Uitvaartverzorgng in Nederland

Beoordeling 6.9
Foto van een scholier
  • Spreekbeurt door een scholier
  • 6e klas vwo | 2146 woorden
  • 17 januari 2003
  • 47 keer beoordeeld
Cijfer 6.9
47 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Inleiding

Uiteindelijk krijgt iedereen op een of andere manier te maken met begrafenissen. Misschien is het die van een familielid of van een vriend, of misschien ga je zelf wel dood. Daarom houd ik mijn spreekbeurt over de uitvaart in Nederland.

Ik had zelf een aantal vragen over hoe het een en ander nou eigenlijk precies geregeld wordt als er iemand is overleden, en daarom heb ik een aantal van de belangrijkste vragen op een rijtje gezet. Ik ga het in mijn spreekbeurt hebben over...
Wat moet er gebeuren direct na het overlijden van een persoon?

De belangrijkste dingen die moeten worden geregeld zijn:
- Eerst moet de huisarts van de overleden persoon ingelicht worden, als deze niet aanwezig was bij het overlijden. De arts moet dan een akte van overlijden opmaken. De arts zal overigens altijd bij verdachte omstandigheden (moord, zelfmoord) de Officier van Justitie waarschuwen, en pas als de Officier van Justitie daarna toestemming geeft mag de overledene opgebaard en/of vervoerd worden.
- Er moet worden nagegaan of er bepaalde documenten zijn die na de dood van de persoon van belang zijn, zoals een donorcodicil, een testament of een uitvaartverzekering.
- Als er een uitvaartverzekering is moet men de maatschappij inlichten, die je door zal verwijzen naar een uitvaartverzorger in de buurt. Als het met deze uitvaartverzorger niet klikt, mag je altijd een andere kiezen. Er kan afhankelijk van de wensen van de nabestaanden een kostenopgave worden gemaakt. Hier kom ik later op terug.
Een andere mogelijkheid is om zelf de uitvaart te verzorgen, want je mag in principe alles zelf doen. Wel is het dan aan te raden contact op te nemen met een uitvaartverzorger in verband met problemen, vragen, materialen en dergelijke.
- Contact opnemen met de begraafplaats of het crematorium. Daar vertel ik later meer over.
- Bij de burgerlijke stand van de gemeente, waar het overlijden heeft plaatsgevonden, moet het overlijden binnen 3 dagen worden aangegeven. Dit hoeft niet de woonplaats van de overledene te zijn. De aangifte kan zowel door een nabestaande als de uitvaartverzorger gedaan worden.
- Er moet een verklaring van erfrecht opgesteld worden door een notaris, om een uitkering te kunnen krijgen van een verzekeringsmaatschappij en om geld van bankrekeningen op te kunnen nemen.

Hoe zit het met bank- of gironummers, machtigingen, pincodes en eventuele (studie)schulden na het overlijden?

- Hoe banken handelen nadat een rekeninghouder is overleden verschilt soms van bank tot bank en soms zelfs van plaats tot plaats.
- Van de Postbank is bekend hoe zij handelt ten opzichte van haar girorekeninghouders: persoonlijke bankrekeningnummers worden na overlijden geblokkeerd, en alle verleende machtigingen aan de bank en andere instanties vervallen Het opheffen van de blokkade kan alleen gebeuren als je een verklaring van erfrecht kan laten zien.
Machtigingen tot automatische incasso lopen wel door. Bij gezamenlijke bankrekeningen met echtgenote wordt de rekening niet geblokkeerd als tegoed niet boven de € 5.000,- uitkomt. De en/of rekeningen worden meestal niet geblokkeerd na overlijden van een van de rekeninghouders.
- Bij de meeste banken is het zo dat wanneer er meer dan € 1250,- op de rekening staat van de overledene, men dan een verklaring van erfrecht nodig heeft om het geld te kunnen opnemen. Machtigingen vervallen meestal. Betalingen voor lopende rekeningen als gas, licht, water etc. blijven de banken meestal wel verzorgen. Bij de meeste banken is informatie verkrijgbaar over hoe alles precies geregeld wordt. Meestal is het gewoon zo dat alleen diegene met een verklaring van erfrecht van de notaris toegang tot de rekeningen heeft.
- Het wordt aangeraden de pincode van een rekening nergens te vermelden, ook niet in een testament. Met een verklaring van erfrecht kan geld van een rekening worden opgenomen zonder dat een pincode nodig is.
- Met het accepteren van het erfrecht neem je ook het risico dat het totale saldo negatief is, dus dat de overledene schulden had. Als je de erfenis accepteert, neem je ook deze schulden over en kan je er privé voor aansprakelijk worden gesteld. Studieschulden worden overigens na het op de hoogte stellen van de Informatie Beheer Groep kwijtgescholden.
- Nabestaanden moeten alle rekeningen van de gemaakte kosten zorgvuldig bewaren, in verband met het afwikkelen van verzekeringen en de belasting.

