als traditionele dichters als surrealistische dichters
Lorca was het middelpunt en de stuwende kracht van de groep. Hij werd echter al op jonge leeftijd vlak na het uitbreken van de Burgeroorlog vermoord. In 1932 richtte hij ‘la Barraca’ op. Dit was een reizend toneelgezelschap dat door Spanje trok om de nationale cultuur naar het Spaanse volk te brengen.
Vorm van zijn poëzie:
- lyrisch en muzikaal taalgebruik
- soms realistisch, soms surrealistisch
- vol symbolen: kleuren, bloemen, getallen etc.
Inhoud van zijn poëzie:
- het kloppende hart van Spanje (vooral Andalucia)
- “aards”
- gaat over liefde/hartstocht en bloed/dood
Generatie van 1940-1950
De burgeroorlog veroorzaakte een breuk in het culturele leven van Spanje. Vanwege de dictatuur van Fraco vluchtten de meeste republikeinse schrijvers naar het buitenland, waar zij in een zwart gat vielen omdat zij moesten leven buiten hun moederland en omdat ze vaak nog (onverwerkte) ervaring uit de oorlog hadden. Het wegtrekken van de schrijvers en de politieke vervolging plus strenge censuur zorgend voor het verval van de Spaanse literatuur.
Kenmerken literatuur:
- existentialisme: gebrekkige persoonlijke relatie tussen mens en omgeving
- tormendisme: weergeven van gevoel van nederlaag + desillusie (vanwege burgeroorlog) door veel geweld, wreed realisme en pessimisme uit te drukken.
- Niet een waarheidsgetrouw beeld van de werkelijke omstandigheden, maar de psychische reactie en ervaring van de vernietiging en onderdrukking
“La familia de Pascual Duarte”: hoofdpersoon is ter dood veroordeeld en schrijft zijn memoires op in de cel, hij is het product van zijn gewelddadige leven (dood, geweld, fatalisme en angst).
Vanwege de censuur werd de vorm belangrijker, want de keuze in thema’s was beperkt. Belangstelling gaat van het politieke vlak naar het sociale vlak, aandacht voor individuen die zich staande proberen te houden in een onzeker en gewelddadig leven. Burgeroorlog was bijna nooit het onderwerp maar wel als trieste ondertoon van tragedie en geweld aanwezig.
Generatie van 1950-1960
Niet een individu maar een hele sociale groep vormt de hoofdpersoon. Meeste schrijvers hadden de burgeroorlog als kind meegemaakt, daardoor kritische houding t.o.v. maatschappij die daar het gevolgvan was. Ze kregen vaak moeilijkheden met de censuur.
Sociaal-realisme:
- zo objectief mogelijk het reilen en zeilen van een maatschappelijke groep beschrijven
- roman richt zich op onregelmatigheden en onrechtvaardigheden in de maatschappij
Objectivisme:
- schrijver trekt zich terug, treedt niet op als verteller, maar geeft de gebeurtenissen weer alsof ze geregistreerd worden door een camera
- door een groep mensen als hoofdpersoon te nemen krijgen de specifieke problemen ene objectief karakter. Natuurlijk blijft het beeld dat de schrijver geeft altijd zijn beeld.
Ramón J. Sender: vocht tijdens de burgeroorlog aan de kant van de republikeinen, daardoor moest hij later vluchten naar Frankrijk en de VS.