Wat voor eisen zijn er aan de kist of lijkwade?

- Het komt over het algemeen het meest voor dat er een kist uitgezocht wordt, voor zowel een begrafenis als een crematie. Je mag ook zelf een kist maken, als hij maar aan de wettelijk eisen voldoet. Dit houdt onder andere in dat de kist moet bestaan uit natuurlijk materiaal, dat gemakkelijk kan vergaan. Alleen handgrepen, sierschroeven enzovoort mogen van kunststof zijn, maar die moeten dan wel voor de begrafenis of crematie verwijderd worden. Je kunt iets persoonlijks meegeven in de kist, zoals een knuffel fo een boek.
- Ook kan men kiezen voor een lijkwade of doeken waar de overledene ingewikkeld wordt. Hier zijn ook voorwaarden bij, onder andere weer het materiaal dat water- en gasdoorlatend moet zijn om het lijk te kunnen laten verteren of te verbranden (dus geen plastic).
- De wet zegt ook dat een persoon niet in ‘vreemdsoortige omhulsels’ begraven of gecremeerd mag worden, maar er wordt verder geen uitleg gegeven. Je moet hierbij denken aan bijvoorbeeld vlaggen of plastic zakken – voorwerpen die normaal gesproken niet bedoeld zijn voor zo’n gelegenheid. Ook mag de overledene niet gebalsemd worden en hij of zij mag ook niet zonder omhulsel begraven of gecremeerd worden.

- Wat betreft crematie zijn er nog een paar aanvullende eisen: een pacemaker moet voor de crematie verwijderd zijn, in verband met ontploffingsgevaar. Sieraden die na de crematie overblijven worden door de meeste crematoria ingezameld voor een goed doel. Ook wordt er een vuurvast identiteitssteentje bij het lijk gevoegd. De overledene wordt onder dit nummer in een archief opgenomen. Sommige crematoria accepteren bovendien alleen overledenen in een kist.
Wat voor beslissingen moeten er onder andere genomen worden met betrekking tot de uitvaart, eventueel in samenwerking met de uitvaartverzorger?

- De overledene moet worden afgelegd.
- Waar en wanneer moet de overledene gekist en opgebaard worden?
- De overledene zal naar de plaats van opbaring vervoerd moeten worden en het moet duidelijk zijn wanneer men afscheid kan nemen: het rouwbezoek.
- Hoe wilt u iedereen op de hoogte stellen van het overlijden? Kiest u voor rouwbrieven dan zal een tekst opgesteld moeten worden en de vormgeving gekozen. Een adreslijst met de namen van de genodigden is heel handig. Mogelijk wilt u het overlijden ook kenbaar maken in een advertentie.
- Wilt u een kerkelijke plechtigheid of een spreker vanuit levensbeschouwelijke hoek?
- Er moet vervoer geregeld worden, zowel voor de overledene als voor de bezoekers.
- Wie dragen de kist? De nabestaanden of de mensen van de uitvaartonderneming?
- Mogelijk zijn er speciale wensen ten aanzien van de bloemen, zowel bij de uitvaart als daarna.
- In hoeverre worden kinderen betrokken?
- Wordt er gelegenheid gegeven tot afscheid nemen na de begrafenis / crematie.

Waar mag een overledene begraven of gecremeerd worden?

Iemand mag in principe overal in Nederland begraven of gecremeerd worden. Het hoeft dus niet in je eigen woonplaats te gebeuren. Wel hebben de beheerders van bijzondere begraafplaatsen zoals Joodse, katholieke of protestantse begraafplaatsen het recht een persoon van een andere gezindte te weigeren.

Wat zijn de mogelijkheden bij het begraven of na de crematie (as)?