“Réquiem por un campesino español”:
De pastoor Mosén Millán zit in de kerk te wachten op mensen die komen naar de Réquiem-mis van Paco. Tijdens het wachten herinnert hij zich het leven van Paco in flashbacks. Als Paco een jaar of zes is gaat hij mee naar een man die aan het overlijden is in een grot. De man is een arme arbeider. Paco schrikt van de armoede, maar zowel de ouders als de pastoor negeren een gesprek over waarom die armoede er is. Deze gebeurtenis heeft tot gevolg dat Paco niet zomaar alles meer gelooft en dat hij later in de politiek gaat om dingen te veranderen. Paco trouwt met Agueda. Op de bruiloft hoort Mosén Millán dat de koning is gevallen. Hierdoor ontstaat maatschappelijke onrust. In het dorp van Paco worden verkiezingen gehouden. De eerste keer wint Paco’s vader maar dit is volgens Don Valeriano niet eerlijk gebeurt. Bij de nieuwe verkiezingen wint Paco. Paco wil ervoor zorgen dat de boeren de velden/bergen van de hertog krijgen om daar hun vee te laten grazen. De hertog is het daar niet mee eens. De autoriteiten (behalve de pastoor) verdwijnen uit het dorp omdat ze bang zijn voor een opstand en niet weten welke partij ze moeten kiezen. De hertog stuurt gewapende ‘señoritos’ om rente te halen en de bergen terug in te nemen. Er worden veel mensen gedood, maar Paco kan op tijd vluchten. De pastoor verraad echter onder druk van de señoritos waar Paco verstopt zit. Ze vinden hem en hij geeft zich over onder de voorwaarde dat hij een eerlijk proces krijgt. Paco wordt echter naar het kerkhof gebracht om geëxecuteerd te worden. Tijdens het biechten smeekt Paco de pastoor om ervoor te zorgen dat hij vrij komt, want zijn vrouw is zwanger en hij is onschuldig. De pastoor doet echter niets.
Uit protest tegen de pastoor komt er niemand van de vrienden en geliefden van Paco. Alleen de twee dons (vijand) en één andere don (neutraal) komen uit schuldgevoel. Ze bieden alledrie aan om de mis te betalen.
Dit boek geeft de bezorgdheid weer door het goede en het slechte, normen en waarden en de gevolgen van het geloof. Het boek is erg kritisch op de Katholieke kerk en de politieke toestand van die tijd.
Generatie van de jaren 90 (Generación X)
Opkomst van de roman, invloeden van de popmuziek en de audiovisuele cultuur.
Stijl:
- lichte stijl: spreektaal i.c.m. poëtisch taalgebruik
- terrorismo lingüístico (nieuwe uitdrukkingen)
Audiovisuele cultuur:
- nieuw beeld van de werkelijkheid
Filmwereld:
o voedt de wereld op
o identificatie met acteurs
o ontsnapping uit dagelijks leven
Televisie:
o raam tot de wereld
o het leven afgebeeld als spektakel
o miscommunicatie, mensen praten niet meer met elkaar
- Muziek:
o Romans met bandjes
o Punkliteratuur
o Mythewaanzin
o Tegengif voor “ratten” (angst, armoede, depressiviteit)
- Samenleving:
o Wereld van jongeren
o Problemen met geweld, miscommunicatie en werkloosheid
o Generatieconflict (jongeren zijn verwend, hebben nooit ergens hun best voor hoeven doen)
Nivel fónico (geluid)
Muzikaal: ritme, assonantie
Letters: o/u à verdriet, duisternis; e/a à licht, vreugde
Nivel mofrosintástico (vorm)
Woordpositie, woordkeuze
Nivel semántico (betekenis)
Thema, spelen met woordbetekenissen
Generatie van 1898
Spanje verliest laatste koloniën aan VS. Spanje dieptepunt in het internationaal aanzien, terwijl het zichzelf nog steeds ziet al een koloniale mogendheid. Binnenlands zeer zwakke democratie, koning steun op leger, dat via geweld en staatsgrepen democratische ontwikkelingen tegenhoudt. Hierdoor wordt de arbeidersbeweging radicaler.
Jonge schrijvers zijn op zoek naar de ware identiteit (la esencia española) van Spanje:
- Kritiek op moreel verval van leidende klasse
- Literaire vorm aanpassen: weerspiegeling werkelijke aard van Spanje à korte eenvoudige melodieuze taal.
Sobere gedichten van Antonio Machado: “Todo pasa y todo queda” à de levensweg
Generatie van 1927
Einde van militaire dictatuur, koning Alfonso XIII in ballingschap.