- De begrafenis of crematie van een overledene moet plaatsvinden tussen minimaal 36 uur na het overlijden en maximaal 5 dagen na het overlijden. In specifieke omstandigheden kan zowel de tijd verkort als verlengd worden. Voor verkorting is toestemming van de officier van justitie nodig, voor verlenging toestemming van de gemeente. Dit komt bijvoorbeeld voor als de overledene moet worden overgevlogen, of als een kindje dood ter wereld komt. De moeder moet dan eerst de tijd krijgen om bij het afscheid te kunnen zijn.
- Qua graven is er veel mogelijk. De regels hiervoor verschillen per begraafplaats, en er moet natuurlijk ook rekening gehouden worden met de wensen van de overledene. Zo is het naast een ‘normaal’ graf dat helemaal onder de grond ligt soms ook mogelijk om iemand bovengronds in een speciaal gebouw te ‘begraven’, of in een mausoleum. Er kan een staande steen geplaatst worden, een liggende steen, een ander grafmonument (zoals bijvoorbeeld een beeldje) en er kan beplanting geplaatst worden op het gras. Hiervoor kun je het beste contact opnemen met de gewenste begraafplaats, die aan kan geven wat wel en niet mag en wat de mogelijkheden zijn.
- Ook wat betreft de bewaring van as na de crematie kunnen de meeste wensen van de overledene of nabestaanden ingewilligd worden. Voordat er iets gedaan kan worden met de as, wordt deze eerst verplicht een maand door het crematorium bewaard in een speciale asbus met de as en het vuurvaste steentje erin.
- Dan is er eerst de keuze tussen het bewaren van de as in een urn, of het uitstrooien in de natuur. Voor de verstrooiing zijn speciale plaatsen in Nederland beschikbaar gesteld, zoals grote velden en tochten op zee, maar je kunt de as ook op een andere plek uitstrooien. Hiervoor moet je natuurlijk wel eerst toestemming vragen aan de eigenaar van het terrein.
- Ook kan de as dus bewaard worden in een (sier)urn. Hierbij heb je verschillende mogelijkheden: de urn kan worden bijgezet in een crematorium, waar er vaak een speciale nissenmuur is. Ook kan de urn op of in een ander graf geplaatst worden, met toestemming van de beheerder van dat graf. Of er kan een nieuw, speciaal urnengraf gegraven worden voor de urn, zodat er plaats is voor een steen of ander ornament. Als laatste kan de urn natuurlijk ook mee naar huis genomen worden door iemand die in het testament van de overledene gemachtigd is, of door zijn of haar levensgezel.

Hoe moet een testament precies geregeld worden en wat is het verschil met een codicil?

- ‘Een testament is een verklaring van de erflater.’ Je moet hiervoor naar een notaris gaan en aan hem verklaren van wat je wil dat er na je dood gebeurt. Dit erflaten kan van alles zijn; bijvoorbeeld aan wie je geld na wil laten of wie je uit wil sluiten van een erfenis of aan wie je een bepaalde last wil opdragen, zoals het schenk van een bepaald geldbedrag aan goede doelen. De notaris neemt de (mondelinge en/of schriftelijke) verklaring op en legt het zelf schriftelijk vast. Als het eenmaal door de notaris schriftelijk is vastgelegd en voorzien is van handtekeningen van de notaris, de testateur en 2 getuigen en plaats en datum, en is voorgelezen in bijzijn van de alle personen die moeten ondertekenen, dan is het document een rechtsgeldig testament. Het testament kan trouwens altijd verandert worden. Het testament moet bij een notaris worden opgemaakt, een testament dat niet bij de notaris is opgemaakt is niet rechtsgeldig. De notaris bewaart ook het testament.
- Als je een testament door de notaris laat maken krijg je een afschrift hiervan, het origineel blijft bij de notaris. De notaris laat bij het Centraal Testamentenregister in Den Haag zo snel mogelijk inschrijven dat er bij hem door jou een testament is opgemaakt. De inhoud van uw testament wordt niet bij dit bureau bekend gemaakt. Alleen de persoonlijke gegevens als: naam, adres, woonplaats, geboortedatum etc. worden daar bekend gemaakt, evenals wanneer het testament is opgemaakt en bij welke notaris.
- Iedereen vanaf zestien jaar en geestelijk helemaal gezond kan een testament laten maken bij een notaris. Een testament kan ook maar door één persoon gemaakt worden, dus echtgenoten bijvoorbeeld kunnen niet gezamenlijk één testament laten maken.
- Een testament is een geheim document, en. niemand heeft dus het recht tot inzage als je nog in leven bent. Zelfs je eventuele echtgeno(o)t(e) heeft geen recht tot inzage als je nog in leven bent.
- Kinderen of kleinkinderen erven sowieso een klein deel van het geld, of er nou een testament is of niet. Kinderen kunnen nooit helemaal onterfd kunnen worden. Als minderjarigen in het testament als erfgenaam worden aangewezen, wordt het geld door de rechter op een spaarrekening gezet totdat ze meerderjarig zijn. Daar kan alleen geld vanaf worden gehaald via de rechter.
- Een codicil heeft niet dezelfde mogelijkheden als een testament, maar toch kunnen er een aantal dingen aangegeven worden. Wel moet het handgeschreven zijn (een getypte of door een ander geschreven tekst maakt het codicil ongeldig). En het moet voorzien zijn van de datum waarop het werd opgesteld en door jezelf ondertekend zijn.
- Met een codicil kan volgende geregeld worden: 1) Het verdelen van kleren,
sieraden of meubelen, maar géén geld of onroerende goederen. 2) Het beschikbaar stellen van organen voor tranplantatie. 3) Het beschikbaar stellen van je hersenen voor
wetenschappelijk onderzoek. 4) De benoeming van de uitvoerder van het testament en 5) Wensen met betrekking tot de begrafenis of crematie, dat wil zeggen de uitvoering van de uitvaart.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.