Tweede Spaanse republiek (progressief-intellectuele regeringscoalitie) oplossing zoeken voor belangrijkste problemen:
- RK-kerk (conservatief + onderwijs in handen)
- Verlangen naar autonomie van o.a. Catalonië en Baskenland
- Ondergeschikte positie van de vrouw
- Ongelijke verdeling van grondbezit
- Dreiging staatsgreep van conservatieve Spaanse leger
à Conservatieve generaal Franco pleegt een staatsgreep, bloedige burgeroorlog tussen Republikeinen en nationalisten volgt. Nationalisten winnen dankzij Hitler en Mussolini.
Deze generatie wordt ook wel de generatie van de Republiek genoemd omdat bijna alle leden de Republiek steunden.
- 300e sterfdag van barokdichter Luis de Góngora (voorbeeld)
- oprichting tijdschrijft in 1927 waarin de ‘27ers hun werk publiceerden
De generatie van 1927 is een generatie van vooral dichters, die trachten een evenwicht te vinden tussen traditie en vernieuwing. Eén groep dichters schrijft intellectuele en gecultiveerde gedichten (poëzie van de geest), de andere groep dichters schrijft traditionele volkspoëzie van Spanje (poëzie van het gevoel). Invloeden:
- elementen uit de traditionele Spaanse lyriek en volkspoëzie
- moderne Europese kunststromingen
- invloeden van zowel grote moderne dichters als traditionele dichters als surrealistische dichters
Lorca was het middelpunt en de stuwende kracht van de groep. Hij werd echter al op jonge leeftijd vlak na het uitbreken van de Burgeroorlog vermoord. In 1932 richtte hij ‘la Barraca’ op. Dit was een reizend toneelgezelschap dat door Spanje trok om de nationale cultuur naar het Spaanse volk te brengen.
Vorm van zijn poëzie:
- lyrisch en muzikaal taalgebruik
- soms realistisch, soms surrealistisch
- vol symbolen: kleuren, bloemen, getallen etc.
- het kloppende hart van Spanje (vooral Andalucia)
- “aards”
- gaat over liefde/hartstocht en bloed/dood
Generatie van 1940-1950
De burgeroorlog veroorzaakte een breuk in het culturele leven van Spanje. Vanwege de dictatuur van Fraco vluchtten de meeste republikeinse schrijvers naar het buitenland, waar zij in een zwart gat vielen omdat zij moesten leven buiten hun moederland en omdat ze vaak nog (onverwerkte) ervaring uit de oorlog hadden. Het wegtrekken van de schrijvers en de politieke vervolging plus strenge censuur zorgend voor het verval van de Spaanse literatuur.
Kenmerken literatuur:
- existentialisme: gebrekkige persoonlijke relatie tussen mens en omgeving
- tormendisme: weergeven van gevoel van nederlaag + desillusie (vanwege burgeroorlog) door veel geweld, wreed realisme en pessimisme uit te drukken.
- Niet een waarheidsgetrouw beeld van de werkelijke omstandigheden, maar de psychische reactie en ervaring van de vernietiging en onderdrukking
“La familia de Pascual Duarte”: hoofdpersoon is ter dood veroordeeld en schrijft zijn memoires op in de cel, hij is het product van zijn gewelddadige leven (dood, geweld, fatalisme en angst).
Vanwege de censuur werd de vorm belangrijker, want de keuze in thema’s was beperkt. Belangstelling gaat van het politieke vlak naar het sociale vlak, aandacht voor individuen die zich staande proberen te houden in een onzeker en gewelddadig leven. Burgeroorlog was bijna nooit het onderwerp maar wel als trieste ondertoon van tragedie en geweld aanwezig.
Niet een individu maar een hele sociale groep vormt de hoofdpersoon. Meeste schrijvers hadden de burgeroorlog als kind meegemaakt, daardoor kritische houding t.o.v. maatschappij die daar het gevolgvan was. Ze kregen vaak moeilijkheden met de censuur.
Sociaal-realisme:
- zo objectief mogelijk het reilen en zeilen van een maatschappelijke groep beschrijven
- roman richt zich op onregelmatigheden en onrechtvaardigheden in de maatschappij
Objectivisme:
- schrijver trekt zich terug, treedt niet op als verteller, maar geeft de gebeurtenissen weer alsof ze geregistreerd worden door een camera
- door een groep mensen als hoofdpersoon te nemen krijgen de specifieke problemen ene objectief karakter. Natuurlijk blijft het beeld dat de schrijver geeft altijd zijn beeld.
Ramón J. Sender: vocht tijdens de burgeroorlog aan de kant van de republikeinen, daardoor moest hij later vluchten naar Frankrijk en de VS.
“Réquiem por un campesino español”:
De pastoor Mosén Millán zit in de kerk te wachten op mensen die komen naar de Réquiem-mis van Paco. Tijdens het wachten herinnert hij zich het leven van Paco in flashbacks. Als Paco een jaar of zes is gaat hij mee naar een man die aan het overlijden is in een grot. De man is een arme arbeider. Paco schrikt van de armoede, maar zowel de ouders als de pastoor negeren een gesprek over waarom die armoede er is. Deze gebeurtenis heeft tot gevolg dat Paco niet zomaar alles meer gelooft en dat hij later in de politiek gaat om dingen te veranderen. Paco trouwt met Agueda. Op de bruiloft hoort Mosén Millán dat de koning is gevallen. Hierdoor ontstaat maatschappelijke onrust. In het dorp van Paco worden verkiezingen gehouden. De eerste keer wint Paco’s vader maar dit is volgens Don Valeriano niet eerlijk gebeurt. Bij de nieuwe verkiezingen wint Paco. Paco wil ervoor zorgen dat de boeren de velden/bergen van de hertog krijgen om daar hun vee te laten grazen. De hertog is het daar niet mee eens. De autoriteiten (behalve de pastoor) verdwijnen uit het dorp omdat ze bang zijn voor een opstand en niet weten welke partij ze moeten kiezen. De hertog stuurt gewapende ‘señoritos’ om rente te halen en de bergen terug in te nemen. Er worden veel mensen gedood, maar Paco kan op tijd vluchten. De pastoor verraad echter onder druk van de señoritos waar Paco verstopt zit. Ze vinden hem en hij geeft zich over onder de voorwaarde dat hij een eerlijk proces krijgt. Paco wordt echter naar het kerkhof gebracht om geëxecuteerd te worden. Tijdens het biechten smeekt Paco de pastoor om ervoor te zorgen dat hij vrij komt, want zijn vrouw is zwanger en hij is onschuldig. De pastoor doet echter niets.
Uit protest tegen de pastoor komt er niemand van de vrienden en geliefden van Paco. Alleen de twee dons (vijand) en één andere don (neutraal) komen uit schuldgevoel. Ze bieden alledrie aan om de mis te betalen.
Generatie van de jaren 90 (Generación X)
Opkomst van de roman, invloeden van de popmuziek en de audiovisuele cultuur.
Stijl:
- lichte stijl: spreektaal i.c.m. poëtisch taalgebruik
- terrorismo lingüístico (nieuwe uitdrukkingen)
Audiovisuele cultuur:
- nieuw beeld van de werkelijkheid
Filmwereld:
o voedt de wereld op
o identificatie met acteurs
o ontsnapping uit dagelijks leven
Televisie:
o raam tot de wereld
o het leven afgebeeld als spektakel
o miscommunicatie, mensen praten niet meer met elkaar
- Muziek:
o Romans met bandjes
o Punkliteratuur
o Mythewaanzin
o Tegengif voor “ratten” (angst, armoede, depressiviteit)
- Samenleving:
o Wereld van jongeren
o Problemen met geweld, miscommunicatie en werkloosheid
o Generatieconflict (jongeren zijn verwend, hebben nooit ergens hun best voor hoeven doen)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden